Μουντομπάσκετ 1990: Από δω και πέρα έχει δράκους...

«Εγώ πάντως πιστεύω ότι κάπου τον κρύβετε και σκοπεύετε να τον ξεφουρνίσετε ξαφνικά», έλεγε μεταξύ αστείου και σοβαρού ο Αντόνιο Μιγκέλ Ντίαθ, την παραμονή του κρίσιμου αγώνα που θα έστελνε μία από τις δύο ομάδες στον δεύτερο γύρο και την άλλη στους αγώνες κατάταξης για τις θέσεις 9η-16η. Μόνο όταν έγινε η παρουσίαση των ομάδων για το τζάμπολ ησύχασε ο –συγχωρεμένος πια- προπονητής της Εθνικής Ισπανίας.

Ο λαβωμένος Γκάλης έμεινε στη Θεσσαλονίκη, αλλά ο διόσκουρός του έγινε Γιαννάκης και Γκάλης μαζί. Τον οίστρο του «δράκου», ο οποίος σπανιότατα εμφανιζόταν στο παρκέ δίχως τον διάσημο παρτενέρ του, τον ζήλεψε ολόκληρη η μπασκετική υφήλιος, με πρώτους τους αμφιτρύονες Αργεντινούς.

Ο ασυγκράτητος Γιαννάκης έβαλε 23 πόντους στους Αμερικανούς, 31 στους Ισπανούς, 38 και άλλους 30 στους Βραζιλιάνους, 36 στους Αργεντινούς. Σε κάμποσα ματς μοίρασε και διψήφιο αριθμό ασίστ, αν και η πρωτόγονη στατιστική υπηρεσία της εποχής σηκώνει τα χέρια ψηλά και κατεβάζει τα μολύβια. Ο Νικαιώτης δεν ήταν σε θέση να κερδίσει μόνος του ένα παγκόσμιο μετάλλιο, αλλά γνώρισε πρωτοφανή αποθέωση από το κοινό του «Λούνα Παρκ» όταν αποβλήθηκε με 5 φάουλ στον αποχαιρετιστήριο αγώνα. Στα 31 του και με υπολοχαγούς τους Κώστα Παταβούκα, Μέμο Ιωάννου, Γιώργο Γάσπαρη, ο Γιαννάκης έπαιξε το καλύτερο μπάσκετ της καριέρας του.

«Δεν θα το ξεχάσω ποτέ αυτό», θυμάται σήμερα, σε συνέντευξή του στην Καθημερινή. «Ήταν συγκλονιστική η αντίδραση φιλάθλων που ούτε με γνώριζαν ούτε έβλεπαν ευρωπαϊκό μπάσκετ. Μάλιστα είχαμε νικήσει την Εθνική Αργεντινής στον αμέσως προηγούμενο αγώνα. Ήταν ξεχωριστή τιμή για έναν αθλητή και ειλικρινά, τόσα χρόνια που έπαιξα σε όλο τον κόσμο δεν θυμάμαι να έχει ξανασυμβεί κάτι ανάλογο. Θα μείνουν για πάντα στη μνήμη μου αυτές οι στιγμές, είχα μείνει άγαλμα. Είχε σηκωθεί και χειροκροτούσε όλος ο πάγκος των αντιπάλων, οι παίκτες, οι δημοσιογράφοι». Ανάμεσα στα ball boys του γηπέδου ήταν και ένας μελλοντικός ήρωας των Μουντομπάσκετ, κάποιος Λουίς Σκόλα.

Η πρεμιέρα στο προάστιο Βίγια Βαγιεστέρ του Μπουένος Άιρες επιφύλαξε ένα θρίλερ που επέζησε για πολλά χρόνια στο θυμικό των Ελλήνων φιλάθλων. Απέναντι στην αμιγώς κολεγιακή ομάδα των ΗΠΑ, που είχε αφεντικό τον Μάικ Σιζέφσκι και πρωτοπαλίκαρα τους μετέπειτα Ολ-Σταρ Αλόνζο Μόουρνινγκ, Κένι Άντερσον, Κρίστιαν Λέτνερ, η Εθνική μας έφτασε μισή ανάσα από το έπος.

Ο Κώστας Παταβούκας επιχείρησε το σουτ της νίκης από απόσταση 20 μέτρων, αλλά η μπάλα χόρεψε πάνω στη στεφάνη και έπεσε έξω από το καλάθι. Ο γοργοπόδαρος Νάσος Γαλακτερός (18 π.) που ακολουθούσε την έσπρωξε στο διχτάκι, τη στιγμή που ακουγόταν η κόρνα! Στο πανδαιμόνιο που ακολούθησε, ο Ουρουγουανός κομισάριος πήρε την ευθύνη και χαρακτήρισε το λέι-απ εκπρόθεσμο, αποκαρδιώνοντας τους Έλληνες παίκτες και τον δικό μας «Κόουτς Κ», Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου. Δεν επιτρεπόταν ακόμη ο έλεγχος του βίντεο ούτε υπήρχε… VAR. Οι Αμερικανοί κέρδισαν το ντέρμπι στην παράταση με 103-95 (89-89), και το θαύμα πήρε αναβολή για 16 χρόνια αργότερα, στη Σαϊτάμα, πάλι με τους Γιαννάκη-Σιζέφσκι πρωταγωνιστές!

Το τζάμπολ με τους Ισπανούς έγινε μόλις 21 ώρες μετά την ήττα από τις ΗΠΑ, αλλά η απογοήτευση είχε μετουσιωθεί σε πείσμα. Πόσο συχνά βλέπει κανείς δύο συμπαίκτες να ξεπαστρεύουν τον αντίπαλο με δίδυμες 30άρες; Ο Γιαννάκης τράβηξε 31, αλλά τη διαφορά την έκανε ο Φάνης Χριστοδούλου, με 32 πόντους, 6 τρίποντα και 10 ριμπάουντ, σε ένα απολαυστικό 102-93 που οδήγησε την Εθνική μας στην οχτάδα και τους ηττημένους στην απομακρυσμένη Σάλτα, στις παρυφές των Άνδεων.

«Έπαιξα για το ξενοδοχείο μας», ήταν η ευφυέστατη αποστροφή του ήρωα της βραδιάς. «Σιγά που θα άφηνα την άπλα του Μπουένος Άιρες για να τρέχω στις Σάλτες»! Για τον «μπέμπη», αυτό ήταν το ματς της ζωής του, μέχρι το επόμενο.

Aπέναντι στους Σοβιετικούς που ήταν μάλλον Εθνική Ρωσίας παρά ΕΣΣΔ ένεκα της επικείμενης διάλυσης, αλλά και στους Γιουγκοσλάβους που άκουγαν ήδη στα αυτιά τους τα τύμπανα του αδελφοκτόνου πολέμου, η Εθνική μας έχασε το φως της: 57-75 στο πρώτο ματς με 22 πόντους του Γιαννάκη, 67-77 από τους «πλάβι» με 17 του Φασούλα. Ήταν οι μοναδικές αναμετρήσεις στις οποίες παγιδεύτηκε και έμεινε σε χαμηλό σκορ. Μπορεί οι απέναντι να παρατάχθηκαν δίχως Σαμπόνις και Ράτζα, αλλά το δικό μας το κενό, του Νίκου Γκάλη, ήταν το πλέον δυσαναπλήρωτο. Το Ζάγκρεμπ παραήταν μακριά από το Μπουένος Άιρες.

Ωστόσο, η τριπλή σύγκρουση με τους Λατινοαμερικάνους γίγαντες στην τελική ευθεία της διοργάνωσης υπενθύμισε το μέταλλο της ελληνικής ομάδας και την παγκόσμια κλάση του Γιαννάκη. Η Εθνική νίκησε τη Βραζιλία με 103-88 και την οικοδέσποινα Αργεντινή με 81-78, ηττήθηκε με 97-94 από τη συντροφιά του αρχισκόρερ Όσκαρ Σμιντ (34,6 π.μ.ο.) στο ακροτελεύτιο παιχνίδι της, έφτασε στο 4-4 και προσγειώθηκε στην τιμητική 6η θέση, τρίτη ανάμεσα στις ομάδες της Ευρώπης.

Το χρυσό μετάλλιο κατέληξε στη Γιουγκοσλαβία του Ντούσαν Ίβκοβιτς και των Πέτροβιτς, Κούκοτς, Ντίβατς, Πάσπαλι, Ζντοβτς, Σάβιτς, Κόμαζετς, Ομπράντοβιτς. «Αυτή η ομάδα, πλήρης, θα μπορούσε να διεκδικήσει είσοδο στα πλέι-οφ στο ΝΒΑ», έλεγε ο Ντράζεν. «Σήμερα γελάμε, αλλά φοβάμαι ότι είναι η τελευταία φορά που βρισκόμαστε όλοι μαζί στην ίδια ομάδα», μεμψιμοιρούσε μετά την απονομή του τροπαίου ο «Ντούντα». Η προφητεία του αποδείχθηκε απόλυτα ακριβής, αφού ο εμφύλιος πόλεμος των 140.000 νεκρών ήδη σιγόκαιγε στην πατρίδα του. Η ίδια περίπου παρέα μαζεύτηκε ξανά για το Ευρωμπάσκετ του 1991 στη Ρώμη, αλλά ο εξοστρακισμός του Σλοβένου Γιούρε Ζντοβτς άνοιξε τον ασκό του Αιόλου.

Όταν ολοκληρώθηκε ο τελικός του Μπουένος Άιρες, με το βροντερό 92-75 των Γιουγκοσλάβων επί της ΕΣΣΔ, ο Βλάντε Ντίβατς έδιωξε από τον επινίκιο κλοιό έναν φίλαθλο που μπήκε να πανηγυρίσει σκεπασμένος με τη σημαία της –ακόμη ανύπαρκτης, αλλά εκκολαπτόμενης- Κροατίας. Ο Ντράζεν Πέτροβιτς είδε το επεισόδιο και έκοψε την καλημέρα στον επιστήθιο φίλο του. Στα τρία χρόνια που ακολούθησαν, μέχρι τον τραγικό θάνατο του «Μότσαρτ του μπάσκετ», οι δυό τους δεν τα ξαναβρήκαν. Εάν δεν έχετε παρακολουθήσει ακόμη το ντοκυμαντέρ «Once Brothers» του ESPN, έχετε καθυστερήσει χαρακτηριστικά.

Η Σοβιετική Ένωση διαμελίστηκε με τη σειρά της εις τα εξ ων συνετέθη και η κόκκινη φανέλα με το σφυροδρέπανο εξαφανίστηκε παντοτινά από τα παρκέ της οικουμένης, με τελευταίο σουβενίρ το ασημένιο μετάλλιο του Μουντομπάσκετ 1990. Στην Αργεντινή δεν έπαιξε κανένας Λιθουανός, αλλά παραδόξως κάθισε στον πάγκο της ομάδας ο προπονητής Βλάντας Γκαράστας, αν και αποτυχών παταγωδώς ένα χρόνο νωρίτερα στο Ζάγκρεμπ.

Οι Αμερικανοί είδαν κι έπαθαν μέχρι να λυγίσουν τους Πορτορικάνους στον μικρό τελικό (107-104 στην παράταση), αλλά η δική τους μπασκετική επανάσταση βρισκόταν επί θύραις. Η επιμονή του Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς και του Ντέιβιντ Στερν οδήγησαν εις γάμου κοινωνίαν τη FIBA με τους επαγγελματίες, οπότε τα αμούστακα του NCAA εγκατέλειψαν τις φανέλες με την αστερόεσσα για να τις κληρονομήσουν οι σούπερ σταρ του ΝΒΑ. Η εκτυφλωτική έφοδος της πραγματικής Ντριμ-Τιμ, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης, απείχε πλέον μόλις δύο χρόνια και έναν ωκεανό.

Προπονητής: Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου

Βiγια Βαyιεστέρ (8/8/1990)

ΕΛΛΑΔΑ - ΗΠΑ 95-103 παράταση (91-91, 56-45)

ΕΛΛΑΔΑ: Γιαννάκης 23, Παταβούκας 4, Καμπούρης 2, Στεργάκος 8, Γαλακτερός 18, Λυπηρίδης, Φασούλας 11 , Ιωάννου 8, Χριστοδούλου 21.

Βiγια Βαγιεστέρ (9/8/1990)

ΕΛΛΑΔΑ - ΙΣΠΑΝΙΑ 102-93 (54-47)

ΕΛΛΑΔΑ: Γιαννάκης 31, Παταβούκας 5, Καμπούρης 4, Στεργάκος 5, Γαλακτερός 10, Φασούλας 15, Χριστοδούλου 32, Ιωάννου.

Bίγια Βαγιεστέρ (10/8/1990)

ΕΛΛΑΔΑ - Ν. ΚΟΡΕΑ 119-76 (79-21)

ΕΛΛΑΔΑ: Γιαννάκης 9,Παταβούκας 4, Γαλακτερός 12, Χριστοδούλου 3, Στεργάκος 6, Λυππρiδης 17, Γάσπαρης, 17, Καμπούρης 4, Παπαδόπουλος 18, Ανδρiτσος 11, Ιωάννου 9, Φασούλας 9.

Μπουένος Άιρες (13/8/1990)

ΕΛΛΑΔΑ – ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 57-75 (40-37)

ΕΛΛΑΔΑ: Γιαννάκης 22, Παταβούκας 2, Γολακτερός 12, Λυπηρίδnς 6, Φασούλας 9, Χριστοδούλου 6, Ιωάννου, Στεργάκος, Γάσπαρnς, Καμπούρης, Παπαδόπουλος .

Μπουένος Άιρες (14/8/1990)

ΕΛΛΑΔΑ - ΒΡΑΖΙΛΙΑ 103-88 (54-40)

ΕΛΛΑΔΑ: Γιαννάκης 38, Παταβούκας 6, Στεργάκος 9, Γαλακτερός 24, Λυπηρίδnς 6, Φασούλας 12 , Χριστοδούλου 8.

Μπουένος Άιρες (15/8/1990)

ΕΛΛΑΔΑ-ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ 67-77 (32-36)

ΕΛΛΑΔΑ: Γιαννάκης 16, Καμπούρης 5, Στεργάκος 2, Γαλακτερός 9, Λυπηρίδης 2, Φασούλας 17, Χριστοδούλου 16, Παταβούκας, Γάσπαρης.

Μπουένος Άιρες (17/8/1990)

ΕΛΛΑΔΑ - ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ 81-78 (38-42)

ΕΛΛΑΔΑ: Γιαννάκης 36, Παταβούκας 10, Στεργάκος 2, Γαλακτερός 6, Φασούλας 10, Χριστοδούλου 17, Καμπούρης, Λυπnρiδης, Ανδρiτσος.

Μπουένος Άιρες (19/8/1990)

ΕΛΛΑΔΑ - ΒΡΑΖΙΛΙΑ 94-97 (55-55)

ΕΛΛΑΔΑ: Γιαννάκης 30, Παταβούκας 7, Καμπούρης 2, Στεργάκος 4, Γαλακτερός 6, Λυπηρίδης 9, Φασούλας 10, Ιωάννου 2, Χριστοδούλου 24.