Σταύρος Ψυχάρης: «Οι μνηστήρες της εξουσίας»
Τον Μάρτιο του 1977, μήνες πριν από τις εκλογές, θα εκδοθεί ένα βιβλίο με τίτλο «Οι μνηστήρες της εξουσίας: Στο παιχνίδι της αλήθειας». Συγγραφέας του είναι ο Σταύρος Ψυχάρης.
Ο μετέπειτα ισχυρός άνδρας του ΔΟΛ ήταν τότε πολιτικός συντάκτης της εφημερίδας «Το ΒΗΜΑ» και αποφάσισε να εκδώσει σε βιβλίο επτά συνεντεύξεις από ισάριθμους μνηστήρες της εξουσίας.
Οι "μνηστήρες" ήταν ο Ευάγγελος Αβέρωφ Τοσίτσας, ο Ηλίας Ηλιού, ο Γιώργος Μαύρος, ο Παναγής Παπαληγούρας, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Γιώργος Ράλλης και ο Χαρίλαος Φλωράκης.
Όλοι τους είχαν καίριες θέσεις (υπουργοί, γενικοί γραμματείς, πρόεδροι κομμάτων) αλλά μόνο δυο εξ' αυτών ανέλαβαν την εξουσία της χώρας. Ο πρώτος ήταν ο Γιώργος Ράλλης (1980-81) και ο δεύτερος ο Ανδρέας Παπανδρέου ο οποίος με το ΠΑΣΟΚ κυβέρνησε τη χώρα για 11 χρόνια.
Ο συγγραφέας τονίζει πως το βιβλίο αυτό είναι ένα ιστόρημα. Είναι ένα βιβλίο πολιτικό και στις σελίδες του θα διαβάσει κανείς για τους πρωταγωνιστές της πολιτικής πριν πάρουν την εξουσία στα χέρια τους...
Ο Τοσίτσας που εκείνα τα χρόνια είχε εκδώσει το "Φωτιά και Τσεκούρι" ένα βιβλίο για τον Εμφύλιο στην Ελλάδα ψάχνει στα παιδικά του χρόνια τις ρίζες της εθνικοφροσύνης του και θυμάται την υποδοχή στο Παναθηναϊκό Στάδιο του Βενιζέλου μετά από την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών (1920).
Παραδέχεται ότι είναι αντι κομμουνιστής και εξηγεί τους λόγους. Ο Αβέρωφ τον καιρό εκείνο ήταν υπουργός και το 1981 εκλέχτηκε πρόεδρος της ΝΔ.
Ο Ηλίας Ηλιού όπως γράφει ο Ψυχάρης έγινε κομμουνιστής στα 40 του και ακολουθεί την διαδρομή από την Λήμνο στην Αθήνα. Εξηγεί μάλιστα τις διαφορές του μαρξιστή και του κομμουντιστή... Ο Ηλιού ήταν βουλευτής και πρόεδρος της ΕΔΑ.
Για τον Γιώργο Μαύρο διαβάσουμε ότι τον σημάδεψαν τρεις θάνατοι και πως ξεκίνησε από το Καστελλόριζο. «Με ενδιαφέρει η εξουσία ως μέσο και όχι σαν σκοπός. Αν συνέβαινε το αντίθετο θα μπορούσα να είμαι από την πρώτη στιγμή που μπήκα στην πολιτική συνεχώς στην εξουσία», λέει ο Γιώργος Μαύρος ο οποίος στη μετατολίτευση έγινε πρόεδρος την Ένωσις Κέντρου.
Ο Παναγής Παπαληγούρας προσπάθησε να συνδυάσει τον καπιταλισμό με τον σοσιαλισμό ήταν υπουργός στις κυβερνήσεις Καραμανλή πριν και μετά από την δικτατορία.
Η ιστορία συνεχίζεται με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Γιος του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, καθηγητής πανεπιστημίου στις ΗΠΑ, και υπουργός στην κυβέρνηση του πατέρα του.
Εκείνη την εποχή το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν 3ο κόμμα με 12 βουλετές και σε τέσσερα χρόνια θα ήταν κυβέρνηση. Ο Παπανδρέου μιλάει για την "δύσκολη" σχέση με τον πατέρα του, για την γνωριμία με τον Καραμανλή, για τους γάμους του, για τις πολιτικές απόψεις και τον μαρξισμό, για τον Μητσοτάκη.
«Πιστεύουμε πάρα πολύ στην περιφέρεια, πιστεύω πάρα πολύ στα διαμερίσματα της χώρας και πιστεύω πάρα πολύ στον Δήμο και την Κοινότητα», θα πει τότε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και θα μιλήσει και για τους "μεσάζοντες": «Πιστεύουμε στην συνεταιριστική εκμετάλλευση, δηλαδή στη μείωση του ρόλου του "μεσάζοντα". Αυτό αφορά τη δομή που οραματιζόμαστε. Αυτό είναι η βασική μας αλλαγή, δηλαδή ο αγρότης θα είναι σε συναιτερισμό, ο οποίος θα είναι και παραγωγικός και εμπορικός...».
Ο Ανδρέας Παπανδρέου ετοιμάζει αλλαγές στο ΙΚΑ και στην παιδεία και πιστεύει στην αποκέντρωση. «Η γνήσια δημοκρατία την εποχή τη δική μας δεν εκφράζεται επιτυχώς μόνο με τον κοινοβουλευτισμό, με την εθνική αντιπροσωπεία. Αλλά πρέπει να εκφραστεί με συμμετοχή συγκεκριμένη του λαού», λέει ο πολιτικός το 1977.
Ο Ψυχάρης εξετάζει τη ζωή του Γιώργου Ράλλη ο οποίος ήταν βουλευτής από την εποχή του Παπάγου και αργότερα έγινε υπουργός του Καραμανλή.
Τελειώνει με τον Χαρίλαο Φλωράκη. Τον "καπετάν Γιώτη". Τον νεαρό που ήθελε να γίνει αεροπόρος αλλά δεν έγινε, εκείνο που διατέλεσε διοικητής μεγάλης δύναμης στον ΕΛΑΣ. Μιλάει για τις εξορίες, την ΕΔΑ, το ΚΚΕ και αναλύει την κοσμοθεωρία του.
Κανείς από τους επτά δεν είναι σήμερα στη ζωή.
*«Οι μνηστήρες της εξουσίας», Σταύρος Ψυχάρης (2013, ΔΟΛ).
