Ο αγώνας μιας γυναίκας να διατηρήσει ζωντανή μια διάλεκτο που μιλά μόνο εκείνη
Όταν ήταν κοριτσάκι στο Βόρειο Ακρωτήριο της Νότιας Αφρικής, η Katrina Esau σταμάτησε να μιλάει τη μητρική της γλώσσα, Nǁng, επειδή την κορόιδευαν. Τώρα, σε ηλικία 90 ετών, είναι η τελευταία γνωστή ομιλήτρια της Nǁng, μιας από τις αυτόχθονες γλώσσες της Νότιας Αφρικής που έχουν σχεδόν εξαφανιστεί λόγω της πολυετούς αποικιοκρατίας και του απαρτχάιντ.
«Ντρεπόμασταν όταν ήμασταν νεαρά κορίτσια και σταματήσαμε να μιλάμε τη γλώσσα», δήλωσε η Esau στο Reuters. Αντ' αυτού μιλούσε Αφρικάανς, τη γλώσσα που προώθησαν οι λευκοί μειονοτικοί κυβερνήτες της Νότιας Αφρικής.Αργότερα, ως ενήλικη, η Esau συνειδητοποίησε τη σημασία της διατήρησης της μητρικής της γλώσσας και ίδρυσε ένα σχολείο στην πόλη της, το Upington, προκειμένου να τη μεταδώσει στις νεότερες γενιές.
Last known speaker fights to preserve South African indigenous language https://t.co/EgRMOFrAHU pic.twitter.com/f5k0LLnokx
— Reuters (@Reuters) May 11, 2023
Η Nǁng μιλιόταν από μία ομάδα κυνηγών-τροφοσυλλεκτών που κατοικούσαν στη Νότια Αφρική, πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων αποικιοκρατών. «Κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας και του απαρτχάιντ, οι Ouma Katrina και άλλες ομάδες απαγορεύονταν να μιλούν τη μητική τους γλώσσα, αποδοκιμάζονταν, και έτσι φτάσαμε στο σημείο που βρισκόμαστε με ελάχιστους πλέον ομιλητές», δήλωσε ο Lorato Mokwena, γλωσσολόγος από το Πανεπιστήμιο του Δυτικού Ακρωτηρίου της Νότιας Αφρικής.
«Είναι σημαντικό, όσο υπάρχει η Ouma Katrina, να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να διατηρήσουμε τη γλώσσα και να την καταγράψουμε», συμπλήρωσε.
Η Ouma Katrina άρχισε να διδάσκει Nǁng σε παιδιά της περιοχής γύρω στο 2005, και αργότερα ίδρυσε ένα σχολείο με την εγγονή της και ακτιβίστρια, Claudia Snyman. Όμως το κτίριο που στεγαζόταν το σχολείο βανδαλίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μέχρι σήμερα παραμένει εγκαταλελειμμένο.
«Ανησυχώ πολύ. Η γλώσσα δεν είναι ακόμα εκεί που θα έπρεπε να είναι. Αν η Ouma πεθάνει, τότε όλα πεθαίνουν», δήλωσε η Snyman, της οποίας το όνειρο είναι να ανοίξει μια μέρα το δικό της σχολείο και να συνεχίσει την κληρονομιά της γιαγιάς της. «Θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να τη βοηθήσω να μην πεθάνει αυτή η γλώσσα», δήλωσε η Snyman.