Λιντς Γιουνάιτεντ: Χτίζοντας παλάτια στην «άμμο» του Champions League!

Λιντς Γιουνάιτεντ: Χτίζοντας παλάτια στην «άμμο» του Champions League!

Μιχάλης Ψιμίτης

Πριν ξεκινήσουμε, πρέπει να γίνει μια διευκρίνιση προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Η στήλη ονομάζεται «Τα καλύτερά τους χρόνια». Ό,τι ακολουθήσει ΔΕΝ αφορά τα καλύτερα χρόνια της Λιντς Γιουνάιτεντ κυριολεκτικά! Αυτά ήταν, χωρίς αμφιβολία, στις δεκαετίες των 60s και 70s! Τότε που η ομαδάρα του Ντον Ρέβι, μέσα σε 13 χρόνια (1961-1974) κατέκτησε τρεις φορές το Πρωτάθλημα Αγγλίας, από μία το Κύπελλο και το Λιγκ Καπ ενώ αγωνίστηκε σε πέντε (!) ευρωπαϊκούς τελικούς κερδίζοντας τους δύο εξ αυτών!

H ιστορία της «δικής μας» Λιντς ξεκινάει το 1996 λίγο μετά την αποχώρηση του Χάουαρντ Γουίλκινσον από τον πάγκο της ή αλλιώς του τελευταίου προπονητή που έχει φέρει κάποιο τρόπαιο στην ομάδα ως σήμερα (το πρωτάθλημα του 1992). Η τελευταία του παρακαταθήκη υπήρξε η μεταγραφή του 19χρονου Λι Μπόγιερ, που θα γινόταν η «μηχανή» του κέντρου και ο ηγέτης της ομάδας με την οποία θα ασχοληθούμε, της «μαγικής» Λιντς των ευρωπαϊκών ημιτελικών στις αρχές της χιλιετίας!

Εκείνη η Λιντς όσο υπέροχη ήταν εντός των αγωνιστικών γραμμών άλλο τόσο δράμα «μαγνήτιζε» πάνω της εκτός αυτών. Μια οπαδική τραγωδία και μια δικαστική περιπέτεια δύο παικτών της επηρέασαν το σύλλογο και πιθανόν να της στέρησαν την κατάκτηση ενός ευρωπαϊκού τροπαίου!

Ήταν όμως η ματαιοδοξία και η εγκληματική διαχείριση της διοίκησης της που στέρησε από το συγκεκριμένο γκρουπ παικτών να διεκδικήσει πολλά περισσότερα και παραλίγο να διαλύσει εντελώς τη Λιντς Γιουνάιτεντ!

image

Την ορμή της νιότης σταμάτησε μονάχα.. ο θάνατος!

Μετά από τον τελικό Πρωταθλητριών του 1975, η Λιντς είχε προκριθεί ελάχιστες φορές στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις κι ακόμη κι όταν το έκανε το ταξίδι δεν ήταν μακρινό! Αυτό άλλαξε τη σεζόν 1999-00 όταν η νεανική ομάδα του Ντέιβιντ Ο’ Λίρι εντυπωσίασε με την παρουσία της στο Κύπελλο UEFA! Τα «Παγώνια» έκαναν επίδειξη δύναμης στους δύο πρώτους γύρους με Παρτίζαν και Λοκομοτίβ Μόσχας και πέρασαν πιο δύσκολα το εμπόδιο της Σπαρτάκ Μόσχας στον τρίτο!

Στον τέταρτο γύρο, η Λιντς κληρώθηκε να αντιμετωπίσει την Ρόμα του Τότι ή αλλιώς την ομάδα που την είχε αποκλείσει από την Ευρώπη την προηγούμενη χρονιά! Στη ρεβάνς του Έλαντ Ρόουντ, ένας νεαρός Αυστραλός, ο Χάρι Κιούελ θα συστηνόταν στη μεγάλη ποδοσφαιρική σκηνή με μια γκολάρα που έδωσε την πρόκριση στα προημιτελικά! Η Λιντς ξεπέρασε με άνεση και τη Σλάβια Πράγας και φαινόταν πως είχε πάρει φόρα για ένα ευρωπαϊκό τρόπαιο! Μέχρι… την Κωνσταντινούπολη.

Η φοβερή πορεία της ομάδας καταστράφηκε το βράδυ της 5ης Απριλίου του 2000, στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, όπου δύο οπαδοί της ομάδας μαχαιρώθηκαν μέχρι θανάτου από χούλιγκαν της αντιπάλου Γαλατάσαραϊ! Ο πρώτος αγώνας των ημιτελικών είχε προγραμματιστεί για την επόμενη, η Λιντς ζήτησε να αναβληθεί, όμως, η UEFA προς έκπληξη όλων πίεσε προς πάσα κατεύθυνση ώστε να γίνει κανονικά η αναμέτρηση! Δεν τηρήθηκε καν ενός λεπτού σιγή, μόνο η ομάδα της Λιντς φόρεσε μαύρα περιβραχιόνια ενώ οι Τούρκοι οπαδοί θέλησαν να βγουν κι από πάνω φωνάζοντας αισχρά συνθήματα κατά της Λιντς! Η αγγλική ομάδα ούσα μουδιασμένη από τις εξελίξεις και την έλλειψη συμπόνιας από την UEFA, ήταν σκιά του εαυτού της εκείνο το βράδυ στο «Αλί Σαμί Γεν» και γνώρισε την ήττα με 2-0!

Στη ρεβάνς του Έλαντ Ρόουντ, η διοίκηση αποφάσισε να απαγορεύσει την είσοδο στους οπαδούς της Γαλατά καθώς δεν μπορούσε να εγγυηθεί την ασφάλεια τους και έδωσε τελεσίγραφο στην UEFA πως μόνο έτσι θα διεξαγόταν ο αγώνας! Οι οπαδοί των Άγγλων παρά την ισχυρή αστυνομική παρουσία επιτέθηκαν στα πούλμαν που μετέφεραν την αποστολή των Τούρκων και ο αγώνας ξεκίνησε με καθυστέρηση! Η Λιντς χρειαζόταν τρία τέρματα, πέτυχε δύο αλλά δέχθηκε ισάριθμα κι έτσι αποκλείστηκε χάνοντας την ευκαιρία να συμμετέχει σε έναν «αγγλικό» τελικό κόντρα στην Άρσεναλ! Η ομάδα δεν μπόρεσε να σηκώσει κεφάλι μέχρι το τέλος της χρονιάς κερδίζοντας μόλις δύο από τα επτά εναπομείναντα παιχνίδια στην Premier League και εξασφάλισε οριακά την έξοδο στο Champions League!

Η οπαδικη βία δυστυχώς είχε και… μεθεορτια στον τελικό της Κοπεγχάγης καθώς αρκετοί οπαδοί της Λιντς ταξίδεψαν μαζί με αυτούς της Άρσεναλ γυρεύοντας εκδίκηση από τους οπαδούς της Γαλατά! H πρωτεύουσα της Δανίας ισοπεδώθηκε από πρωτοφανή επεισόδια όπου 4 ακόμα οπαδοί μαχαιρώθηκαν χωρίς ευτυχώς να κινδυνεύσει η υγεία τους ενώ 60 άτομα συνελήφθησαν!

Οκτώ χρόνια αργότερα, ο Χάρι Κιούελ, που είχε γίνει ήδη αντιπαθής στις τάξεις της Λιντς για το γεγονός πως επέλεξε να αφήσει την ομάδα για τη Λίβερπουλ το 2003, θα σοκάρει τους οπαδούς της ακόμα περισσότερο παίρνοντας μεταγραφή στη Γαλατάσαραϊ! Οι εξοργισμένοι fans θεώρησαν την απόφαση του Αυστραλού ως ασέβεια προς τους δύο νεκρούς οπαδούς και δήλωσαν αηδιασμένοι! Σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τα πνεύματα, ο Κιούελ διάλεξε να φορέσει το Νο. 19 που είχε στην πλάτη όταν ξεκίνησε την επαγγελματική του καριέρα στη Λιντς και δήλωσε πως η μεταγραφή του στη Γαλατά θα μπορούσε να βοηθήσει στη συμφιλίωση των δύο πλευρών!

image

H δίκη του… Champions League και ο «άνιωθος» Μπόγιερ!

H έξοδος της Λιντς στο Champions League δίνει την ευκαιρία στη διοίκηση να παίξει (και να χάσει όπως θα δούμε αργότερα) τα «ρέστα» της στο μεταγραφικό παζάρι φέρνοντας παικταράδες σε κάθε γραμμή. Σπάει το μεταγραφικό ρεκόρ Βρετανίας με την απόκτηση του Ρίο Φέρντιναντ από τη Γουέστ Χαμ για 18 εκατομμύρια λίρες, ενώ προσθέτει στο ρόστερ τους Ολιβιέ Ντακούρ, Ντομινίκ Ματέο και Μαρκ Βιντούκα! Όλοι τους αποδείχθηκαν κομβικοί στις επιτυχίες που ακολούθησαν!

Οι νέες μεταγραφές «κολλάνε» υπέροχα με το υπάρχον, ποιοτικό υλικό και η Λιντς απογειώνεται με μια μαγική πορεία στο Champions League! Το ταξίδι ξεκινάει από τα προκριματικά κόντρα στην 1860 Μόναχο (!) την οποία αποκλείει με δύο νίκες και μπαίνει στους ομίλους! Η κλήρωση στη θεωρία είναι απαγορευτική για όνειρα: Μπαρτσελόνα, Μίλαν και Μπεσίκτας. Δύο μεγαθήρια και μια επιστροφή σε έναν τόπο μαρτυρίου (Κωνσταντινούπολη) για το σύλλογο.

Εκτός όμως από τις αγωνιστικές δυσκολίες, η Λιντς εκείνη τη σεζόν θα έχει να αντιμετωπίσει και τις δικαστικές περιπέτειες των Λι Μπόγιερ και Τζόναθαν Γούντγκεϊτ! Τον Ιανουάριο του 2000, οι δυο ανερχόμενοι σταρ ύστερα από νυχτερινή έξοδο σε κλαμπ και κατανάλωση σεβαστής ποσότητας αλκοόλ θα βρεθούν μπλεγμένοι σε καβγά με μια παρέα Ασιατών φοιτητών, που θα καταλήξει στον απάνθρωπο ξυλοδαρμό ενός 19χρονου Πακιστανού. Η δικογραφία αναφέρει ακόμα και δάγκωμα στο πρόσωπο του θύματος!

Τον Σεπτέμβριο του 2000, οι παίκτες ενημερώνονται πως η δίκη θα ξεκινήσει τελικά τον Ιανουάριο του 2001! Ταυτόχρονα, η ευρωπαϊκή πρεμιέρα κόντρα στην Μπαρτσελόνα του υπερηχητικού Ριβάλντο ήταν εφιαλτική: τεσσάρα στο κεφάλι για το «καλωσόρισμα»! Στα επόμενα δύο ματς στο Έλαντ Ρόουντ όμως η Λιντς βάζει παρακαταθήκη πρόκρισης! Τα «Παγώνια» πετυχαίνουν μια ιστορική νίκη επί της Μίλαν με γκολ του Μπόγιερ. Ακολουθεί η «εξάρα» επί της Μπεσίκτας με τον Μπόγιερ να σκοράρει δις ενώ η ομάδα καταφέρνει να φύγει αλώβητη (0-0) από την Πόλη

Όταν έρχεται η ώρα να αντιμετωπίσει ξανά την «Μπάρτσα», η Λιντς δεν είναι πια το «φοβισμένο παιδάκι» της πρεμιέρας. Όχι απλώς την κοιτάζει στα μάτια αλλά με μια ακόμη γκολάρα του Μπόγιερ φτάνει κοντά σε μια μεγάλη νίκη. Ο Πολ Ρόμπινσον μοιάζει ανίκητος στο τέρμα αλλά τελικά η κλάση του δαιμονισμένου Ριβάλντο θα της στερήσει το τρίποντο στην τελευταία φάση! Όλα θα παιχτούν στο τελευταίο ματς στο Σαν Σίρο με τη Μίλαν! H Λιντς θέλει έναν βαθμό και θα τον πάρει (1-1) με κεφαλιά του Ματέο κι αφού προηγουμένως έχει χάσει πέναλτι ο Σεφτσένκο!

Η κλήρωση του δεύτερου γύρου ομίλων είναι πανομοιότυπη: ένα μεγαθήριο από Ισπανία (Ρεάλ Μαδρίτης), ένα από Ιταλία (Λάτσιο) και μια ομάδα του χεριού της (Άντερλεχτ). Η Λιντς ξεκινάει με εντός έδρας ήττα από την Ρεάλ αλλά παίρνει ένα εκκωφαντικό διπλό στη Ρώμη με ήρωα τον Άλαν Σμιθ, σε ένα ματς που αποδεικνύει πως «έχει μεγαλώσει» σαν μέγεθος!

Η νέα χρονιά όμως θα φέρει τη δίκη στο προσκήνιο. Οι δύο παίκτες διαχειρίζονται πολύ διαφορετικά την υπόθεση. Ο Γούντγκεϊτ εμφανίζεται στις ακροαματικές διαδικασίες αδυνατισμένος, χλωμός και άυπνος. Ο Μπόγιερ από την άλλη, είναι άνετος και χαλαρός. Ο Γούντγκεϊτ εξαφανίζεται από τα ονόματα των αποστολών της Λιντς ενώ ένας πολύ «βολικός» τραυματισμός στον αστράγαλο τον αφήνει εκτός μέχρι το τέλος της σεζόν. Ο Μπόγιερ πάλι παίζει το ποδόσφαιρο της ζωής του! Είναι τόσο πνευματικά διαυγής στο γήπεδο που νομίζεις ότι η υπόθεση δεν τον αγγίζει καν. Με καθοριστικό δικό του γκολ κόντρα στην Άντερλεχτ δίνει την πρόκριση στις οκτώ καλύτερες ομάδες του Champions League!

Καθώς η Λιντς περνάει το ένα ευρωπαϊκό εμπόδιο μετά το άλλο για να φτάσει μέχρι τα ημιτελικά του Champions League συγκεντρώνει το θαυμασμό όλων των Ευρωπαίων αλλά η στάση του συλλόγου στην υπόθεση της δίκης είναι συμφεροντολογική! Όχι απλώς δεν τιμώρησε ποτέ τους δύο παίκτες για τη συμμετοχή τους στο περιστατικό βίας αλλά τους στηρίζει λυσσαλέα! Πληρώνει όλα τα δικαστικά τους έξοδα, τα μέλη της διοίκησης κάνουν δηλώσεις συμπαράστασης ενώ ζητούν οι παίκτες να καλούνται κανονικά στην εθνική Αγγλίας!

Ο Μπόγιερ έχει πάντα ένα αυτοκίνητο της ομάδας να τον περιμένει έξω από τα δικαστήρια για να τον μεταφέρει στους αγώνες ενώ στην περίπτωση του εκτός έδρας ματς με την Έβερτον, ο πρόεδρος, Πίτερ Ρίντσντεϊλ είχε μισθώσει ελικόπτερο! Στο τέλος της σεζόν, η Λιντς τον ανακηρύσσει «Παίκτη της χρονιάς»! Τα «Παγώνια» αποκλείουν τη Λα Κορούνια στα προημιτελικά αλλά σκοντάφτουν ένα βήμα πριν τον τελικό κόντρα στην Βαλένθια και το ταξίδι στα αστέρια θα τελειώσει άδοξα! Ο Μπόγιερ θα απαλλαχθεί τελικά λόγω αμφιβολιών ενώ ο Γούντγκεϊτ θα κληθεί απλώς να συμπληρώσει 100 ώρες κοινωνικής εργασίας!

image

Οι «προδοσίες» Ρίο Φέρντιναντ, Άλαν Σμιθ και η «διάλυση»!

Το πρόβλημα με το οικοδόμημα της Λιντς όλα αυτά τα χρόνια των επιτυχιών και της ευρωπαϊκής λάμψης ήταν πως έχτιζε πάνω σε σαθρά θεμέλια! Για να μπορεί να χρηματοδοτεί τις εντυπωσιακές μεταγραφές του, ο πρόεδρος Ρίντσντεϊλ έπαιρνε ανυπολόγιστα ρίσκα με τεράστια δάνεια, τα οποία θα αποπληρώνονταν από μελλοντικά τηλεοπτικά δικαιώματα και προκρίσεις στο Champions League! Το καλοκαίρι του 2001 η αλόγιστη σπατάλη κορυφώθηκε με τις μεταγραφές των δύο Ρόμπι, Κιν και Φάουλερ, που στο μυαλό του Ρίντσντεϊλ ήταν εγγύηση επιτυχίας για την κατάκτηση του πρωταθλήματος!

Κάτι τέτοιο δεν συνέβη, η Λιντς έμεινε εκτός Champions League για ελάχιστους βαθμούς στο πρωτάθλημα και το Κύπελλο UEFA στο οποίο θα συμμετείχε δεν πλησίαζε ούτε κατά διάνοια τα έσοδα της κορυφαίας ευρωπαϊκής διοργάνωσης! Η φράση «μην χτίζεις παλάτια στην άμμο» δεν είχε ποτέ μεγαλύτερη αντιστοιχία από την περίπτωση της Λιντς, η οποία απέκτησε και ξεχωριστό λήμμα στη Wikipedia, doing a Leeds, για τα γεγονότα εκείνης της περιόδου!

Η διοίκηση έπρεπε να βρει έσοδα από αλλού κι αναγκαστικά ξεκίνησε το ξεπούλημα παικτών. Η αρχή του τέλους εκείνης της ομαδαρας ήρθε το καλοκαίρι του 2002 με την πώληση του Ρίο Φέρντιναντ που πίεσε να παει στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ παρά την αντίθετη άποψη του προπονητή. Το γυαλί ράγισε οριστικά στις σχέσεις Λιντς και Ο΄ Λιρι, με τον Ιρλανδό να μαζεύει τα μπογαλάκια του από το Ελαντ Ροουντ. Οι δύο «Ρόμπι» έφυγαν για άλλες πολιτείες ενώ το χειμώνα ο Λι Μπόγιερ αποχώρησε σχεδόν αθόρυβα για τη Γουέστ Χαμ σε μια περίοδο που πάντως δεν είχε επιρροή στην ομάδα!

Ο Ο΄Λίρι αντικαταστάθηκε από τον έμπειρο Τερι Βεναμπλς, ο οποίος όμως έκανε ένα καταστροφικό πέρασμα από τον πάγκο της Λιντς. Η αγωνιστική εικόνα που πάντα λειτουργούσε σαν «μακιγιάζ» για τις παλινωδίες στα οικονομικά του συλλόγου κατέρρευσε. H Λιντς όχι απλά δεν βγήκε Ευρώπη αλλά λίγο έλειψε να πέσει κατηγορία και κάπου εκεί το πάρτι έληξε! To καλοκαίρι του 2003 το ξεπούλημα συνεχίστηκε: ο Χάρι Κιούελ πιάστηκε από την χείρα σωτηρίας που έτεινε η Λίβερπουλ, ο Ντακούρτ πήγε στη Ρόμα, ο Γούντγκεϊτ στη Νιούκαστλ και ο Νάιτζελ Μάρτιν στην Έβερτον! To ίδιο καλοκαίρι αποχώρησε και ο κύριος υπεύθυνος της κατάστασης, Πίτερ Ρίντσντεϊλ κι αυτό θα ήταν πάντα το επιχείρημα για τα χρόνια καταστροφής που θα ακολουθούσαν: «Όταν έφυγα, άφησα την ομάδα στην Premier League».

Η ομάδα είχε πια διαλυθεί, ο νέος πρόεδρος, Τζον Μακένζι αν και καθηγητής οικονομικών στο επάγγελμα, δεν μπόρεσε να συμμαζέψει τα περίπου 100 εκατομμύρια χρέη που είχαν συσσωρευτεί! Το αποδυναμωμένο ρόστερ της Λιντς δεν είχε καμία ελπίδα παραμονής και επιβεβαιώθηκε στο γήπεδο όπου τερμάτισε στον πάτο της Premier League! H πτώση του συλλόγου στην Championship ήταν καταστροφική! Η Λιντς έπρεπε άμεσα να πουλήσει ή να αφήσει ελεύθερους σχεδόν όλους τους παίκτες της για να εξοικονομήσει χρήματα.

Η ιστορία του Άλαν Σμιθ είναι ενδεικτική. Μετά από την άρνηση του να αποχωρήσει όπως άλλοι παίκτες τα προηγούμενα χρόνια για να μην αφήσει την αγαπημένη του Λιντς, ο ταλαντούχος επιθετικός ήταν ένας από τους ήρωες του Έλαντ Ρόουντ. Όμως, το καλοκαίρι του 2004 θα μετατρεπόταν σε προδότη χωρίς να φταίει. Η διοίκηση της Λιντς επέλεξε να τον πουλήσει στην μισητή Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ λέγοντας ψέματα πως ήταν η μόνη ενδιαφερόμενη!

Στην ουσία οι «Κόκκινοι Διάβολοι» ήταν οι μόνοι που ήταν διατεθειμένοι να δώσουν ολόκληρο το ποσό (περίπου 9 εκατομμύρια €) που ζητούσε η Λιντς. Τα πράγματα είχαν σκουρύνει τόσο που είτε θα γινόταν αυτή η μεταγραφή είτε η Λιντς θα περνούσε σε καθεστώς διαχείρισης από την Αγγλική Ομοσπονδία! Οπότε το δίλημμα στο οποίο βρέθηκε ο Άλαν Σμιθ ήταν από τα άγραφα: ή θα οδηγούσε τη Λιντς σε οικονομική ταφόπλακα ή θα εντασσόταν στη μισητή της αντίπαλο, μια ομάδα στην οποία είχε υποσχεθεί σε συνέντευξη του να μην πάει ποτέ!

Τελικά η μεταγραφή έγινε με τον Σμιθ να χαρίζει μάλιστα την προσωπική του αμοιβή στη Λιντς αλλά μεγάλη μερίδα οπαδών τον λοιδορούσε για χρόνια μέχρι ένα στέλεχος της τότε διοίκησης να αποκαλύψει όλη την αλήθεια το 2009 χωρίς πάντως να πείθει απόλυτα τους πάντες! Η Λιντς τα επόμενα χρόνια έπεσε ακόμα και στην 3η κατηγορία. Μέχρι να έρθει ο σημερινός ιδιοκτήτης Αντρέα Ραντριζιάνι, το 2017 και βάλει το σύλλογο ξανά στον ίσιο δρόμο και κυρίως μέχρι να εμφανιστεί ένας Αργεντίνος μύστης του ποδοσφαίρου, ο Μαρσέλο Μπιέλσα, η Λιντς υπέφερε!

Ο Πίτερ Ρίντσντεϊλ ακόμη και σήμερα θεωρείται persona non-grata για την πόλη του Λιντς. Παρά το γεγονός πως ο ίδιος έχει πολλάκις τονίσει και στο βιβλίο του «United We Fall» πως τις αποφάσεις τις έπαιρνε συλλογικά το διοικητικό συμβούλιο, η πλειοψηφία των οπαδών της ομάδας τον θεωρεί τον μοναδικό υπεύθυνο για την χρεοκοπία και την κατρακύλα της μετά το 2004!

Μάλιστα, έχει δηλώσει πως όχι απλά δεν μπορεί να κυκλοφορήσει στο Λιντς αλλά ακόμα και στο Λονδίνο δεν ήταν λίγες οι φορές που τον έχουν προσεγγίσει οργισμένοι οπαδοί της ομάδας για να τον βρίσουν! Ο ίδιος όμως κρατάει τα λόγια ενός οπαδού που τον πλησίασε στο δρόμο λίγους μήνες μετά τη χρεοκοπία και με αυτά θα κλείσουμε: «Δεν με νοιάζει που η ομάδα διαλύθηκε. Μου αρκεί πως για κάποια χρόνια με έκανες να ονειρεύομαι»!

Διαβάστε επίσης:

@Photo credits: Getty Images/Ideal Image