Ο «διαβολικά καλός» Ντόναλντ Τραμπ (vid)
Το εύκολο είναι να τον χαρακτηρίσεις. «Φασίστας», «Ρατσιστής», «Μισογύνης», «Ομοφοβικός» και άλλα πολλά. Το δύσκολο είναι να τον καταλάβεις και μέσα απ’ αυτόν όλη την Αμερική. Αν δεν θες να δεις, αν δεν θες να μπεις στον κόσμο του ερέβους, τότε δεν έχει σημασία πού βρίσκεσαι, πώς ζεις ή πώς θα ζεις. Όλα θα έχουν αποφασιστεί από πριν για σένα και όλα θα έχουν επιβληθεί πριν καν τα νιώσεις! Αν οι «Δημοκρατικοί» έμειναν στην εικόνα και όχι στο περιεχόμενο που αυτή κουβαλάει, το ίδιο κάνεις και εσύ φίλε αναγνώστη που λες ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι όλα τα προηγούμενα και όλα τα επόμενα χειρότερα. Αν αυτοί, το κόμμα της Κάμαλα Χάρις, η ελίτ των ΗΠΑ, δεν ξέρουν τι θέλει «ο μέσος Αμερικάνος», το ίδιο ισχύει και για σένα Έλληνα, Ιταλέ, Γερμανέ, Ισπανέ… Ναι, ο Τραμπ είναι πολιτικό φαινόμενο και εμείς πρέπει να δούμε πίσω από τη δύναμη της εικόνας τι κρύβεται. Αυτό μπορούν να μας το δώσουν δύο επαγγελματικές δραστηριότητες: Οι δημοσιογράφοι και οι κινηματογραφιστές. Εμείς θα ασχοληθούμε με τους δεύτερους. Με αυτούς που έχουν το θάρρος, την υπομονή, την επιμονή και την αληθινή απορία για την ουσία των πραγμάτων και των ανθρώπων. Ο Αλί Αμπάσι είναι ένας απ’ αυτούς και το «The Apprentice» η απόδειξη.
Ο μαθητής που ήθελε να κατακτήσει τον κόσμο και όλα όσα είχε μέσα αυτός
Ο τίτλος αναφέρεται στο ριάλιτι που παρουσίαζε κάποτε ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ. Και το ένα κομμάτι της αλήθειας του Τραμπ είναι αυτό, η μαθητεία. Ως μαθητευόμενος ξεκίνησε και κάπως έτσι αντιμετωπίζει την πολιτική και την προεδρία. Το άλλο κομμάτι της αλήθειας είναι η διάθεση του μαθητευόμενου, η προθυμία του να κάνει τα πάντα, χωρίς όριο και φραγμούς, για να πετύχει. Το βιογραφικό (biopic) φιλμ του Αμπάσι εστιάζει και αναδεικνύει ακριβώς αυτό το δίπτυχο. Ο μαθητής που φιλοδοξούσε να κατακτήσει τον κόσμο. Ο ανερχόμενος επιχειρηματίας που δεν είχε σκοπό να χάσει και που θα χρησιμοποιούσε όλα τα μέσα, μα όλα, για να επιτύχει τους σκοπούς του. Παρακολουθώντας την ταινία, τη γρήγορη δράση της, τη γεμάτη ενέργεια αφήγησή της, αντιλαμβάνεσαι την ταχύτητα, τη δύναμη και την αδίστακτη φύση του πρωταγωνιστή, του Ντόναλντ Τραμπ. Το σενάριο του Γκάμπριελ Σέρμαν είναι διεισδυτικό και πολυεπίπεδο και πραγματικά «διαλύει» τον βιογραφούμενο. Ο θεατής βλέπει όλες τις καθοριστικές πτυχές του ανθρώπου που σήμερα είναι πρόεδρος των ΗΠΑ. Το «The Apprentice», ως ατμόσφαιρα, διάδραση, σχέση χαρακτήρων και ως παραγωγή-προσφορά πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών, εξουσιαστικών, προσωπικών μηνυμάτων, αντανακλά Νονό, Σημαδεμένο και Φρανκεστάιν! Στις δύο ώρες που διαρκεί, «ακούς» τα «εξουσίασε!», «σκότωσε!», «δώσε ζωή στο τέρας!».
Οι δολοφόνοι και οι χαμένοι
Θα σταθούμε σε δύο σημεία-στιγμές της ταινίας. Η πρώτη είναι στο ξεκίνημα. Εκεί ο νεαρός Ντόναλντ Τραμπ αναφέρει ότι το να είσαι δισεκατομμυριούχος είναι ταλέντο, δεξιότητα. Η δεύτερη είναι όταν συζητά με τη μέλλουσα κ. Τραμπ, την Ιβάνα. Της λέει ότι υπάρχουν δύο ειδών άνθρωποι. Οι δολοφόνοι και οι χαμένοι. Αυτή εκφράζει την απορία-διαπίστωσή της πως καλό δεν είναι να μην είμαστε δολοφόνοι; Και ο Τραμπ της απαντά οι δολοφόνοι είναι οι νικητές για μένα. Ο Αμπάσι, λοιπόν, παίρνει την ακόρεστη δίψα και την ανελέητη μανία του Τραμπ και «εισβάλλει» στον τρόπο σκέψης και δράσης του. Η μανία με την εξουσία, επιχειρηματική/οικονομική στην αρχή, «ακουμπά» στον γκάγκστερ Τόνι Μοντάνα. Η επιλογή να πατήσει επί πτωμάτων, έτοιμος να προσφέρει μερικά αν χρειαστεί, έχει κάτι από τον Κορλεόνε. Ο Αμπάσι, όμως, δείχνει κρυστάλλινα πώς φτιάχνονται τα τέρατα που μας κυβερνούν. Ο συγκρατημένος ακόμη Τραμπ, γνωρίζει τον δικηγόρο Ρόι Κον. Ο Κον είναι η προσωποποίηση του ανήθικου, του αδίστακτου, του «κάνω τα πάντα για να κερδίσω». Φασίστας, ρατσιστής, κρύβει την ομοφυλοφιλία του, διεφθαρμένος ως το μεδούλι, εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες των άλλων και πάντα κερδίζει τις υποθέσεις του. Γίνεται, λοιπόν, μέντορας του Τραμπ και του μαθαίνει τον τρόπο να διαλύει τα εμπόδια και τους αντιπάλους του. Και δεν μένει εκεί. Τον βοηθά να υψώσει ανάστημα στον καταπιεστικό πατέρα του. Ο Τραμπ μαθαίνει, αντιγράφει, εξελίσσει και στο τέλος γίνεται ακόμα πιο διαβολικός από τον Κον. Είναι έτοιμος να εκμεταλλευτεί τον άρρωστο πατέρα του, βιάζει τη γυναίκα του Ιβάνα και περιπαίζει τον δάσκαλο του όταν αυτός βρίσκεται στα τελευταία του. Εδώ έρχεται η σύνδεση με τον Φρανκεστάιν και στο πώς τα τέρατα τρώνε τους γεννήτορές τους. Και όμως! Υπάρχουν και οι ανθρώπινες στιγμές του Τραμπ. Η μία όταν πεθαίνει ο αδελφός του και η δεύτερη όταν βλέπει τι γίνεται στα πάρτι του Ρόι Κον. Είναι τα τελευταία μόρια ηθικής που έχει μέσα του.
Ο Αμπάσι έφτιαξε μια σφιχτοδεμένη ταινία με ένα μοντάζ που διαθέτει σφρίγος και ζωντάνια. Το ίδιο ισχύει και για τη φωτογραφία. Η Νέα Υόρκη και οι ΗΠΑ των 70’s, 80’s είναι εκεί. Σωστή και η χρήση της μουσικής. Το ασταμάτητο του πρωταγωνιστή και η διαρκής απειλή που κουβαλά, περνάνε και σε αυτόν τον τομέα της ταινίας. Φυσικά, ξεχωρίζει η ερμηνεία του Σεμπάστιαν Σταν ως Ντόλαντ Τραμπ. Η φωνή, η κίνηση, οι αντιδράσεις, όλα είναι όπως πρέπει. Πολύ καλός και ο Τζέρεμι Στρονγκ ως Ρόι Κον. Ψυχρός, συναισθηματικά απόμακρος, ευάλωτος και ανθρώπινος στο τέλος. Το «The Apprentice» δείχνει πεντακάθαρα, τόσο σε συμβολικό όσο και σε ουσιαστικό επίπεδο, πόσο «διαβολικά καλός» είναι ο Ντονάλντ Τραμπ. Η ταινία βρίσκεται ακόμη στις αίθουσες. Αναζητήστε την.
