Σαουδική Αραβία: Οταν το ποδόσφαιρο περνά σε άλλη διάσταση!
Την πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου, η Ομοσπονδία της Σαουδικής Αραβίας και το κρατικό επενδυτικό ταμείο της ανακοίνωσαν ένα τολμηρό σχέδιο για να μεταμορφώσουν το παιχνίδι στο Βασίλειο της Αραβικής Χερσονήσου: το Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων, θα έπαιρνε τον έλεγχο τεσσάρων κορυφαίων ομάδων της Σαουδικής Αραβίας και εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια θα διοχετεύονταν στην αγορά για την αγορά των κορυφαίων του παιχνιδιού. Και εκείνη τη στιγμή, πριν ακόμα κοπούν οι πρώτες επιταγές, η Pro League έγινε ένας από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς στον κόσμο.
Ακριβώς όπως με τις παρεμβάσεις της στο γκολφ, την πυγμαχία και μια σειρά από άλλα αθλήματα, το σκεπτικό που πρόσφεραν οι Σαουδάραβες επικεντρώθηκε στα οφέλη της δημόσιας υγείας, στην ανάγκη διαφοροποίησης της οικονομίας της χώρας, στην επιθυμία να την βοηθήσει να απογαλακτιστεί από την εξάρτηση από το πετρέλαιο.
Εκτός συνόρων επικρατεί μια πιο κυνική άποψη: Αυτή ήταν απλώς μια άλλη προσπάθεια των αυταρχικών ηγετών της χώρας να κρύψουν το απύθμενο ρεκόρ καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πίσω από τον λαμπερό χώρο του αθλητισμού.
Μπορεί οι φίλοι του ποδοσφαίρου να αναρωτιούνται γιατί να πάει κάποιος να παίξει μπάλα σε μια μη αναπτυγμένη Λίγκα, όμως ατζέντηδες, μεσάζοντες και όλοι αυτοί που δραστηριοποιούνται στην αδιαφανή βιομηχανία εμπορίας παικτών έπιασαν δουλειά.
Γράφουν οι Πολύδωρος Παπαδόπουλος - Νίκος Κικίδης
Η Σαουδική Αραβία επεκτείνεται σε όλο το φάσμα του αθλητισμού
Το ποδόσφαιρο πάντως δεν είναι το μοναδικό άθλημα που εμπλέκεται στα σχέδια των Σαουδαράβων. Μπορεί πράγματι να βρίσκεται στο επίκεντρο, αλλά η ασιατική χώρα έχει φροντίσει να κάνει την εμφάνισή της σε μια σειρά από άλλα αθλήματα για να αυξήσει την επιρροή της σε παγκόσμιο επίπεδο. Γκολφ, μποξ, Formula E, Τένις, κρίκετ, WWE, ακόμα και τα esports δέχονται όλο και περισσότερο ρευστό και προσοχή από τους Σαουδάραβες, οι οποίοι έχουν σκοπό να αποτελέσουν στο εγγύς μέλλον ένα παγκόσμιο κέντρο αθλητικών δραστηριοτήτων.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του ATP και οι συζητήσεις για μια πιθανή επένδυση από τη Σαουδική Αραβία, την ίδια στιγμή όπου αγώνες μποξ τεράστιων ονομάτων όπως οι Άντονι Τζόσουα και Τάισον Φιούρι θα πραγματοποιηθούν στο Ριάντ, την πρωτεύουσα της ασιατικής χώρας. Κι όλα αυτά στην πραγματικότητα πρόκειται για την κορυφή του παγόβουνου.
Ακόμα κι οι δεκάδες μεταγραφές εκατομμυρίων στο ποδόσφαιρο που έχουν αναγκάσει σπουδαία ονόματα να εγκαταλείψουν την Ευρώπη, στην πραγματικότητα δεν αποκαλύπτουν την πλήρη κλίμακα του σχεδίου που έχουν εκπονήσει οι Άραβες. Κάθε μέρα το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της πανίσχυρης PIF γεμίζει με μηνύματα από πρωταθλήματα και Ομοσπονδίες όπως η Formula E, το WWE και το World Nineball Tour, με απώτερο στόχο μια επένδυση ή συνεργασία.
Ποιος είναι ωστόσο ο λόγος που η ασιατική χώρα αποφασίζει να βάλει χρήματα ακόμα και σε επιχειρήσεις που δεν μοιάζουν βιώσιμες; Ο Δρ. Khalid Aljabri, Σαουδάραβας καρδιολόγος και επιχειρηματίας που εδρεύει τώρα στην Ουάσιγκτον των Ηνωμένων Πολιτειών, εξηγεί στο Athletic: «Δεν πρόκειται για αθλήματα, αλλά για επιρροή», «Πώς θα είναι κερδοφόρες αυτές οι επενδύσεις;
Αν θέλετε να πιστέψω τη ρηχή ρητορική της οικονομικής διαφοροποίησης, δείξτε μου ένα πειστικό μοντέλο απόδοσης επένδυσης. Στην πραγματικότητα, οι σύμβουλοι της PIF θεώρησαν την επένδυση πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων στο LIV Golf ως μη βιώσιμη επιχείρηση. Οι πραγματικοί στόχοι του πρίγκιπα δεν είναι οικονομικά μερίσματα, αλλά ένας συνδυασμός παγκόσμιας επιρροής, αλλαγής επωνυμίας και εξυγίανσης της εικόνας, καθώς και οικιακής ψυχαγωγίας και απόσπασης της προσοχής».
Σαουδική Αραβία: Το πιο καυτό μεταγραφικό παζάρι του πλανήτη
Λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση του Ταμείου Δημοσίων Επενδύσεων, ο Καρίμ Μπενζεμά βρισκόταν με ιδιωτικό τζετ στη Τζέντα, όπου θα υπέγραφε με την Αλ-Ιτιχάντ.
Τις τελευταίες εβδομάδες, ακολούθησαν μισή ντουζίνα άλλοι επαγγελματίες που έπαιξαν στην Ευρώπη, μεταξύ των οποίων οι Καντέ, Νέβες, Φιρμίνι. Ηταν μόνο η αρχή… Το υπουργείο Αθλητισμού της Σαουδικής Αραβίας είχε αρχικό κεφάλαιο διαθέσιμο 800 εκατομμύρια δολάρια για να ενισχύσει τα ρόστερ του πρωταθλήματος αυτό το καλοκαίρι, με στόχο τουλάχιστον 18 μεταγραφές τεράστιου βεληνεκούς. Κουτίνιο και Χέντερσον ακολουθούν, όπως και ο Φαμπίνιο.
Η ταχύτητα με την οποία το πρωτάθλημα της Σαουδικής Αραβίας μπόρεσε να διαλέξει τόσο γνωστά, ονόματα από τις ελίτ συλλόγους της Ευρώπης έκανε τη φιλοδοξία της χώρας να μοιάζει αναπόφευκτη. Η παρουσία της Σαουδικής Αραβίας έκανε το φετινό μεταγραφικό παζάρι ακόμα πιο καυτό. Στέλεχος μεγάλου ευρωπαϊκού συλλόγου περιέγραψε τις τελευταίες εβδομάδες ως «χάος». Το γεγονός που σοκάρει είναι πως οι Σαουδάραβες έχουν «βομβαρδιστεί» από προτάσεις…
Κανείς, ωστόσο, δεν έχει επηρεαστεί τόσο πολύ από τη δίνη που δημιουργείται από το όραμα της Σαουδικής Αραβίας για το μέλλον - είτε απρόσεκτα είτε ακούσια - όσο οι ίδιοι οι Σαουδάραβες. Η χώρα δεν ήθελε, να επαναλάβει τα λάθη που έκανε η κινεζική Super League στη σύντομη, εκθαμβωτική της στιγμή στον ήλιο το 2016. Η πρόθεση ήταν να οικοδομηθεί κάτι βιώσιμο.
Οι ομάδες της Σαουδικής Αραβίας είναι από τις καλύτερες στην Ασία, αλλά πολλές από αυτές έχουν μόνο τις πιο χαλαρές εσωτερικές δομές. Λίγοι έχουν εξελιγμένα τμήματα ακαδημιών και σκάουτινγκ.
Οι κορυφαίες μεταγραφές των Σαουδαράβων στο μεταγραφικό παζάρι:
Ποδοσφαιριστής | Ομάδα | Κόστος μεταγραφής |
Ρούμπεν Νέβες (Γουλβς) | Αλ Χιλάλ | 55 εκατ. ευρώ |
Σεργκέι Μιλίνκοβιτς Σάβιτς (Λάτσιο) | Αλ Χιλάλ | 42 εκατ. ευρώ |
Ζότα (Σέλτικ) | Αλ Ιτιχάντ | 29,1 εκατ. ευρώ |
Καλιντού Κουλιμπαλί (Τσέλσι) | Αλ Χιλάλ | 23 εκατ. ευρώ |
Εντουάρντ Μεντί (Τσέλσι) | Αλ Αχλί | 18,5 εκατ. ευρώ |
Μαρσέλο Μπρόζοβιτς (Ίντερ) | Αλ Νασρ | 18 εκατ. ευρώ |
Καρίμ Μπενζεμά (Ρεάλ) | Αλ Ιτιχάντ | ελεύθερος |
Ενγκολό Καντέ (Τσέλσι) | Αλ Ιτιχάντ | ελεύθερος |
Ρομπέρτο Φιρμίνο (Λίβερπουλ) | Αλ Αχλί | ελεύθερος |
Κι όμως, οι Σαουδάραβες έχουν στρατηγικό πλάνο
Τι γίνεται όμως με τα οικονομικά των συλλόγων; Κάποια στιγμή αυτή τη σεζόν, η Αλ Ιτιχάντ δεν πλήρωσε ορισμένους από τους υπαλλήλους της για τρεις μήνες. Ακόμα και όταν ανακοινώθηκαν αυτές οι πρόσφατες υπογραφές, ο σύλλογος δεν είχε ακόμη εκπληρώσει τα μπόνους της κατάκτησης του τίτλου.
Ήταν επίσης ένας από τους συλλόγους της Σαουδικής Αραβίας που εξακολουθούσαν να έχουν εκκρεμή υπόθεση στο επιμελητήριο επίλυσης διαφορών στην UEFA. Το ίδιο έκανε και η Αλ-Νασρ, η ομάδα του Κριστιάνο Ρονάλντο. Αρκετά από αυτά τα ζητήματα παρέμειναν άλυτα καθώς ένα νέο κύμα αστεριών άρχιζε να φτάνει στη Τζέντα και το Ριάντ. Μέχρι να διευθετηθούν οι υποθέσεις, οι κατηγορούμενοι σύλλογοι δεν μπορούν να καταχωρήσουν τις υπογραφές τους στον μηχανισμό της FIFA που επιτρέπει τις διασυνοριακές μεταγραφές.
Οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας, λοιπόν, συνειδητοποίησαν ότι θα έπρεπε να επιβλέπουν απευθείας την στρατολόγηση παικτών. Η κυβέρνηση θα παρείχε τα χρήματα - ως δώρο, αντί για δάνειο - αλλά το πρωτάθλημα θα είχε κάποιο κεντρικό έλεγχο στον τρόπο με τον οποίο ξοδεύονταν, προκειμένου να διασφαλίσει ότι θα χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στη βελτίωση του ανταγωνισμού.
«Δεν ρίχνουν απλώς χρήματα. Υπάρχει στρατηγική» θα πουν οι αναλυτές. Για τον σκοπό αυτό, η Pro League εξέδωσε στους συλλόγους της μια λίστα με μερικές δεκάδες προτεινόμενες υπογραφές, κυρίως παίκτες που έχουν πατήσει τα 30 έτη, πολλοί από τους οποίους δεν είχαν συμβόλαιο σε ευρωπαϊκές ομάδες, και ένα σύνολο σχετικά απλών βασικών κανόνων.
Οποιοσδήποτε παίκτης έχει ετήσιο μισθό άνω των 3 εκατομμυρίων δολαρίων θα πρέπει να εγκριθεί από το πρωτάθλημα. Οι ομάδες δεν επρόκειτο να διαπραγματευθούν η μία εναντίον της άλλης και οποιοσδήποτε παίκτης βρισκόταν ότι χρησιμοποιεί μια ομάδα ως διαπραγματευτικό χαρτί για να αποσπάσει έναν πιο προσοδοφόρο μισθό από έναν αντίπαλο θα μπαίνει αμέσως στη μαύρη λίστα. Οι ομάδες κλήθηκαν να σκεφτούν συλλογικά. Προτάθηκε η ιδέα του διορισμού ενός αθλητικού διευθυντή για να εργαστεί σε ολόκληρο το πρωτάθλημα. Ο ρόλος δόθηκε στον Μάικλ Εμενάλο, ο οποίος κάποτε κατείχε αυτή τη θέση στην Τσέλσι.
Προς το παρόν, όμως, παραχωρήθηκε στους συλλόγους ένας βαθμός αυτονομίας. Θα ήταν σε θέση να επιδιώξουν τους στόχους που ένιωθαν ότι ταιριάζουν καλύτερα στις ανάγκες τους. Δεν θα έπρεπε να δεχτούν παίκτες ενάντια στις επιθυμίες τους.
Η Αλ-Χιλάλ, για παράδειγμα, ένας από τους τέσσερις συλλόγους που επρόκειτο να εξαγοραστεί από την PIF, εξελέγη κατά της υπογραφής του Λούκα Μόντριτς όταν έγινε σαφές ότι θα εξέταζε συμβόλαιο μόνο ενός έτους. (Οι περισσότερες από τις προσφορές που προσφέρονται ισχύουν για τρία χρόνια, διασφαλίζοντας ότι οι παίκτες που θα υπογράψουν θα είναι στα χρώματα των συλλόγων της Σαουδικής Αραβίας ενόψει του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2026.)
Δεν χρειάστηκε πολύς καιρός για τους καιροσκόπους που κατοικούν πιο σκιερά γωνίες της μεταγραφικής αγοράς για να εντοπίσουν τις ρωγμές στο σύστημα. Τα στελέχη της Σαουδικής Αραβίας, που δεν ήταν συνηθισμένα στην… καταδίωξη των παικτών, βρέθηκαν αναστατωμένα από τον τεράστιο αριθμό των ατζέντηδων που διεκδικούσαν αποκλειστική εντολή να διαπραγματεύονται για λογαριασμό πελατών ή να ενεργούν ως ο μοναδικός εκπρόσωπος ενός ευρωπαϊκού συλλόγου.
Μέσα σε μερικές εβδομάδες, το πρωτάθλημα συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να αλλάξει την προσέγγισή του, να βρει έναν τρόπο να επιβάλει κάποιο είδος τάξης στο χάος. Η δουλειά να γίνει αυτό θα έπεφτε σε έναν αξιωματούχο που είχε δημιουργήσει μια σημαντική, αν και χαμηλού προφίλ, καριέρα στον αθλητισμό της Σαουδικής Αραβίας. Αυτός ο άνθρωπος, ο Saad Al-Lazeez, έμελλε να γίνει αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό πρόσωπο στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο.