Το Μάτι της Σαχάρας: Το γεωλογικό θαύμα και οι εικασίες για την χαμένη Ατλαντίδα (vid)

Το «Μάτι της Σαχάρας», γνωστό και ως δομή Richat, ξεχωρίζει σαν υπερμεγέθης αμμωνίτης ανάμεσα στους αμμόλοφους της ερήμου Σαχάρα στη Μαυριτανία. Αυτό το γεωλογικό θαύμα, που συχνά αναφέρεται ως το «Μάτι της Αφρικής», είναι ένας γιγάντιος βραχώδης θόλος σκαλισμένος με ομόκεντρους δακτυλίους που μοιάζει με ένα γιγάντιο μάτι του ταύρου όταν τον βλέπει κανείς από ψηλά. Ορατό από το διάστημα, το Μάτι είναι γνωστό στους αστροναύτες και τους επιστήμονες από τις πρώτες επανδρωμένες αποστολές της δεκαετίας του 1950, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).

Οι εκτιμήσεις για τις διαστάσεις του «Ματιού της Σαχάρας» κυμαίνονται από 40 έως 50 χιλιόμετρα σε διάμετρο. Αυτός ο σχεδόν τέλειος κύκλος στην έρημο οδήγησε αρχικά τους επιστήμονες να πιστέψουν ότι πρόκειται για δομή πρόσκρουσης από μετεωρίτη. Ωστόσο, μεταγενέστερες έρευνες αποκάλυψαν ότι ο θόλος διαμορφώθηκε από τεκτονική ανύψωση κατά την Κρητιδική περίοδο (μεταξύ 145 και 66 εκατομμυρίων ετών πριν) και αποκαλύφθηκε από τη διάβρωση.

Το «Μάτι της Σαχάρας» ξεχωρίζει σαν υπερμεγέθης αμμωνίτης ανάμεσα σε μια τεράστια θάλασσα άμμου γνωστή ως Erg Oudane, η οποία εκτείνεται περίπου 560 χιλιόμετρα ανατολικά προς το Μάλι. Οι Erg Oudane είναι τεράστιες περιοχές της ερήμου που εκτείνονται σε τουλάχιστον 125 τετραγωνικά χιλιόμετρα και χαρακτηρίζονται από άμμο που σαρώνεται από τον άνεμο με ελάχιστη ή καθόλου βλάστηση.

Στο κέντρο του «Ματιού της Σαχάρας» βρίσκεται ένα στρογγυλό οροπέδιο από ασβεστόλιθο και ιζηματογενή πετρώματα με μεγάλα, σπασμένα θραύσματα που συγκολλούνται μεταξύ τους από μια λεπτόκοκκη μήτρα, σύμφωνα με μια μελέτη του 2021. Το υπόλοιπο μάτι κατηφορίζει από αυτό το οροπέδιο σε ένα κυκλικό μοτίβο από κορυφογραμμές και αυλακώσεις που σμιλεύτηκαν από τον άνεμο και το νερό κατά τη διάρκεια των αιώνων.

Πέρα από τη γεωλογική του σημασία, το «Μάτι της Σαχάρας» έχει και αρχαιολογική σημασία, όπως αναφέρει το Geographical, ένα περιοδικό που εκδίδεται από τη Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία του Ηνωμένου Βασιλείου. Τα ευρήματα αυτά παρέχουν μια ματιά στη ζωή των αρχαίων προγόνων μας και στις αλληλεπιδράσεις τους με το περιβάλλον.

Το «Μάτι της Σαχάρας» συνεχίζει να ιντριγκάρει τους επιστήμονες και τους εξερευνητές, προσφέροντας πληροφορίες για τη γεωλογική ιστορία της Γης και την εξέλιξη των πρώτων ανθρώπων.