Η μέθοδος Ουνάι Εμερι
Δεν θεωρεί τον εαυτό του συγγραφέα, αν και συμμετείχε ενεργά στην συγγραφή δύο βιβλίων που αφορούν την ζωή, την καριέρα και τις προπονητικές του ιδέες. Το πρώτο, «Νοοτροπία νικητή. Η μέθοδος Έμερι» και το δεύτερο, «Ουνάι Έμερι, ο μαέστρος».
Η πορεία του Ουνάι Έμερι Εστεγκοϊέν στα γήπεδα, όμως, έχει και μια ποιητικότητα. Ο ίδιος, άλλωστε, χρησιμοποιεί πολύ συχνά τον πιο διάσημο στίχο του ποιήματος «Ιθάκη» του Κωνσταντίνου Καβάφη για να την περιγράψει: Σημασία δεν έχει ο προορισμός, αλλά το ταξίδι.
Για την ακρίβεια, ο αρχιτέκτονας της εκπληκτικής Βιγιαρεάλ λέει (και το νιώθει) ότι «όταν νικάς, υπάρχει ικανοποίηση για ένα μικρό χρονικό διάστημα και για μένα το σημαντικό είναι ο δρόμος». Και, μέχρι τώρα, έχει περπατήσει και νικήσει πολύ.
Αυτός ο ξεχωριστός δρόμος έχει οδηγήσει τον 50χρονο Βάσκο από την Ονταρίμπια έως την κατάκτηση τεσσάρων Europa League και, για πρώτη φορά, στα ημιτελικά του Champions League, το οποίο αποτελεί και το μεγάλο του όνειρο.
Η κούπα με τα μεγάλα αυτιά φάνταζε πιο ρεαλιστικός στόχος όταν καθόταν στον πάγκο της Παρί Σεν Ζερμέν, της Άρσεναλ ή της Σεβίλλης, ακόμα και της Βαλένθια. Η μοίρα, όμως, ήθελε να φτάσει για πρώτη φορά μόλις τρία βήματα μακριά από αυτή, καθισμένος στην άκρη του πάγκου μιας απολαυστικά ταπεινής ομάδας με «γήινο» προϋπολογισμό, η οποία εκπροσωπεί μια κωμόπολη 50 χιλιάδων κατοίκων λίγο έξω από την Βαλένθια στην διοργάνωση των μεγάλων πόλεων και των γεμάτων πορτοφολιών.
Παρ’ ότι προπονητής και ποδοσφαιριστές ενοχλούνται με τον παραλληλισμό της Βιγιαρεάλ με το… χωριό των τρελών Γαλάτων, του Αστερίξ και του Οβελίξ, ο Έμερι θυμίζει έντονα τον δρυΐδη Πανοραμίξ. Δείχνει, άλλωστε, να έχει βρει το μαγικό (ποδοσφαιρικό) φίλτρο, ώστε ο Ραούλ Αλμπιόλ, ο Ντάνι Παρέχο, ο Ζεράρ Μορένο και η παρέα τους να κατακτήσουν το Europa League πέρσι και να ονειρεύονται (ξύπνιοι) φέτος ότι μπορούν να κάνουν το ίδιο και στο Champions League.
Αυτό το μαγικό ευρώ - νταμπλ είναι σπάνιο, αλλά όχι πρωτοφανές. Το 2004 τα κατάφερε η Πόρτο με οδηγό τον Ζοσέ Μουρίνιο και το επανέλαβε η Τσέλσι το 2013. Ο Ρομπέρτο Ντι Ματέο είχε κάνει την αρχή με το Champions League για τους Μπλε και τον ακολούθησε, ένα χρόνο αργότερα με το Europa League, ο Ράφα Μπενίτεθ.
Με έντεκα τίτλους στην συλλογή του, ο Έμερι είναι ο τρίτος εν ενεργεία Ισπανός προπονητής με περισσότερες κούπες, πίσω μόνο από τον προαναφερθέντα Ράφα (13) και, βεβαίως, τον Πεπ Γκουαρδιόλα (31). Ο πιο μεγάλος τίτλος, όμως, αυτός που τον ενθουσιάζει περισσότερο, απέχει μόλις τρία παιχνίδια μακριά, έστω και αν τα δύο από αυτά είναι κόντρα στην υπερηχητική Λίβερπουλ.
«Πάντα λέω ότι είμαι ερωτευμένος με το Europa League, αλλά και ότι θέλω να έχω ένα φλερτ και έναν έρωτα με το Champions League. Είναι το μεγάλο μου όνειρο» παραδέχεται ο Ουνάι, ο οποίος ξεχωρίζει το βάρος των δύο διοργανώσεων.
Κάτι, βεβαίως, που δεν κάνει ένας θείος του, 90 ετών, ο οποίος παρακολουθεί φανατικά την καριέρα του. Ο μπάρμπα Έμερι καμαρώνει για τις επιτυχίες του ανιψιού του, αλλά καταλαβαίνει την πραγματική σημασία τους όταν κατεβαίνει στο χωριό και οι γείτονες τον συγχαίρουν και τον γεμίζουν «μπράβο» για τα κατορθώματα του λατρεμένου του Ουνάι!
Ένας ποδοσφαιριστής με μπλοκάκι
Αγαπούσε το ποδόσφαιρο από μικρό παιδί και, από πολύ νωρίς κιόλας, έδειχνε ότι θα μπορούσε να σταδιοδρομήσει στην προπονητική. Από τα τμήματα υποδομής της Ρεάλ Σοσιεδάδ, άλλωστε, συζητούσε με τους προπονητές του και δεν δίσταζε ακόμα και να τους διορθώνει, όπως θυμάται ο Μίκελ Ετσάρι, ο μέντοράς του και αυτός που είδε πρώτος τι θα μπορούσε να επακολουθήσει με την περίπτωση του νεαρού Ουνάι.
Ως ποδοσφαιριστής, ο Έμερι ήταν ένας ταλαντούχος εξτρέμ με πολύ καλό αριστερό πόδι, αν και λίγο ατομιστής. Για κακή του τύχη, ένας σοβαρός τραυματισμός και ο ανταγωνισμός με τον (μετέπειτα διεθνή) Χάβι Ντε Πέδρο του στοίχισαν την ευκαιρία να κάνει καριέρα στην ομάδα του Σαν Σεμπαστιάν, με την οποία πάντως πρόλαβε να παίξει πέντε αγώνες στην La Liga και να πετύχει ένα γκολ, εις βάρος της Αλμπαθέτε.
Βρήκε… παρηγοριά στην άσημη Τολέδο, όπου έβγαλε το πρώτο δίπλωμα προπονητή σε επαρχιακό επίπεδο, καθοδηγώντας την ομάδα Νέων του συλλόγου. Συνέχισε στην Ράθινγκ Φερόλ, την Λεγανές και, σε ηλικία 32 ετών, πήρε μεταγραφή στην Λόρκα, η οποία επρόκειτο να σημαδέψει την καριέρα του.
Στα μέσα της σεζόν, εκεί γύρω στις διακοπές των Χριστουγέννων, η διοίκηση του συλλόγου της Μούρθια αποφάσισε να αλλάξει προπονητή και τόλμησε τα δώσει τα ηνία σε έναν παίκτη της, ο οποίος είχε υποστεί νέο, σοβαρό τραυματισμό στο γόνατο, ο οποίος ουσιαστικά έβαζε πρόωρο τέλος στην ποδοσφαιρική του καριέρα.
Ο Έμερι, ως προπονητής πλέον, έκανε άμεσα την διαφορά και, στο φινάλε της σεζόν, είχε καταφέρει να ανεβάσει την Λόρκα από την τρίτη στην δεύτερη κατηγορία, για πρώτη φορά στην ιστορία της! Στα 33 του χρόνια, ήξερε ότι η προπονητική ήταν (γλυκός) μονόδρομος για εκείνον, έστω και αν την ξεκίνησε (σχεδόν) κατά λάθος.
Τα πέντε «Α»
Δουλευταράς, εξαιρετικός στην ανάλυση - προετοιμασία των αγώνων, μοναδικός στο διάβασμα στις στατικές φάσεις και με ζηλευτή προσέγγιση των παικτών, ο Έμερι έχτισε άμεσα ένα πολύ καλό όνομα, το οποίο εκτόξευσε με την παρθενική άνοδο της Αλμερία στην πρώτη κατηγορία του ισπανικού ποδοσφαίρου.
Είχε έρθει η ώρα του Βάσκου για να χτυπήσει την πόρτα στα «μεγάλα σαλόνια». Η διοίκηση της Βαλένθια του έδωσε τα ηνία για την διαδοχή του Ρόναλντ Κούμαν. Στην τετραετία του στις Νυχτερίδες και παρά τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα του συλλόγου (από τότε), ο Έμερι κατάφερε να βγάλει τρεις φορές την Βαλένθια στο Champions League, δίνοντας τεράστια ανάσα στα ταμεία της.
Η επιλογή της Σπαρτάκ Μόσχας αποδείχθηκε η πλέον ατυχής στην καριέρα του, αφού δεν μπόρεσε ποτέ να «κολλήσει» με τους Ρώσους και άντεξε μόλις έξι μήνες, προτού φλερτάρει, μεταξύ άλλων, με τον Ολυμπιακό για να διαδεχθεί τον Ερνέστο Βαλβέρδε, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι είχε τον ίδιο μάνατζερ με τον Τσινγκούρι (Ινιάκι Ιμπάνιεθ).
Πως τα φέρνει η ζωή όμως… Τότε οι Ερυθρόλευκοι είχαν προπονητή τον Λεονάρντο Ζαρντίμ. Το διαζύγιο με τον Πορτογάλο τεχνικό ήρθε εντέλει τις πρώτες ημέρες του 2013, αλλά λίγα 24ωρα αφότου η Σεβίλλη είχε συμφωνήσει με τον Έμερι, ο οποίος διαδέχθηκε τον προπονητή που λίγες ημέρες αργότερα κάθισε στον πάγκο του Ολυμπιακού, τον Μίτσελ!
Στο «Σάντσεθ Πιθχουάν», ο Έμερι άρχισε να χτίζει τον μύθο του. Όντας παρεμβατικός και στις μεταγραφές («ήταν ο προπονητής που περισσότερο μπήκε στα χωράφια μου, γιατί έτσι το ζήτησε» σχολίαζε σχετικά ο υπέρ - επιτυχημένος αθλητικός διευθυντής Μόντσι), διαχειρίστηκε άψογα τις προσωπικότητες και το ταλέντο της ομάδας της Ανδαλουσίας, την οποία οδήγησε στην κατάκτηση τριών διαδοχικών Europa League!
Πως το έκανε; Στο βιβλίο «Νοοτροπία νικητή. Η μέθοδος Έμερι», κάνει αναφορά στα «πέντε Α», με βάση βεβαίως την ισπανική γλώσσα. Τις πέντε εντολές επιτυχίας του 50χρονου τεχνικού, τις οποίες εφαρμόζει μέχρι και σήμερα. Ποιες είναι αυτές;
1.Αιφνιδιασμός του αντιπάλου με την προσέγγιση του αγώνα.
2.Απόλυτη εμπιστοσύνη στην ιδέα παιχνιδιού από τους παίκτες, ώστε να μην μπαίνουν με αμφιβολίες στο γήπεδο.
3.Η ψυχολογική κατάσταση είναι «κλειδί» για την ομάδα.
4.Να καταφέρνεις να προβλέπεις από πριν προβλήματα στα αποδυτήρια όσο και μέσα στο γήπεδο.
5.Να λαμβάνονται οι κατάλληλες αποφάσεις την κατάλληλη στιγμή.
Στα 3,5 χρόνια με την Σεβίλλη είχε φτάσει στο ζενίθ και δεν μπορούσε (;) να πάει ψηλότερα. Ζήτησε να φύγει, γιατί τον είχε προσεγγίσει ήδη η Παρί Σεν Ζερμέν. Στο Παρίσι, ο Έμερι δεν κατάφερε να βγάλει άκρη με τις βεντέτες, απέτυχε παταγωδώς στο Champions League (τον μεγάλο στόχο του συλλόγου) αλλά γέμισε το παλμαρέ του με εσωτερικούς, αρκετά άνετους τίτλους: Ένα πρωτάθλημα, δύο Κύπελλα, δύο Λιγκ Καπ και δύο Σούπερ Καπ Γαλλίας.
Έφυγε από το Παρίσι ένα χρόνο προτού λήξει το συμβόλαιό του, αλλά πλέον είχε ανέβει επίπεδο ως προς το ενδιαφέρον πιθανών εργοδοτών. Η Άρσεναλ τον κάλεσε για συνέντευξη εργασίας, εντυπωσίασε τους Λονδρέζους με την προπονητική του φιλοσοφία και τις γνώσεις του για τα εσωτερικά του συλλόγου και εναπόθεσε στους ώμους τους την βαρύτατη κληρονομιά που άφησε ο διάδοχός του Αρσέν Βενγκέρ, ύστερα από 22 χρόνια (!) και 17 τίτλους στους Κανονιέρηδες.
Η θητεία του Έμερι στην Άρσεναλ ήταν γεμάτη αγωνιστικά και ψυχολογικά σκαμπανεβάσματα. Υπό τις οδηγίες του, η ομάδα έκανε το καλύτερο ξεκίνημα της ιστορίας της, αλλά και το χειρότερο σερί αποτελεσμάτων τα τελευταία τριάντα χρόνια. «Έχουμε πίσω την δική μας Άρσεναλ» τραγουδούσαν οι φίλαθλοι τον Οκτώβριο του 2018 και, 13 μήνες αργότερα, φώναζαν «Θέλουμε έξω τον Έμερι».
Ο ίδιος δήλωσε ότι ένιωθε «ορφανός» από την έλλειψη στήριξης της διοίκησης, όταν στην Σεβίλλη είχε τις πλάτες του Μόντσι και στην Παρί αυτές του Νασέρ Αλ Κελαϊφί. Οδήγησε την Άρσεναλ σε ευρωπαϊκό τελικό μετά από 13 χρόνια, αλλά η συντριβή από την συμπολίτισσα Τσέλσι στον τελικό του αγαπημένου του Europa League (4-1) έμοιαζε με ταφόπλακα, έστω και αν αυτή μπήκε λίγους μήνες αργότερα.
Σε Παρί και Άρσεναλ, ο Έμερι έδωσε την (ενδεχομένως άδικη) εντύπωση ότι έχει ταβάνι και δεν μπορεί να τα καταφέρει στο υψηλότερο επίπεδο. Σε αυτό, όμως, καταφέρνει να φτάσει με ομάδες «δεύτερης γραμμής», όπως αναμφίβολα είναι η Βιγιαρεάλ.
Στην παρουσίασή του από το Κίτρινο Υποβρύχιο, τον Ιούλιο του 2020, η πιο ξεχωριστή του ατάκα ήταν: «Τα όνειρα είναι δωρεάν και εγώ ονειρεύομαι να κατακτήσω έναν τίτλο σε ένα πρότζεκτ που με ενθουσιάζει όπως είναι αυτό της Βιγιαρεάλ». Και, δέκα μήνες αργότερα, ο Έμερι οδηγούσε την Βιγιαρεάλ στον πρώτο της τίτλο σε 98 χρόνια ιστορίας (ναι, το αγαπημένο του Europa League, όπου μετράει 21 διαδοχικές προκρίσεις!), κόντρα μάλιστα σε ένα πολύ βαρύ όνομα, όπως η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, της οποίας είχε αναλύσει - μελετήσει διεξοδικά 17 παιχνίδια.
Ένα χρόνο μετά τον θρίαμβο στο Γκντανσκ της Πολωνίας και αφού ο προπονητής είπε «όχι» στα (πολλά) πετροδόλαρα της Νιούκαστλ, η Βιγιαρεάλ τρελαίνει την Ευρώπη. Προκρίθηκε από έναν όμιλο με Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και Αταλάντα, απέκλεισε κατά σειρά Γιουβέντους και Μπάγερν Μονάχου και φιλοδοξεί να… βγάλει το λάδι της Λίβερπουλ στα ημιτελικά. Και, αν τα καταφέρει, όλοι θα γνωρίζουν ποιος θα πιστωθεί το μεγαλύτερο μερίδιο: Ο Ουνάι Έμερι.
Ένας προπονητής που, όπως λέει, θέλει να απολαμβάνει το επάγγελμά του, που δεν μπορεί να αντέξει πάνω από δύο εβδομάδες διακοπών χωρίς να ασχοληθεί με την μπάλα και ο οποίος έχει μάθει σε μια προπονητική πορεία δύο δεκαετιών ότι δεν μπορείς να θέτεις από πριν τους στόχους, αλλά ότι πρέπει να πας εσύ και να τους αρπάξεις. Και αυτό κάνει (και) με το απίθανο Κίτρινο Υποβρύχιο…
@Photo credits: Getty Images/Ideal Image, Associated Press
