Πόρτο: Όταν οι Δράκοι του Μουρίνιο κατέκαψαν την Ευρώπη!

Πόρτο: Όταν οι Δράκοι του Μουρίνιο κατέκαψαν την Ευρώπη!

Νίκος Κικίδης

Το λεξικό ανοίγει, το μάτι τρεμοπαίζει και οι σελίδες ξεφυλλίζονται ενώ πονοκεφαλιάζεις για την κατάλληλη λέξη που περιγράφει τη σύγχρονη μορφή της ποδοσφαιρικής πραγματικότητας. Για καλή σου τύχη, το αρχικό γράμμα δεν απέχει μακριά από το πρώτο ξεφύλλισμα και τελικά το δάχτυλο καταλήγει πάνω του με αναστεναγμό.

Αριβισμός είναι ο όρος που αναζητάς: η τάση για μια γρήγορη ανάδειξη με τη χρήση οποιουδήποτε μέσου. Και είναι πράγματι ο πιο ταιριαστός χαρακτηρισμός για να απεικονίσεις τη λογική με την οποία κινούνται οι σύλλογοι του σήμερα.

Χρήμα μπόλικο και άφθονο, υπομονή σε πλήρη αντιδιαστολή και όλα στο... μίξερ με τα χέρια σταυρωμένα για το βέλτιστο αποτέλεσμα. Αμερικάνοι, Άραβες, Ευρωπαίοι, Κινέζοι, Καταριανοί με το χέρι στη... σκανδάλη για επίδειξη της μέγιστης οικονομικής ισχύς, εκείνης που θα φέρει τους κορυφαίους αστέρες και κατόπιν τα μεγάλα τρόπαια. Κι όσο τα μπάτζετ συνεχίζουν να ανεβαίνουν, τόσο συρρικνώνονται και οι πιθανότητες για ένα νέο λαχταριστό ποδοσφαιρικό «θαύμα».

Μια ιστορία άλλωστε Δαβίδ εναντίον Γολιάδ πάντα γοήτευε τον κοινό νου, πόσο δε μάλλον αν την εμπλουτίζαμε και με έναν... Δράκο! Και στο εν λόγω «παραμύθι» θα επιχειρήσουμε ακριβώς αυτό. Στο πλαίσιο της στήλης «Τα καλύτερά τους χρόνια», το Gazzetta αποτίει φόρο τιμής στις ομάδες που άφησαν τη σφραγίδα τους στο ποδόσφαιρο που αγαπήσαμε και τελευταία που παίρνει σειρά είναι η Πόρτο του Ζοσέ Μουρίνιο.

Ένα κλαμπ - είδος προς εξαφάνιση, το οποίο πίσω στο 2004 αμφισβήτησε το ολοένα και πιο ισχυρό status quo, φτάνοντας στην κορυφή της Ευρώπης μονάχα με μια χούφτα «πολεμοφόδια», αλλά και μπόλικο ποδοσφαιρικό θράσος!

image

Οι ρίζες της ιστορίας ωστόσο απλώνονται μερικά χρόνια πριν από τα γεγονότα του 2004. Την περίοδο που η Πόρτο αναζητούσε ακόμα την χαμένη της ταυτότητα, την ίδια στιγμή που οι ανταγωνιστές της εκμεταλλεύονταν τις συνθήκες για να της δώσουν όσα χτυπήματα προλάβουν.

Η αυγή του 21ου αιώνα άλλωστε βρήκε τους Πορτογάλους να πασχίζουν μάταια να βρουν τον δρόμο προς την κορυφή, παραμένοντας μακριά από το πρωτάθλημα για τρεις σερί σεζόν (1999-2000, 2000-2001, 2001-2002). Για κάθε καταστροφή ωστόσο, ξεπροβάλλει και μια ευκαιρία. Και για κάθε ρίσκο που σε ξεπληρώνει, ένα πλατύ χαμόγελο ικανοποίησης και ευτυχίας.

«Έφτασα στην Πόρτο σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για το κλαμπ» ήταν τα πρώτα λόγια που επέλεξε να χρησιμοποιήσει ο Ζοσέ Μουρίνιο, όταν χρόνια αργότερα κλήθηκε να σχολιάσει το ξεκίνημά του στο «Ντραγκάο» πίσω στο 2002. «Το γενικότερο κλίμα ήταν ότι η ομάδα μπορούσε μόνο να γίνει χειρότερη. Εκείνη την περίοδο οι οπαδοί απομακρύνονταν και έπρεπε να τους φέρουμε πίσω, να δημιουργήσουμε κάτι που οι άνθρωποι θα μπορούσαν να ταυτιστούν.

Γεννιέσαι και πεθαίνεις υποστηρίζοντας μια ομάδα, δεν την αλλάζεις, αλλά καμιά φορά δεν είσαι ερωτευμένος με εκείνη. Ο Βορράς της Πορτογαλίας, εκεί όπου εδρεύει η Πόρτο, είναι μια περιοχή με εργατικούς ανθρώπους που έχουν μια σύνδεση με τις ομάδες, εφόσον εκείνες αντιπροσωπεύουν τις αξίες τους.

Οι άνθρωποι εκεί απαιτούν την αυτοθυσία, να ιδρώνεις τη φανέλα. Το πρώτο πράγμα που η Πόρτο όφειλε να ανακτήσει είναι αυτές τις αρχές που ανάγκασαν τον κόσμο να την ερωτευτεί». Και παρά το προφίλ του ως ένας άπειρος τότε προπονητής, ο Ζοσέ Μουρίνιο κατάφερε να προσφέρει ξανά στον κόσμο αλλά και στον ίδιο τον σύλλογο εκείνη την αίσθηση της ιδεολογικής ταυτότητας. Πώς; Φτιάχνοντας μια ομάδα από τα σπλάχνα της...

«Ένα από τα κριτήρια της ανοικοδόμησης ήταν το ψυχολογικό προφίλ των παικτών. Θέλαμε γηγενείς παίκτες που αγαπούσαν το κλαμπ. Έναν παίκτη που οι οπαδοί μπορούσαν να πουν ότι είναι ένας από εκείνους.

Παίκτες με αυτή την αίσθηση του ανταγωνισμού, της επιθετικότητας, της αυτοθυσίας, έπρεπε να οργανώσουμε μια ειδική επιχείρηση για να φέρουμε ποδοσφαιριστές από μικρότερες ομάδες. Κι αυτό ήταν πολύ σημαντικό. Πήραμε παίκτες χωρίς τίτλους, χωρίς διεθνή εμπειρία, δεν ήμασταν μια ομάδα αστέρων του κινηματογράφου» εξιστορεί, με τα πρώτα ονόματα να έρχονται φρέσκα στο μυαλό.

Ρικάρντο Καρβάλιο, Ζορζ Κόστα, Νούνο Βαλέντε, Μανίς, Μποσίνγκουα, Πάουλο Φερέιρα, Ντέκο, Κάρλος Αλμπέρτο, Κοστίνια ήταν μόνο μερικοί από τους ποδοσφαιριστές που ταίριαζαν στο προφίλ του Special One και που μέσα στην επόμενη διετία κλήθηκαν να πάρουν τα κλειδιά μιας ομάδας με στόχο τη μετάβαση στη νέα εποχή.

Και μπορεί πράγματι το ταλέντο των πιστών στρατιωτών να έρρεε άφθονο σε όλες τις κλίμακες, όμως πιθανότατα να κατέληγε χαμένο αν δεν είχε κι έναν ονειροπόλο «στρατηλάτη» να το καθοδηγεί.

«Δεν ήμασταν μια ομάδα αστέρων του κινηματογράφου»

image

Μια πρώτη γνωριμία με τον Special One

«Βήμα - βήμα όλα ήταν μια εξέλιξη. Στο Πόρτο οι οπαδοί ήθελαν να μας δουν να παλεύουμε σκληρά και στο τέλος αντίκρισαν μια ομάδα με βαθιά δίψα για τη νίκη. Και τότε ένιωσα ότι οι οπαδοί μας ερωτεύτηκαν ξανά.

Η έδρα μας έγινε οχυρό. Σε δυο χρόνια που παίζαμε αγώνες στο πρωτάθλημα, στο Κύπελλο, στο UEFA και στο Champions League δεν χάσαμε ούτε ένα εντός έδρας παιχνίδι. Το να ανεβάσεις ένα τέτοιο κλαμπ από μια τέτοια χώρα σε ένα διαφορετικό επίπεδο ήταν μια ξεχωριστή στιγμή» καταλήγει ο Μουρίνιο, ο οποίος βέβαια ξέχασε αναφερθεί στην ήττα μέσα στην Πορτογαλία από τον Παναθηναϊκό στα προημιτελικά του Κυπέλλου UEFA, όταν το γκολ του Ολισαντέμπε είχε χαρίσει το διπλό στο «τριφύλλι» με 1-0.

Αυτή η ιστορική μα ανεκμετάλλευτη νίκη του Παναθηναϊκού βέβαια δεν ήταν η μοναδική που παρέλειψε στην εξιστόρησή του, καθώς παραδόξως σε μια σπάνια στιγμή ταπεινοφροσύνης απέφυγε να μιλήσει και για τον... κεντρικό ήρωα της ιστορίας.

Με μόλις εννιά ματς ως πρώτος προπονητής της Μπενφίκα και ένα σύντομο αλλά πολλά υποσχόμενο διάστημα στην Λεϊρία (αυτή τη στιγμή αγωνίζεται στην τέταρτη κατηγορία της Πορτογαλίας), ο Ζοσέ θεωρήθηκε ως «στοίχημα» όταν ανέλαβε τα ηνία της Πόρτο. Πόσο δε μάλλον από τη στιγμή που όταν κάθισε στον πάγκο στα μέσα της σεζόν 2001 - 2002, οι Δράκοι παρέμεναν στην 5η θέση της βαθμολογίας και μακριά από τον καλό τους εαυτό.

Παρά το δύσκολο έργο ωστόσο που είχε μπροστά του, ο Πορτογάλος κατάφερε να την οδηγήσει στην τρίτη θέση του πρωταθλήματος χάρη σε ένα αήττητο σερί 15 αγώνων. Και με περίσσιο θράσος φώναζε στο τέλος της σεζόν πως «τη νέα χρονιά θα κάνω την Πόρτο πρωταθλήτρια», μια υπόσχεση που τελικά έμελλε να τηρήσει στο ακέραιο. Έχοντας βρει πλέον για τα καλά τη φόρμουλα με τους παίκτες που είχε στα χέρια του, ο Μουρίνιο κατάφερε να κάνει την Πορτογαλία να παραμιλά.

Ο Μάιος του 2003 βρήκε τους Δράκους να επιστρέφουν στην κορυφή της χώρας, να κατακτούν το Κύπελλο, μα κυρίως να σηκώνουν το Κύπελλο UEFA στον ουρανό της Ανδαλουσίας χάρη στη νίκη με 3-2 επί της Σέλτικ, σε ένα τρεμπλ που φημίζεται μέχρι και σήμερα σαν ένα από τα πιο ένδοξα επιτεύγματα στην ιστορία του συλλόγου. Ακόμα και τότε ωστόσο, ο Μουρίνιο και οι «πολεμιστές» του δεν είχαν πατήσει στην κορυφή του ποδοσφαιρικού Ολύμπου...

image

Αφέντες της Ευρώπης

Παρά την ήττα με 1-0 και την απώλεια του UEFA Super Cup από τη Μίλαν, στην Πόρτο παρέμενε διάχυτη η αισιοδοξία για τη νέα σεζόν. Ο Μουρίνιο άλλωστε είχε καταφέρει να δώσει νέα πνοή σε νέους και... βετεράνους που συνέθεταν μαζί το σύνολο των αποδυτηρίων, με τους Ρικάρντο Καρβάλιο, Παούλο Φερέιρα, Κοστίνια και Ντέκο να ξεχωρίζουν.

Οι δυο πρώτοι ως ηγέτες της οπισθοφυλακής, παρέα με τον Ζορζ Κόστα, αποτελούσαν έναν πραγματικό γρανίτη στην άμυνα, ένα τείχος αδιαπέραστο για κάθε επιθετική γραμμή. Αν προσθέσουμε μάλιστα στην εξίσωση και τον Κοστίνια, ένα αμυντικό χαφ που φημιζόταν για τα τάκλιν και τις άρτιες τοποθετήσεις του μέσα στον αγωνιστικό χώρο, τότε προοδευτικά σχηματίζεται η εικόνα της ομάδας που είχε συνθέσει ο Ζοσέ Μουρίνιο, ο οποίος ωστόσο διατηρούσε ακόμα έναν (όχι και τόσο κρυφό) άσο στο μανίκι.

Ο λόγος για τον «μάγο» Ντέκο, το πρόσωπο που έμελλε να οδηγήσει την Πόρτο πέρα από τα στενά σύνορα της πατρίδας του και να κάνει το όνομά της ξακουστό σε ολόκληρη την Ευρώπη. Με εκείνον εξάλλου σε ρόλο πρωταγωνιστή, οι Δράκοι φρόντισαν να δείξουν από την αρχή τα δόντια τους στο Champions League. Υπό άλλες συνθήκες, ένας όμιλος απέναντι σε Ρεάλ, Μαρσέιγ και Παρτιζάν θα έμοιαζε καταδικαστικός για την Πόρτο. Εκείνη η γενιά ωστόσο διψούσε για την κορυφή.

Με απολογισμό τρεις νίκες, δυο ισοπαλίες και μόλις μια ήττα (από τη Ρεάλ στο Μπερναμπέου), οι Πορτογάλοι σφράγισαν τη δεύτερη θέση και μαζί την πρόκριση για τους «16» του θεσμού, εκεί όπου βρέθηκαν αντιμέτωποι με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του Σερ Άλεξ Φέργκιουσον. Και μόνο στο άκουσμα του ζευγαριού, οι περισσότεροι υπέθεσαν πως η Πόρτο είχε φτάσει πλέον στον τερματικό της σταθμό. Μα δεν υπολόγιζαν πως οι πολεμιστές του Μουρίνιο ήταν αποφασισμένοι να κοιτάξουν στα μάτια κάθε αντίπαλο.

Τελικά το γκολ του Κοστίνια στο 89΄της αναμέτρησης στο «Ολντ Τράφορντ» σηματοδότησε την ισοπαλία - πρόκριση των Δράκων μετά τη νίκη τους στον πρώτο αγώνα και παράλληλα έναν από τους πιο iconic πανηγυρισμούς στο ποδόσφαιρο, με τον Μουρίνιο να σφίγγει τις γροθιές του και να ξεχύνεται σαν χείμαρρος προς το κουβάρι που είχαν σχηματίσει οι ποδοσφαιριστές του. Εκείνο το αποτέλεσμα μνημονεύεται ακόμα σαν μια πρόκριση σταθμός για το κλαμπ, ως το σημείο που ο διακόπτης γύρισε για τα καλά εντός των αποδυτηρίων.

Και με την τύχη να βάζει το... χεράκι της στις κληρώσεις, ο δρόμος για την κορυφή της Ευρώπης είχε ανοίξει διάπλατα για τους Πορτογάλους. Το όνομα της Λυών άλλωστε για τους «8» του θεσμού δεν... τρόμαζε, όπως ούτε κι εκείνο της Ντεπορτίβο Λα Κορούνια για τα ημιτελικά. Οι Ισπανοί βέβαια λίγες εβδομάδες νωρίτερα είχε αφήσει εκτός με ασύλληπτη ανατροπή την τότε τροπαιούχο Μίλαν και είχαν αποδείξει πως μπορούσαν να τιμωρήσουν οποιονδήποτε αντίπαλο έκανε το λάθος να τους υποτιμήσει.

Τελικά ένα γκολ του Ντερλέι στο «Ριαθόρ» αρκούσε για να στείλει την Πόρτο στον τελικό της διοργάνωσης, εκεί όπου την περίμενε η Μονακό του Άκη Ζήκου. Οι Γάλλοι από την πλευρά τους είχαν φροντίσει να εξολοθρεύσουν κατά σειρά τις Λοκομοτίβ Μόσχας, Ρεάλ Μαδρίτης και Τσέλσι για να φτάσουν μια ανάσα από την κούπα, την οποία ωστόσο δεν κατάφεραν ποτέ να πάρουν πίσω στο Πριγκιπάτο.

Στη μοναδική τους ευκαιρία άλλωστε, οι Δράκοι μετέτρεψαν σε πάρτι τον τελικό για να σκαρφαλώσουν στην κορυφή. Με τον Ντέκο να κινεί τα νήματα σαν μετρονόμος στον αγωνιστικό χώρο του «Γκελζενκίρχεν», οι Πορτογάλοι βρήκαν δίχτυα τρεις φορές για να επικρατήσουν με το επιβλητικό 3-0 και να στεφθούν πρωταθλητές Ευρώπης για δεύτερη φορά στην ιστορία τους.

Porto Final

Παράλληλα, η κατάκτηση ενός δεύτερου σερί πρωταθλήματος ήρθε για να... δέσει το γλυκό, με την Πόρτο να φτάνει έως την κορυφή του βουνού και να ολοκληρώνει έναν από τους πιο μυθικούς άθλους της σύγχρονης ποδοσφαιρικής ιστορίας.

image

Ουρανός, αστέρια και... όρνεα

Κάθε καλό ωστόσο φτάνει κάποτε στο τέλος του και εκείνη η υπέροχη Πόρτο του Μουρίνιο δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Ενώ πλέον είχε αγγίξει τον ουρανό για να κρατήσει στα χέρια της τα άστρα, οι «μεγάλοι» της Ευρώπης βρήκαν την ευκαιρία να... αρμέξουν τον σύλλογο και να του στερήσουν ανάλογες μελλοντικές δόξες.

Πρώτος και... καλύτερος που αποχώρησε από την Πορτογαλία στο τέλος της σεζόν ήταν ο Ζοσέ Μουρίνιο, ο οποίος πήρε την απόφαση να συστήσει τον εαυτό του στην Premier League ως ο... Special One από τον πάγκο της Τσέλσι. Από μόνη της η απώλεια του Πορτογάλου τεχνικού ήταν ένα γερό πλήγμα για την Πόρτο, όμως ο ίδιος αποφάσισε να το κάνει ακόμα πιο επίπονο.

Μια από τις πρώτες εισηγήσεις άλλωστε που έδωσε ο Μουρίνιο στα νέα του αφεντικά στο Λονδίνο ήταν η απόκτηση των Ρικάρντο Καρβάλιο και Πάουλο Φερέιρα, των δυο πιστών στρατιωτών που γνώρισε από την κοινή τους θητεία στο νεότευκτο τότε «Ντραγκάο». Και χάρη στο... γερό πορτοφόλι του Ρόμαν Αμπράμοβιτς, οι «προσευχές» του δεν άργησαν να εισακουστούν.

Με συνολικό ποσό που άγγιζε τα 50 εκατομμύρια ευρώ (30 ο Καρβάλιο, 20 ο Φερέιρα), η Τσέλσι κατάφερε να ολοκληρώσει τις δυο μεταγραφές και να φέρει αμφότερους τους Πορτογάλους στο «Στάμφορντ Μπριτζ», εκεί όπου έμελλε να χτίσουν ένα νέο ποδοσφαιρικό οικοδόμημα. Την ίδια στιγμή ωστόσο, η Τσέλσι δεν ήταν η μοναδική που είχε εντυπωσιαστεί με τους πρωταγωνιστές της Πόρτο.

Στο ίδιο μήκος κύματος βρισκόταν και η Μπαρτσελόνα, η οποία βέβαια είχε στρέψει το βλέμμα της σε μια... μεγαλύτερη «ψαριά». Με τον Ντέκο να έχει εντυπωσιάσει ως ο «αρχιτέκτονας» των Δράκων, οι Μπλαουγκράνα δεν δίστασαν να βγάλουν 21 εκατομμύρια ευρώ από τα ταμεία τους για να ολοκληρώσουν το deal με την Πόρτο και να κάνουν δικό τους το μεγάλο διαμάντι του πορτογαλικού ποδοσφαίρου.

Τον δρόμο μακριά από το «Ντραγκάο» ακολούθησαν επίσης και οι Κάρλος Αλμπέρτο, Ντερλέι και Αλένιτσεφ (μεταξύ άλλων) εκείνο το καλοκαίρι, με την Πόρτο να πέφτει θύμα της δικής της επιτυχίας και να τερματίζει δεύτερη στο πρωτάθλημα στο τέλος της επόμενης περιόδου. Το παράδειγμα ελεγχόμενης κατεδάφισης των Πορτογάλων βέβαια δεν ήταν ούτε το πρώτο, άλλα ούτε και το τελευταίο στον αδηφάγο κόσμο του ποδοσφαίρου.

Ένα παράδειγμα και συνάμα μια απόδειξη πως για κάθε «σταχτοπούτα» που φοράει τα αστραφτερά παπούτσια της για να χορέψει στο χορτάρι, θα ξεπροβάλλει κι ένας κροίσος - κολοσσός προς επιβολή και συμμόρφωση με το νόμο του ισχυρού...

Διαβάστε επίσης:

@Photo credits: Getty Images/Ideal Image