Η έρευνα που ανατρέπει τα δεδομένα: Η «αρχαιότερη πυραμίδα του κόσμου» δεν χτίστηκε από ανθρώπους

Η πυραμίδα Djoser Step λέγεται ότι είναι η αρχαιότερη του κόσμου, με τις εκτιμήσεις ερευνητών να υποστηρίζουν ότι χτίστηκε περίπου το 2.630 π.Χ.

Ωστόσο, πριν από μερικά χρόνια, ένα έγγραφο που δημοσιεύθηκε στο Archaeological Prospection υποστήριξε ότι η τοποθεσία Gunung Padang στην Ινδονησία θα μπορούσε να είναι η αρχαιότερη, με τους ερευνητές να υποστηρίζουν ότι χρονολογείται στο 25.000 π.Χ..

Εκείνη την εποχή άρχισαν να κυκλοφορούν κάποιες έντονες αμφιβολίες σχετικά με το αν η δομή ήταν στην πραγματικότητα ανθρωπογενής, με πολλούς στο χώρο να διαφωνούν με τους ισχυρισμούς της δημοσίευσης σχετικά με την προέλευση της τοποθεσίας.

Οι ερευνητές της δημοσίευσης υποστήριξαν ότι θα μπορούσε να έχει προέλθει από ένα φυσικό λόφο λάβας «προτού σμιλευτεί και στη συνέχεια περιβληθεί αρχιτεκτονικά».

«Η μελέτη αυτή ρίχνει φως σε προηγμένες δεξιότητες τοιχοποιίας που χρονολογούνται από την τελευταία παγετώδη περίοδο. Το εύρημα αυτό αμφισβητεί τη συμβατική πεποίθηση ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός και η ανάπτυξη προηγμένων κατασκευαστικών τεχνικών εμφανίστηκαν μόνο... με την έλευση της γεωργίας πριν από περίπου 11.000 χρόνια», εξηγεί το έγγραφο.

«Τα στοιχεία από το Gunung Padang και άλλες τοποθεσίες, όπως το Gobekli Tepe [στην Τουρκία], υποδηλώνουν ότι προηγμένες κατασκευαστικές πρακτικές υπήρχαν ήδη όταν η γεωργία δεν είχε, ίσως, ακόμη εφευρεθεί».

Ωστόσο, ορισμένοι ερευνητές ισχυρίστηκαν ότι δεν υπήρχαν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι ο χώρος ήταν καθόλου τεχνητός.

Ο Flint Dibble, από το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, δήλωσε: «Το υλικό που κατρακυλάει σε έναν λόφο θα προσανατολιστεί, κατά μέσο όρο, μόνο του. Δεν υπάρχουν ενδείξεις εργασίας ή οτιδήποτε άλλο που να υποδεικνύει ότι πρόκειται για ανθρωπογενή κατασκευή».

Ο Dibble πρόσθεσε στην εφημερίδα The Guardian: «Αν πήγαινες στο Παλάτι του Ουέστμινστερ και έριχνες έναν πυρήνα επτά μέτρα στο έδαφος και έβγαζες ένα δείγμα χώματος, θα μπορούσες να το χρονολογήσεις ως ηλικίας 40.000 ετών. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το Παλάτι του Ουέστμινστερ χτίστηκε πριν από 40.000 χρόνια από αρχαίους ανθρώπους. Σημαίνει απλώς ότι υπάρχει άνθρακας εκεί κάτω ηλικίας 40.000 ετών. Είναι εξαιρετικό το γεγονός ότι δημοσιεύθηκε αυτή η εργασία».

Εν τω μεταξύ, ο Bill Farley, αρχαιολόγος στο Southern Connecticut State University, δήλωσε: «Τα δείγματα εδάφους ηλικίας 27.000 ετών από το Gunung Padang, αν και χρονολογούνται με ακρίβεια, δεν φέρουν χαρακτηριστικά ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως κάρβουνο ή θραύσματα οστών».

Η συζήτηση οδήγησε τους συντάκτες του Archaeological Prospection να ξεκινήσουν έρευνα, η οποία κατέληξε στην απόσυρση του άρθρου, μαζί με το σχόλιο: «Μετά τη δημοσίευση αυτού του άρθρου, εκφράστηκαν ανησυχίες από τρίτους με εμπειρογνωμοσύνη στη γεωφυσική, την αρχαιολογία και τη ραδιοχρονολόγηση, σχετικά με τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν οι συγγραφείς με βάση τα στοιχεία που αναφέρθηκαν».

Η ανακοίνωση ανάκλησης εξηγούσε επίσης ότι τα δείγματα εδάφους που ελήφθησαν στο πλαίσιο της μελέτης δεν συσχετίστηκαν με κανένα ανθρωπογενές εύρημα και επομένως το συμπέρασμα για πυραμίδα στην περιοχή ήταν εσφαλμένο.

Ο συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Danny Hilman Natawidjaja, δήλωσε «απογοητευμένος» από την ανάκληση, κάνοντας λόγο για «σοβαρή μορφή λογοκρισίας, που παραβιάζει κατάφωρα τις θεμελιώδεις αρχές της επιστημονικής έρευνας, της διαφάνειας και της δικαιοσύνης στον ακαδημαϊκό διάλογο».