Σκοτεινός στόλος: Τα δεξαμενόπλοια «φαντάσματα» που μεταφέρουν παράνομα πετρέλαιο (vid)

Επιμέλεια: Newsroom
Σκοτεινός στόλος: Τα δεξαμενόπλοια «φαντάσματα» που μεταφέρουν παράνομα πετρέλαιο (vid)
Αυτοί οι στόλοι αποτελούνται από δεξαμενόπλοια και πλοία που χρησιμοποιούν παραπλανητικές πρακτικές για τη μεταφορά αργού πετρελαίου, χημικών και άλλων υγρών φορτίων, συχνά κατά παράβαση των διεθνών κυρώσεων και κανονισμών.

Στον πολύπλοκο και συχνά αδιαφανή κόσμο της παγκόσμιας ναυτιλίας, οι όροι «σκοτεινός στόλος» και «γκρίζος στόλος» έχουν καταλήξει να αντιπροσωπεύουν μια σημαντική και αυξανόμενη πρόκληση για τις ρυθμιστικές αρχές και τους φορείς χάραξης πολιτικής.

Ο «σκοτεινός στόλος» αναφέρεται σε μια ομάδα δεξαμενόπλοιων που επιδίδονται σε μυστικές δραστηριότητες, όπως η απενεργοποίηση των συστημάτων αυτόματης αναγνώρισης (AIS), η χειραγώγηση των παγκόσμιων δορυφορικών συστημάτων πλοήγησης (GNSS) και η αλλοίωση των σημάτων αναγνώρισης και εντοπισμού τους. Τα πλοία αυτά λειτουργούν συχνά υπό αδύναμες δομές ιδιοκτησίας και αλλάζουν συχνά σημαίες ευκαιρίας για να αποκρύψουν την πραγματική τους προέλευση και τις προθέσεις τους. Το μέγεθος αυτού του στόλου έχει κυμανθεί σημαντικά ως απάντηση στους νέους κανονισμούς, ενώ οι δραστηριότητές του έχουν αυξηθεί μετά την επιβολή κυρώσεων στο ρωσικό πετρέλαιο λόγω της σύγκρουσης στην Ουκρανία.

Η Windward, μια εταιρεία ναυτιλιακών αναλύσεων, έχει εντοπίσει περίπου 1.100 σκάφη που αποτελούν τον «σκοτεινό στόλο». Παρόλο που η πρακτική αυτή υφίσταται εδώ και χρόνια και αφορά κυρίως το εμπόριο από χώρες όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα, έχει κλιμακωθεί δραματικά μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Καθώς η Ρωσία προσπαθεί να παρακάμψει τις κυρώσεις και να συνεχίσει να πουλάει πετρέλαιο στους συμμάχους της, οι επιχειρήσεις του σκοτεινού στόλου έχουν γίνει όλο και πιο εμφανείς.

Το πρόβλημα επιτείνει η εμφάνιση του «γκρίζου στόλου», ενός νέου φαινομένου που αναπτύχθηκε ως απάντηση στις κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο γκρίζος στόλος περιλαμβάνει ναυτιλιακές εταιρείες που αποκρύπτουν την προέλευση και την ιδιοκτησία των πλοίων για να δημιουργήσουν την εντύπωση της νομιμότητας. Ο στόλος αυτός ονομάζεται «γκρίζος» λόγω της δυσκολίας να προσδιοριστεί η νομιμότητα και η συμμόρφωση των δραστηριοτήτων του με τις διεθνείς κυρώσεις. Η Windward έχει εντοπίσει πάνω από 900 πλοία του γκρίζου στόλου, τα οποία μεταφέρουν κυρίως ρωσικό πετρέλαιο σε χώρες που δεν έχουν απαγορεύσει το εμπόριο με τη Ρωσία, όπως η Κίνα, η Τουρκία και η Ινδία.

Ο σκοτεινός και ο γκρίζος στόλος αποτελούν σημαντική πρόκληση για τη διεθνή κοινότητα. Αυτοί οι στόλοι όχι μόνο υπονομεύουν την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων, αλλά συμβάλλουν επίσης στους περιβαλλοντικούς κινδύνους και στην παγκόσμια αστάθεια. Οι παραπλανητικές πρακτικές που χρησιμοποιούν αυτά τα σκάφη καθιστούν δύσκολο για τις αρχές να παρακολουθούν τις κινήσεις τους και να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους διεθνείς κανονισμούς.