Η Ρηνιώ Κυριαζή στο Gazzetta: «Δυστυχώς αυτός ο κόσμος δεν είναι για παιδιά»

• «Ο Λούσιας με έχει επηρεάσει πολύ, ίσως περισσότερο από οποιονδήποτε ρόλο που έχω ασχοληθεί ως τώρα»
• «Η παράσταση καθορίζεται από το φως και τη σκιά»

Όλα είναι θέατρο και όλα είναι σκιά, φως κι ένα σεντόνι που τυλίγει και μας επιστρέφει τη φαντασία, την προσδοκία, τη νοσταλγία, την αθωότητά μας. Στο θέατρο «Θησείον» συντελείται η αιώνια επιστροφή στο άδολο και το αυθόρμητο, στο βλέμμα που ταξιδεύει και δεν ψάχνει καμία Ιθάκη. Η Ρηνιώ Κυριαζή και οι συνεργάτες, συνοδοιπόροι της, φέρνουν στη σκηνή τον Λούσια του Νίκου Χουλιαρά κι αυτός ζωντανεύει και μας μαγεύει, μας ηρεμεί και μας προστατεύει από την αγριότητα του κόσμου τούτου. Η ηθοποιός και σκηνοθέτρια μας μίλησε για την παράσταση και την ευχαριστούμε πολύ.

Τι σας κέντρισε το ενδιαφέρον στο έργο του Νίκου Χουλιαρά γενικά και ιδιαίτερα στον «Λούσια»;
Στη ζωγραφική του Νίκου Χουλιαρά με μαγεύουν οι σκιές των μοναχικών ανθρώπων μέσα σε παράξενα τοπία. Τα σύννεφα που μοιάζουν με ζώα που μπορούν να σε κατασπαράξουν ή να σε παρηγορήσουν. Τα δέντρα που μπορούν να γείρουν πάνω σου απειλητικά ή προστατευτικά. Ο αέρας που κουνάει τα χορτάρια και τα νερά. Τα ίδια θέματα διατρέχουν και το συγγραφικό του έργο. Ο Λούσιας, ένας και μόνος του, σε συνομιλία με τα τέρατα των ανθρώπων και την αβάσταχτη ομορφιά της φύσης. Τα ποιήματά του, σαν μικρά χαϊκού φανερώνουν σοφία, πληγή και ευαισθησία και πάντα πολιτική στάση για τη ζωή και την τέχνη. «Κι ένιωσα ξαφνικά ένα κενό, λες κι ήμουν μόνο το παλτό μου».

Πώς προέκυψε η ιδέα να συνυπάρξουν σκηνικά το θέατρο σκιών, η ζωγραφική και το θέατρο;
Η ιδέα της σύμπραξης με τον Άθω Δανέλλη ήταν της Σοφίας Χουλιαρά. Το έργο του Νίκου Χουλιαρά είναι μια ακροβασία ανάμεσα στο φως και τη σκιά - οι σκιές του είναι σαν να ζητούν ένα μπερντέ, μια οθόνη, ένα παράθυρο να φωτιστούν και να ζωντανέψουν. Πιστεύω ότι αυτό παρακίνησε τη Σοφία σε αυτή την υπέροχη σκέψη. Από την άλλη, οι συνεργασίες μας είναι κυρίως προσωπικές και συναισθηματικές επιλογές, θέλαμε να δουλέψουμε με τον Άθω γιατί είναι ο Άθως!

Ποια στιγμή ή στιγμές, κρατάτε από τις πρόβες;
Κρατάω τις ιστορίες που μας έχει αφηγηθεί ο Άθως για τους μοναχικούς ανθρώπους που παρακολουθούν Καραγκιόζη. Είναι αυτοί που η ζωή τους βρίσκεται στο δρόμο, στις αλάνες, στις πλατείες. Πολλές φορές συμμετέχουν στις παραστάσεις Καραγκιόζη ως βοηθοί Καραγκοζοπαίχτη, μαθαίνουν τις κινήσεις, τους χειρισμούς της φιγούρας, τα κόλπα. Λέγαμε ότι ο Λούσιας σίγουρα θα παρακολουθούσε Καραγκιόζη και θα γινόταν ο καλύτερος βοηθός. Μετά κλαίγαμε...

Μήπως εδώ έχουμε ένωση παιδικού θεάτρου με το θέατρο των ενηλίκων;
Καμιά φορά νομίζω πως το καλό παιδικό θέατρο όπως και το καλό παιδικό τραγούδι, το χαίρονται περισσότερο οι μεγάλοι, ίσως γιατί έχουμε ανάγκη την επικοινωνία με το παιδί μέσα μας. Κάτι που είναι καλό αγγίζει μικρούς και μεγάλους. Το θέατρο σκιών μάς μαγεύει όλους, ίσως είναι αυτή η μαγεία του τίποτα, το φανερό ψέμα - όπως φτιάχνω με το χέρι μου έναν λαγό στον τοίχο και παίζω μαζί του. Η τέχνη του Καραγκιόζη δεν είναι παιδική υπόθεση, περισσότερο πολιτική θα έλεγα, κάποια από τα έργα του είναι κατάλληλα για τα παιδιά και αυτά είναι που έχουν γίνει πιο γνωστά και παίζονται συχνότερα. Παιδικά είναι τα υλικά του, το χιόνι γίνεται με χαρτοπόλεμο, η βροχή με πιτσιλιές νερού στον μπερντέ, το χρώμα του δειλινού με ζελατίνα. Αυτός ο παιδικός τρόπος που δεν χρειάζεται πολλά για να τα πιστέψει όλα.

«Ο Λούσιας με έχει επηρεάσει πολύ, ίσως περισσότερο από οποιονδήποτε ρόλο που έχω ασχοληθεί ως τώρα»

Μέσα από τον «Λούσια» βρήκατε το παιδί μέσα σας;
Ο Λούσιας με έχει επηρεάσει πολύ, ίσως περισσότερο από οποιονδήποτε ρόλο που έχω ασχοληθεί ως τώρα. Τα νήματα της σκέψης του, οι κύκλοι, οι επιμονές του με έχουν κάνει να βλέπω αλλιώς τον κόσμο, να αμφιβάλλω για το αυτονόητο, να εμπιστεύομαι την ουσία των πραγμάτων. Όλα περνούν από μέσα του και βιώνονται με ένταση, όπως όταν είμαστε παιδιά. Όλα γράφουν, τίποτα δεν είναι ασήμαντο. Κι έτσι ξέρει πολύ καλά ποιος είναι ποιος, με ποιον θέλει να είναι και πώς θέλει να ζει, δεν συμβιβάζεται, δεν ανήκει, δεν μικραίνει. Είναι μια μεγάλη τρυφερή ψυχή, επομένως πληγωμένη από την κακία του κόσμου που τον τρυπάει. Είναι σπαρακτικός. Με κάνει να χαίρομαι περισσότερο με τα μικρά πράγματα που κι εκείνος απολαμβάνει, όπως το χρώμα μιας καραμέλας, και να φοβάμαι για τα μεγάλα - για την κοινωνική φροντίδα και την ιατρική περίθαλψη που απουσιάζει, για τη φτώχεια, την πείνα, την εξαθλίωση που βλέπουμε γύρω μας και που κάνουμε σαν να μην υπάρχει.

Υπάρχει «συνομιλία» με τον Καραγκιόζη σε επίπεδο χαρακτήρων;
Οι μορφές των έργων του Χουλιαρά είναι έτσι κι αλλιώς επηρεασμένες και συνδιαλέγονται με την αισθητική του Καραγκιόζη. Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που ο Άθως Δανέλλης έδωσε φωνή στις φιγούρες που επιλέχτηκαν να πρωταγωνιστήσουν και να παραστήσουν τους ήρωες του μυθιστορήματος. Οι φωνές αυτές, που πηγάζουν από τη μεγάλη παράδοση των μίμων, αποδίδουν εξαιρετικά το χιούμορ του Νίκου Χουλιαρά.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχει σύνδεση με βωβό κινηματογράφο; Κυρίως με στιγμές του Τσάρλι Τσάπλιν.
Ναι, είναι αλήθεια. Θα έλεγα ότι αυτή ήταν μια σκηνοθετική και υποκριτική επιλογή που προέκυψε αβίαστα στη διαδικασία των προβών χωρίς να έχω εξ αρχής τέτοια πρόθεση. Ο Καραγκιόζης, έτσι κι αλλιώς είναι ένας μίμος που μας προσέφερε εδώ απλόχερα τους κώδικές του. Εντυπωσιακό και απρόβλεπτο για μένα ήταν ότι και ο Λούσιας συνομιλεί με αυτή τη μεγάλη παράδοση των θεατρίνων. Νομίζω ότι συγκλίνει στην αθωότητα, την απλότητα, τη στέρηση, τη σκληρή ζωή, τη βαθιά πολιτική θέση, τη γκάφα, το γκαγκ, το αστείο. Το γελοίο που μας κάνει να γελάμε και να κλαίμε, που μας δείχνει το πρόσωπό μας στον καθρέφτη με γενναιότητα.

«Η παράσταση καθορίζεται από το φως και τη σκιά»

Τι σας δυσκόλεψε ερμηνευτικά και τι σκηνοθετικά;
Η δραματουργική επεξεργασία μού πήρε πολλούς μήνες, ήταν φυσικό γιατί το βιβλίο είναι αριστουργηματικό, δεν ήθελα να κόψω ούτε μία λέξη. Η κατεύθυνση της παράστασης επίσης θα μπορούσε να ακολουθήσει ποικίλες διαδρομές, οπότε έπρεπε να πάρω τις κατάλληλες αποφάσεις. Με το που ξεκινήσαμε τις πρόβες όλα ήταν πιο εύκολα καθώς οι συνεργάτες μου ήταν συντονισμένοι στην ουσία της πρόθεσης της παράστασης και συνέβαλλαν σχεδόν με μαγικό τρόπο στην πραγμάτωσή της. Ερμηνευτικά ο Λούσιας είναι μεγάλο σχολείο, παλεύω κάθε μέρα, δεν μου χαρίζεται εύκολα και καλά κάνει.

Η σκιά και το φως τι ρόλο έπαιξαν στη διαμόρφωση της παράστασης;
Τεχνικά και δραματουργικά, κυριολεκτικά και συμβολικά η παράσταση αυτή καθορίζεται από το φως και τη σκιά, όπως και η ζωγραφική μας, η σκέψη μας, η ζωή μας.

Γιατί δεν μπορούμε να κρατήσουμε την παιδική αθωότητα; Είναι θέμα ωριμότητας;
Αν κρατούσαμε την παιδικότητά μας δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε σε αυτόν τον κόσμο, ίσως τον αλλάζαμε αλλά αυτό μάλλον φαίνεται ότι δεν γίνεται, ίσως τρελαινόμασταν, το έχουν πάθει πολλοί ή ίσως αποχωρούσαμε… Δυστυχώς αυτός ο κόσμος δεν είναι για παιδιά. Δεν ξέρω αν είναι θέμα ωριμότητας, νομίζω πως είναι θέμα χρημάτων.

Ταυτότητα παράστασης

«Στη σκιά του Λούσια»

Στο θέατρο «Θησείον», έως τις 16 Ιουνίου

Συντελεστές

Δραματουργική επεξεργασία - Σκηνοθεσία
Ρηνιώ Κυριαζή
Εικαστική επιμέλεια
Σοφία Χουλιαρά
Σκηνογραφία
Σοφία Χουλιαρά - Ναταλία Μαντά
Μουσική Σύνθεση
Νίκος Βελιώτης
Φωτισμοί
Στεβη Κουτσοθανάση

Παίχτης Θεάτρου Σκιών
Άθως Δανέλλης
Ηθοποιός
Ρηνιώ Κυριαζή
Συνεργάτης σκηνής
Δέσποινα Χαλκορόκα

Βοηθός σκηνοθέτη Δέσποινα Χαλκορόκα
Φωτογραφίες Σοφία Χουλιαρά
Γραφιστική επιμέλεια Παναγιώτης Ανδριανός
Κατασκευή σκηνικού Χρήστος Παπαϊωάννου
Επικοινωνία Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή Εταιρεία Θεάτρου Άλκη

Διάρκεια: 100 λεπτά

Παραστάσεις: Πέμ.-Σάβ. 9 μ.μ., Κυρ. 6 μ.μ

Εισιτήρια: από 10 ευρώ. [στο more.com]