Νέο μπέρδεμα με τον υπολογισμό της προσωπικής διαφοράς

Μετά το αλαλούμ με τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών για 1,5 εκατομμύριο αυτοαπασχολούμενους, οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ θα κληθούν να λύσουν άλλον έναν… άλυτο γρίφο: τον υπολογισμό της «προσωπικής διαφοράς» για 2,8 εκατομμύρια συνταξιούχους.

Το εγχείρημα που υποτίθεται ότι θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τον προσεχή Σεπτέμβριο, αναμένεται να προκαλέσει στις υπηρεσίες του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης τεράστιες δυσκολίες καθώς… στατιστικά δεν υπάρχουν. Ενώ λοιπόν η κυβέρνηση διαπραγματεύεται με τους θεσμούς το αν η προσωπική διαφορά θα καταργηθεί από το 2019 ή αν οι μειώσεις των συντάξεων θα γίνουν σε δύο ετήσιες δόσεις, το ερώτημα «ποια είναι η προσωπική διαφορά για κάθε συνταξιούχο» πολύ δύσκολα θα απαντηθεί. Στοιχεία για τα εισοδήματα των υφιστάμενων συνταξιούχων ώστε να υπολογιστεί ο «συντάξιμος μισθός» δεν υπάρχουν ενώ χωρίς «συντάξιμο μισθό» -το βασικό στοιχείο πάνω στο οποίο στηρίζεται ο υπολογισμός της σύνταξης με τον νόμο Κατρούγκαλου- η προσωπική διαφορά δεν υπολογίζεται. Έτσι, το πιθανότερο σενάριο είναι ότι για μια ακόμη φορά, οι μειώσεις στις συντάξεις θα έχουν «οριζόντιο χαρακτήρα» με την κυβέρνηση να εστιάζει το ενδιαφέρον της στο να διαφυλαχθούν οι χαμηλοσυνταξιούχοι καθώς και οι δικαιούχοι αναπηρικών ή συντάξεων χηρείας.

Τι σημαίνει «προσωπική διαφορά»; Πώς υπολογίζεται και τι θα αλλάξει στη ζωή των συνταξιούχων με την κατάργησή της; Ουσιαστικά, είναι η διαφορά στη σύνταξη που παίρνουν σήμερα 2,8 εκατομμύρια συνταξιούχοι με τη σύνταξη που θα έπαιρναν αν ο υπολογισμός γινόταν εκ νέου με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου. Η κυβέρνηση μέχρι τώρα διερρήγνυε τα ιμάτιά της ότι η προσωπική διαφορά θα έμενε αλώβητη. Αυτό δεν θα συμβεί και το μόνο που θα αποφασιστεί τις επόμενες ημέρες είναι αν θα εξαφανιστεί από το 2019 ή αν θα φτάσουμε και στο 2020. Ακόμη όμως και αν η Βουλή ψηφίσει την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, τι θα γίνει στην πράξη; Τα ερωτήματα που ανακύπτουν είναι αμέτρητα:

1. Με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου, η νέα σύνταξη αποτελεί το άθροισμα της εθνικής (384 ευρώ) και της αναλογικής η οποία υπολογίζεται με βάση τις μέσες αποδοχές για την περίοδο μετά το 2002 προσαρμοσμένες (μετά και τη σχετική τροπολογία που πέρασε το υπουργείο Εργασίας) με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή. Πώς λοιπόν θα γίνει ο υπολογισμός της σύνταξης ενός ανθρώπου συνταξιοδοτήθηκε πριν από το 2002; Ούτε καν μηχανογραφημένα στοιχεία για τις αποδοχές του δεν υπάρχουν.

2. Σε χιλιάδες συνταξιούχους λόγω του θεσμού της «κατώτατης σύνταξης» που υπήρχε (ή της πριμοδότησης με έως και 220 ευρώ που εφαρμοζόταν ιδίως στο ΤΕΒΕ) οι υφιστάμενες συντάξεις είναι υψηλότερες ακόμη και πάνω από 35% σε σχέση με το ποσό που βγάζει ο νόμος Κατρούγκαλου. Θα εξαφανίσει η κυβέρνηση το ένα τρίτο των αποδοχών ακόμη και συνταξιούχων που εισπράττουν λιγότερα από 1000 ευρώ τον μήνα;

3. Τόσο στις αναπηρικές συντάξεις όσο και στις συντάξεις χηρείας, ο νόμος Κατρούγκαλου βγάζει μειώσεις άνω του 20%. Θα προστατευτούν αυτές οι ευαίσθητες ομάδες συνταξιούχων και πώς;

Είναι αμφίβολο αν η διάταξη που θα καταθέσουν στη Βουλή με την επίτευξη της συμφωνίας (όποτε αυτή γίνει) θα ξεκαθαρίζει το τοπίο. Το πιθανότερο είναι ότι ο νόμος θα παραπέμπει σε εφαρμοστική απόφαση κάτι που σημαίνει ότι εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι θα χρειαστεί να περιμένουν πολύ καιρό προκειμένου να μάθουν τι θα τους περιμένει από το 2019.