Η Κρίση των Ιμίων: Η πτώση του ελικοπτέρου και το «όχι πλοία, όχι στρατός, όχι σημαίες» (vid)

- Το ιστορικό υπόβαθρο και τα αίτια της Κρίσης
- Στρατιωτικές δυνάμεις και των δύο χωρών αποβιβάζονται στα Ίμια
- 31 Ιανουαρίου 1996: Η κορύφωση της Κρίσης
- Η παρέμβαση των ΗΠΑ: «No ships, no troops, no table-flags»
Η Κρίση των Ιμίων που ξέσπασε μεταξύ 25 και 31 Ιανουαρίου 1996, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αυτή η κρίση προκλήθηκε από τη διαμάχη για την κυριαρχία στις ομώνυμες βραχονησίδες, όπου οι δύο χώρες διεκδικούσαν με κάθε τρόπο.
Το ιστορικό υπόβαθρο και τα αίτια της Κρίσης
Η διαμάχη για τα Ίμια δεν ήταν νέο ζήτημα. Οι βραχονησίδες αυτές βρίσκονται σε στρατηγική θέση στο Αιγαίο Πέλαγος και έχουν αποτελέσει σημείο αντιπαράθεσης λόγω της στρατηγικής τους σημασίας και των πλούσιων θαλάσσιων πόρων. Η Τουρκία αμφισβήτησε την ελληνική κυριαρχία σ' αυτές, επικαλούμενη την ανυπαρξία νομικής κατάθεσης ενός προσαρτήματος της Ιταλοτουρκικής Σύμβασης του 1932.
Αυτή η έλλειψη συμφωνίας αποτέλεσε βασική αιτία της κρίσης, προκαλώντας ένταση και αβεβαιότητα στην περιοχή. Το 1996, η Ελλάδα υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη και η Τουρκία με αρχηγό την Τανσού Τσιλέρ, βρέθηκαν σε μια επικίνδυνη κατάσταση, που έμελλε να μείνει στην Ιστορία.
Στρατιωτικές δυνάμεις και των δύο χωρών αποβιβάζονται στα Ίμια
Η Κρίση ξεκίνησε όταν ένα τουρκικό πλοίο προσάραξε κοντά στις βραχονησίδες, οδηγώντας την Τουρκία να αμφισβητήσει την ελληνική κυριαρχία. Οι δύο χώρες συγκέντρωσαν σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή. Η Ελλάδα κινητοποίησε το στρατό της με σκοπό την προστασία της εθνικής κυριαρχίας, ενώ η Τουρκία απέκρουσε την παρουσία της με την αποστολή ειδικών δυνάμεων στη Μεγάλη Ίμια.
Η στρατιωτική συγκέντρωση ήταν συνοδευόμενη από αυξημένες εντάσεις και προετοιμασίες για πιθανή σύγκρουση. Υπουργός εξωτερικών για την Ελλάδα ήταν ο Θεόδωρος Πάγκαλος, ενώ ο αντίστοιχος της Τουρκίας ήταν ο Ντενίζ Μπαϊκάλ.
Μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές ήταν η αλλαγή της σημαίας από ελληνικό περιπολικό στις 28 Ιανουαρίου 1996, που σήμαινε μια αυξανόμενη ετοιμότητα για πιθανή στρατιωτική αντιμετώπιση. Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης δήλωσε ότι η Ελλάδα θα αντιδράσει σε οποιαδήποτε τουρκική πρόκληση, υπογραμμίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης.
31 Ιανουαρίου 1996: Η κορύφωση της Κρίσης
Η Κρίση κορυφώθηκε με την αποβίβαση των τουρκικών ειδικών δυνάμεων στη Μικρή Ίμια στις 31 Ιανουαρίου 1996. Αυτή η κίνηση θεωρήθηκε από την Ελλάδα ως επικίνδυνη και προκλητική ενέργεια που μπορούσε να οδηγήσει σε ένοπλη σύγκρουση. Στις 4:30 τα ξημερώματα ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού απογειώνεται από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο», με άσχημες καιρικές συνθήκες για να επιβεβαιώσει την πληροφορία.
Λίγα λεπτά αργότερα το πλήρωμα του ελικοπτέρου αναφέρει ότι εντόπισε περί τους 10 τούρκους κομάντος με τη σημαία τους. Δίνεται εντολή να επιστρέψει στη βάση του κι ενώ πετά μεταξύ των βραχονησίδων Πίτα και Καλόλιμνος αναφέρει βλάβη και χάνεται από τα ραντάρ. Αργότερα θα ανασυρθούν νεκρά και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός.
Σχετικά με τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Η επίσημη άποψη του ελληνικού κράτους ήταν ότι το σκάφος κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου. Ωστόσο, στην Ελλάδα υπάρχει ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε είτε από το Τουρκικό Ναυτικό είτε από τους τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί και ότι το γεγονός αποκρύφθηκε, προκειμένου να λήξει η κρίση και να μην οδηγηθούν οι δύο χώρες σε γενικευμένη σύρραξη ή ακόμα και σε πόλεμο.
Η παρέμβαση των ΗΠΑ: «No ships, no troops, no table-flags»
Η τελική λύση έρχεται, για ακόμη μία φορά, απ' την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ο Υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, θα ανακοινώσει την απόφαση με μία ιστορική ατάκα: «No ships, no troops, no table-flags», δηλαδή «όχι πλοία, όχι στρατός, όχι σημαίες» πάνω στα Ίμια. Μέχρι το μεσημέρι της 31ης Ιανουαρίου και οι δύο χώρες είχαν απομακρύνει τα στρατεύματά τους.
Ο Πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης θα αναγγείλει απ' το βήμα της Βουλής το περίφημο «ευχαριστώ τους Αμερικάνους», για την βοήθεια που προσέφεραν στο τραγικό αυτό συμβάν. Προφανώς και η αξιοπιστία της κυβέρνησης κλονίστηκε μετά τα γεγονότα, καθώς δεν ήταν ικανή να διαχειριστεί την Κρίση από καμία πλευρά και το τελικό αποτέλεσμα έφερε αρνητικό πρόσημο.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΗ:
- Συνελήφθη μεθυσμένος οδηγός με αυτοσχέδιο όπλο-σφουγγαρίστρα και εμπρηστικό μηχανισμό
- Τα «πήρε» ο Μπιμπίλας όταν δημοσιογράφος τον ρώτησε για την παρουσία του Κιμούλη στην κηδεία του Τριανταφυλλίδη: «Μη μου λέτε τέτοια τώρα» (vid)
- Καρυστιανού για Μητσοτάκη: «Προσπάθησε να προστατεύσει την προσωπική του εικόνα αντί να σεβαστεί την κοινωνία»