Κτιστάκης στο Gazzetta: «Η προσωπική δημιουργία είναι μια διαδικασία λυτρωτική»

Ένα μουσικό τριήμερο που πιθανότατα θα χαρακτηριστεί και από το όνομα της εκδήλωσης: «Γιούργια». Αυτό άλλωστε μας είπε και ο Αλέξανδρος Κτιστάκης, στη συνέντευξή του για το gazzetta.gr, λίγες ημέρες πριν τις συναυλίες - γιορτή στα τέλη του Απρίλη.

Η ιδιαίτερη σχέση του μουσικού, δημιουργού, τραγουδιστή Αλέξανδρου με τον λαϊκό ήρωα του Καραγκιόζη αλλά και το πολυαγαπημένο μαγαζί στα Εξάρχεια, φαίνεται μάλλον καρμική. Το πέρασμά του έτσι από το Κύτταρο θα θεωρούταν επιβεβλημένο, μαζί με άλλους σπουδαίους καλλιτέχνες όπως οι Fundracar, Gemma, Σπύρος Γραμμένος κ.α.

Με τον Αλέξανδρο, τον καλύτερο κατά τη γνώμη μου ερμηνευτή της «Ουράς του Αλόγου», μιλήσαμε λίγο αλλά είπαμε αρκετά. Για τον ίδιο, τη δημιουργία, τον Θανάση, τον Καραγκιόζη και όσα θα μας χαρίσει το φετινό καλοκαίρι.

Διαβάστε τη συνέντευξη:

- Από τον καραγκιόζη των παιδικών μας χρόνων -που μαθαίνουμε πως εκτιμάς- στο Φεστιβάλ του Καραγκιόζη. Πες μας λίγα λόγια για τη σχέση σου με το θέατρο σκιών αλλά και το Φεστιβάλ στο οποίο θα εμφανιστείς.

Είχα μεγάλη αγάπη για το θέατρο σκιών από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Μέσα από το θέατρο σκιών αγάπησα και τη μουσική. Έβλεπα τις ορχήστρες που πλαισίωναν τις παραστάσεις και χάζευα. Έτσι θέλησα να μάθω να παίζω κιθάρα. Και λόγω της μουσικής συναντηθήκαμε με τον Καραγκιόζη στα Εξάρχεια. Λίγο πριν έρθω μόνιμα στην Αθήνα, ήμουν στα Εξάρχεια και περνώντας είδα ένα μικρό τότε μαγαζί που είχε μέσα τον μπερντέ και τις φιγούρες στον τοίχο και μου κίνησε την περιέργεια. Μετά γνώρισα και τον Τόλη που έχει το μαγαζί, γίναμε φίλοι και έχουμε περάσει νύχτες και νύχτες εκεί μέσα. Έχουμε κάνει έξαλλα γλέντια παλιότερα. Και κάπως έτσι συμμετέχω για τρίτη χρονιά στο “Γιούργια”. Το Φεστιβάλ είναι ότι λέει η λέξη. Γιούργια! Είναι το κλίμα του καφενείου, η παρέα, το γλέντι, μόνο που μεταφέρεται στο Κύτταρο κάθε χρόνο τέτοια εποχή, για να χωράει ο κόσμος.

- Εχεις μιλήσει για την πρώτη φορά που είπες την "Ουρά του Αλόγου". Επειδή σε έχω δει προσωπικά πολλές φορές να το ερμηνεύεις, βγάζεις ένα ιδιαίτερο δέσιμο με αυτό το τραγούδι που περνάει και στον κόσμο. Ισχύει αυτό; Και αν ναι τι συναισθήματα σου γεννά;

Δέσιμο υπάρχει με όλα τα τραγούδια που επιλέγω να πω, αλλιώς δεν τα λέω. Και όσα τραγούδια καταλαβαίνω στην πορεία ότι δεν τα υποστηρίζω τα αφήνω στην ησυχία τους. Η “Ουρά του Αλόγου” πιστεύω πως δεν θα είναι ένα από αυτά. Η ιδιαίτερη σχέση έχει να κάνει με το ότι ήταν το πρώτο τραγούδι με ελληνικό στίχο που είπα ζωντανά και κάπως τυχαία σε εμφάνιση του Θανάση. Και από εκείνη την τυχαία εμφάνιση ξεκίνησε και η συνεργασία μας. Το ότι το γουστάρω το τραγούδι βγάζει μάτι, τώρα σε τι βαθμό περνάει στον κόσμο δεν είμαι σε θέση να το γνωρίζω. Θέλω να πω ότι το τραγούδι συνήθως είναι πιο μεγάλο από αυτόν που το ερμηνεύει, εκτός αν το ερμηνεύει ο δημιουργός του που εκεί ίσως είναι στο ίδιο ύψος. Δεν μπορώ να ονομάσω κάποιο συναίσθημα, αλλά μια στιγμή που μου έχει μείνει αυτά τα χρόνια, πρόσφατη μάλιστα, είναι το Σεπτέμβριο που μας πέρασε και έλεγα το τραγούδι στο Θέατρο Βράχων. Κάποια στιγμή ξεχάστηκα και δεν μπήκα στα λόγια γιατί χάζευα τον παλμό του κόσμου. Ο Θανάσης λέει για πλάκα καμιά φορά ότι “η το ερμηνεύεις έτσι επειδή έχεις βιώσει σημαντικές απώλειες στη ζωή σου ή μας κοροϊδεύεις όλους και το λες έτσι επειδή είσαι ΑΕΛ”.

- Μουσική για παραστάσεις ή στίχοι και συνθέσεις προσωπικών τραγουδιών; Τι θεωρείς πως σου ταιριάζει περισσότερο; Ή τι σε "γεμίζει" περισσότερο;

Οτιδήποτε είναι δημιουργικό και μας πάει ένα βήμα παρακάτω είναι σπουδαία εμπειρία και μπορεί να χαρίσει μοναδικές στιγμές. Το να φτιάχνεις τραγούδια έχει μεγαλύτερη ελευθερία από τη μουσική για τις παραστάσεις. Στη δεύτερη περίπτωση βάζεις το προσωπικό σου στοιχείο, σε συζήτηση όμως με τον σκηνοθέτη. Εκείνος δίνει τις οδηγίες για το πως θέλει να είναι το έργο που ανεβάζει. Αλλά κι εκεί, μέσα από τη δουλειά, μπορεί να προκύψουν ιδέες για προσωπικές εργασίες. Στη δική μου περίπτωση που συνεργάζομαι κυρίως με τον Κωνσταντίνο Ντέλλα, τα πράγματα είναι καλά γιατί στις εργασίες μας μέχρι στιγμής υπάρχει κοινή αισθητική. Ειδικά στην “Αντιγόνη” στη Μικρή Επίδαυρο το 2018 και στην τελευταία μας παράσταση “Οι γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα” στο Θεσσαλικό Θέατρο φέτος, ο Κωνσταντίνος μου άφησε πολύ χώρο όσον αφορά το προσωπικό στοιχείο στη μουσική. Η επέμβασή του ήταν ελάχιστη και άκρως λειτουργική. Παρόλα αυτά, χωρίς να υποτιμώ τις υπόλοιπες εργασίες μου στο θέατρο, η προσωπική δημιουργία, λόγω της ελευθερίας που έχει κάποιος να εκφραστεί και να φτιάξει το δικό του κόσμο, είναι μια διαδικασία λυτρωτική. Επίπονη μεν, αλλά λυτρωτική. Όταν φτιάχνεις τα δικά σου τραγούδια και τις δικές σου μουσικές είσαι ελεύθερος να πας όπου θέλεις. Να πεις αυτό που έχεις ανάγκη με τον τρόπο που επιλέγεις. Χωρίς πρέπει, χωρίς κανόνες.

- Από που λαμβάνεις έμπνευση για τη δημιουργία υλικού;

Όχι από κάπου συγκεκριμένα. Έχω λίγα δικά μου τραγούδια έτσι κι αλλιώς, αλλά μέχρι στιγμής έχω δει να μου βγαίνει τραγούδι σχεδόν στον ύπνο μου ή από μια φωτογραφία. Από μία συνάντηση ή από μία αρρυθμία στην καρδιά. Πιστεύω ότι η έμπνευση σε ένα μεγάλο βαθμό είναι αποτέλεσμα δουλειάς. Εκτός αν είσαι ξεχωριστό ταλέντο. Που και πάλι χωρίς δουλειά θα βρεις ταβάνι γρήγορα. Όσο πιο πολύ παρατηρείς, όσο περισσότερο μένεις ανήσυχος, τόσο πιο πιθανό είναι να δημιουργήσεις κάτι. Να φτιάξεις ένα τραγούδι ή μια μουσική. Σε εμένα πάντως έχω δει ότι για να δημιουργήσω χρειάζομαι ηρεμία και ησυχία στο μυαλό. Διάβασμα και μοναχικότητα. Όταν έχω να σκεφτώ χίλια πράγματα, λογαριασμούς, δουλειές, υποχρεώσεις ή όταν ξοδεύομαι σε ξενύχτια, δεν υπάρχει περίπτωση να δημιουργήσω τίποτα.

- Πως εκλαμβάνεις το μυσταγωγικό αλλά και διονυσιακό κλίμα στις συναυλίες του Θανάση και του Σωκράτη; Πρόσφατα ο Σιώτας είπε ότι πάει προς το... κλισέ. Ο Θανάσης είπε ότι είναι σαν γιορτή της αλληλεγγύης. Ποια είναι η άποψή σου;

Ο Φώτης δεν το είπε ακριβώς έτσι. Μίλησε για το φαινόμενο με τους πυρσούς που έχει γίνει της μόδας, δικαιολογώντας ταυτόχρονα ότι ο κόσμος έχει ανάγκη να ξεδώσει. Όντως πριν από μια επταετία άναβαν πυρσοί στον Πεχλιβάνη άντε και στην Ανδρομέδα. Ούτε καν στο Σιμούν. Πριν από μια δεκαετία δεν υπήρχε τίποτα από όλα αυτά. Παλιότερα, ειδικά εκτός κέντρου, ήταν πιθανό να βιώσεις συναυλίες που ήταν μυσταγωγίες. Τώρα είναι πιο σπάνιο. Όχι ότι δε συμβαίνει, απλώς υπερισχύει το διονυσιακό κλίμα ειδικά στις μεγάλες πόλεις. Προσωπικά το ιδανικό είναι σε μία συναυλία να υπάρχουν και οι δύο συνθήκες. Πάντως το συντριπτικό κομμάτι του κόσμου πάει στις συναυλίες με τα αγνότερα συναισθήματα. Ο Θανάσης το είπε γιορτή της συντροφικότητας. Σε μεγάλο βαθμό νομίζω πως ισχύει.

- Μουσικά πλάνα για το καλοκαίρι;

Το καλοκαίρι θα είμαι με τον Θανάση. Αυτή τη φορά με λιγότερες τεχνικές ευθύνες και περισσότερο τραγούδι. Ελπίζω να βρεθεί χρόνος και να κάνω κάποιες εμφανίσεις με το δικό μου σχήμα, με το οποίο θα εμφανιστούμε στο “Γιούργια” στις 28 Απριλίου.

Εισιτήρια - Πληροφορίες για το «Καραγκιόζης Γιούργια Φεστιβάλ 2023»:

​​​​​​​https://www.viva.gr/tickets/music/karagkiozis-giourgia-festibal-2023/