Οι Στίχοιμα στο Gazzetta: «Απαράδεκτο να παριστάνεις τον μάγκα με το μαχαίρι στην τσέπη»

Kάθε τους δουλειά κι ένα αριστούργημα. Τάραξαν τα νερά με το εμβληματικό άλμπουμ «Μηχανές» και τον δυστοπικό κόσμο που δημιούργησαν παράλληλα με τον δικό μας. Επανήλθαν με τη «θάλασσα» περισσότερο ώριμοι, με παραγωγές που συνεχίζουν να «βαράνε» στα αυτιά σου μέρες μετά και στίχους βαθύτερους, χωρίς να χάνουν την κοινωνικοπολιτική οπτική, αλλά που αποτελούν συνάμα προϊόν εσωτερικού «σκαψίματος» και συναισθημάτων. Κι ανάμεσά τους, πριν και μετά τη «θάλασσα», χτυπήματα που θυμίζουν ότι βρίσκονται εδώ, δουλεύουν και πάντα εξελίσσονται.

Οι Στίχοιμα αποτελούν μια μπάντα-σημείο αναφοράς στο εγχώριο hip hop. Μια μπάντα που πάντα έχει πράγματα να πει, χωρίς να κρύβεται πίσω από τις λέξεις. Λίγες μέρες πριν το μεγάλο τους Live στο Θέατρο Βράχων του Βύρωνα (09/09), έναν χώρο με τεράστιους συμβολισμούς για τη σκηνή, ο Xplicit και η Μαρίνα απαντούν στις ερωτήσεις του Gazzetta.

Συνέντευξη στους: Θάνο Σαρρή, Αλέξανδρο Στεργιόπουλο, Κώστα Μιχαήλ

24 χρόνια Στίχοιμα, 10 χρόνια Μηχανές, 4 χρόνια από τον τελευταίο δίσκο (θάλασσα), δεκάδες συναυλίες σε όλη την Ελλάδα και τώρα ραντεβού στον Βύρωνα. Τι κρατάτε από όλη αυτή την πορεία;

Μέσα από την έως τώρα διαδρομή μας ως «Στίχοιμα», έχουμε αποκτήσει μια τεράστια δεξαμενή όμορφων εμπειριών, συναισθημάτων αλλά και τραγουδιών για τα οποία μπορούμε πρώτα εμείς οι ίδιοι να νιώθουμε περήφανοι κάθε φορά που τα ακούμε, ή κάθε φορά που τα παίζουμε ζωντανά και τα μοιραζόμαστε με τον κόσμο.

Τη σημερινή πολιτική/κοινωνική πραγματικότητα ποιος στίχος σας πιστεύετε ότι την περιγράφει καλύτερα;

Ίσως ολόκληρο το κομμάτι «Νερά του Γάγγη» με το σύνολο των στίχων του και σε συνδυασμό με το μουσικό του περιβάλλον, να αποτυπώνει την δική μας αντίληψη για την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα του σήμερα, μαζί με όλο το αδιέξοδο που αυτή παράγει. Αν παρ’ όλα αυτά επιμείνουμε για κάποιον στίχο μεμονωμένα, θα επιλέγαμε ίσως αυτόν από το «Ένα ισόγειο μες στη Μεσόγειο»: «κοίτα πως με έμαθε να ζω η βαρβαρότητα και να με ενδιαφέρει μόνο ο εαυτός μου».

Τι δεν σταματά να σας τροφοδοτεί δημιουργικά;

Αυτή η ίδια αξεπέραστη χαρά μας όταν γράφουμε ένα καινούριο κομμάτι. Από το πρώτο μας κομμάτι μέχρι και σήμερα, δεν αποβάλλαμε ποτέ το νεανικό μας πείσμα και τον ενθουσιασμό μας για δημιουργία και για έκφραση.

Ποιες μουσικές επιρροές συνθέτουν τα μπιτ σας;

Από ψυχεδελικό ροκ της δεκαετίας 60-70 μέχρι pop rock και metal των 80’s & 90’s. Το hip hop βασίζεται κυρίως στο sampling, άρα έχεις απόλυτη ελευθερία στο τι να κάνεις.

Τι έχει αλλάξει στη Hip Hop σκηνή από το 90s μέχρι σήμερα; Πώς από underground μουσική έγινε νούμερο ένα τάση στην Ελλάδα;

Σίγουρα για να έγινε νούμερο ένα τάση στην Ελλάδα όπως λέτε, άλλαξε κατά πολύ η κλίμακα του κόσμου που ακούει πλέον αυτήν τη μουσική. Σαφώς βοήθησε κι η ευκολία της πρόσβασης σ’ αυτή μέσω της τεχνολογίας, με ό, τι αρνητικό ή θετικό αυτό επιφέρει. Πριν απ’ όλα όμως, είναι το αποτέλεσμα της δουλειάς χρόνων των ανθρώπων της σκηνής. Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως υπάρχουν ακόμα καλλιτέχνες με ποιότητες που καθορίζουν το είδος αισθητικά και ως σκέψη. Αν κάποιος προσπαθούσε ευκαιριακά να το κατευθύνει, εκμεταλλευόμενος την «πλούσια» για το hip hop συγκυρία, θα το κατάφερνε ίσως μόνο στην επιφάνεια του, αλλά ποτέ στο είδος και τη σκηνή στην ουσία τους.

Έχετε μετανιώσει για κάποιο κομμάτι που έχετε γράψει όλα αυτά τα χρόνια ή υπάρχει κομμάτι άλλου καλλιτέχνη που θα θέλατε να το είχατε γράψει εσείς;

Για κάποιους στίχους ίσως, αλλά σε καμία περίπτωση για κάποιο κομμάτι ολόκληρο. Δε μας αρέσει να μετανιώνουμε, είμαστε βαθιά ξεροκέφαλοι και αυτό το ξέρουν όλοι. (Γέλια)

Τι θα έλεγε σήμερα ο μικρός Αλέξανδρος για όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας;

Ο Αλέξανδρος είναι σήμερα φοιτητής και εργαζόμενος. Όπως όλα τα παιδιά της γενιάς του που προσπαθούν να βρουν άκρη μέσα στο αφιλόξενο κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον της χώρας, σίγουρα έρχεται αντιμέτωπος σε σημεία με τις καταστάσεις που περιέγραψε τότε στις «Μηχανές».

Πώς αισθάνεστε που το «Ελλάς Ελλήνων» που γράφτηκε πριν από τόσο καιρό είναι σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ;

Το κομμάτι αυτό γράφτηκε το 2004, όταν ελάχιστοι μιλούσαν για αυτά, και ακόμα λιγότεροι βρίσκανε ενδιαφέρον στο να τα ακούνε. Τότε δεν υπήρχε καν η υποψία της σημερινής πραγματικότητας. Από εκεί και πέρα, αν ήρθε η πραγματικότητα να επιβεβαιώσει το κομμάτι, αυτό δεν αποτελεί για εμάς παράσημο. Μας δίνει μια ικανοποίηση όμως, για τη θέση που πήρε το συγκρότημά μας απέναντι στα πράγματα τότε. Ήμασταν εκεί, και επισημάναμε όσα αναφέρονται στο κομμάτι.

«Είσαι παιδί των 11 και είμαι παιδί των 9». Έχουν δοθεί διαφορετικές ερμηνείες σε αυτόν τον στίχο. Θα θέλατε να μας δώσετε τη δική σας;

Αυτή είναι μια ερώτηση που μας απευθύνουν συχνά, αλλά έχουμε επιλέξει ν’ αφήσουμε αυτόν το στίχο να πάρει την ερμηνεία που θέλει να του δώσει ο κάθε ακροατής. Είναι κάτι που το κάνουμε για πολλούς στίχους, απλά για τον συγκεκριμένο μας ρωτάνε συχνά για να μπορέσουν ίσως να αποκλείσουν το προφανές. (Γέλια)

Στο «Είμαι λάθος» λέτε: «Μια λάθος φάση που τον σεβασμό έχει χάσει και κάθε 10 χρόνια επαναλαμβάνει λάθη». Σε ποια λάθη αναφέρεστε;

Η hip hop σκηνή πάντοτε ανά διαστήματα συγκέντρωνε πλήθος ακροατών και συντελεστών που την προσέγγιζαν για διάφορους κάθε φορά λόγους, πέραν της hip hop κουλτούρας. Και παρ’ όλο που η κλίμακα του κόσμου μεγάλωνε αριθμητικά από το ένα διάστημα στο άλλο, στο τέλος ο κόσμος αυτός απομακρυνόταν κατά κανόνα στο μεγαλύτερο ποσοστό του, και δεν ξανάκουγε τη μουσική αυτή μόλις έκλεινε ο εκάστοτε κύκλος. Μια τάση μπορεί να σε οδηγήσει κοντά σε ένα μουσικό ρεύμα, αλλά σε καμία περίπτωση δε μπορεί να σε κάνει να το αγαπήσεις, ειδικά στη σύγχρονη εποχή. Το τελευταίο είναι δουλειά του ίδιου του μουσικού ρεύματος. Φυσικά όποτε συνέβαινε το περιοδικό αυτό φαινόμενο κι η σκηνή γινόταν πολυπληθής, πάντα εμφανίζονταν και τα media που την όποια ξεφτίλα την πρόβαλαν ως άξια λόγου, λες και δεν είχανε άλλους ρεζίληδες για να ασχοληθούν.

Όταν γράφτηκε το «Είμαι λάθος», είχαμε παρατηρήσει την περιοδικότητα του φαινομένου αυτού να συμβαίνει -κατά προσέγγιση- ανά δεκαετία. Σε τέτοιου είδους λάθη αναφέρεται το συγκεκριμένο κομμάτι.

Τι θεωρείτε εσείς επιτυχία σήμερα; Τα views, τα γεμάτα στάδια σε συναυλίες, τα έσοδα από τις δισκογραφικές, το συναίσθημα μετά τα live;

Οπωσδήποτε κάθε τι μετρήσιμο έχει την σημασία του, και σίγουρα σε όλους αρέσει η τέχνη τους να αγαπιέται από τον κόσμο και να τον εκφράζει. Από εκεί και πέρα, επιτυχία για εμάς είναι αυτό που νιώθουμε όταν ακούμε τη μουσική μας, και όταν ταυτιζόμαστε συναισθηματικά με τον κόσμο στις συναυλίες. Γενικά, τον κόσμο που έχουμε δεν τον αλλάζουμε με τίποτα.

Τι μπορεί να αντιτάξει ο λόγος της ραπ απέναντι στη δύναμη της εικόνας;

Τη φαντασία φυσικά. Μας αρέσει να χορταίνει το μάτι μας, αλλά ο κόσμος δεν έχει σταματήσει να ακούει μουσική και να δημιουργεί μόνος του μορφές και χώρους.

Συμπληρώνονται δέκα χρόνια από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα από τους νεοναζί της Χρυσής Αυγής. Κι όμως, ο εκφασισμός της κοινωνίας βαθαίνει. Πού το αποδίδετε;

Κάθε χρόνο αυτή αποτελεί μια σκληρή επέτειο για όποιον νιώθει hip-hop. Βρίσκουμε απόλυτα λογικό το να βαθαίνει ο εκφασισμός της κοινωνίας καθώς η ιστορική λήθη σε συνδυασμό με την αμάθεια, τη φτώχεια και την απαξίωση της παιδείας, αποτελούν το πλέον γόνιμο έδαφος για την καλλιέργεια του φασισμού. Την ημέρα που συλλαμβάνανε τους δολοφόνους της Χρυσής Αυγής, οι ίδιοι δημοσιογράφοι -που έσκουζαν άλλοτε για τους μετανάστες και τους αναφέρανε ως λαθραίους-κάνανε τότε λόγο για δικαιοσύνη κι άλλα νόστιμα, παίζοντας ένα επικοινωνιακό παιχνίδι το οποίο μάζευε τις ακροδεξιές ψήφους πίσω στη Νέα Δημοκρατία. Πώς να απαλλαγείς από κάτι το οποίο διαχειρίζεσαι κατά το δοκούν, που όποτε σε συμφέρει το ανεβάζεις κι όποτε θες το κατεβάζεις.

Κανείς από αυτούς δεν θα παραδεχτεί ότι τον φασισμό τον γεννάει το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα. Το αίσχος αυτό καλλιεργείται κι είναι πρόδηλο στο λόγο των πρωτοκλασάτων δημοσιογράφων της χώρας, όταν με το ύφος του αυστηρού και του έγκριτου αραδιάζουν απόψεις που απευθύνονται σε κανίβαλους, ή σε τίποτα ηλίθιους. Καλλιεργείται όταν τα πρότυπα των νέων ανθρώπων αποτελούνται από κάτι τύπους που σημαιοφορούν μια τρομερή αγένεια και συμπεριφέρονται σαν μαϊμούδες, ενώ οι πιτσιρικάδες τους θαυμάζουν επειδή είναι τσογλαναραίοι, λωποδύτες, ή τουλάχιστον αυτό ακτινοβολεί η περσόνα που υιοθέτησαν. Αυτός είναι ο αξιακός κώδικας που καλλιεργείται και προβάλλεται, οπότε ας μην παραπονιούνται κάποιοι για τους καρπούς του δέντρου τους. Η ελληνική κοινωνία πάντα είχε μια ροπή προς τον φασισμό. Το άσχημο είναι ότι τώρα έχει χάσει πλέον τα φρένα της.

Ο «Ξένος» εξιστορεί με ανατριχιαστικό τρόπο την ιστορία της προσφυγιάς. Και δυστυχώς, μας έρχεται στο μυαλό συνεχώς από αυτόκλητους σερίφηδες και ανθρώπους που αποκαλούνται «κομμάτια». Θα πάψει ποτέ να είναι επίκαιρος;

Όχι, δυστυχώς δε θα πάψει. Θεωρούμε πως ο κόσμος όλος κινείται προς την κατεύθυνση όπου οι άνθρωποι αποκαλούνται «κομμάτια». Και κινείται γρήγορα.

Στο ίδιο κομμάτι δένετε με πολύ όμορφο τρόπο τις ρίζες δύο ποδοσφαιρικών ομάδων. Πρόσφατα, στη Νέα Φιλαδέλφεια, ένα παιδί έπεσε νεκρό από το μίσος.Πού πιστεύετε ότι βρίσκεται η ρίζα του και είναι κάτι που ενδέχεται να σας απασχολήσει στιχουργικά;

Αρχικά θα θέλαμε να δώσουμε τα συλλυπητήρια μας στην οικογένεια αυτού του παιδιού. Απαράδεκτο το γεγονός να παριστάνεις το μάγκα με το μαχαίρι στην τσέπη, αλλά όπως είπαμε αυτός είναι ο αξιακός κώδικας. Από εκεί και πέρα, αυτοί οι δολοφόνοι ταξίδευαν έξι ώρες σε φάλαγγα σε εθνικό οδικό δίκτυο παρακολουθούμενοι, και παρ’ όλα αυτά κατάφεραν να δολοφονήσουν έναν άνθρωπο μέσα στη Νέα Φιλαδέλφεια, και πάλι παρακολουθούμενοι. Η -αδιαμφισβήτητη κατά τα άλλα- ανεπάρκεια και αμέλεια του κράτους, εν προκειμένω αποτελούν δικαιολογίες για τους αφελείς. Δε θεωρούμε τυχαίο ότι αυτό το έγκλημα δεν το σταμάτησε κανείς, όπως δεν θεωρούμε τυχαίο και το γεγονός πως όλη αυτή η επιχείρηση των Κροατών ναζί, είχε ως στόχο τους οπαδούς της ΑΕΚ. Ίσως να μας απασχολήσει στο μέλλον αυτό στιχουργικά, και να γράψουμε έναν στίχο που θα λέει «ξυπόλυτος και γύρω αγκάθια εθνικιστικά», ή κάτι τέτοιο.

Υπάρχουν ακόμα παιδιά που πατούν στη γη και χάνονται στο διάστημα; Ή χάνονται όλα στην υπερπληροφόρηση και την κοινωνική δικτύωση;

Ναι, υπάρχει και το ένα και το άλλο. Σίγουρα δεν αποτελούν πλειοψηφία, αλλά υπάρχουν νέοι άνθρωποι με πραγματικά πολύ καλά συστατικά εκεί έξω. Ζούμε σε μια εποχή με πολλή πληροφορία, και η τεχνολογία παράγει θέματα που τώρα εντοπίζουμε και καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, αλλά δεν είμαστε τόσο σίγουροι πως το δίχτυ πιάνει όλα τα ψάρια.

Είναι ευοίωνο το μέλλον της ελληνικής ραπ σκηνής;

Υπάρχουν συγκροτήματα, στιχουργοί και παραγωγοί οι οποίοι είναι εξαιρετικοί. Κάποιοι που μπορεί να μην ξέρετε ακόμη και που στο μέλλον θα σκίσουν, και κάποιοι που το κάνουν ήδη. Νιώθουμε πολύ σίγουροι για το αισθητικό αποτύπωμα και την παρακαταθήκη που θα αφήσουν, αν όλα πάνε καλά για αυτούς.

Τι να περιμένουμε από το Live στο Θέατρο Βράχων και από το επόμενο δισκογραφικό σας βήμα;

Πάντα ονειρευόμασταν να παίξουμε στο Θέατρο Βράχων. Ο Βύρωνας αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για το ελληνικό hip hop, με ιστορικά συγκροτήματα και καλλιτέχνες. Είναι τιμή για εμάς που παίζουμε εκεί. Το περιμένουμε με ανυπομονησία. Αυτήν την στιγμή γράφουμε κομμάτια, αλλά δεν έχουμε κάποιον σαφή χρονικά δισκογραφικό ορίζοντα ακόμα.

Στοιχεία Συναυλίας

Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη», Βύρωνας
Σάββατο 09 Σεπτεμβρίου
Ώρα: 21:00
Προπώληση: ticketmaster.gr

Φωτογραφίες: Ζήσης Τσούμπος