Mπαρτσελόνα - Γουόριορς: Ποιος είπε ότι το tiki-taka... πέθανε;

Το ποδόσφαιρο, όπως και κάθε άλλο άθλημα ή τέχνη, έχει καθοριστεί από ορισμένες ιστορικές περιόδους με σπουδαίες ομάδες που διαμόρφωσαν παιχνίδι για τις μελλοντικές γενιές. Υπάρχουν κάποια στυλ παιχνιδιού που απογειώνουν έναν οργανισμό, έναν σύλλογο και τον ωθούν προς την κορυφή, κάνοντας τον παράδειγμα προς μίμηση.

Μία από τις ομάδες που έφεραν την... επανάσταση στο ποδόσφαιρο ήταν και η Μπαρτσελόνα του Γκουαρδιόλα με το περίφημο... όπλο του Καταλανού, το φοβερό tiki-taka. Πριν από τον Πεπ, σε μια παραλλαγή του tiki-taka που πολλοί ονόμασαν total football ήταν και το αριστούργημα του Ρίνους Μίχελς στον Άγιαξ, αλλά και η αλλαγή νοοτροπίας στο ποδόσφαιρο της Μπαρτσελόνα τότε που την ανέλαβε ο Κρόιφ και έβαλε τις βάσεις για την ανάπτυξη και την κυριαρχία της, την σημασία της ακαδημίας.

Ο Πεπ είχε την ευκαιρία να μάθει δίπλα τόσο στον Κρόιφ κατά κύριο λόγο, όσο και στον Φαν Χάαλ. Ο Πεπ λοιπόν έζησε την πρώτη του σεζόν σαν head coach της Μπάρτσα το 2008-09 και είναι υπεύθυνος για την κυριαρχία των Καταλανών στα χρόνια παρουσίας του στο Camp Nou. O Γκουαρδιόλα... απογείωσε τους Τσάβι και Ινιέστα και το αντίστροφο. Οι Ισπανοί θρύλοι έγιναν και τα σύμβολα του tiki-taka στην χώρα, ενώ όλο αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί αν στην ομάδα δεν ήταν ο κατα πολλούς κορυφαίος παίκτης στην ιστορία, ο απίθανος Λίο Μέσι.

Το tiki-taka λοιπόν ανακαλύφθηκε σαν όρος από τον διάσημο σπορτκαστερ Andreas Monte, ο οποίος το έλεγε όταν η Ισπανία ή οι ισπανικοί σύλλογοι έπαιζαν όμορφο ποδόσφαιρο που βασιζόταν στην κατοχή ποδοσφαίρου. Όμως οι... ρίζες του tiki-taka ανήκουν στο ολλανδικό ποδόσφαιρο και στη συνέχεια στη Μπαρτσελόνα.

Το tiki-taka στα καλύτερα του το είδαμε με τον Πεπ Γκουαρδιόλα στον πάγκο της Μπάρτσα, όπου το 2009 πήρε όλους τους διαθέσιμους τίτλους που κυκλοφορούν. Η Μπάρτσα έπαιζε πολύ ψηλά την αμυντική της γραμμή εκείνη την εποχή και συνήθως προσπαθούσε να.. σβήσει τις επιθέσεις των αντιπάλων, επιστρατεύοντας το τεχνητό offside. Oι μέσοι της (Τσάβι, Ινιέστα και Μπουσκέτς) πάντα ήταν κοντά στους αμυντικούς για να τους δώσουν περισσότερες επιλογές πάσας. Η ομάδα δημιουργούσε πάρα πολλές ευκαιρίες μπροστά στην αντίπαλη εστία, ακολουθώντας πιστά το πλάνο και το passing game χωρίς μεγάλες μπαλιές από πίσω. Πολλά τριγωνάκια, ένα-δύο και πάντα η μπάλα έφτανε υπομονετικά και σωστά μπροστά για να δημιουργηθεί ευκαιρία με τις καλύτερες δυνατές προυποθέσεις. Δεν έφευγαν μπάλες στο πουθενά από πίσω για να κυνηγήσουν οι επιθετικοί, δεν υπήρχαν γιόμες χωρίς ουσία, όλα ήταν σύμφωνα με ότι σχεδιάζει ο Πεπ.

Όλα αυτά έφταναν στην κορύφωση με τον μάγο Λίο Μέσι που συνδύασε την ελευθερία (free role) με την τακτική και απογείωνε το παιχνίδι των Καταλανών, ακολουθώντας τα χνάρια του σπουδαίου Ροναλντίνιο. Η Μπάρτσα τελείωνε το κάθε ματς με αδιανόητα ποσοστά κατοχής, κάτι που ήταν αποτέλεσμα της σωστής κυκλοφορίας της μπάλας και του παιχνιδιού που ζητούσε ο Πεπ από τους παίκτες. Ασύλληπτη διαφορά στις σωστές πάσες μεταξύ της Μπάρτσα και του αντιπάλου της. Μάλιστα ακόμα και τα μπακ της ένιωθαν τόσο άνετα, έχοντας την προσοχή τους περισσότερο στην επίθεση. Ειδικά ο Ντάνι Άλβες ήταν σχεδόν κολλημένος στο επιθετικό μισό του γηπέδου, προσφέροντας λύσεις στους συμπαίκτες του με τα ανεβάσματα του, την ποιότητα και τις σέντρες του. Η Μπάρτσα ήξερε πότε να... κοιμίσει τον αντίπαλο με την κυκλοφορία της μπάλας και την κατοχή, χτυπώντας στη συνέχεια αστραπιαία σαν... κόμπρα. Επίσης όταν αποφάσισε να ανεβάσει ταχήτητα, ο αντίπαλος δυσκολευόταν πολύ να ακολουθήσει τον ρυθμό της.

Πάμε και στους φοβερούς και τρομερούς Γουόριορς που από το 2015 μέχρι και το 2022, μετρούν 4 πρωταθλήματα και 2 χαμενούς τελικούς. Πάντα εκεί ψηλά να παλεύουν για τον τίτλο. Το Γκόλντεν Στέιτ είναι μια ομάδα που όπως και η Μπαρτσελόνα εκμεταλλεύτηκε τα ποιοτικά κομμάτια που είχε και εκτοξεύτηκε με πρωταγωνιστή, έναν παίκτη που άλλαξε το άθλημα. Τον Στεφ Κάρι. Ότι ήταν ο Λίο Μέσι για τη Μπαρτσελόνα, ήταν ο Στεφ για το Γκόλντεν Στέιτ. Χωρίς αυτόν στο παρκέ το πλάνο του Κερ δεν θα μπορούσε ποτέ να υλοποιηθεί.

Το παιχνίδι των Γουόριορς βασίζεται πάρα πολύ στο τρίποντο, τη γρήγορη κυκλοφορία μπάλας, τις σωστές αποστάσεις και δίνεται μεγάλη προσοχή στο επιθετικό transition. Ένα run n' gun παιχνίδι που είναι σχεδόν αδύνατο να αντιμετωπιστεί όταν η... μηχανή των πρωταθλητών δουλεύει σωστά. Το Γκόλντεν Στέιτ του Κερ, του Κάρι, του Τόμπσον, του Ιγκουοντάλα και του Γκριν (για λίγα χρόνια και του Ντουράντ και πέρυσι και των Γουίγκινς-Πουλ) αποτελεί μία από τις πιο fun to watch ομάδες όλων των εποχών στο ΝΒΑ. Αν όχι η κορυφαία.

Και το σημαντικότερο είναι πως το μπάσκετ που παίζουν και πρεσβεύουν, συνοδεύεται με τίτλους. Οι... πολεμιστές προσπαθούν να τρέχουν όσο το δυνατόν περισσότερο μέσα στα ματς τους, να βγάζουν αιφνιδιασμούς και να βομβαρδίζουν πίσω από τη γραμμή του τριπόντου. Οι Γουόριορς έχουν πάει σε... άλλο επίπεδο το μπάσκετ με το uptempo παιχνίδι τους και εκμεταλλευόμενοι κυρίως τα επιθετικά όργια του Κάρι, το two-way παιχνίδι του Κλέι και την άμυνα και τη βρώμικη δουλειά που κάνει ο Γκριν, προσθέτοντας πινελιές ανάλογα με την περίοδο. Κάποτε ήταν ο Ιγκουοντάλα, ο Μπαρνς και ο Λίβινγκστοουν, έπειτα ο Ντουράντ τώρα είναι ο Γουίγκινς, ο Πουλ και ο Λούνεϊ.

Ήταν ευλογία για τους Γουόριορς να συνυπάρξουν οι Splash Brothers, Κάρι και Τόμπσον. Δύο παιδιά σκορπούν τρόμο τα τελευταία χρόνια του ΝΒΑ, αφού μετρούν 4 πρωταθλήματα μαζί και δεν σταματούν να εκτελούν όποιον σταθεί εμπόδιο στον δρόμο τους. Δεν κρύβονται ποτέ στα μεγάλα ματς και έχουν κάνει την έδρα των Γουόριορς, την πιο καυτή στο ΝΒΑ εξαιτιας των επιτευγμάτων τους στο παρκέ. Δυο φίλοι εντός και εκτός παρκέ που πάνω απ' όλα παιρνούν καλά και το διασκεδάζουν, αφήνοντας πίσω κόντρες και εγωισμούς. Οι Γουόριορς τους προετοίμασαν, τους κράτησαν ενωμένους τα χρόνια που δεν κατάφερναν να φτάσουν στον τίτλο και πλέον απολαμβάνουμε την εκτόξευση τους.

Ειδικά ο Κάρι είναι από τους ελάχιστους ανθρώπους στο μπάσκετ που κατάφερε να αλλάξει το άθλημα. Λόγω του Στεφ, το παιχνίδι πήγε πολύ περισσότερο προς το τρίποντο και όλο και περισσότεροι καλοί σουτέρ έβρισκαν συμβόλαια στο ΝΒΑ, ενώ αρκετοί ψηλοί τραβιόντουσαν προς τα έξω για να βάλουν και το τρίποντο στο ρεπερτόριο τους. Σε αρκετά ματς της κορυφαίας λίγκας του πλανήτη, οι ομάδες σουτάρουν παραπάνω τρίποντα από δίποντα και σε αυτό ευθύνεται ο Στεφ. Και δεν αρκεί να δεις μόνο τι κάνει ο κορυφαίος σουτέρ στην ιστορία με τη μπάλα στα χέρια για να καταλάβεις τι παιχτάρα είναι. Θα πρέπει να δεις τι κάνει στις κινήσεις του χωρίς τη μπάλα.

Και επειδή μιλάμε για κινήσεις χωρίς τη μπάλα, θα προσπαθήσουμε να συγκρίνουμε ή μάλλον να δούμε τις ομοιότητες του παιχνιδιού του Μέσι την περίοδο που ήταν στη Μπαρτσελόνα και του Κάρι στην επίθεση των Γουόριορς.

Αρχικά ο Κάρι όταν δεν έχει τη μπάλα, δεν σταματά να κινείται. Το off ball movement του Κάρι αποτελεί εφιάλτη για κάθε αντίπαλο. Ο Στεφ είναι ένα πραγματικό μαμούνι και κάνει πολλά κόλπα για να ξεφύγει από τον αντίπαλο του με αλλαγές κατεύθυνσης και παίρνοντας off ball screens για να βγει και να πάρει αμέσως το σουτ ή να να πάρει τη μπάλα και να οργανώσει την επίθεση της ομάδας. Ο Κάρι δουλεύει πάρα πολύ χωρίς τη μπάλα και η κίνηση αποτελεί μια από τις δυνάμεις του επιθετικού παιχνιδιού των Γουόριορς. Έτσι και ο Μέσι πολλές φορές στη Μπάρτσα το έκανε εύκολο στους συμπαίκτες του. Ήξερε που να κινηθεί μέσα στο γήπεδο για να δώσει τις περισσότερες επιλογές στους συμπαίκτες του και να ξεκινήσει την επίθεση από το κέντρο και μπροστά με τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Η τεχνική του κατάρτιση και η επιτάχυνση του με την μπάλα στο πόδια, τον έκαναν άπιαστο, ασυναγώνιστο, ασυγκράτητο. Με ή χωρίς τη μπάλα οι δυο σταρ του παγκοσμίου αθλητισμού είναι κίνδυνος-θάνατος. Ποίηση να τους βλέπεις να κινούνται στο γήπεδο. Μπορείς να μάθεις πολλά αν κάτσεις λίγο και τους μελετήσεις.

Άλλο ένα στοιχείο που τους... δένει, είναι πως δεν μπορείς να τους αντιμετωπίσεις μόνο με έναν παίκτη πάνω τους. Χρειάζεται να ρίξεις πάνω τους 3 και 4 παίκτες και γιατί όχι όλη την ομάδα, διότι η επιθετική ποιότητα τους μπορεί να σε τσακίσει. Είναι ταλέντα που βγαίνουν σπάνια και τόσο απρόβλεπτοι που δεν ξέρεις τι να περιμένεις σε κάθε επίθεση. Μπορούν να σκοτώσουν και οι δύο με 1000 τρόπους.

Βέβαια υπάρχουν ομοιότητες και στο παιχνίδι των Γουόριορς με τη Μπάρτσα του Πεπ όπως είπαμε και παραπάνω. Αρχικά κυκλοφορία μπάλας που είναι σε εξωπραγματικό επίπεδο. Πολλές φορές την... κρύβουν για να καταλήξει είτε στο διχτάκι αν μιλάμε για μπάσκετ είτε στα δίχτυα αν μιλάμε για ποδόσφαιρο. Η ομάδα πάνω από τα πρόσωπα. Επιπλέον και στις δύο περιπτώσεις, οι ομάδες σχηματίζουν τριγωνάκια για να κάνουν πιο εύκολη την κυκλοφορία και να αυξήσουν τις πιθανότητες ελεύθερου σουτ στο μπάσκετ ή καλής ευκαιρίας στο ποδόσφαιρο. Μεγάλο ρόλο στους Καταλανούς του Πεπ παλιότερα και στους Γουόριορς του Κερ παιζει το spacing, οι σωστές αποστάσεις μέσα στο γήπεδο για να λειτουργούν όλα στην εντέλεια κατά τη διάρκεια του ματς.

Επίσης τόσο η Μπάρτσα του Πεπ όσο και οι Γουόριορς του Κερ είναι ομάδες που δημιουργούν ποδόσφαιρο και μπάσκετ και δεν... καταστρέφουν. Δεν πάνε να... κλέψουν ένα ματς, αλλά θέλουν να το πάρουν με ολοκληρωτικό τρόπο, πνίγοντας τον αντίπαλο. Η Μπάρτσα με τις πολλές ευκαιρίες, το όμορφο θέαμα που παρουσίαζε και τα πολλά γκολ που έβαζε στα χρόνια του Πεπ. Το γήπεδο έγερνε για τους αντιπάλους. Και οι Γουόριορς του Πεπ με τα πολύ υψηλά σκορ την μαγεία στην επίθεση, το uptempo παιχνίδι. Και σε αυτή την περίπτωση όταν ο Κάρι ή ο Κλέι ευστοχούσε σε ένα τρίποντο γινόταν χαμός στο γήπεδο (η πιο θορυβώδης ατμόσφαιρα στο ΝΒΑ). Ο κόσμος λάτρεψε αυτές τις δύο ομάδες γιατί σε πολλές περιπτώσεις άφησαν στην άκρη τη σκοπιμότητα και θέλησαν να προσφέρουν θέαμα στο κοινό. Και ανταμείφθηκαν με τους τίτλους που κατέκτησαν και τον ρόλο που έπαιξαν στην ιστορία του αθλήματος.

Υπάρχει μια σπουδαία ομοιότητα στις δυναστείες που δημιούργησαν στο άθλημα τους, τόσο η Μπαρτσελόνα όσο και οι Γουόριορς. Και οι δύο τεράστιοι σύλλογοι στηρίχθηκαν στην παραγωγική διαδικασία. Οι Καταλανοί εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο την κορυφαία φουρνιά ποδοσφαιριστών που έχει βγάλει ποτέ η Μασία και επένδυσαν πάνω της. Το Γκόλντεν Στέιτ στηρίχθηκε στις επιλογές που έκανε στο draft, της ανέπτυξε, έκανε υπομονή και δικαιώθηκε. Σημαντικότερο ρόλο στη γιγάντωση των δύο ομάδων δεν έπαιξαν οι μεταγραφές και οι ανταλλαγές, αλλά η πίστη στο πλάνο και η εμπιστοσύνη στην παραγωγική διαδικασία.

Η Μπαρτσελόνα του Πεπ και των πολλών τίτλων είχε στη σύνθεση της Μέσι, Ινιέστα, Τσάβι, Μπουσκέτς, Πουγιόλ, Πικέ, Βαλντές μεταξύ άλλων. Όλοι αυτοί οι κύριοι είναι λαμπερά προϊόντα της Mασία. Πάμε και στο Γκόλντεν Στέιτ. Η τριάδα των πολεμιστών που έμεινε αναλλοίωτη από την πρώτη μέρα της συνεργασίας της, δηλαδή οι Κάρι, Τόμπσον και Γκριν, προήλθαν από το draft. O Kάρι επιλέχθηκε στο draft του 2009, ο Τόμπσον το 2011 και ο Γκριν το 2012. Στη συνέχεια έγιναν κάποιες επιλογές που βοήθησαν το Γκόλντεν Στέιτ, αλλά σε καμία περίπτωση δεν έφτασαν στο επίπεδο των τριών παραπάνω όπως ο Μπαρνς και ο Λούνεϊ. Φυσικά η τελευταία κορυφαία μαντεψιά των Γουόριορς στο draft, είναι ο baby Curry, Τζόρνταν Πουλ.

Μοναδικές... πινελιές ποιότητας που εκτόξευσαν τους Γουόριορς ξεκάθαρα ο φοβερός Κέβιν Ντουράντ (2 πρωταθλήματα με 2 MVP τελικών) και ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές, Αντρέ Ιγκουοντάλα (έχει 4 τίτλους με τους πολεμιστές).

Και οι δύο ομάδες δούλεψαν και εξέλιξαν το ταλαντούχο υλικό που είχαν και δεν αποτέλεσαν πυροτεχνήματα. Δεν... φυτεύτηκαν στην σκηνή του αθλητισμού, αλλά ανέβηκαν στην κορυφή με πλάνο και απολαμβάνοντας τον σεβασμό από αντιπάλους. Αυτό δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί αν στον πάγκο τους δεν υπήρχαν δύο κορυφαία μυαλά του αθλητισμού όπως ο Πεπ Γκουαρδιόλα και ο Στιβ Κερ, οι οποίοι πήραν σημαντικά... κόλπα από προκατόχους τους και πρόσθεσαν δικές τους ιδέες, δημιουργώντας ένα εκρηκτικό μείγμα, πολύ όμορφο στο μάτι, σαγηνευτικό!

Τυχεροί που ζήσαμε στην εποχή αυτών των δύο... αρμάδων και τις απολαύσαμε. Ακόμα πιο τυχεροί όσοι της έζησαν από κοντά και έγιναν μάρτυρες αυτού του φαντασμαγορικού, του μαγικού, του ερωτεύσιμου στυλ παιχνιδιού που έχει τη δική του θέση στην ιστορία και των δύο αθλημάτων.

cover photo: Xρήστος Ζωίδης