Αρχαιολόγοι σοκαρίστηκαν μόλις ανακάλυψαν ποια ήταν τα θύματα στις θυσίες των Μάγια
Η αρχαία πόλη Chichén Itzá των Μάγια, που βρίσκεται στη χερσόνησο Yucatán του Μεξικού, είναι εδώ και καιρό συνώνυμη με τις ανθρωποθυσίες. Με την πάροδο των ετών, οι αρχαιολόγοι έχουν ξεθάψει εκατοντάδες οστά από τους ναούς της πόλης, τις ιερές καταβόθρες και τα υπόγεια σπήλαια, υφαίνοντας μια ιστορία τελετουργικών δολοφονιών. Μια μακροχρόνια παρανόηση, ωστόσο, παρουσίαζε αυτά τα θύματα ως κυρίως νεαρές γυναίκες, μια αντίληψη που έχει επιμείνει παρά τα αναδυόμενα στοιχεία που υποδηλώνουν μια ευρύτερη δημογραφική ομάδα. Μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, ρίχνει νέο φως σε αυτή την πολύπλοκη πρακτική, προσφέροντας απροσδόκητες γνώσεις.
Η μελέτη ανέλυσε αρχαίο DNA από τα λείψανα 64 ατόμων που πιστεύεται ότι θυσιάστηκαν τελετουργικά και εναποτέθηκαν σε έναν υπόγειο θάλαμο. Σε αντίθεση με προηγούμενες υποθέσεις, τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι όλα τα θύματα ήταν νεαρά αγόρια, πολλά από τα οποία είχαν στενή συγγένεια. Η αποκάλυψη αυτή αμφισβητεί την παραδοσιακή άποψη και προσθέτει ένα διαφοροποιημένο επίπεδο στην κατανόηση της θυσίας των Μάγια.
A long-held misconception is that those killed in these rituals were often young and female. But a new analysis of ancient DNA from the ancient Maya city of Chichén Itzá in Mexico challenges long-held misconceptions about the victims of ritual sacrifice. https://t.co/Z1kIICgOHl pic.twitter.com/mGyhn1jgDo
— CNN International (@cnni) June 13, 2024
«Υπήρχαν δύο μεγάλες στιγμές έκπληξης εδώ», σημείωσε ο Rodrigo Barquera, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ερευνητής στο τμήμα αρχαιογενετικής του Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Planck στη Λειψία της Γερμανίας. «Σκεφτόμασταν, επηρεασμένοι από την παραδοσιακή αρχαιολογία, ότι θα βρίσκαμε μια ταφή που δεν θα είχε προδιάθεση για το φύλο ή θα ήταν κυρίως κορίτσια. Και το δεύτερο ήταν όταν ανακαλύψαμε ότι ορισμένα από αυτά ήταν συγγενικά και υπήρχαν δύο σετ διδύμων».
Η επίμονη πεποίθηση ότι οι Μάγια θυσίαζαν κατά κύριο λόγο νεαρές γυναίκες και κορίτσια προέρχεται από τις πρώιμες, ρομαντικοποιημένες περιγραφές της ιερής καταβόθρας του Chichén Itzá, ή cenote. Ο Rubén Mendoza, αρχαιολόγος και καθηγητής στο California State University, Monterey Bay, εξηγεί ότι ο μύθος αυτός διαδόθηκε από τις απεικονίσεις στα μέσα ενημέρωσης νεαρών κοριτσιών (που συχνά απεικονίζονταν ως παρθένες) που ρίχνονταν στο Ιερό πηγάδι.
Ο προσδιορισμός των ακριβών δημογραφικών στοιχείων των θυμάτων θυσίας των Μάγια υπήρξε πρόκληση λόγω των περιορισμών της ανάλυσης παιδικών σκελετών. Σε αντίθεση με τους σκελετούς ενηλίκων, όπου η λεκάνη και άλλα οστά μπορούν να υποδείξουν το φύλο μετά την εφηβεία, οι σκελετοί των παιδιών δεν παρουσιάζουν τέτοιες αποκαλυπτικές διαφορές. Αυτό καθιστά τη γενετική ανάλυση ένα κρίσιμο εργαλείο για την αποκάλυψη της αλήθειας.
Η συν-συγγραφέας της μελέτης Christina Warinner, αναπληρώτρια καθηγήτρια Κοινωνικών Επιστημών και Ανθρωπολογίας John L. Loeb στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, υπογραμμίζει τον μετασχηματιστικό αντίκτυπο της ανάλυσης αρχαίου DNA. Ενώ η τεχνολογία αυτή έχει φέρει επανάσταση στην αρχαιολογία στην Ευρώπη και σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη, η εφαρμογή της σε τροπικές περιοχές όπως η Μεσοαμερική ήταν περιορισμένη λόγω της ταχείας υποβάθμισης του DNA σε θερμά κλίματα. Οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις, ωστόσο, αρχίζουν να ξεπερνούν αυτά τα εμπόδια.
«Γινόμαστε όλο και καλύτεροι στην ανάκτηση ακόμη και πολύ μικρών ποσοτήτων DNA», δήλωσε η Warinner. «Και ξαφνικά, έχουμε τώρα τη δυνατότητα να κάνουμε αυτές τις μεγάλης κλίμακας μελέτες και να εφαρμόσουμε το αρχαίο DNA ως εργαλείο για να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε το παρελθόν. Είμαι τόσο ενθουσιασμένη γι' αυτό, επειδή πρόκειται για μια περιοχή του κόσμου που έχει αυτή την απίστευτα πλούσια ιστορία».
Τα νέα ευρήματα από το Chichén Itzá προσφέρουν μια βαθιά αλλαγή στην κατανόηση των θυσιαστικών πρακτικών των Μάγια. Η αποκάλυψη ότι τα νεαρά αγόρια, πολλά συγγενικά, ήταν τα κύρια θύματα αμφισβητεί τους μακροχρόνιους μύθους του παρελθόντος.
