Στα 18 δεν υπάρχουν αδιέξοδα
Αν τα έχεις περάσει ξέρεις. Το θέμα είναι να μην ξεχάσεις, το σφίξιμο, το άγχος, την αγωνία για τη στιγμή. Γιατί αυτές οι τουλάχιστον τέσσερις τρίωρες εξετάσεις είναι στιγμή μπροστά σε όσα έχουν προηγηθεί στη σχολική ζωή κάθε μαθητή και σε όσα πρόκειται να συμβούν στην επαγγελματική ζωή κάθε νέου.
Η στιγμιαία αυτή εξέταση και κρίση είναι από τη φύση της άδικη ανάλογα με την ψυχοσύνθεση και τη «φόρμα» του κάθε μαθητή, ειδικά όταν πολλές από αυτές τις εξετάσεις είναι ξεκάθαρη αποστήθιση! Είμαστε στο 2022 και ακόμα μιλάμε για αποστήθιση και φωτογραφική μνήμη λες και πάμε να εξαπατήσουμε το καζίνο…
Σοκάρομαι κάθε φορά που ακούω καθηγητές να παραδέχονται, ότι οι Πανελλαδικές εξετάσεις είναι το τελευταίο αδιάβλητο σύστημα που έχουμε σε αυτή τη χώρα και για αυτόν και μόνο το λόγο τις διαφυλάττουμε ως κόρην οφθαλμού. Καμιά συζήτηση για απευθείας εισαγωγή στα ΑΕΙ, για εξετάσεις δεξιοτήτων, για προσωπικές συνεντεύξεις υποψηφίων δεν μπορεί να ανοίξει στη χώρα που βασιλεύει η μισαλλοδοξία, η θεσμοθετημένη εξαπάτηση και η δικαιολογημένη καχυποψία.
Κάποιοι σε μερικές εβδομάδες θα χαρακτηριστούν επιτυχημένοι και κάποιοι αποτυχημένοι αλλά πιστέψτε με αγαπητοί πιτσιρικάδες, αγαπητοί 18χρονοι που σας ζηλεύω άπειρα, η πραγματικότητα είναι πολύ μακριά από τα συγχαρητήρια του Facebook και τα πανηγυρικά insta stories. Δεν απευθύνομαι στους συνομήλικους μου γονείς σας, η δική μου γενιά έχει τα εγκατεστημένα της ελαττώματα και απωθημένα. Απευθύνομαι σε σας.
Σε λίγες εβδομάδες θα πρέπει να επιλέξετε τις Σχολές που θα δηλώσετε, το αντικείμενο που θα σπουδάσετε. Να επιλέξετε με γνώμονα αυτό που αγαπάτε ή με κριτήριο τον ταχύτερο δρόμο προς τον πρώτο μισθό; Θα πρέπει μάλλον να τα σκεφτείτε και τα δύο. Κανείς δεν μπορεί να στερήσει από ένα παιδί που είναι ερωτευμένο με τη Χημεία ή με την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα να τα σπουδάσει σε ανώτατο επίπεδο, κανένας έρωτας δεν «ευφραίνει καρδίαν» όταν είναι ανεκπλήρωτος.
Μην θυμώσετε με τους γονείς σας, αν αδυνατούν να στηρίξουν το όνειρο των σπουδών σε μια άλλη πόλη και την πολυθρύλητη φοιτητική ζωή. Τα δεδομένα του κόστους ζωής είναι τελείως διαφορετικά με το παρελθόν , αυτό που ονομάζεται «δημόσια δωρεάν παιδεία» δυστυχώς έχει μεγάλες επιβαρύνσεις πια. Είχε πάντα αλλά τα τελευταία χρόνια το κόστος έχει εκτοξευθεί.
Να εργαστείτε με την πρώτη ευκαιρία, να γίνετε κύριοι της καθημερινότητάς σας, να καταλάβετε την αξία της κάθε εργατοώρας σας και να μην τη χαρίζετε σε κανέναν. Άλλο πράγμα ο εθελοντισμός, άλλο πράγμα η εκμετάλλευση. Και είναι πολύ προτιμότερο να δίνετε μεγαλύτερη σημασία σε ανθρώπους που σας ρωτάνε «πως περνάς», αντί για το «πόσα κονομάς».
Οι Πανελλαδικές εξετάσεις είναι ένα σταυροδρόμι αποφάσεων, δεν είναι ούτε τέλος ούτε αρχή. Δεν υπάρχει μόνο ένας σωστός δρόμος μπροστά σας, υπάρχει σίγουρα ένας λάθος και είναι η απογοήτευση, η παραίτηση. Από τι να παραιτηθείς ρε φίλε στα 18 σου; Τι να ζηλέψεις από τη γενιά μου που κατά πλειοψηφία φλεξάρει επιτυχία με χίλιους λάθος τρόπους και το πιο δυστυχές, ξυπνάει τη Δευτέρα και περιμένει να έρθει το Σαββατοκύριακο.
Δεν αποκλείεται να ξεκινήσεις κάτι στα 18, να ξεκινήσεις κάτι άλλο στα 28 και ξαναξεκινήσεις κάτι στα 48! Ναι γίνεται κι αυτό, πίστεψέ με, το πιο νεανικό μυαλό που ξέρω, αναζήτησε και βρήκε το επαγγελματικό περιβάλλον που δε βαριέται, δεν πλήττει, δεν κουράζεται, όταν άλλοι ονειρεύονταν την πρόωρη σύνταξη. Θαυμάσιο; Ναι. Μόνο που υπάρχει κι ένα γαμώτο, ένα «γιατί δεν το τόλμησα νωρίτερα».
Ο λόγος είναι η συντηρητική μας κοινωνία, η παλαιολιθική μας άποψη περί επιτυχίας και επαγγελματικής ευτυχίας. Και το κλειδί είναι η τόλμη. Τολμήστε αγαπητοί 18χρονοι ό,τι γουστάρετε αρκεί να μην βάζετε τον εαυτό σας και την αξιοπρέπειά σας σε κίνδυνο, αρκεί να μην κάνετε κακό σε άλλους. Και κάτι πολύ βασικό κατά την ταπεινή μου γνώμη. Μην ακολουθείτε τον όχλο, επειδή κάτι σας λένε οι άλλοι δεν σημαίνει ότι πρέπει να το ακολουθήσετε άκριτα. Σκεφτείτε το πρώτα.
Κάπου εδώ μάλλον πρέπει να ευχηθώ «καλή επιτυχία» αλλά η επιτυχία είναι πολύ σχετική έννοια. Προτιμώ να ευχηθώ καλό ταξίδι γιατί μπροστά σας έχετε όλο το χρόνο και το δρόμο του κόσμου αλλά πρέπει να θυμηθείτε, να πιάσετε το τιμόνι. Και αντί καλής επιτυχίας καλύτερα να σας ευχηθώ καλή τύχη για τους ανθρώπους που θα συναντήσετε. Αντί λοιπόν με «επιτυχημένους κι αποτυχημένους» ας ασχοληθούμε με τα όνειρα και τις ευκαιρίες. Πολύ πιο ουσιαστικές έννοιες αντί της στιγμιαίας κρίσης.