«Στον Αστέρα, όποιο παιδί δεν έχει τη συμπεριφορά που πρέπει στο σχολείο, φεύγει από την Ακαδημία»
Η Ακαδημία του Αστέρα, ενδεχομένως θα μπορούσε να αποτελέσει και αντικείμενο μελέτης. Κουρμπέλης, Μπακασέτας, Φορτούνης, Κώτσιρας, Τασουλής, Δουβίκας, Κυριακόπουλος, Μιχελής, Ψεύτης, Ιγκόρ, Αλάγκμπε, Χριστόπουλος, Αντζουλάς, Κανελλόπουλος... Είναι δεκάδες τα παραδείγματα και τα παιδιά που ξεπήδησαν από την ακαδημία των κιτρινομπλέ και σήμερα αγωνίζονται σε ευρωπαϊκά πρωταθλήματα.
Ο Μπακασέτας αρχηγός της Εθνικής και ηγέτης της Τράμπζονσπορ. Ο Δουβίκας εκ των κορυφαίων σκόρερ στην Ολλανδία. Ο Κώτσιρας βασικός στον Παναθηναϊκό. Μιχελής κα Ψεύτης έκαναν το... μπαμ κεντρίζοντας το ενδιαφέρον του Μαλντίνι στη Μίλαν. Ο Κυριακόπουλος στη Σασουόλο και σήμερα στη Μπολόνια, όπως κι ο 16χρονος Τσουγγαρής. Ο Κανελλόπουλος πήγε πρόσφατα στην Ελσίνκι, ο Χριστόπουλος παίζει στην κροατική Σλάβεν Μπελούπο, ο Αντζουλάς στην ουγγρική Ούπιστ, ενώ είχε πάει και στη Φιορεντίνα πιο παλιά.
Ο Τασουλής, που σήμερα είναι στην πρώτη ομάδα, είχε ξεκινήσει από τον Αστέρα. Το ίδιο κι ο Φορτούνης. Το ίδιο κι ο Κουρμπέλης. Σήμερα, δε, στην πρώτη ομάδα βλέπουμε τους Τσιφτσή, Τασουλή, Αλάγκμπε, Προύντζο, Κωστέα, Ζουγλή. Εξι παιδιά από την ακαδημία που δεν υπάρχουν απλά στο ρόστερ. Παίζουν και έχουν σημαντικό ρόλο.
Το Gazzetta βρέθηκε στην Τρίπολη και συνάντησε τον διευθυντή της Ακαδημίας, Χρήστο Νικολάου, ο οποίος προσπάθησε να μας αποκρυπτογραφήσει τη μεθοδολογία και το... dna αυτής της φιλοσοφίας που γεννά πρώτα απ' όλα σωστούς χαρακτήρες και μετέπειτα αξιόλογους ποδοσφαιριστές.
Μιλώντας μας, κοιτάζει τον τοίχο με τα καδράκια που έχει. Δεν είναι τυχαία αυτά τα κάδρα. Είναι τα πρόσωπα και τα ονόματα των παιδιών που ξεπήδησαν από την Ακαδημία στην οποία ο ίδιος είναι διευθυντής 15 χρόνια. Κοιτάζει τον τοίχο αυτόν και συγκινείται. Γελάει από ικανοποίηση. Δεν μπορεί να μην το κάνει εξάλλου. Αυτό είναι το επιστέγασμα όλης αυτής της δουλειάς που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια. Και συνεχίζει να γίνεται απ' όλους. Από την κυρία στην είσοδο μέχρι τους προπονητές. Πρόκειται για μια συλλογική δουλειά που δεν σταματάει ποτέ.
«Να κάνουμε τα παιδιά να αισθανθούν ότι στον Αστέρα κάποιος τα προσέχει»
Είστε στην Ακαδημία 15 χρόνια. Πώς θυμάστε εδώ τις συνθήκες και τις εγκαταστάσεις όταν πρωτοήλθατε και ποιες είναι οι αλλαγές που έχουν γίνει σήμερα;
«Εχει γίνει μια πολύ μεγάλη αλλαγή. Εδώ που είμαστε τώρα, στην κερκίδα αυτή, ήταν ένα γηπεδάκι με χορτάρι που έκανε προπόνηση η Κ19. Απέναντι που είναι η μπουτίκ έφευγαν οι μπάλες και φοβόμασταν μη σπάσουν τα τζάμια. Δεν είχαμε φυσικοθεραπευτήριο, δεν είχαμε τμήμα scouting, δεν υπήρχε δίκτυο ακαδημιών. Χρειάστηκε μια πενταετία για να πούμε ότι βάλαμε γερές βάσεις. Μετά φτιάχτηκε το γήπεδο με το χορτάρι, μετά αυτό με το πλαστικό. Αργότερα έγινε το γυμναστήριο. Πλέον, έχουμε δύο φυσικοθεραπευτές μόνο για την ακαδημία. Εχουμε επίσης τις τρεις ομάδες Κ15, Κ17 και Κ19 που παίζουν στα πρωταθλήματα υποδομών της Super League. Μετά από μια περίοδο ωρίμανσης άρχισε η παραγωγή παικτών».
Ποιο ήταν το όραμα που είχατε όταν αναλάβατε κι αν τελικά τα όσα έχετε πετύχει μέχρι στιγμής το έχουν ξεπεράσει;
«Οι υποδομές του Αστέρα Τρίπολης δεν μπορεί να είναι όραμα του ενός. Είναι μια συλλογική προσπάθεια με κανόνες, αρχή, μέση και τέλος με σαφή στοχοθέτηση από την ιδιοκτησία και τη διοίκηση. Δεν υπάρχουν προσωπικές στρατηγικές. Με βάση τα παραπάνω, δύο πράγματα είναι εξίσου σημαντικά: Το πρώτο είναι η παραγωγή παικτών για την πρώτη ομάδα.
Το δεύτερο καθήκον της ακαδημίας είναι να προσέχει τα παιδιά όσο είναι εδώ, τη διαγωγή τους και τα μαθήματά τους. Να τα εκπαιδεύουμε δηλαδή ως ανθρώπους και να χτίζουμε ισχυρές προσωπικότητες. Όσα παιδιά πέρασαν από εδώ προσπαθήσαμε να τους διδάξουμε τις αρχές του fair play, να μην νιώσουν αδικημένοι, θέλουμε να αισθανθούν ότι κάποιος τα προσέχει και θέλει το καλό τους. Μπορώ να πω ότι σε αρκετές περιπτώσεις έχουμε δει την ανταπόκριση από τους γονείς και από τα ίδια τα παιδιά. Ότι δηλαδή φεύγουν από τον Αστέρα και μας λένε ένα "ευχαριστώ". Αυτό είναι κάτι που δεν το απαιτείς αλλά όταν έρχεται μας δίνει κουράγιο και δύναμη για να στηρίζουμε όλα τα παιδιά με προσωπική προσπάθεια απ' όλους. Από την κυρία που είναι στο θυρωρείο, από τους γυμναστές μας, τους προπονητές μας, τους φυσικοθεραπευτές μας, από τις σχέσεις που δημιουργούνται με τις οικογένειες και μένουν για πάντα. Αυτό είναι ένα κομμάτι που δεν φαίνεται, αλλά αν δεν υπήρχε αυτό η ακαδημία μας δεν θα ήταν σήμερα αυτό που είναι».
Η διαδικασία αξιολόγησης που θα έρθει ένα παιδί και θα ενταχθεί στον Αστέρα ποια είναι;
«Η κύρια ευθύνη κι η κύρια δουλειά μας είναι να φτιάξουμε την Κ15 της επόμενης χρονιάς. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε κάποιους δρόμους για να φτιάξουμε ποδοσφαιριστές. Ο ένας δρόμος είναι το scouting που κάνουμε εμείς στις μικτές Πελοποννήσου, αλλά και Πανελλαδικά. Φέτος θα δούμε τα 2009-2010 με προτεραιότητα τα παιδιά από την Αρκαδία και τους όμορους Νομούς .
Εχουμε το δίκτυό των ακαδημιών μας που μας προτείνει παίκτες. Εχουμε επαφές με άλλες ακαδημίες που συνεργαζόμαστε χωρίς να είναι στο δίκτυό μας. Γίνεται μια προσπάθεια γενικότερα ώστε να φέρουμε τους όσο το δυνατόν καλύτερους παίκτες προκειμένου να στηρίξουμε το οικοδόμημα της Κ15 και όλης της Ακαδημίας. Μερικές φορές, αν υπάρχει κάποιο κενό σε κάποια ομάδα μπορούμε να πάρουμε κάποιο παιδί σε μεγαλύτερη ηλικία αλλά αυτό είναι η εξαίρεση. Σκοπός μας είναι να έχουμε καλή Κ15 γιατί αυτή η ομάδα θα στηρίξει όλο το οικοδόμημα μέχρι την πρώτη ομάδα».
Πιο πίσω;
«Πιο πίσω έχουμε την Κ14 όπως είπα. Υπάρχουν παιδιά και σε πιο μικρές ηλικίες που έχουμε επιλέξει. Αν κάποιο απ' αυτά είναι ικανό για να προχωρήσει στην Κ15 προχωράει».
Ενα παιδί που θα μπει στην Κ15 σας, εκτός από το ποδόσφαιρο, τι άλλο θα πρέπει να ξέρει ότι οφείλει να ακολουθεί;
«Μας ενδιαφέρουν οι σχολικές επιδόσεις ενός παιδιού. Εκείνο που σε κάθε περίπτωση είμαστε απόλυτοι, είναι πως δεν θα πάει πιο κάτω από το βαθμολογικό στάτους με το οποίο θα έρθει. Μόνο παραπάνω. Τα σχολεία της Τρίπολης είναι καλά και αυστηρά. Δεν θα πάρουμε ένα παιδί του 12 να το κάνουμε του 20, αλλά δεν θα πάρουμε κι ένα παιδί του 20 να το κάνουμε του 12. Δεν υπάρχει αυτό. Παρακολουθούμε τις απουσίες του κάθε παιδιού μία προς μία. Θα πάρουμε τους βαθμούς μαζί με τους γονείς του και ξέρουν ότι όλα τα παιδιά πως πρώτα θα τα πάμε στο σχολείο και μετά στο γήπεδο.»
Αν δείτε ότι ένα παιδί κάνει απουσίες στο σχολείο ή δεν έχει καλές επιδόσεις, υπάρχει κάποια τιμωρία;
«Σε πρώτη φάση γίνονται συστάσεις και υπάρχει και απομάκρυνση - κάτι που έχει γίνει. Θέλουμε και η συμπεριφορά και οι επιδόσεις του να είναι όπως πρέπει στο μέτρο του δυνατού πάντα».
Αν έχετε στα χέρια σας ένα σούπερ ταλέντο, το οποίο σας πει «εγώ δεν μπορώ με τίποτα το σχολείο», τι κάνετε;
«Μπορείς να έχεις ένα παιδί που δεν είναι ικανοποιητική η επίδοσή του, αλλά θα πρέπει να σέβεται τους δασκάλους του και τους συμμαθητές του και παράλληλα να κάνει την προσπάθειά του. Αν δεν έχει όμως την συμπεριφορά που πρέπει και δεν σέβεται το χώρο του σχολείου, απομακρύνεται. Δεν μπαίνει αυτό σε διαπραγμάτευση».
«Αν ένα παιδί δεν έχει τη συμπεριφορά που πρέπει στο σχολείο απομακρύνεται. Κι αυτό δεν μπαίνει σε διαπραγμάτευση»
«Ό,τι ζητάμε το έχουμε από τη διοίκηση. Δεν δικαιούμαστε να αποτύχουμε»
Πόσο σημαντική είναι στο έργο σας κι η αρωγή της διοίκησης;
«Έχουμε την τύχη η ιδιοκτησία της ΠΑΕ να πιστεύει να στηρίζει και να επενδύει στις υποδομές της ομάδας. Επίσης έχουμε την παρότρυνση, τη στήριξη και την επίβλεψη της διοίκησης. Ό,τι ζητάμε το έχουμε. Αυτό μας βοηθάει αφάνταστα και από την άλλη δεν δικαιούμαστε να αποτύχουμε. Πρέπει να εξελισσόμαστε και να αριστεύουμε.
Μπορείτε να θυμηθείτε ποιο ήταν το πρώτο παιδί που είχατε στην ακαδημία και στη συνέχεια το είδατε να παίζει στην πρώτη ομάδα;
«Αυτοί που μας είχαν κάνει αρχικά μεγάλη εντύπωση ήταν οι Γιώργος Γεωργακόπουλος και Δημήτρης Κουρμπέλης. Ήταν όλη η Ακαδημία εδώ, είχαμε βγάλει κι ένα πανό στήριξης. Λίγο αργότερα έπαιξε κι ο Τάσος Μπακασέτας. Εκεί ήταν η πρώτη φορά που είδαμε ότι αυτό που έχουμε στο μυαλό μας μπορεί και να γίνει πραγματικότητα».
Μιλάμε για πάρα πολλά παιδιά από τις υποδομές σας που παίζουν είτε στην Ευρώπη είτε στην πρώτη ομάδα είστε σε άλλες ομάδες της Stoiximan Super League.
«Θα αναφερθώ στην πρόσφατη πρωτοβουλία του Αστέρα, όπου ο πρόεδρου μας Γιώργος Μποροβήλος, έκανε την πρόταση να παίζουν υποχρεωτικά Ελληνες στην αρχική 11άδα. Φυσικά και χαρήκαμε μ' αυτό. Πάντα πρωτοπορεί ο Αστέρας. Θα ήθελα να θυμίσω ότι ο πρόεδροε μας είχε θίξει πρώτος το θέμα με την ενίσχυση του ποδοσφαίρου από το στοίχημα.
Όταν βάζεις εφικτούς στόχους, με συγκεκριμένες προτάσεις που της υποστηρίζεις όλα γίνονται. Πιστεύω ότι όλες οι ομάδες θέλουν να έχουν Ελληνες ποδοσφαιριστές. Ο Αστέρας έχει ένα πλεονέκτημα εδώ. Τα παιδιά που έρχονται στην Ακαδημία μας, γνωρίζουν πλέον ότι εδώ όποιος πραγματικά αξίζει, θα πάρει την ευκαιρία του στην πρώτη ομάδα, γιατί πέρα από τη φιλοσοφία μας, θα έχει να ανταγωνιστεί έναν παίκτη μικρότερου μπάτζετ σε σχέση μ' αυτόν που θα είχε στον Ολυμπιακό, τον ΠΑΟΚ, τον Παναθηναϊκό ή την ΑΕΚ. Βλέπουμε ότι όσο περνάει ο καιρός, ταλαντούχα παιδιά που έχουν προτάσεις από ομάδες του κέντρου επιλέγουν τον Αστέρα. Κι αυτό είναι που μας χαροποιεί. Να σας δώσω το παράδειγμα της Εθνικής Ελπίδων πέρυσι, όπου από τους 22 παίκτες, οι 6 ήταν από την Ακαδημία του Αστέρα. Ήταν η γενιά της Κ17 που είχαν παίξει με τον Ολυμπιακό στον τελικό και έχασαν στα πέναλτι. Ήταν η ομάδα με Αντζουλά, Χριστόπουλο, Μιχελή, Κανελλόπουλο, Μαρίνο και άλλους...».
Άρα η εξέλιξη των παικτών είναι πάνω από κάποια κούπα.
«Σαφώς. Η κατεύθυνση που έχουμε είναι να βγάζουμε παίκτες για την πρώτη ομάδα. Αν βέβαια, προκύψει η διεκδίκηση κάποιου τροπαίου θα το πάμε μέχρι τέλους όπως έγινε πέρυσι με την Κ19 που ήρθε δεύτερη και διεκδίκησε μέχρι τέλους τη συμμετοχή της στο Champions League».
Θεωρείτε ότι είναι και θέμα χρόνου το πρωτάθλημα, μέσα από τη «γραμμή παραγωγής» που έχετε χαράξει;
«Κοιτάξτε να δείτε: Στα πρωταθλήματα της Super League έχουμε σε σταθερή βάση από τις πιο νεανικές ομάδες - ειδικά στην Κ15 και στην Κ17. Σε μας τα ποιο έτοιμα παιδιά της Κ14 παίζουν στην Κ15, το ίδιο γίνεται και με τα παιδιά που είναι ηλικιακά για την Κ16 που παίζουν στην Κ17 και από αυτήν τα ποιο έτοιμα παίζουν στην Κ19. Σε αυτές τις ηλικίες παίζει μεγάλο ρόλο να είσαι ένα χρόνο μικρότερος κυρίως σε θέμα δύναμης.Θυσιάζουμε εσκεμμένα το αποτέλεσμα μπροστά στο όφελος της εξέλιξης των παιδιών».
«Θυσιάζουμε εσκεμμένα το αποτέλεσμα μπροστά στο όφελος της εξέλιξης των παιδιών»
«Οι δεσμοί είναι ισχυροί και το τρίπτυχο "Ακαδημία-Παιδί-Οικογένεια" βαστάει στο χρόνο»
Πώς νιώθετε όταν βλέπετε τόσα παιδιά από την Ακαδημία στην πρώτη ομάδα;
«Οι καινούργιες "εισαγωγές" στην πρώτη ομάδα είναι ο Κωστέας, ο Προύντζος ο Ζουγλής, αλλά υπάρχουν κι άλλα παιδιά που έρχονται.
Είναι πολύ όμορφο συναίσθημα για όλους μας να βλέπουμε παιδιά που τα έχουμε από πολύ μικρά να αγωνίζονται στην πρώτη ομάδα. Δικαιόνονται οι αγώνες τους και αποτελούν παράδειγμα και για τα άλλα παιδιά».
Κυριακόπουλος, Δουβίκας, Μιχελής, Ψεύτης, Κανελλόπουλος, Χριστόπουλος, Αντζουλάς, Μπακασέτας, Τσιουγγαρής... Αναφέρομαι σε παιδιά που παίζουν στην Ευρώπη. Εντυπωσιακό!
«Νιώθουμε υπερηφάνεια . Είναι παιδιά μας και δεν αλλάζει αυτό. Τα παρακολουθούμε και είμαστε σε επαφή στο μέτρο του δυνατού. Οι δεσμοί είναι ισχυροί και το τρίπτυχο "Ακαδημία-Παιδί-Οικογένεια" βαστάει στο χρόνο».
Μπορείτε να θυμηθείτε ένα χαρακτηριστικό περιστατικό με παιδί όπου χρειάστηκε η παρέμβασή σας για να αλλάξει κάτι που δεν πήγαινε καλά;
«Δεν είναι όλα ανακοινώσιμα. Το να παίξεις ποδόσφαιρο σε υψηλό επίπεδο δεν αρκεί να είσαι καλός ποδοσφαιριστής. Πρέπει να είσαι και δυνατός χαρακτήρας και να αντέξεις σε όλες τις δυσκολίες. Πρόκειται για έναν υπερμαραθώνιο. Δεν σταματά ποτέ το ποδόσφαιρο. Όταν είσαι στην Κ15 θες να πας στην Κ17, όταν είσαι στην Κ17 θες να πας στην Κ19, μετά να γίνεις επαγγελματίας, μετά να σε πάρουν στην προετοιμασία της πρώτης ομάδας, μετά να μπεις στην αποστολή, μετά να παίξεις λίγο, μετά να παίξεις πιο πολύ, να γίνεις βασικός, να κάνεις μεταγραφή στο εξωτερικό. Τα παιδιά μπαίνουν σε μια διαδικασία πίεσης και όταν μπαίνουν σ' αυτήν την διαδικασία κάποια παιδιά θα πάνε κάτω και κάποια θα πάνε πάνω. Εμείς πρέπει να διαλέξουμε αυτά που θα πάνε πάνω και να προχωρήσουμε. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως αν ένα παιδί δεν αντέχει ψυχολογικά θα το παρατήσουμε».
«Πρέπει να είσαι δυνατός χαρακτήρας, το ποδόσφαιρο δεν σταματά ποτέ»
«Μου προκαλεί τρόμο το να επιλέξουμε ένα παιδί για την Κ15 και μετά να δούμε ότι δεν κάνει για την Κ17»
Επιλέγετε ένα παιδί για την Κ15 και στην πορεία βλέπετε ότι δεν μπορεί να προχωρήσει στην Κ17. Εκεί τι κάνετε; Πώς το διαχειρίζεστε;
«Τώρα έπιασες ένα θέμα που μας προκαλεί τρόμο: Το να διαλέξουμε ένα παιδί για την Κ15 και να μην μπορεί να ανταποκριθεί κυρίως από θέμα ψυχισμού κι όχι λόγω ταλέντου. Διότι όσο καλή επιλογή και να κάνεις στο κομμάτι "ψυχισμός" δεν μπορείς να είσαι εντελώς σίγουρος ποτέ. Προτιμάμε να μη πάρουμε ένα παιδί, παρά από το να το πάρουμε και να φύγει μετά. Φανταστείτε ένα παιδί που φεύγει από την περιοχή του, από το σχολείο του, από τους φίλους του. Τους λέει χαρούμενο "παιδιά θα πάω στον Αστέρα" και μετά γυρίζει πίσω. Είναι τρομερό. Για εμάς σίγουρα, πόσο δε για το παιδί. Δεν το θέλουμε αυτό».
Ψυχολογική στήριξη παρέχετε;
«Υπάρχει κι αυτή η επιλογή φυσικά. Δεν είναι συχνό αυτό το φαινόμενο, αλλά όταν εμφανίζεται κάποιο τέτοιο περιστατικό το διαχειριζόμαστε».
«Σ' εμάς, εδώ, ο προπονητής κοιτάζει τα παιδιά στα μάτια. Να δούμε ότι όλα είναι καλά, αν δεν είναι καλά δεν γίνεται... Κάτι λείπει».
Ο Αστέρας αποτελεί «φαινόμενο» στον τομέα των Ακαδημιών;
«Όλες οι ομάδες προσπαθούν. Εμείς έχουμε κάποια βασικά πλεονεκτήματα: Ενας παίκτης μπορεί να διεκδικήσει θέση στην πρώτη ομάδα ευκολότερα από άλλες ομάδες. Το άλλο είναι πως δεν είναι αυτοσκοπός μας να διεκδικήσουμε πρωταθλήματα αλλά να παράξουμε παίκτες για την πρώτη ομάδα. Το τρίτο είναι το μέγεθος πόλης, που σου επιτρέπει σε 5' να είσαι στο γήπεδο και σε άλλο τόσο χρόνο στο σχολείο. Ετσι έχεις χώρο και χρόνο να μελετήσεις ώστε να είσαι καλός και στις ακαδημαϊκές σου υποχρεώσεις. Το τέταρτο είναι ότι τους παρέχουμε τα πάντα ώστε να τους απασχολούν μόνο τα μαθήματά τους και το ποδόσφαιρο».
Εχω ακούσει, ότι υπάρχουν ακαδημίες που κλείνουν τις πόρτες στους γονείς. Στον Αστέρα, μπορεί ένας γονιός να δει την προπόνηση του παιδιού του;
«Μπορεί. Ακόμα και στις δοκιμές που κάνουμε ο γονιός έχει οπτική επαφή. Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να κρύβεις κάτι».
Δεν λέω ότι κρύβεις. Απλά, λένε ότι οι γονείς μιλάνε, δίνουν εντολές, σχολιάζουν και επηρεάζουν τα παιδιά τους.
«Οι γονείς που θα είναι στην κερκίδα δεν θα μιλάνε. Αν είναι παρεμβατικός δεν θα ξαναέρθει. Αν θέλει να έρθει να το καμαρώσει και να νιώσει το παιδί και την ασφάλεια ότι εκεί είναι ο γονιός του είναι εκεί. Αν βέβαια ο γονιός είναι και αντικειμενικός, θα δει και το επίπεδο που είναι το παιδί του. Είναι και σεβασμός στον κάθε γονιό που ασχολείται με το παιδί του. Το ποδόσφαιρο ως άθλημα απαιτεί και τη φυσική παρουσία του γονιού. Η φιγούρα του γονιού που θα μείνει στον ήλιο, στη βροχή και θα περιμένει να τελειώσει η προπόνηση, εγγράφεται στη μνήμη του παιδιού. Εμείς θέλουμε να ενθαρρύνουμε αυτήν την επαφή, ώστε να αποτελεί μια συναισθηματική προίκα για την μελλοντική τους σχέση».
Δεν ξέρω αν είναι καλή η ερώτηση αυτή, αλλά υπάρχουν συμβουλές που δίνετε ώστε να προλάβετε κάτι που πάει στραβά και παρεμβένετε για να το φτιάξετε;
«Όταν είσαι τόσα χρόνια στο χώρο αυτόν, έχεις δει πολλά. Εχεις δει πολλές πιθανές συμπεριφορές και όλες τις επιπτώσεις που μπορεί να υπάρχουν. Οπότε μπορούμε να παρέμβουμε πιο γρήγορα ώστε να γίνουν όλες οι κινήσεις και να δοθούν οι κατάλληλες συμβουλές. Βέβαια, δεν είναι μόνο οι συμβουλές είναι κι ο δέκτης. Αν ο δέκτης είναι πρόθυμος να ακούσει πάνω στην προπόνηση και στη συμπεριφορά του είναι κέρδος για όλους. Σ' εμάς, εδώ, ο προπονητής κοιτάζει τα παιδιά στα μάτια. Να δούμε ότι όλα είναι καλά, αν δεν είναι καλά δεν γίνεται... Κάτι λείπει».