ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Τέμπη, 2 χρόνια μετά: 57 άγγελοι ζητούν δικαίωση!

Κώστας Μιχαήλ 28 Φεβρουαρίου 2025 - 08:00

Η χώρα παραλύει για 24 ώρες λόγω της πανελλαδικής απεργίας για τα Τέμπη, δύο χρόνια μετά το συγκλονιστικό δυστύχημα που στοίχισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους. Που βρίσκεται σήμερα η υπόθεση και ποιοι είναι οι μέχρι στιγμής κατηγορούμενοι για την τραγωδία.

Μια προαναγγελθείσα τραγωδία
Που βρίσκεται η υπόθεση δύο χρόνια μετά την τραγωδία
Το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ
Ποιοι είναι οι κατηγορούμενοι για την τραγωδία στα Τέμπη

Μια μαύρη επέτειος ξημέρωσε σήμερα (28/2), με τη χώρα να κινείται -για ακόμη μια φορά- σε ρυθμούς πένθους. Δύο χρόνια μετά το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, το σύνθημα «Δεν έχω οξυγόνο - Τα κέρδη τους ή ζωές μας» αποτελεί το κεντρικό διακύβευμα της σημερινής πανελλαδικής απεργιακής κινητοποίησης που αναμένεται να βγάλει στους δρόμους, από την Κρήτη μέχρι τον Έβρο, εκατομμύρια κόσμου, σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους συγγενείς των 57 νεκρών και τον τιτάνιο αγώνα που δίνουν αυτά τα δύο χρόνια για δικαίωση και δικαιοσύνη.

Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2023. Μία ημέρα σαν σήμερα, δηλαδή, 57 συνάνθρωποι μας, ηλικίας από 15 έως 67 ετών, επιβιβάστηκαν σε ένα τρένο που δεν θα είχε επιστροφή, σε ένα από τα μεγαλύτερα σιδηροδρομικά δυστυχήματα στην Ευρώπη.

Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη «έσκασε» αργά το βράδυ της Τρίτης (αρχικά ως εκτροχιασμός). Έτσι «ανέβηκε» η είδηση στα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, αυτή την εντύπωση είπαν πως είχαν στην αρχή ακόμα και οι επιζώντες επιβάτες.

Σύντομα όμως, φάνηκε πως στα Τέμπη είχε συντελεστεί μια -ακόμα- τραγωδία.

Η Τετάρτη ξημέρωσε σε μια εντελώς διαφορετική Ελλάδα. Μια χώρα που είχε βυθιστεί στο πένθος, μια χώρα που προσπαθούσε να συνειδητοποιήσει τι είχε συμβεί στα Τέμπη.

Μια προαναγγελθείσα τραγωδία

Τρεις βδομάδες πριν από το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, εστάλη από συνδικαλιστές προειδοποιητική επιστολή στην οποία επισημαίνονταν τα σημαντικά ελλείμματα ασφαλείας στον ΟΣΕ.

Συγκεκριμένα, στις 7 Φεβρουαρίου, η Δημοκρατική Ενωτική Συνδικαλιστική Κίνηση Σιδηροδρόμων (ΔΕΣΚ-Σ) έβγαλε ανακοίνωσε και τόνισε τα εξής: «Δεν θα περιμένουμε το δυστύχημα που έρχεται για να τους δούμε να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα κάνοντας διαπιστώσεις».

Στην ανακοίνωση αναφερόταν επίσης: «Όσο δεν παίρνονται μέτρα προστασίας στους εργασιακούς χώρους και την ασφαλή λειτουργία και κυκλοφορία των τρένων, τα ατυχήματα δεν έχουν τελειωμό», κατήγγειλαν σε ανακοίνωσή τους με ημερομηνία 07-02-2023, τρεις μόλις εβδομάδες πριν τη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη.

Μάλιστα, ο πρώτος άνθρωπος που μετά την τραγωδία αποκάλυψε την κατάσταση που επικρατούσε στον ελληνικό σιδηρόδρομο ήταν ο πρόεδρος των μηχανοδηγών του ΟΣΕ, Κώστας Γενηδούνιας, ο οποίος μίλησε στην ΕΡΤ: «Δεν λειτουργεί τίποτα, γίνονται όλα χειροκίνητα, είμαστε στο manual και σε όλο τον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη. Ούτε τα φωτοσήματα λειτουργούν, αν λειτουργούσαν οι μηχανοδηγοί θα έβλεπαν τα κόκκινα σήματα και θα σταματούσαν εγκαίρως».

Για το αν αυτό σημαίνει πως οι μηχανοδηγοί κινούνται στα «τυφλά», είχε πει ότι «οι πληροφορίες δίνονται από σταθμάρχη σε σταθμάρχη μέσω ασυρμάτου. Μας λέει ο σταθμάρχης στην Αθήνα θα πάτε μέχρι το Μενίδι, μετά μέχρι την Οινόη, συνολικά αυτό γίνεται 15 φορές από Αθήνα για Θεσσαλονίκη». Ο ίδιος ανέφερε πως «υπήρχαν ηλεκτρονικά συστήματα, δεν λειτουργούν, ρωτήστε τους υπευθύνους». Σχετικά με τις συνθήκες του δυστυχήματος, είπε ότι «στο σημείο έχει διπλή γραμμή, ένα ανεβαίνει, ένα κατεβαίνει, δεν ξέρω γιατί τα τρένα βρέθηκαν στην ίδια γραμμή. Εμείς ακολουθούμε εντολές. Όπου μας πουν πηγαίνουμε. Σε όλο το μήκος της διαδρομής είναι διπλή η γραμμή. Αν σε κάποιο σημείο γίνονται έργα υπάρχουν διακλαδώσεις. Όλα γίνονται χειροκίνητα και εμπειρικά. Είναι χρόνια που δεν λειτουργούν τα συστήματα».

Που βρίσκεται η υπόθεση δύο χρόνια μετά την τραγωδία

Η διερεύνηση του δυστυχήματος στα Τέμπη βρίσκεται σε εξέλιξη και καθημερινά προστίθενται νέα στοιχεία, ηχητικά ντοκουμέντα, φάκελοι, φωτογραφίες, πορίσματα και καταγγελίες.

Αυτή τη στιγμή (28/02/2025) είμαστε στο στάδιο της ανάκρισης. Οι δικαστικές αρχές εξετάζουν όλους τους μάρτυρες της τραγωδίας, παίρνουν καταθέσεις και διερευνούν όλο το υλικό που έχουν στη διάθεση τους. Αυτός ο μεγάλος όγκος καταθέσεων, ντοκουμέντων που πρέπει να εξεταστούν έχει οδηγήσει σε καθυστέρηση της δίκης. Τα αρχεία είναι πάρα πολλά και αρκετοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι πρέπει να ερευνηθούν διεξοδικά τα πάντα παρά να βιαστούν οι αρχές, με κίνδυνο να υπάρξουν παραλείψεις και να γίνουν λάθη.

Έτσι, όταν ο εφέτης ανακριτής ολοκληρώσει την ανάκριση, θα υποβάλει τον φάκελο του υλικού μαζί με την έκθεσή του στον εισαγγελέα και στη συνέχεια θα οριστεί η δίκη.

Ωστόσο, υπάρχει ένας έντονος προβληματισμός και σημαντικές διαφωνίες μεταξύ των ειδικών ως προς τα αίτια πρόκλησης της φωτιάς. Όλοι οι πραγματογνώμονες των οικογενειών φαίνεται να αμφισβητούν το αρχικό πόρισμα της Πυροσβεστικής περί ελαίων σιλικόνης των μετασχηματιστών ως αιτία της έκρηξης, αλλά χωρίς βεβαιότητες για το υλικό που πραγματικά την προκάλεσε.

Λόγω της σημαντικής διαφωνίας για τα αίτια της φωτιάς, ο ανακριτής έχει ζητήσει εδώ και μερικούς μήνες μια νέα έκθεση από τον καθηγητή της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ, Δημήτρη Καρώνη, η οποία αναμένεται να παραδοθεί από μέρα σε μέρα, για να δώσει την απάντηση που λείπει ως προς το τι προκάλεσε την πυρκαγιά μετά την πρόσκρουση.

Από την άλλη, εκπρόσωποι του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων Τεμπών 2023, ο οποίος εκπροσωπεί μια μικρή μειοψηφία συγγενών παρέδωσαν στις ανακριτικές αρχές το πόρισμα του ιδιώτη τεχνικού συμβούλου-πραγματογνώμονα Βασίλη Κοκοτσάκη για να ενσωματωθεί στη δικογραφία. Η έκθεση του κ. Κοκοτσάκη αναφερόταν στον θάνατο 30 διασωθέντων από τη σύγκρουση, που απανθρακώθηκαν σε δεύτερο χρόνο από φωτιά που προκλήθηκε από αρωματικούς υδρογονάνθρακες.

Ο ανακριτής μέχρι στιγμής, στο πλαίσιο της δικαστικής έρευνας, στηριζόταν στα πορίσματα της Πυροσβεστικής και των διορισμένων πραγματογνωμόνων που ανέφεραν τα λάδια σιλικόνης ως αιτία της φωτιάς, κάτι που αμφισβητούν όμως όλοι οι άλλοι πραγματογνώμονες των συγγενών των θυμάτων, παρά τις επιμέρους διαφωνίες που υπάρχουν και ανάμεσά τους.

Το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ

Εχθές (27/02) στο φως της δημοσιότητας ήρθε το πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) για τη φονική σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη, σύμφωνα με το οποίο «5-7 άνθρωποι πέθαναν από τη φωτιά στα τρένα».

Μεταξύ άλλων το πόρισμα του αρμόδιου οργανισμού αποκλείει το ενδεχόμενο η φωτιά που ξέσπασε και η πυρόσφαιρα να προήλθαν από τα έλαια σιλικόνης του τρένου, με τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ να κάνει λόγο για «πιθανή παρουσία ενός άγνωστου μέχρι στιγμής καυσίμου».

Στο πόρισμα εκτιμάται ότι τη φωτιά προκάλεσε «πτητικό εύφλεκτο υγρό τουλάχιστον 2,5 τόνων».

Ειδικότερα στην σελίδα 104 του πορίσματος (στα αγγλικά) και την παράγραφο 474 έχουν καταγραφεί δύο υπολείμματα που άφησε η φωτιά, σημειώνοντας «είναι μια σαφής ένδειξη πως δύο διαφορετικά καύσιμα φαίνεται πως εμπλέκονται στο συμβάν».

Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ μιλάει για λευκό υπόλειμμα που είναι SiO2, χαρακτηριστικό για την καύση ελαίου σιλικόνης, αλλά και για μαύρο υπόλειμμα με ίχνη ξυλολίου, το οποίο ταιριάζει με καύσιμα υδρογονανθράκων.

Σύμφωνα με τους ειδικούς η ποσότητα SiO2 συνάδει με τη φωτιά, μετά την αρχική ανάφλεξη, αλλά όχι με το μέγεθος που θα προκαλούσε η καύση μεγάλης ποσότητας καυσίμου.

Ποιοι είναι οι κατηγορούμενοι για την τραγωδία στα Τέμπη

Σαράντα τρία είναι μέχρι σήμερα τα ονόματα στη μακρά λίστα των κατηγορουμένων στη δικογραφία της υπόθεσης των Τεμπών, με τη συντριπτική πλειονότητα να αντιμετωπίζει, πέρα από πλημμελήματα, ένα συγκεκριμένο κακούργημα: τη διατάραξη της ασφάλειας του σιδηροδρόμου, αδίκημα που επισύρει κάθειρξη από δέκα έτη έως ισόβια.

Μέχρι τώρα, έχουν απαγγελθεί κατηγορίες εις βάρος τους και έχουν απολογηθεί ο μοιραίος σταθμάρχης, που με εγκληματικό τρόπο έβαλε τα τρένα στις ίδιες ράγες, οι συνάδελφοί του, που δεν ήταν στη θέση τους την αποφράδα εκείνη νύχτα και στελέχη του ΟΣΕ, που είχαν ευθύνη για τις βάρδιες και την τοποθέτηση του σταθμάρχη.

Παράλληλα, κατηγορούμενοι μέσα στους 43 είναι υψηλόβαθμα στελέχη των ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, υπουργείου Υποδομών, ως υπεύθυνοι για την τραγωδία, για τη μη ολοκλήρωση του έργου της τηλεδιοίκησης, που θα εκσυγχρόνιζε τον σιδηρόδρομο και θα μπορούσε να ακυρωθεί το όποιο ανθρώπινο λάθος, αλλά και για ευθύνες στη διαχείριση του τραγικού δυστυχήματος.

Κατηγορούμενοι επίσης είναι και υψηλόβαθμοι της εταιρείας Hellenic Train, ιταλικών συμφερόντων, που είχε αναλάβει τη διαχείριση του σιδηροδρόμου, αυτοί σε βαθμό πλημμελήματος.

Αξίζει να αναφερθεί ότι ανακριτής έχει αποδώσει κατηγορίες και για τους χειρισμούς που ακολούθησαν το τραγικό δυστύχημα, σε ό,τι αφορά την αλλοίωση του χώρου, το λεγόμενο «μπάζωμα». Κατηγορούμενοι εδώ είναι ο πρώην περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός και άλλα άτομα που μετείχαν -παραβιάζοντας τον νόμο- σε αυτή την πρωτοφανή ενέργεια.

Πιο αναλυτικά, ο Κώστας Αγοραστός, ο γ.γ. Πολ. Προστασίας, Βασίλης Παπαγεωργίου, ο διευθυντής της αστυνομίας Λάρισας, Αγάπιος Χαρακόπουλος, ο συντονιστής των πυροσβεστικών δυνάμεων, Ευάγγελος Φαλάρας, κατηγορούνται πως βρέθηκαν στο πεδίο και προχώρησαν σε παρεμβάσεις χωρίς να ενημερωθούν οι δικαστικές αρχές, με αποτέλεσμα την αλλοίωση του σημείου του εγκλήματος με σκαπτικά μηχανήματα. Ουσιώδη στοιχεία για την αιτία της πυρκαγιάς, χώματα, απομεινάρια και άλλα υλικά βρέθηκαν σε χωράφια έναν χρόνο μετά το δυστύχημα. Έτσι, χάθηκαν κρίσιμα στοιχεία που στέρησαν από τους συγγενείς των θυμάτων απαντήσεις.

Ολοι τους κατηγορούνται σε βαθμό πλημμελήματος για παράβαση καθήκοντος!

Συμπερασματικά, για την τραγωδία στα Τέμπη κατηγορούμενοι είναι οι άμεσα υπεύθυνοι για το δυστύχημα, σταθμάρχης και λοιποί, στελέχη των αρμόδιων εταιρειών για την ευθύνη τους στην τραγωδία, για τους χειρισμούς τους, αλλά και για τη μη ολοκλήρωση των έργων εκσυγχρονισμού, όπως και στελέχη του υπουργείου Υποδομών και οι υπεύθυνοι για το μπάζωμα.

Κατηγορούμενοι δεν είναι οι πολιτικοί, όπως ο Χρήστος Τριαντόπουλος ή ο τότε υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής και ενδεχομένως άλλοι, διότι τους πολιτικούς μόνον η Βουλή μπορεί να ελέγξει ποινικά.