Τζαμάλ: ΤΖΜΛ! (vid)
Τα λίγα λόγια τα καλά, τα αληθινά και οι σκέψεις οι πολλές, οι βασανιστικές, ας μείνουν κρυφές. Αυτός ράπερ προσέχει τι δίνει στο κοινό και σίγουρα το περιεχόμενο του δεν είναι κενό. Μπορείς να πεις το όνομα του κρατώντας μόνο τα σύμφωνα και τίποτα δεν χαθεί, δεν θα ξοδευτεί. Πολλοί έχουν πει τα ίδια με αυτόν, πολλοί έχουν πλησιάσει αυτά που λέει, όμως κανείς δεν μπορεί να διαλέξει όπως αυτός! Τα μηνύματα, τα συνθήματα, τα γραπτά τα ανεξίτηλα, αποσπώνται ατόφια από τον τόπο τους και ατόφια δίνονται, ανανεώνονται, εκτονώνονται. Η (δημιουργική) τρέλα του έρχεται από της Μεσογείου τη φαβέλα και αν γουστάρεις και συ, έλα! Ο ράπερ αυτός ξέρει ότι η πόλη του Θεού είναι μία, είναι εδώ, είναι παντού και τα παιδιά κρατούν στο ένα χέρι την μπάλα και στο άλλο το πιστόλι. Κι αν αναρωτιέστε για το μέταλλο και την αγριάδα, σκεφτείτε τι έμεινε από τα… στρουμφάκια: Γκρίνια και μόνο γκρίνια. Ο ράπερ αυτός από το περιθώριο κοιτά το όριο και ξέρει ποιες λέξεις αντέχουν στις γραμμές… Βρέχει το χέρι του μες την κούπα του Ιούδα και επιστρέφει τα αργύρια, μένει με τα μαρτύρια, στιλβώνει τους ήλους και αγαπά τους φίλους. Άιντε Τζαμάλ, δώσε! [η φωτό από την επίσημη σελίδα του στο fb, της Αναστασίας Παπαδάκη]
Σου δίνει τα μέτρα του κόσμου τούτου!
Εκεί που σκρολάρεις και διαβάζεις σχόλια για αυτόν και τα κομμάτια του, σταματάς σε μια λέξη που του ταιριάζει γάντι: λιγομίλητος! Ναι, κι ας κάνει ραπ. Ναι, κι ας έχει πολλά ερεθίσματα και αφορμές. Ναι, κι ας ξέρει καλά το παιχνίδι. Όταν ακούς τη «Φαβέλα» (2015) και το «Η κούπα του Ιούδα» (2020) καταλαβαίνεις τον προσδιορισμό. Αφετηρία, διαδρομή και προορισμός (;) η Θεσσαλονίκη. Πρώτα με τα Βόρεια Αστέρια, μετά με τις κρίσεις, τη δική του και της κοινωνίας. Κρίση οικονομική, συστημική, πολιτική… Η δική του αφορούσε τη δοκιμασία της αντίληψης, της σύλληψης και της ανταπόδοσης. Αυτό που πήρε από τη γειτονιά και τους δρόμους, από τους ανθρώπους και τους αστυνόμους, το έδωσε με τρόπο μετρημένο, ουσιαστικό, λιγομίλητο. Όταν ακούς τα κομμάτια του, ξέχνα για λίγο τον στίχο και μείνε στο ύφος, στον τρόπο που σου απευθύνεται. Τότε καταλαβαίνεις ότι αυτά που λέει τα έχει σκεφτεί πολύ καλά. Συνειδητοποιείς ότι θα μπορούσε να πει πολλά περισσότερα, πιο αιχμηρά, πιο γοητευτικά. Και όμως… Ο Τζαμάλ διαλέγει σοφά τα λόγια του και δεν αφήνει περιθώρια για ξένες σκέψεις. Σε κάνει συμμέτοχο στο flow και τη ρίμα του, σου δίνει τα μέτρα του κόσμου τούτου με ακρίβεια! Στην περίπτωση του το περιττό γίνεται απέριττο. Κι αν θέλετε άλλο ένα επιχείρημα για το λιγομίλητο, θυμηθείτε: ΤΖΜΛ η συντομογραφία… το υπόλοιπο συμπληρώστε το μόνοι σας.
Όσα έχει, τόσα δίνει (και είναι αληθινά, πολύτιμα)
Κι αν θέλετε το συνεχίζουμε, αυτό το εύστοχο, το δικό του, το δικό μας, το σίγουρο, το εύστροφο. Αν πάμε στο δεύτερο άλμπουμ του, «Η κούπα του Ιούδα» (2020), στο κομμάτι «Το μπαϊράμι» ακούμε δεν χρειάζεσαι πολλά για να χεις τα πάντα. Ο Τζαμάλ είναι η επιτομή του «όσα έχω, τόσα δίνω» και αυτά που δίνει είναι σίγουρα πολύτιμα και αληθινά. Τα προσωπικά, τα βιωματικά, φιλτράρονται με την ορθή κρίση και «ντύνονται» με ραπ για να «συνομιλήσουν» με όποιον θέλει να ακούσει. Το μπιτ του σταθερό και η εκφορά του λόγου του καθαρή και ενισχυτική του στίχου. Και εδώ θα ακούσεις το κοινωνικό σχόλιο και εδώ θα δεις έναν ράπερ που κρατά το επιθετικό ύφος της νεότητας. Αν θες να ξεχωρίσεις ένα τεχνικό στοιχείο, να σημειώσεις μία δεξιότητα του, είναι το flow του. Ο ρυθμός που φτιάχνει με τον λόγο του είναι ταξιδιάρικος και σαγηνευτικός, σε κάνει να νιώθεις την ένταση και την ενέργεια του… Οι δύο ολοκληρωμένες δουλειές του ακούγονται ξανά και ξανά, ενώ τα σινγκλ «Mundial» (2020), με τον Hatemost, και «Παπάφειο» (2022), δείχνουν ότι ο Τζαμάλ έχει να δώσει ακόμη πολλά. Σε αυτά οι στίχοι είναι ακόμη πιο ώριμοι και η μουσική με περισσότερα ερεθίσματα.
