Το Μαρούσι και ο Τρίτων κουβαλούν τις ιστορίες τους στην Basket League

Ουδείς μπορούσε να διανοηθεί ότι το Μαρούσι θα έφτανε στο σημείο να κοιτάξει στα μάτια την πανίσχυρη ΤΣΣΚΑ, να μετατρέψει σε θρίαμβο τον αγώνα με τη Μακάμπι Τελ Αβίβ και να λυγίσει τον εν ενεργεία πρωταθλητή Ευρώπης Παναθηναϊκό μέσα σε μια χρονιά. Το Μαρούσι, λοιπόν έδωσε δύο προκριματικούς γύρους με τον Άρη των Κακιούζη, Ντικούδη, Χατζηβρέττα και την Άλμπα Βερολίνου ώστε να προκριθεί στους ομίλους της Euroleague 2009-10, εκεί όπου έχασε τη συμμετοχή στα play-offs όταν ο Κώστας Καϊμακόγλου αστόχησε στο τελευταίο τρίποντο κόντρα στον Παναθηναϊκό και δεν μπόρεσε να στείλει το ματς στην παράταση. Προηγουμένως οι «κιτρινόμαυροι» έκαναν θόρυβο με το 2/2 στις αναμετρήσεις με την Ολίμπια Λιουμπλιάνα, την ήττα στα σημεία με 65-66 από την ΤΣΣΚΑ Μόσχας στην πρεμιέρα, την «άλωση» της Ρώμης με την απίστευτη εμφάνιση του Στέφαν Νάτζφεϊ και φυσικά, τη σπουδαία νίκη επί της Παρτίζαν που έφτασε ως το Final Four στο Παρίσι. Η ομάδα των βορείων προαστίων είχε μετακομίσει στο ΟΑΚΑ και έπαιξε οργανωμένο μπάσκετ χωρίς να προδώσει τις αγωνιστικές αρχές του προπονητή της, Γιώργου Μπαρτζώκα, παρά τα τεράστια οικονομικά προβλήματα εκείνης της σεζόν. Το Μαρούσι της EuroLeague αποτελούσαν οι Κώστας Καϊμακόγλου, Ιγκόρ Μιλόσεβιτς, Μπίλι Κις, Μιχάλης Πελεκάνος, Μάριος Μπατής, Τζάρεντ Χόμαν, Στέφαν Νάτζφεϊ, Δημήτρης Μαυροειδής, Πατ Καλάθης, Στέφεν Αριγκμπάμπου, Λιβόν Κένταλ, Φάνης Κουμπούρας, Κώστας Παπαντωνάκος, Τζαμόν Γκόρντον και Χρήστος Λάκκας.

Το 74-72 επί της γαλλικής Σαλόν στις 17 Απριλίου 2001, με τις βολές του Σωτήρη Νικολαΐδη στα 11" για το φινάλε του τελικού του Κυπέλλου Σαπόρτα δεν είναι απλώς μια ωραία ιστορία ή ένα λάβαρο στην οροφή του Αγίου Θωμά. Είναι η κορωνίδα μιας υπέροχης διαδρομής για τον Γυμναστικό Σύλλογο Αμαρουσίου, τον τέταρτο παλαιότερο εν ενεργεία αθλητικό σύλλογο στην Ελλάδα που έγραψε ιστορία στη Βαρσοβία. Ο προπονητής εκείνης της ομάδας, Βαγγέλης Αλεξανδρής είχε φέρει στα βόρεια προάστια τον σπουδαίο σκόρερ Τζίμι Όλιβερ, τον Βάσκο Εφθίμοφ και παίκτες όπως ο Νικολαΐδης, ο Γιώργος Μασλαρινός, ο Δημήτρης Καραπλής και ο Βαγγέλης Βουρτζούμης που μπορεί να μην ήταν φίρμες όμως δούλευαν σωστά και βοήθησαν τα μέγιστα στην ευρωπαϊκή υπέρβαση. Την ίδια στιγμή, η παρουσία του Άρη Βωβού στην προεδρία εγγυόταν την οικονομική σταθερότητα και την εύρυθμη λειτουργία του Αμαρουσίου. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ταξίδι στο Καζάν για τον ημιτελικό με την Ούνικς έγινε με πτήση τσάρτερ, πράγμα πρωτάκουστο για μια συνοικιακή ομάδα της Αθήνας. Σε κάθε περίπτωση, το Μαρούσι έγινε η έκτη ελληνική ομάδα που έφτασε στην κατάκτηση ενός ευρωπαϊκού τίτλου και το Κύπελλο Σαπόρτα θα μνημονεύεται εις το διηνεκές ως η μεγαλύτερη στιγμή στην ιστορία του κλαμπ. Εκείνη την ομάδα του Αμαρουσίου αποτελούσαν οι Φαλέκας, Νικολαΐδης, Μανωλόπουλος, Καραπλής, Μασλαρινός, Μαρμαρινός, Βουρτζούμης, Εφθίμοφ, Όλιβερ και Αμάγια ενώ βοηθός του Αλεξανδρή ήταν ο Νίκος Λινάρδος.

Τα επόμενα χρόνια το Μαρούσι εξελίχτηκε στη μεγαλύτερη... μικρή ομάδα της χώρας, φτάνοντας ως τα ημιτελικά του Κυπέλλου Κόρατς (2002) και στον τελικό του FIBA EuroChallenge (2004), παίζοντας δυο φορές στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας (2002, '06) και συμμετέχοντας στους τελικούς της Α1 (2004). Σε κάθε περίπτωση, η πορεία της ομάδας ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την οικογένεια Βωβού που είχε έντονη δραστηριότητα στην πόλη του Αμαρουσίου όσον αφορά τον κατασκευαστικό τομέα, με τη Λεωφόρο Κηφισίας να μετονομάζεται σε... Βωβούπολη. Όσο θρυλική όμως ήταν η άνοδος της οικογένειας, το ίδιο ηχηρή αποδείχθηκε η πτώση. Η οικονομική κρίση και το χαμένο στοίχημα του Βοτανικού διαδραμάτισαν κομβικό ρόλο ώστε από το 2012 και μετά ο όμιλος να μπει στον ολισθηρό κατήφορο. Η αρνητική εξέλιξη στο θέμα του εμπορικού κέντρου που ήθελε να ανεγείρει η κατασκευαστική εταιρεία Βωβού στον χώρο όπου επρόκειτο να ανεγερθεί το γήπεδο του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό δημιούργησε τεράστιο πρόβλημα στην εταιρεία. Έτσι, λοιπόν η οικογένεια πήρε την απόφαση πως η ενασχόληση με το μπάσκετ ήταν αβάσταχτη πολυτέλεια. Οι μετοχές της ΚΑΕ μεταβιβάστηκαν από τον ιδιοκτήτη Άρη Βωβό στους Γιώργο Γκάμαρη, Θανάση Μαρή που εν τέλει αποδείχτηκαν αφερέγγυοι και αποχώρησαν... κακήν κακώς από τον σύλλογο. Το προσύμφωνο για την αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς ακυρώθηκε και η ΚΑΕ πέρασε στα χέρια του Ερασιτέχνη. Ο Βασίλης Κωνσταντίνου, παλαίμαχος γκολκίπερ του Παναθηναϊκού και βετεράνος γκαρντ του Αμαρουσίου ανέλαβε χρέη προέδρου στους «κιτρινόμαυρους» που βίωναν πια την ελεύθερη πτώση.

• Καψαλός στο Gazzetta: «Όμορφο να παίζεις για ανθρώπους που κάνουν θυσίες για να σε δουν»

Η άγονη γραμμή, το comeback και ο Στασινός

Η οικονομική κατάρρευση της οικογένειας Βωβού και των επιχειρήσεών της οδήγησε σταδιακά στη διάλυση της ομάδας μπάσκετ του Γ.Σ.Α. που άρχισε να πέφτει με ρυθμό εξπρές. Τη σεζόν 2014-15, μόλις 14 χρόνια μετά από τη μαγική βραδιά της Βαρσοβίας, το Μαρούσι τερμάτισε στη 13η θέση μεταξύ 14 ομάδων στη Β' Εθνική με ρεκόρ 5-21 και υποβιβάστηκε στην τελευταία εθνική κατηγορία του ελληνικού μπάσκετ, παίζοντας με εξίσου ιστορικές ομάδες όπως ο Ηλυσιακός και ο Σπόρτιγκ που βρέθηκαν στην άγονη γραμμή. Για όποιον ανέβαινε στην Κηφισίας, υπήρχαν ακόμη τα κτίρια με την επωνυμία της οικογένειας Βωβού και στις προθήκες του Αγίου Θωμά το Κύπελλο Σαπόρτα για να θυμίζουν ότι σε αυτά τα μέρη... ήταν κάποτε μια ομάδα που την έλεγαν Μαρούσι. Σε κάθε περίπτωση, ο Γ.Σ.Α επιβίωσε σε αυτή τη διαδικασία. Μετά από 11 χρόνια, επέστρεψε στην Basket League με θριαμβευτικό τρόπο, έχοντας στο ρόστερ του τον Ορφέα Στασινό, τον γιο του βετεράνου σκόρερ και ενός εκ των κορυφαίων σουτέρ της Α2, Νίκου Στασινού ο οποίος έχει βγει από τις ακαδημίες της ομάδας και αποτελεί βασικό στέλεχος σε αυτή τη διαδρομή από τις εθνικές κατηγορίες ως την επιστροφή στο top επίπεδο. Ο βραχύσωμος γκαρντ, ο οποίος εντάχθηκε στον Ήφαιστο Λήμνου τη σεζόν 2019-20 κι εν συνεχεία επέστρεψε στα βόρεια προάστια αποτελεί πλέον τη «σημαία» του τμήματος, πανηγυρίζοντας μαζί της την άνοδο.

Η ιστορία σέρνεται πίσω από τον Τρίτωνα που ιδρύθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1942 ενώ το καταστατικό του σωματείου εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του '43. Τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς άρχισε η κατασκευή του ανοιχτού γηπέδου στη συμβολή των οδών Τήνου και Γ’ Σεπτεμβρίου, κοντά στην πλατεία Βικτωρίας. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Gazzetta, o (εκλιπών πια) Νίκος Σκυλακάκης περιέγραψε τις συνθήκες υπό τις οποίες παιζόταν το μπάσκετ στην Αθήνα στα πρώτα χρόνια πριν και μετά από την Κατοχή. Ο Σκυλακάκης, ο οποίος αγωνίστηκε ως πλέι μέικερ στον Τρίτωνα την περίοδο 1942-58 και ήταν μέλος της Εθνικής που κατέκτησε το πρώτο μετάλλιο της ιστορίας σε EuroBasket το '49 στην Αίγυπτο είχε αναφέρει: «Μέχρι το 1940 το πρωτάθλημα γινόταν κανονικά, το είχε πάρει ο Πανελλήνιος. Έπαιξα και εγώ στο τελευταίο παιχνίδι πριν σταματήσουν τα πάντα λόγω του Πολέμου. Είχα μπει για 10 λεπτά, ήμουν 16 χρονών… Τότε είχε πολύ καλή ομάδα το Πανεπιστήμιο Αθηνών που κατέκτησε το πρωτάθλημα το 1936, με τον Φίλιππο Μπαχώμη, τον Χατζηγιωργάκη… Κάθε σύλλογος είχε το δικό του ανοιχτό γήπεδο, έφερνε παιδάκια και μάθαιναν μπάσκετ. Υπήρχαν τα γήπεδα του Πανελληνίου και του Τρίτωνα. Υπήρχε επίσης το ανοιχτό του Σπόρτιγκ, στον ίδιο χώρο που βρίσκεται σήμερα, με έναν λαχανόκηπο δίπλα. Ήταν αυτό της Νήαρ Ηστ με τον περίφημο προπονητή Γιάννη Χατζηθεοδώρου και της ΧΑΝ του Μάικ Στεργιάδη. Υπήρχε φυσικά το γήπεδο του Ολυμπιακού, πάντα κοντά στη θάλασσα… Μια φορά θυμάμαι είχα τσακωθεί με τον Αλέκο Σπανουδάκη και τον έριξα κάτω! Βγήκανε τότε όλοι οι Ολυμπιακοί να με φάνε! Και πηδάω σε μια βάρκα και πέρασα απέναντι, βρήκα ένα ταξί και γύρισα».

• Μανοΐλοβιτς στο Gazzetta: «Φοβερό που ήρθαν Κάνααν και Θανάσης, γράψαμε ιστορία»

Πήρε το όνομά του από υποβρύχιο «Τρίτων»

Ο Τρίτων ιδρύθηκε από πρώην αθλητές του Πανελληνίου, με πρωτοπόρο τον Αιγυπτιώτη Έλληνα Πόλυ Πολυτιμίδη, ήρωα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και προπονητή της πρώτης Εθνικής Γυναικών ο οποίος διοχέτευε την αγάπη του στο άθλημα μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Πρόκειται για μια από τις πιο ιστορικές ομάδες του ελληνικού μπάσκετ, υπερδύναμη κάποια εποχή όταν εύποροι επιχειρηματίες όπως η οικογένεια Λαναρά ή μεγάλοι προπονητές όπως ο Κώστας Μουρούζης έκαναν σπουδαία πράγματα. Αρχικώς οι Τριτωνίτες που ίδρυσαν την ομάδα σκέφτηκαν να την ονομάσουν «Πελαργοί» ωστόσο η βύθιση του ελληνικού υποβρυχίου «Τρίτων» από γερμανικό καταδιωκτικό αποτέλεσε τελικά πιο ισχυρή πηγή έμπνευσης. Για την επιλογή αυτή ο Τρίτωνας έχει τιμηθεί από το Πολεμικό Ναυτικό. «Παρ’ όλες τις εξαιρετικά αντίξοες αυτές συνθήκες ο Τρίτων προοδεύει. Τα παιδιά είχαν πείσμα και ζήλο και κανένα δεν λιποψυχάει. Όλοι εργάζονται με προθυμία και όρεξη, προετοιμάζονται για το πρώτο ταξίδι του αγαπημένου τους καραβιού και το οπλίζουν για να αντιμετωπίσει φουρτούνες και θύελλες. Κοινό γνώρισμα έχουν. Πίστη σταθερή και ακλόνητη. Να πετύχουν ό,τι ονειρεύονται» αναφέρεται στην ιστορία του σωματείου που κατεγράφη από τον πρώτο Γενικό Γραμματέα του, Κώστα Σακελλαρίου.

Το γήπεδο στην Τήνου και Γ’ Σεπτεμβρίου έμεινε στη θέση του ως τα μέσα της δεκαετίας του 60', όταν η Αθήνα άρχισε να αστικοποιείται, αποκτώντας την εικόνα μιας πολύβουης μεγαλούπολης. Ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου το έδωσε αντιπαροχή και ο Τρίτων υποχρεώθηκε να ξεσπιτωθεί, βρίσκοντας καταφύγιο στα Σεπόλια. Στα ίδια γηπεδάκια, δηλαδή όπου πρωτόπιασε την μπάλα ο Γιάννης Αντετοκούνμπο, ο -για πολλούς- κορυφαίος παίκτης στον κόσμο, πρωταθλητής με τους Μπακς και back-to-back MVP στην κορυφαία βιομηχανία μπασκετικού θεάματος στον πλανήτη. Ο μύθος του Greek Freak άρχισε να χτίζεται στα Σεπόλια και η μορφή του κοσμεί το ανοιχτό γηπεδάκι στη Δυρραχίου, εκεί όπου έκανε τα πρώτα του σουτ πριν ξεκινήσει τη λαμπρή καριέρα του με τον Φιλαθλητικό κι εν συνεχεία στο ΝΒΑ.

Το σερί του Μιχελάκου στον πάγκο

Τον Ιανουάριο του 2011, ο Τρίτων είχε ρεκόρ 2-12 και ήταν το πρώτο φαβορί για τον υποβιβασμό στη Δ' ΕΣΚΑ. Τότε, λοιπόν η διοίκηση αποφάσισε να δώσει τα «κλειδιά» στον 21χρονο Μιχάλη Μιχελάκο. Οι 13 σερί νίκες και το ρεκόρ της ομάδας στο τέλος της σεζόν (16-14) ήταν τα διαπιστευτήρια του νεαρού κόουτς. Έκτοτε ακολούθησαν τέσσερις συνεχόμενες άνοδοι, η επιστροφή στις Εθνικές κατηγορίες μετά από τριάντα και πλέον χρόνια, η καθίερωση της ομάδας στην Α2 και φυσικά, η άνοδος στη μεγάλη κατηγορία έπειτα από 44 χρόνια!