Τώρα μιλάνε οι καταραμένοι!
Εδώ είναι Βαλκάνια κι αν παίξεις μάλλον θα κλάψεις. Το γέλιο είναι κρυμμένο στα υπόγεια, στα αφώτιστα σοκάκια και στο τρέξιμο των πιτσιρικάδων, των πάντα γνωστών-αγνώστων. Εδώ τα τσιγάρα βγαίνουν από τσαλακωμένα πακέτα, τα γάρα σκάνε στο φτερό, χαλαρά και αγχωμένα την ίδια στιγμή και δεν αποκλείεται να αράζει με τύπους έχουν δικαστήρια. Εδώ, ο τόπος είναι αφιλόξενος γι’ αυτούς που δεν σέβονται τον δρόμο, τα πεζοδρόμια και την αλήθεια της φαβέλας. Εδώ, δεν υπάρχει οδηγός, μόνο κυνηγός κι ένας δικαστής που νομίζει ότι είναι θεός. Εδώ, ταξιδεύουμε με αστικά, με βαριά περπατησιά και με νταραβεριά που λιώνουν τα χιόνια και κρατάνε τα χρόνια. Εδώ, μπορείς να πεις πολλά και να μην πεις τίποτα. Εδώ, μπορείς να πεις λίγα και να πεις τα πάντα. Εδώ, η φωνή που ακολουθεί τους ρυθμούς της πόλης και των ανθρώπων της είναι ιδρωμένη, πληγωμένη, μα πάντα ζωντανή, πάντα αληθινή. Εδώ, μπορείς να γράψεις τέσσερα γράμματα και να συνεννοηθείς. Εδώ, βλέπεις, ακούς, ΤΖΜΛ και η συντομογραφία σε πάει σε μέρη γνωστά, σε μονοπάτια που κράνη δεν πατάνε, σε γειτονιές που από τη λάσπη γεννιούνται οι γειτονιές του Θεού, του κόσμου. Εδώ, ξέρεις ότι η γη είναι καταραμένη, αλλά με τον ραπ λόγο ξανά θα γίνει ευλογημένη. Εδώ, ακούμε «Terra Dannata».
Το τσεκούρι ξεθάβεται
Τον Τζαμάλ τον ξέρεις. Αν ασχολείσαι με τη ραπ, τον ξέρεις. Ακούγεται αυθάδικο και αλαζονικό, αλλά έτσι είναι, τι να κάνουμε. Η φωνή είναι ξεχωριστή, έρχεται από τα κάτω, από κει που τα ερείπια συνυπάρχουν με τις τσιμεντένιες κραυγές, από κει που οι φρεσκοπλυμένες φανέλες σκεπάζουν τα παρατημένα ποδήλατα. Αυτή η φωνή είναι της φαβέλας… Και όχι, μην το θεωρήσετε υπερβολή. Ξέρετε πόσα δρομάκια υπάρχουν και πόσες τσακισμένες ζωές χωράνε; Ναι, ακόμη ισορροπούμε στην κόψη του ξυραφιού, αλλά αρκεί ένα γλίστρημα για να κοπούμε, να ματώσουμε, να κάνουμε την οργή φωτιά που θα τα κάψει όλα. Το «Terra Dannata» είναι το τσεκούρι που ξεθάβεται και το παρελθόν που μένει ανοιχτό και μας κοιτά. Ο Τζαμάλ ρίχνει στον λάκκο τα προηγούμενα, τις αναμνήσεις που επιμένουν και πετάει το χώμα του παρόντος μακριά. Η ευαισθησία και η αποφασιστικότητα περνάνε στον λόγο του και το κοινωνικό σχόλιο είναι εύστοχο και «καυτό». Ο Τζαμάλ ξέρει ότι η πόλη μας ανήκει και ο παλμός της χτυπά εκεί που αναπνέει η αγωνία, η ανασφάλεια, η μάχη για την επιβίωση. Το συναίσθημα κυριαρχεί στον δίσκο, αλλά ο ραπ δημιουργός το ελέγχει και το ισορροπεί με τα φροντισμένα μπιτ και το δυνατό flow. Ο Τζαμάλ είχε μια ιστορία στο μυαλό του και όταν έβαλε τις λέξεις στη σειρά, τότε όλα έγιναν πιθανά.
Το «σήμερα» και οι προβολές του «αύριο»
Το άλμπουμ περιέχει εννιά κομμάτια και είναι το κοινωνικό/ταξικό στοιχείο που διαμορφώνει την εικόνα, τη φυσιογνωμία του LP. Ο Τζαμάλ, όπως και κάθε ράπερ που σέβεται τον εαυτό του, παίρνει θέση για όλα όσα συμβαίνουν στον καταραμένο τόπο μας. Το έγκλημα στην Πύλο, η δολοφονία του Κώστα Φραγκούλη, η διαρκής καταστολή, η μόνιμη αδικία, αυτά φιλτράρονται και εντάσσονται στις ρίμες του. Υπάρχουν μελωδικά κομμάτια που σε συγκινούν, υπάρχει στοιχείο boom bap, ντριλ, η κλασική ραπ αφήγηση και «πατήματα» σίγουρα, γρήγορα, δυνατά. Το λυρικό ύφος στηρίζει την ωμή αλήθεια. Ο Τζαμάλ έχει την ικανότητα να επιστρέφει τα κοινά μας βιώματα με περηφάνια και αυθεντική τόλμη. Καταλυτικής σημασίας οι παραγωγοί του άλμπουμ: Ortiz, mi368, Sandal, Kess, Inver. Υπάρχει συνεργασία με τον Dani Gambino κι αν θέλουμε να ξεχωρίσουμε κομμάτια, αυτά είναι: Piesi, Terra Dannata, To Ktinos, Ekriktika. To «Terra Dannata» είναι από την αρχή ως το τέλος η ψυχή και η σκέψη του Τζαμάλ. Δεν μπορείς να μείνεις αδιάφορος ακούγοντας το, δεν μπορείς να το προσπεράσεις, δεν μπορείς να το αγνοήσεις. Εδώ έχουμε ένα άλμπουμ που μιλά με τον σωστό τρόπο για το «σήμερα» και τις προβολές του στο «αύριο».
*Ο Τζαμάλ σε Spotify, YouTube, Instagram, Facebook
