Τσίπρας-Μακρόν: Τι τους χωρίζει, τι τους ενώνει

Το 2012 έγινε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης με ένα κόμμα που μέχρι πρότινος περιοριζόταν σε μονοψήφια ποσοστά, ενώ λίγο αργότερα, το 2015, εξελέγη πρωθυπουργός, φέρνοντας την Αριστερά για πρώτη φορά στη θέση της κυβέρνησης.

Ο Εμανουέλ Μακρόν έχει διαγράψει τελείως διαφορετική πορεία. Αν και σπούδασε φιλοσοφία, οι μεταπτυχιακές σπουδές του τον οδήγησαν σε διάφορες τεχνοκρατικές θέσεις συμβούλων του γαλλικού Δημοσίου, προτού ενταχθεί στον τραπεζικό κολοσσό της Rothschild. Εργάστηκε ως σύμβουλος σε επιχειρηματικούς κολοσσούς και ως σύμβουλος επενδύσεων κορυφαίων στελεχών τους.

Η σχέση του με την πολιτική περιοριζόταν μόνο σε τεχνικές θέσεις. Οντας φοιτητής, εργάστηκε ως γραμματέας και συνεργάτης στο μικρό ευρωσκεπτικιστικό κόμμα «Ρεπουμπλικανικό Κίνημα και Πολίτες», ενώ το 2007 αποπειράθηκε να κατέλθει υποψήφιος βουλευτής με τους Σοσιαλιστές, των οποίων υπήρξε μέλος για τρία χρόνια, ωστόσο η αίτησή του απορρίφθηκε.

Το 2010 του προσφέρθηκε θέση στελέχους στο γραφείο του δεξιού Φρανσουά Φιγιόν, ενώ δέχτηκε αντίστοιχη θέση στο προεδρικό γραφείο του Φρανσουά Ολάντ. Μετά από ένα μικρό διάλειμμα, αντικατέστησε τον αριστερό Αρνό Μοντεμπούρ ως υπουργός Οικονομίας της Γαλλίας.

Οι πορείες τους προς την εξουσία χαρακτηρίστηκαν από μεγάλη ταχύτητα, κυρίως λόγω των στοιχείων κρίσης που εμφανίστηκαν στα κομματικά συστήματα των δύο χωρών, βασίζονται όμως σε εντελώς διαφορετικές διαδικασίες.

Στην Ελλάδα ο λαός απέρριψε συλλήβδην το χρεοκοπημένο πολιτικά και αξιακά σύστημα εξουσίας της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ και στράφηκε προς την καθαρή από σκάνδαλα Αριστερά. Το νεαρό πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα και το μείγμα κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης και θεσμική κριτικής γιγάντωσαν τον ΣΥΡΙΖΑ μέσα σε τρία χρόνια.

Με πρακτική Ομπάμα

Αντιθέτως, η αποχώρηση του ανεξάρτητου Εμανουέλ Μακρόν από την κυβέρνηση της Γαλλίας υπήρξε απλώς η συνέχεια μιας σύγκρουσης: ο Μακρόν πρότεινε μέτρα αποχαλίνωσης των εργοδοτών, ενώ οι πολιτικοί του προϊστάμενοι «κλάδευαν» τις προσδοκίες του, διατηρώντας όμως τον αντικοινωνικό τους πυρήνα. Το «En Marche!» του Μακρόν στήθηκε γρήγορα ακολουθώντας την πρακτική του Μπαράκ Ομπάμα και την πολιτική παρακαταθήκη των «τριτοδρομιστών» τύπου Τόνι Μπλερ.

Οι δε πολιτικές θεωρήσεις των δύο ανδρών απέχουν παρασάγγας. Ο ΣΥΡΙΖΑ άλλωστε είχε επιλέξει να στηρίξει στις προεδρικές εκλογές τον Ζαν-Λικ Μελανσόν ή νωρίτερα την πιθανή σύμπραξή του με τον αριστερό σοσιαλιστή Μπενουά Αμόν.

Ο σημερινός Ελληνας πρωθυπουργός εξελέγη την πρώτη φορά, τον Ιανουάριο του 2015, επανενεργοποιώντας τα αντανακλαστικά πολλών πολιτών που είχαν στρατευθεί παλαιότερα στην Αριστερά, μετέφερε κοινωνικές δυνάμεις από άλλους πολιτικούς χώρους και συγκέντρωσε τη συμπάθεια των νεότερων ηλικιών.

Είχε δε ατζέντα απόρριψης της πολιτικής λιτότητας και διαπραγμάτευσης με τους δανειστές σε άλλη βάση. Τη δεύτερη φορά, επτά μήνες αργότερα, εξελέγη με στόχο την εφαρμογή του τρίτου Μνημονίου, αλλά με την υπόσχεση εξισορρόπησης των επιπτώσεών του.

Ο Εμανουέλ Μακρόν, όμως, εξελέγη με ένα πρόγραμμα που αποτελεί μείγμα ιδιότυπου φιλο-ευρωπαϊσμού, οικονομικού φιλελευθερισμού και κοινωνικού λαϊκισμού. Εξ ου και η ενεργός συστράτευση γύρω από το προσφιλές πρόσωπό του πολιτικών στελεχών από τη γαλλική Δεξιά μέχρι τη δεξιά πτέρυγα των Σοσιαλιστών.

«Το καθήκον μας είναι να ξαναχτίσουμε το ευρωπαϊκό όνειρο» είχε δηλώσει προεκλογικά, ενώ την ίδια ώρα υποσχόταν ενίσχυση των συνόρων της Ε.Ε., αύξηση των αμυντικών δαπανών της Γαλλίας, εμπλοκή στον πόλεμο της Συρίας, διάλυση των εργασιακών σχέσεων στη χώρα του.

Το τελευταίο αυτό θέμα αποτελεί και την πιο εμφανή πολιτική διαφορά των δύο ηγετών. Στο ελληνικό Κοινοβούλιο συζητείται αυτές τις ημέρες το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας με μέτρα προστασίας των εργαζομένων απέναντι στην εργοδοτική αυθαιρεσία, λίγες εβδομάδες προτού ξεκινήσει η τρίτη αξιολόγηση, που περιλαμβάνει τη διαπραγμάτευση για άλλες πτυχές του ζητήματος.

Αυτές τις ημέρες όμως τα συνδικάτα στη Γαλλία ξεκινούν κινητοποιήσεις ενάντια στον νόμο που προωθεί η γαλλική κυβέρνηση. Πρόκειται για ένα σχέδιο που θέτει ανώτατο όριο στις αποζημιώσεις για απόλυση και προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στις εταιρείες για τις ώρες εργασίας.

Η πρώτη συνάντηση

Οι δρόμοι του Αλέξη Τσίπρα και του Εμανουέλ Μακρόν συναντήθηκαν για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της επτάμηνης διαπραγμάτευσης για το ελληνικό πρόγραμμα. Εκείνη την εποχή ο σημερινός Γάλλος πρόεδρος ήταν υπουργός Οικονομίας και είχε συχνές επαφές με τον Ελληνα υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη.

Υστερα όμως από την αποχώρηση του τελευταίου από την κυβέρνηση, ο Μακρόν ανήκε στη βασική ομάδα των πολιτικών στελεχών που έλαβαν, τις κρίσιμες στιγμές του Ιουλίου, την εντολή από τον Φρανσουά Ολάντ «από εδώ και πέρα θα ενεργείτε για το συμφέρον της Ελληνικής Δημοκρατίας».

Είχαν προηγηθεί κατευναστικές δηλώσεις του Εμανουέλ Μακρόν για τις διαπραγματεύσεις για την Ελλάδα, ενώ είχε επιχειρήσει να εμφανιστεί συμβιβαστικός ανάμεσα στις τρεις κορυφές του Βερολίνου, του Παρισιού και της Αθήνας.

Στην προεκλογική του εκστρατεία ο Εμανουέλ Μακρόν προχώρησε σε θετικές δηλώσεις για την Ελλάδα. Χαρακτηριστικότερη ήταν η δήλωσή του στην τελευταία προεκλογική του συνέντευξη: «Είμαι υπέρμαχος της αρχής για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και της παραμονής της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Γιατί;

Επειδή το σύστημα τώρα είναι μη βιώσιμο. Γι’ αυτό πρέπει να βάλουμε δικλίδες ασφαλείας, να βρούμε μια συλλογική συμφωνία, αλλά ξέρουμε όλοι ότι με κάθε τρόπο θα πρέπει να φτάσουμε εκεί».

Οι δύο ηγέτες συζήτησαν αρκετές φορές -τηλεφωνικά και εκ του σύνεγγυς- μετά την εκλογή του Εμανουέλ Μακρόν στη γαλλική προεδρία. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρουνό Λε Μερ, είχε λάβει την εντολή του Εμανουέλ Μακρόν να σχηματίσει μια πρόταση για το ελληνικό χρέος, οι βασικές πτυχές της οποίας έγιναν αποδεκτές από το Eurogroup του περασμένου Ιουνίου.

«Δεν τελειώσαμε, ακόμη, αλλά άνοιξε ο δρόμος» είχε πει ο Γάλλος πρόεδρος στον Ελληνα πρωθυπουργό, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής, με τον Αλέξη Τσίπρα να υπογραμμίζει ότι «πράγματι, τώρα πρέπει να συνεχίσουμε από κοινού με προσεκτικά βήματα».

Δύο εβδομάδες πριν από τις σημαντικότερες εκλογές της ευρωζώνης, τις γερμανικές εκλογές, ο Εμανουέλ Μακρόν θα βρίσκεται επί ελληνικού εδάφους, με τους συνεργάτες του να αναφέρουν πως ο Γάλλος πρόεδρος επιθυμεί να στείλει πολλαπλά μηνύματα στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, επιθυμεί από την Αθήνα να μιλήσει για την ανάγκη ενίσχυσης των ιδρυτικών αξιών της Ευρώπης, της δημοκρατίας στην ευρωζώνη, αλλά και για στήριξη της Ελλάδας, προτού μια νέα κρίση αποβεί μοιραία για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Είναι θέσεις διακηρυκτικές και αρκετά γενικόλογες, με τις οποίες δεν μπορεί να διαφωνήσει ο Αλέξης Τσίπρας, που πάντοτε υπερασπιζόταν την ιδέα της επανίδρυσης της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ο Ελληνας πρωθυπουργός θεωρεί όμως πως μια νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική πρέπει να βασιστεί στην ανάπτυξη της κοινωνικής, δημοκρατικής Ευρώπης και στην προάσπιση του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Στο επίπεδο των διακηρύξεων λοιπόν, το μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων και το μέγαρο Μαξίμου συμμερίζονται τις ίδιες σκέψεις για την ανάγκη δημοκρατικού και πολιτικού ελέγχου των ευρωπαϊκών οικονομικών πολιτικών.

Θολό τοπίο

Τα όσα είπε πάντως ο Εμανουέλ Μακρόν προ ημερών για την Ευρώπη «θολώνουν» το τοπίο, καθώς τάχθηκε υπέρ της «επανίδρυσης» μιας Ευρώπης «με πολλά σχήματα», την οποία να ωθεί προς τα εμπρός μια «πρωτοπορία» χωρών που θα θέλουν «να προχωρήσουν πιο μακριά» στη σύγκλιση των οικονομιών αλλά και των εξωτερικών και αμυντικών πολιτικών τους.

Πώς μπορεί να συμβιβαστεί αυτή η στόχευση με την απόρριψη από τον Αλέξη Τσίπρα της «Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων» και την αντικατάστασή της από την «Ευρώπη των πολλών δυνατοτήτων»;

Μέχρι να εκλεγεί νέος καγκελάριος (ή το πιθανότερο μέχρι να ανανεωθεί τυπικά η θητεία της Ανγκελα Μέρκελ), οι Μακρόν και Τσίπρας έχουν να συζητήσουν και να συμφωνήσουν για επενδύσεις στη χώρα μας.

Ο Ελληνας πρωθυπουργός ελπίζει σε αυτές ώστε να τονωθούν οι δείκτες της ανάπτυξης και να αποφευχθεί κάποια εμπλοκή στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις. Ο δε Γάλλος πρόεδρος ευελπιστεί σε περαιτέρω ενίσχυση του γαλλικού κεφαλαίου, ώστε να αυξηθούν οι εθνικές οικονομικές δραστηριότητες έναντι της Γερμανίας.

Τον Γάλλο πρόεδρο θα συνοδεύσει, άλλωστε, στην Αθήνα μεγάλο επιχειρηματικό κλιμάκιο, που θέλει να προχωρήσει σε συνέργειες με ελληνικές επιχειρήσεις και σε επενδύσεις σύμπραξης με το Δημόσιο, με γαλλικούς κολοσσούς να δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ενέργεια, τους φυσικούς πόρους, τον τουρισμό και τον αγροτο-διατροφικό τομέα.

Δεν πρέπει επίσης να υποτιμάται η άμεση εμπλοκή της Γαλλίας στη διοικητική μεταρρύθμιση, που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα με ομιλία του Γάλλου πρέσβη στην Αθήνα, Κριστόφ Σαντεπί.

Πηγή: efsyn.gr