Χάρρυ Κλυνν: Εις μνήμην

Χάρρυ Κλυνν: Εις μνήμην
Σαν σήμερα γεννιέται ο καλλιτέχνης που σατίρισε ανελέητα τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.

Η μνήμη τα κάνει όλα κομμάτια και δεν ξέρεις τι να κρατήσεις και τι να αφήσεις. Ας κάνουμε την προσπάθειά μας. Τις βραδιές στο «Άλσος» δεν τις ξεχνάμε. Το θερινό θέατρο στο Πεδίον του Άρεως ήταν πάντα γεμάτο και ο κόσμος πολύς. Τους καυστικούς, προκλητικούς, μεγάλους, τίτλους των επιθεωρήσεών του δεν μπορούμε να τους σβήσουμε. Άσπρα μούρα, μαύρα μούρα, μάνα αν αργήσω φάε και η μαρκίζα γέμιζε με γράμματα και χρώματα. Τους διαχρονικούς χαρακτήρες που έφτιαξε-ερμήνευσε πώς να τους προσπεράσουμε; Ο Τραμπάκουλας, ο Ψιτ Μανώλης, ο αστυνόμος Μπέκας, ο ταξιτζής… Τις απορίες του ακόμη τις θυμόμαστε. Πώς λέγεται το πίσω τζάμι του αυτοκινήτου; αναρωτιόταν στα τηλεοπτικά σόου του. Το γεγονός ότι ανήκει στους πρωτοπόρους του stand up στην Ελλάδα είναι επίμονο σημάδι που δεν λησμονείται. Ανεξίτηλη και η εικόνα του να σατιρίζει το ΚΚΕ που στήριζε, κάποτε, με τον τρόπο του. Αξέχαστες οι διαφημίσεις του. Όσοι δεν θυμάστε, μπείτε στο YouTube και δείτε αυτή που είχε κάνει για τα φουντούνια. Και ποιος μπορεί να ρίξει ομίχλη στο γεγονός ότι οι σατιρικοί του δίσκοι υπήρξαν πρώτοι σε κυκλοφορία; Το κυριότερο, πώς να ξεχάσουμε το πρόσωπο, το βλέμμα γεμάτο πονηριά και τη διάθεση για αταξία; Ε, όλα αυτά μένουν για πάντα και η μνήμη του Χάρρυ Κλυνν δεν ξεθωριάζει, μένει αναλλοίωτη.

Κάτι παραπάνω από λαϊκός κωμικός


Ο Χάρρυ Κλυνν την εποχή που το ελληνικό σινεμά ανθούσε, ξέρετε η κυριαρχία της Finos Film, δεν ήταν εκεί! Τη δεκαετία του ’60, κι ενώ η παραγωγή τρέχει με μεγάλους ρυθμούς, το όνομά του θα μπει σε δύο, μόνο, φιλμ: Τα 201 καναρίνια και Γάμος αλά ελληνικά. Γιατί κάνουμε αυτή την αναφορά; Διότι, όπως έδειξε ο χρόνος και η δουλειά του, ξεπέρασε την ευλογία/κατάρα του «λαϊκού κωμικού». Θα μπορούσε να γίνει ένας ακόμη μεγάλος της κωμωδίας. Αυτό, όμως, θα τον περιόριζε. Με εξαίρεση τον Θανάση Βέγγο, όλοι οι υπόλοιποι δεν επέκτειναν τα όριά τους. Φυσικά, έκαναν πολύ καλή δουλειά, αλλά το μονοδιάστατο επικράτησε. Ο Χάρρυ Κλυνν ξέφυγε και στην τέχνη του συνδύασε κωμωδία, σάτιρα (κυρίως), stand up, μπουρλέσκ και φλερτ με το γκροτέσκο. Η σάτιρα ήταν το κύριο μέσο γι’ αυτόν και κατέκτησε τη μαζικότητα μέσα από το θέατρο, την επιθεώρηση. Ελευθερία κινήσεων και λόγου ήθελε και το πέτυχε γιατί έγραφε, γιατί ήξερε πώς να επικοινωνεί άμεσα με το κοινό και γιατί καταλάβαινε πόσο ασόβαρη είναι η «σοβαρή» κατασκευασμένη πολιτική/κοινωνική συνθήκη. Οι πολλές κρυμμένες παθογένειες του κράτους, του λαού, του ίδιου, γίνονταν πεδίο έκφρασης και αναπαράστασης και αυτό «άπλωνε» το καλλιτεχνικό μέγεθος «Χάρρυ Κλυνν». Μέσα απ’ αυτόν εκτέθηκε η ελληνική πραγματικότητα της Μεταπολίτευσης: Η πονηριά, η κακογουστιά, η άκριτη κατανάλωση, η εφευρετικότητα, τα πάθη, οι εγωισμοί, η αναρχία, η αλητεία και η ανάγκη για γλέντια και μαζέματα. Όλα αυτά που συνέθεσαν τον νεοέλληνα βρήκαν χώρο στη γλώσσα, στη κίνηση και στα λόγια του Χάρρυ Κλυνν.

Η βραδιά ταλέντων, οι σατιρικοί δίσκοι, το ψευδώνυμο και το κόμμα


Ο Βασίλης Τριανταφυλλίδης γεννήθηκε στις 7 Μαΐου 1940 στην Καλαμαριά από Πόντιους γονείς. Θα μπει στον χώρο του θεάματος σε ηλικία 18 ετών, όταν κέρδισε το πρώτο βραβείο στη βραδιά ταλέντων του Γιώργου Οικονομίδη. Σπουδάζει στη δραματική σχολή του Πέλου Κατσέλη. Στα νεανικά του χρόνια θα σφυρηλατήσει την καλλιτεχνική του προσωπικότητα στα αναψυκτήρια και στα καμπαρέ. Ο αυτοσχεδιασμός υπήρξε το δυνατό του σημείο, ενώ εκμεταλλεύτηκε το εύπλαστο πρόσωπό του. Το 1964 θα πραγματοποιήσει σειρά καλλιτεχνικών εμφανίσεων σε ΗΠΑ, Καναδά. Η παραμονή του εκτός Ελλάδος θα είναι μεγάλη, μια και θα ζήσει 10 χρόνια μακριά από την πατρίδα. Στο Σικάγο θα παντρευτεί τη Χαρίκλεια Μακρή με την οποία θα αποκτήσει τρία παιδιά. Το 1974 επιστρέφει και ξεκινά εμφανίσεις σε μπουάτ και νυχτερινά κέντρα. Η δημοφιλία του θα μεγαλώσει με τις μουσικές κασέτες του. Ο σατιρικός δίσκος Για δέσιμο, το 1978, γνώρισε τεράστια επιτυχία και παραμένει στη λίστα των ευπώλητων όλων των εποχών. Εκείνη την περίοδο επιλέγει το ψευδώνυμο του, Χάρρυ Κλυνν. Όπως είχε πει σε συνέντευξή του, ήταν το αντίθετο του «Dirty Harry», χαρακτήρα που ερμήνευε τότε ο Κλιντ Ίστγουντ.
Ενεργός πολιτικά, κινήθηκε στον χώρο της Αριστεράς και ενώ στήριζε πολλά χρόνια το ΚΚΕ, μετά την πτώση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού απογοητεύθηκε και λοξοδρόμησε. Άσκησε δριμεία κριτική στο κόμμα και δυσκολεύτηκε να βρει τον χώρο του πολιτικά στα τελευταία χρόνια της ζωής του. Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε την έντονη συγγραφική δραστηριότητα (13 βιβλία) αλλά και τις οκτώ ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής. Διετέλεσε πρόεδρος του Απόλλωνα Καλαμαριάς.
Ο Χάρρυ Κλυνν υπήρξε ο καλλιτέχνης που έδωσε νέα πνοή στη σάτιρα, κράτησε όρθιο το είδος της επιθεώρησης και δεν σταμάτησε να παρεμβαίνει στη δημόσια ζωή, με τα λάθη και τα πάθη του. Άφησε την τελευταία του πνοή στις 21 Μαΐου 2018.

 

*Πληροφορίες αντλήθηκαν από το sansimera.gr

@Photo credits: eurokinissi