Το φάρμακο που παίρνουν οι πιλότοι για να μένουν ξύπνιοι: Η ανακάλυψη που βρέθηκε στην τσέπη ενός ναζιστή (vid)

Σε μια αποκάλυψη που έφερε το ζήτημα της κόπωσης των πιλότων έντονα στο επίκεντρο, ένα πρόσφατο περιστατικό με δύο πιλότους που κοιμήθηκαν κατά τη διάρκεια μιας πτήσης στην Ινδονησία έριξε τα φώτα της δημοσιότητας σε μια επίμονη πρόκληση που αντιμετωπίζει η αεροπορία: να διασφαλιστεί ότι οι πιλότοι παραμένουν ξύπνιοι και σε εγρήγορση καθ' όλη τη διάρκεια των αποστολών τους. Το ζήτημα αυτό, ωστόσο, δεν είναι καθόλου καινούργιο. Οι στρατιωτικοί οργανισμοί αντιμετωπίζουν τους κινδύνους της κόπωσης των πιλότων εδώ και δεκαετίες, καταφεύγοντας συχνά σε φαρμακολογικά βοηθήματα.

Ιστορικά, η αναζήτηση μιας λύσης για τη διατήρηση των πιλότων σε εγρήγορση οδήγησε στην ανακάλυψη μεθαμφεταμίνης στην τσέπη ενός ναζιστή πιλότου που καταρρίφθηκε πάνω από τη Βρετανία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Γνωστό ως «αλάτι του πιλότου», αυτό το διεγερτικό προτιμήθηκε από τη Luftwaffe για την καταπολέμηση της κόπωσης των αεροπόρων. Οι Σύμμαχοι, όταν το ανακάλυψαν αυτό, άρχισαν τα δικά τους πειράματα, με αποτέλεσμα την ευρεία χρήση ενός παρόμοιου διεγερτικού, της αμφεταμίνης, η οποία παρατηρήθηκε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του πολέμου του Κόλπου το 1990-91 από τα πληρώματα των στρατιωτικών αεροσκαφών των ΗΠΑ.

Ωστόσο, ο εθιστικός χαρακτήρας των αμφεταμινών και η πιθανότητα κατάχρησης τους ώθησαν στην αναζήτηση ασφαλέστερων εναλλακτικών λύσεων. Η μονταφινίλη, ένα διεγερτικό που αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1970 αρχικά για τη θεραπεία της ναρκοληψίας. Πέρα από την πρόληψη του ύπνου, διαπιστώθηκε ότι η μονταφινίλη ενισχύει γνωστικές λειτουργίες όπως ο χωροταξικός σχεδιασμός και η μνήμη εργασίας, καθιστώντας την ελκυστική επιλογή για στρατιωτική χρήση. Παρά τις παρενέργειές της, οι οποίες μπορεί να κυμαίνονται από εφίδρωση έως ψευδαισθήσεις, η μοδαφινίλη αποτελεί σημαντική πρόοδο στη φαρμακολογική αντιμετώπιση της κόπωσης των πιλότων.

Η μονταφινίλη λειτουργεί με την αύξηση της δραστηριότητας του κεντρικού νευρικού συστήματος, ένα χαρακτηριστικό που μοιράζεται με τις αμφεταμίνες, εξ ου και η ταξινόμησή της ως «χάπι για το δρόμο». Η αποτελεσματικότητα της μονταφινίλη, μαζί με τα παραδοσιακά διεγερτικά όπως η καφεΐνη, αποδείχθηκε σε μια μελέτη που διεξήχθη από τη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία της Ολλανδίας, όπου βελτίωσε σημαντικά την εγρήγορση και μείωσε την υπνηλία σε εθελοντές που στερήθηκαν τον ύπνο για 17 ώρες. Τέτοιες έρευνες υπογραμμίζουν τη δυνατότητα της μονταφινίλης να μετριάσει τους κινδύνους της κόπωσης, όχι μόνο για τους πιλότους αλλά για όλο το προσωπικό που εμπλέκεται σε στρατιωτικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των πυροβολητών θυρών και των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας.

Καθώς η αεροπορική βιομηχανία συνεχίζει να αντιμετωπίζει την πρόκληση της κόπωσης των πιλότων, η εξέλιξη από τα διεγερτικά της εποχής του Β' Παγκοσμίου Πολέμου σε σύγχρονες λύσεις όπως η μονταφινίλη αντανακλά τη δέσμευση για τη διατήρηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας των επιχειρήσεων του πληρώματος.