Με την μπάλα μας ή δεν παίζουμε

Πάνω από 93 χιλιάδες φίλοι του ποδοσφαίρου, το οποίο ως άθλημα δεν αριθμούσε πάνω από τέσσερις, πέντε δεκαετίες ζωής, έδωσαν ραντεβού στο «Σεντενάριο» την προτελευταία μέρα του Ιουλίου, για να παρακολουθήσουν μια από τις πιο κλασικές μάχες σε επίπεδο εθνικών ομάδων η οποία, δύο χρόνια νωρίτερα στο Άμστερνταμ, είχε χαρίσει έναν συναρπαστικό (διπλό, λόγω επαναληπτικού) τελικό Ολυμπιακών Αγώνων, με την Ουρουγουάη να νικάει με 2-1 και να παίρνει το χρυσό μετάλλιο.

Στις κατάμεστες εξέδρες, βεβαίως, οι πλειοψηφία των φιλάθλων ήταν Ουρουγουανοί, αλλά υπήρχαν και 10-15 χιλιάδες Αργεντινοί, οι οποίοι μετέβησαν με καράβια από το Μπουένος Άιρες στο Μοντεβίδεο μέσω του ποταμού Ρίο ντε λα Πλάτα, υπό την ιαχή «victoria o muerte» (νίκη ή θάνατος).

Η πολεμική ατμόσφαιρα των οπαδών φαίνεται πως επηρέασε και τις δύο ομάδες. Ουρουγουάη και Αργεντινή διαφώνησαν έντονα για το με ποια μπάλα θα λάβαινε χώρα το μεγαλύτερο, μέχρι τότε, ποδοσφαιρικό ραντεβού όλων των εποχών.

Ο Γάλλος Ζιλ Ριμέ, πρόεδρος της FIFA από το 1921 έως το 1954 (δύο χρόνια πριν από τον θάνατό του), υπήρξε εμπνευστής του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Και, βεβαίως, δεν είχε καμία διάθεση η διοργάνωση που ο ίδιος προώθησε, δημιούργησε και εκτόξευσε, να ξεκινήσει με ένα φιάσκο στον τελικό.

Σε συνεννόηση με τις δύο ομοσπονδίες, δόθηκε μια σολομώντεια λύση, η οποία ενδεχομένως και να φάνταζε απίθανο να εφαρμοστεί στη σύγχρονη εποχή. Τότε, όμως, ολόκληρος ο πλανήτης ήταν πολύ πιο ρομαντικός και αγνός, κάτι που βεβαίως ίσχυε και για το ποδόσφαιρο.

Οι τρεις πλευρές, λοιπόν, συμφώνησαν κάθε ημίχρονο να διεξαχθεί με διαφορετική μπάλα… διαφορετικής ομάδας! Στο πρώτο, Ουρουγουανοί και Αργεντινοί θα έπαιζαν (ύστερα από ρίψη νομίσματος πριν από την σέντρα) με μπάλα των φιλοξενούμενων και στο δεύτερο, θα το έκαναν με μπάλα των (τυπικά και ουσιαστικά) γηπεδούχων. Όπερ και εγένετο…

Παρ’ ότι όλες οι ομάδες χρησιμοποιούσαν δερμάτινες, απίστευτα σκληρές και βαριές μπάλες που φούσκωναν με τρόμπα, αυτές ήταν διαφορετικές μεταξύ τους. Η Αργεντινή έπαιζε με μια μπάλα ονόματι Tiento, η οποία αποτελούνταν από δώδεκα, ραμμένα κομμάτια σε σχήμα «Τ» από ντόπιο δέρμα. Η μπάλα της Ουρουγουάης, ονόματι T-Model, ήταν μεγαλύτερη και ακόμα πιο βαριά (απ’ ότι λένε οι μαρτυρίες της εποχής), είχε τα ίδια κομμάτια σε αριθμό, αλλά βεβαίως αποτελούνταν από ουρουγουανικό δέρμα.

Στο πρώτο 45λεπτο, με την μπάλα που γνώριζε, η Αργεντινή πατούσε καλύτερα στον αγωνιστικό χώρο και οι παίκτες της είχαν συνεχώς τον πρώτο λόγο. Παρ’ όλα αυτά η Ουρουγουάη, με την ώθηση που πάντα δίνει ο κόσμος, κατάφερε να προηγηθεί νωρίς, με κοντινό συρτό σουτ του Πάμπλο Ντοράδο (12’).

Η Αργεντινή, η οποία κυκλοφορούσε πολύ καλύτερα την δική της (κυριολεκτικά!) μπάλα, ισοφάρισε γρήγορα με ωραία ατομική προσπάθεια και σουτ του Κάρλος Πεουτσέλε, ύστερα από ασίστ του αρχηγού Μανουέλ Φερέιρα (20’).

Η ομάδα των Φρανσίσκο Ολασάρ και Χουάν Χοσέ Τραμουτόλα, μάλιστα, δεν έμεινε εκεί. Στο 37’ ο πρώτος σκόρερ των Αργεντινών στο τουρνουά, ο θρυλικός Γκιγιέρμο Στάμπιλε, έδωσε από κοντά το προβάδισμα στους φιλοξενούμενους, παρά τις διαμαρτυρίες του αρχηγού της Σελέστε, Χοσέ Νασάτσι, για οφσάιντ. Στην ανάπαυλα, η Αλμπισελέστε έμοιαζε έτοιμη να πάρει ρεβάνς για την ήττα της στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων, δύο χρόνια νωρίτερα.

Στον πάγκο της Ουρουγουάης καθόταν ο νεαρότερος μέχρι και σήμερα προπονητής που κατέκτησε ποτέ Παγκόσμιο Κύπελλο. Στον Αλμπέρτο Οράσιο Σουπίτσι, ο οποίος ήταν τότε… 31 ετών (!), πιστώνεται μεγάλο μέρος της εντυπωσιακής ανάκαμψης της Σελέστε στο δεύτερο μέρος. Μεγάλο ρόλο, όμως, φαίνεται πως έπαιξε και το γεγονός ότι άλλαξε η μπάλα.

Λίγο αφότου ο Στάμπιλε έχασε μια μεγάλη ευκαιρία για το 3-1 υπέρ της Αργεντινής, ο Χοσέ Πέδρο Σέα ισοφάρισε (57’). Και, έντεκα λεπτά αργότερα, ο Βικτοριάνο Ιριάρτε με ωραίο μακρινό σουτ, νικούσε τον Χουάν Μποτάσο για να βάλει την Ουρουγουάη μπροστά (και οριστικά πλέον) στο σκορ.

Ένα λεπτό πριν από την συμπλήρωση των 90, ο Έκτορ Κάστρο με κοντινή κεφαλιά σφράγιζε τον γαλάζιο θρίαμβο (4-2) και προκαλούσε παραλήρημα στο «Σεντενάριο», με τον κόσμο να εισβάλει στον αγωνιστικό χώρο για να πανηγυρίσει με τους ποδοσφαιριστές το γεγονός ότι η Ουρουγουάη ήταν η πρώτη παγκόσμια πρωταθλήτρια όλων των εποχών.

Ο Βέλγος διαιτητής Γιον Λάνγκενους, ο οποίος δέχθηκε να σφυρίξει τον τελικό μόλις λίγες ώρες πριν από την διεξαγωγή του φοβούμενος για την σωματική του ακεραιότητα, δεν χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει το καράβι που είχε ζητήσει να τον περιμένει έτοιμο στο λιμάνι, σε περίπτωση που έπρεπε να το… σκάσει αμέσως από το γήπεδο μετά το τέλος του αγώνα!

Η επόμενη μέρα (31 Ιουλίου) ανακηρύχθηκε εθνική αργία στην Ουρουγουάη για να εορταστεί η ιστορική επιτυχία όπως της άξιζε, ενώ στο Μπουένος Άιρες, κάποιοι ανεγκέφαλοι έριξαν πέτρες στο προξενείο της Ουρουγουάης στην αργεντίνικη πρωτεύουσα. Από τότε, άλλωστε, το ποδόσφαιρο ήταν κάτι παραπάνω από ένα απλό παιχνίδι στη Νότια Αμερική...