VAR «ταξικό» και ποδόσφαιρο με διαφορετικούς κανόνες

Πώς θα ήταν το ποδόσφαιρο με διαφορετικούς κανονισμούς ανά ήπειρο, ανά χώρα, ανά διοργάνωση; Έχουμε δει κατά καιρούς λίγα τέτοια περιστατικά, σε πειραματικό επίπεδο, όπως το περίφημο «χρυσό γκολ» (ή…ξαφνικό θάνατο στην πιο hard εκδοχή του κανονισμού), αλλά αυτό δεν έγινε ποτέ σε μεγάλη έκταση. Σε σύγκριση με το μπάσκετ, που μπορεί να παίζεται με διαφορετικό χρόνο ανά περίοδο, στο ΝΒΑ και την Ευρώπη ή το πόλο όπου –κάποτε- είχαμε το ίδιο φαινόμενο, στο ποδόσφαιρο οι παραδόσεις καλά κρατούν. Μέχρι που ήρθε το VAR και αντί να βρούμε καλύτερα τη μπάλα, πολλές φορές τη χάνουμε. Όχι τόσο επειδή ευθύνεται το ίδιο το σύστημα, αλλά επειδή η απόφαση για τη χρησιμοποίησή του εκθέτει αυτούς που αποφάσισαν να το βάλουν στη ζωή μας και μετά να το χρησιμοποιούν σε κάθε διοργάνωση κατά το δοκούν.

Για να κάνω σαφή τη θέση μου (ακόμα μια φορά) δεν έχω κανένα πρόβλημα με την τεχνολογική εξέλιξη και στο ποδόσφαιρο. Αρκεί να είναι σαφής, να περιλαμβάνει όσο δυνατόν μεγαλύτερη κάλυψη στα γεγονότα μιας αναμέτρησης και να μην έχει… ταξικά χαρακτηριστικά. Να υπάρχει δηλαδή η δυνατότητα χρήσης του, από όλες τις χώρες που έχουν επίσημα πρωταθλήματα και μάλιστα στην όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη μορφή του. Θυμόμαστε ότι και όταν άρχισε η χρήση του στην Ελλάδα, για μεγάλο διάστημα του πρώτου πρωταθλήματος δεν είχαμε τη γραμμή του οφσάιντ γιατί απαιτούνταν επιπλέον χρήματα από αυτά της αρχικής σύμβασης (που πλήρωσε το κράτος βέβαια για λόγο που δεν καταλάβαμε ποτέ).

Θα μπορούσα να αποδεχθώ και τις (σπαστικές) καθυστερήσεις στην απόφαση για τον έλεγχο μιας φάσης και τους πανηγυρισμούς που δεν ισχύουν γιατί ένα γκολ ακυρώνεται, δεχόμενος ότι κάθε τι καινούργιο θέλει ένα διάστημα ώστε να βελτιωθεί. Δύσκολα αποδέχομαι ότι αυτή η τεχνολογική εξέλιξη μπορεί να αλλάξει τη βαρύτητα των «ποινών» ανάλογα σε ποιο σημείο του γηπέδου λαμβάνει χώρα μια φάση που πρέπει να τιμωρηθεί. Ένα γκολ μπορεί να ξεκινήσει και από ένα φάουλ έξω από την περιοχή, ειδικά αν έχεις τον ιδανικό εκτελεστή και όχι μόνο από ένα οφσάϊντ. Ή από ένα κόρνερ που δίνεται ενώ είναι άουτ. Αλλά ας το καταπιούμε και αυτό. Όχι όμως σε κορυφαίες διοργανώσεις, άλλοτε να έχουμε VAR και άλλοτε όχι. Ότι η τελική φάση του Μουντιάλ θα διεξαχθεί με VAR και η προκριματική όχι. Ότι το EURO θα γίνει με VAR τον Ιούνιο ενώ τώρα οι ομάδες της ευρωπαϊκής ζώνης της FIFA (της UEFA δηλαδή) παίζουν χωρίς VAR. Γιατί; Μα γιατί αυτό δεν μπορεί να μπει στην Αφρική η την Ωκεανία, επειδή δεν σηκώνει η FIFA το κόστος ή δεν μπορεί να εξασφαλίσει ότι θα λειτουργήσει σωστά. Και τα δύο είναι αστείες δικαιολογίες. Η ουσία είναι πως, τελικά, έχουμε το άθλημα να παίζεται με διαφορετικούς κανόνες ανά περίπτωση και μάλιστα φάσεις, που το ίδιο έχει αποφασίσει ότι είναι «κομβικές». Ο.Κ., το έχουμε δει και σε Champions League και Europa League αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνεται για καιρό. Η φάση προσαρμογής έχει σχεδόν ολοκληρωθεί.

Αν φτάνουμε και στο ποδόσφαιρο στη φάση που είμαστε με τα εμβόλια (όπως επισήμως λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας γι' αυτά του κορονοϊού) ότι όποιος έχει τον «παρά» έχει και τις λύσεις και οι άλλοι να πάνε να «ψοφήσουν», τότε το VAR γίνεται ακόμα πιο αστείο και λειψό, απ' όσο είναι μέχρι τώρα, με τον τρόπο που χρησιμοποιείται. Το να κόβουμε πράγματα που μπορούν να βοηθήσουν, αντί να τα προσθέσουμε μάλλον δεν δείχνει εξέλιξη ούτε και σοβαρή οργάνωση από τη FIFA. Όχι δηλαδή πως πιστεύουμε ότι οι διεθνείς ομοσπονδίες είναι ακριβώς αυτό που δείχνουν, αλλά στα προφανή θα περιμέναμε να γίνονται τα αυτονόητα.

Όλα τα παραπάνω με αφορμή τη φάση του γκολ του Κριστιάνο κόντρα στη Σερβία με τη μπάλα να περνάει μια παλάμη τη γραμμή και να το βλέπουν όλοι πλην του βοηθού και του διαιτητή. Για να αποδειχθεί και μια ακόμα, παράπλευρη, απώλεια. Η… τεμπελοποίηση των διαιτητών του αγώνα λόγω της ασφάλειας του VAR. Κάτι που βλέπουμε όλο και συχνότερα, με διαιτητές που δεν αποφασίζουν να σφυρίξουν ακόμα και αυτά που είναι ξεκάθαρα μπροστά στα μάτια τους και να προστρέξουν στην ασφάλεια της τεχνολογίας.

Και ναι μεν η συγκεκριμένη φάση είναι περίπτωση «goal line technology» αλλά σίγουρα και «σκέτο» VAR να υπήρχε κάποια άκρη θα τη βγάζαμε. Φτάσαμε λοιπόν ακόμα και εμείς που το είδαμε με στραβό μάτι από τον αρχή το VAR να λέμε καλύτερα να υπάρχει, αφού τελικά αποδεικνύεται ότι και στο ποδόσφαιρο η τεχνολογία τον κάνει τον άνθρωπο (τον διαιτητή) βαρύ και αναποφάσιστο.

Και για να πάμε ένα βήμα παραπέρα ας το τρέξουμε το πράγμα όσο μπορούμε, να πάμε ολοκληρωτικά σε λύσεις «τεχνητής νοημοσύνης» ώστε να γλιτώσουμε οριστικά και από τις μεσοβέζικες καταστάσεις αλλά και από τα λάθη των διαιτητών και την καχυποψία απέναντί τους. Αν έχουμε λόγους να περιορίσουμε τον ανθρώπινο παράγοντα, στη λήψη απόφασης, τότε μάλλον είναι καλύτερο να τον αφαιρέσουμε ολότελα. Εδώ που έχουμε φτάσει και αφού έγιναν τα πρώτα τολμηρά βήματα, στο ποδόσφαιρο, δείχνοντας σαφέστατα προς μια κατεύθυνση τα επόμενα δεν μπορούν να είναι ούτε αποσπασματικά, ούτε να μην καλύπτουν όλο το ποδόσφαιρο. Άλλωστε μιλάμε για τη μεγαλύτερη αθλητική βιομηχανία σε παγκόσμιο επίπεδο και από όποια πλευρά και αν το δούμε, είναι αρκετοί αυτοί που θα ήθελαν συνδεθούν με ένα τεχνολογικό άλμα σε όλες τις ηπείρους. Αρκεί και μέσα στη FIFA (όπως άλλωστε και στην UEFA) να υπάρχουν καινοτόμα μυαλά στην πράξη και όχι για το «θεαθήναι».