H NASA ανέθεσε σε ιδιωτικές εταιρείες να φέρουν χώμα από τη Σελήνη

Τέσσερις εταιρείες -δύο αμερικανικές, μία ευρωπαϊκή και μία ιαπωνική- επιλέχθηκαν από την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) για να συλλέξουν δείγματα σεληνιακών πετρωμάτων και σκόνης από την επιφάνεια του φεγγαριού το αργότερο έως το 2023, δηλαδή έναν χρόνο πριν την προγραμματισμένη επιστροφή των Αμερικανών αστροναυτών στη Σελήνη με το νέο πρόγραμμα «Άρτεμις».

Είναι η πρώτη φορά που μία ιδιωτική εταιρεία θα συλλέξει δείγματα από άλλο ουράνιο σώμα πέραν της Γης και επίσης η πρώτη φορά στην ιστορία που θα γίνει μεταβίβαση ιδιοκτησίας ενός εξωγήινου αντικειμένου από τον ιδιωτικό στον δημόσιο τομέα. Οι τέσσερις εταιρείες είναι οι αμερικανικές Lunar Outpost και Masten Space Systems, η iSpace Europe (με έδρα το Λουξεμβούργο) και η iSpace Japan (με έδρα το Τόκιο). Όλες σχεδιάζουν να στείλουν στο φεγγάρι τον δικό τους εξοπλισμό για τη συλλογή των δειγμάτων.

Η αεροδιαστημική Lunar Outpost, με έδρα το Ντένβερ, η οποία ιδρύθηκε το 2017, σκοπεύει να πάει το 2023 στο φεγγάρι με το σκάφος Blue Moon της εταιρείας Blue Origin του Τζεφ Μπέζος της Amazon. Η συμφωνία που η εταιρεία έκλεισε με τη NASA για τη συλλογή του σεληνιακού δείγματος προβλέπει ότι θα εισπράξει μόνο ένα δολάριο.

Η Masten προγραμματίζει να πάει στη Σελήνη το 2022 με το δικό της σκάφος Masten XL-1 και συμφώνησε να εισπράξει 15.000 δολάρια, ενώ οι iSpace Europe και iSpace Japan θα ταξιδέψουν το 2023 με το ιαπωνικό σκάφος Hakuto-R και το συμβόλαιό τους με τη NASA προβλέπει αμοιβή 5.000 δολαρίων για την κάθε μία. Συνεπώς, η NASA θα πληρώσει συνολικά 25.001 δολάρια και μάλιστα σε τρεις δόσεις (η Lunar Post θα εισπράξει διαδοχικά τρεις επιταγές των 0,1 σεντς, 0,1 σεντς και 0,80 σεντς!).

Είναι προφανές ότι οι εταιρείες δεν ενδιαφέρονται τόσο για το ύψος του συμβολαίου όσο να αποκτήσουν την τεχνογνωσία, να ανοίξουν μελλοντικές «δουλειές» με τη NASA και να κερδίσουν το prestige της πρωτιάς, όσον αφορά τη συλλογή δειγμάτων από ιδιώτες στο φεγγάρι. Κάθε εταιρεία υποχρεούται να συλλέξει μόνο ένα μικρό δείγμα ρηγόλιθου (σκόνης, χώματος και επιφανειακών πετρωμάτων) βάρους 50 έως 500 γραμμαρίων και στη συνέχεια θα παραχωρήσουν άμεσα -όσο ακόμη τα δείγματα βρίσκονται στη Σελήνη- την ιδιοκτησία των δειγμάτων στη NASA. Η τελευταία είχε πάρει στα χέρια της σεληνιακά δείγματα συνολικού βάρους 342 κιλών μέσω των ιστορικών αποστολών «Απόλλων» από το 1969 έως το 1972.

Σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες για το διάστημα από το 1967, τα κράτη μπορούν να συλλέξουν σεληνιακά δείγματα αλλά όχι να διεκδικήσουν την ιδιοκτησία κάποιας περιοχής στη Σελήνη. Η απόκτηση δειγμάτων του εδάφους από ιδιωτικές εταιρείες αναμένεται να αναδείξει νομικά ζητήματα ιδιοκτησίας, που θα πρέπει να επιλυθούν.

Την ίδια στιγμή, το ρομποτικό κινεζικό σκάφος Chang'e 5 ολοκλήρωσε τη συλλογή δειγμάτων από τη Σελήνη και βρίσκεται στον δρόμο της επιστροφής του στη Γη.

Επίσης, μετά από έξι χρόνια αποστολής, το ιαπωνικό σκάφος Hayabusa2, που συνέλλεξε δείγματα από τον αστεροειδή Ριούγκου και τα μεταφέρει στη Γη, ετοιμάζεται να ρίξει την Κυριακή, 6 Νοεμβρίου, την κάψουλα με το πολύτιμο φορτίο του σε μία έρημη περιοχή της Αυστραλίας, από ύψος περίπου 220.000 χιλιομέτρων, σύμφωνα με την Ιαπωνική Διαστημική Υπηρεσία (JAXA). Ένα αλεξίπτωτο θα ανοίξει σε ύψος δέκα χιλιομέτρων από τη Γη και ελπίζεται ότι το δείγμα θα φθάσει σώο και ασφαλές. Το Hayabusa2, αφού ρίξει την κάψουλα, θα συνεχίσει το ταξίδι του, κατευθυνόμενο σε έναν άλλο μακρινό αστεροειδή, τον 1998ΚΥ26, μία αποστολή που θα διαρκέσει τουλάχιστον μία δεκαετία.