Μουντομπάσκετ 1998: Η ομάδα που έχασε από τον εαυτό της

Όταν άναψαν οι προβολείς για το Μουντομπάσκετ 1998, στα δύο μεγάλα γήπεδα του Λεκανοπεδίου που ήδη έμοιαζαν κάπως γέρικα, η μισή Ελλάδα φλεγόταν και η άλλη μισή στέναζε στις παραλίες αγκαλιά με φορητές τηλεοράσεις, με το βλέμμα στο Χρηματιστήριο και στις αξίες των μετοχών. Με το ίντερνετ ακόμη στα σπάργανα, το μεγαλύτερο σουξέ το είχαν οι αμμουδιές που είχαν καλό σήμα, ώστε να πιάνει καθαρή εικόνα ο συνδεδεμένος με τη Σοφοκλέους δέκτης. Το κραχ του 1999 δεν ήταν ακόμη ορατό στον ορίζοντα κι η χώρα βίωνε μέρες τεχνητής ευμάρειας και κούφιας ευφορίας, με κορωνίδα των ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, έναν χρόνο νωρίτερα.

«Έφτασε επιτέλους η ώρα του μεταλλίου», παιάνισαν οι αισιόδοξοι, μετρώντας τις απουσίες και τα προβλήματα των μελλοντικών αντιπάλων. Το λοκ-άουτ του βυθισμένου σε απεργιακό χάος ΝΒΑ υποχρέωσε τους Αμερικανούς να παρατάξουν ομάδα από λεγεωνάριους των ευρωπαϊκών γηπέδων και κολεγιόπαιδα (Λάνγκντον, Αμάγια, Χόκινς, Όλιβερ κ.α.), με προπονητή ωστόσο τον δις πρωταθλητή με τους Χιούστον Ρόκετς Ρούντι Τομζάνοβιτς. Οι Σερβομαυροβούνιοι κατέφτασαν στην Αθήνα με Ομπράντοβιτς και Ίβκοβιτς στον πάγκο, αλλά δεν είχαν ούτε Ντίβατς ούτε Ντανίλοβιτς ούτε Πάσπαλι ούτε Σάβιτς. Οι Λιθουανοί αποχαιρέτησαν τα εικονίσματα Σαμπόνις, Μαρτσουλιόνις, αλλά και τον Ιλγκάουσκας.

«Στην μπάντα να σουτάρει ο Σαλονικιός»

Ποιον να φοβηθεί λοιπόν η ομαδάρα μας μπροστά σε 20.000 κόσμο; «Είμαστε υπερπλήρεις σε όλες τις θέσεις, οι φιλοδοξίες αυτές της ομάδας δεν έχουν ταβάνι», έλεγε ο Παναγιώτης Φασούλας πριν το πρώτο τζάμπολ, σε συνέντευξή του στο Τρίποντο. Οι ελληνικοί σύλλογοι προέρχονταν από σερί πέντε ευρωπαϊκών τελικών (1994-98) με δύο τρόπαια ήδη στο παλμαρέ τους (Παναθηναϊκός 1996, Ολυμπιακός 1997), αλλά τους κομβικούς ρόλους στο παρκέ τους έπαιζαν ξένοι ή ελληνοποιημένοι.

Ο Παναγιώτης Γιαννάκης βαφτίστηκε εθνικός προπονητής εν μία νυκτί αμέσως μετά το κύκνειο άσμα της καριέρας του στην Ατλάντα και βούτηξε στα βαθιά χωρίς σωσίβιο. Η τέταρτη θέση στο Ευρωμπάσκετ του 1997 στη Βαρκελώνη (όπου η Εθνική ξεκίνησε με 6-0 πριν χάσει τα τελευταία δύο παιχνίδια της) θα αποτελούσε τίτλο τιμής με όρους 2023, αλλά τότε ζούσαμε στα σύννεφα και τη βαφτίσαμε «αποτυχία».

Η «υπερπλήρης σε όλες τις γραμμές» ομάδα του 1998 είχε πράγματι συμπαθητικό υλικό, αλλά στελεχωνόταν από παίκτες μαθημένους σε ρόλο κομπάρσου. Ο Νίκος Οικονόμου, ο Φραγκίσκος Αλβέρτης και ο Άγγελος Κορωνιός, που όμως αγωνιζόταν στο ταπεινό Περιστέρι, ήταν ουσιαστικά οι μοναδικοί που είχαν χειμωνιάτικα χιλιόμετρα στα πόδια τους. Όταν η Εθνική χρειάστηκε δύο μεγάλα σουτ στους αγώνες της πρώτης φάσης του Μουντομπάσκετ με Καναδά και Ισπανία, τα ανέλαβε –και τα έβαλε- από το πουθενά ο Γιώργος Μπαλογιάννης του ΠΑΟΚ, ο 12ος παίκτης της. «Στην μπάντα να σουτάρει ο Σαλονικιός», έγραψα στην Ελευθεροτυπία.

Οι αποδοκιμασίες στον Γιαννάκη

Απέναντι στην Ιταλία, στο ίδιο ΣΕΦ των θριάμβων του ‘87, καθάρισε όχι ο 12ος παίκτης, αλλά ο 13ος. Ο ακριβοθώρητος Νίκος Γκάλης εμφανίστηκε σε ρόλο γκεστ σταρ, έκανε το γύρο του σταδίου μέσα σε πρωτοφανή αποθέωση και διασκέδασε βλέποντας τον φόβο στα μάτια των «ατζούρι», σαν να ξαναζούσε τη 10η Ιουνίου του 1987. Ο Φασούλας ήταν πλέον ο μοναδικός από τους τέσσερις σωματοφύλακες που συνέχιζε στο παρκέ, αφού ο ήδη αποκλεισμένος Φάνης Χριστοδούλου ανακοίνωσε την αποστρατεία του την παραμονή της έναρξης του Μουντομπάσκετ. «Εάν ήμουν επαγγελματίας όσο ο Γκάλης, θα είχα κατορθώσει περισσότερα», ομολόγησε, μέσα σε κλίμα συγκίνησης.

Η Εθνική απέφυγε τις νίλες και εξασφάλισε τη συμμετοχή της στη δεύτερη φάση, αλλά δεν ήταν τόσο χαλύβδινη όσο θέλαμε να πιστεύουμε. Απέναντι στη σκληροτράχηλη Ρωσία του ζωντανού θρύλου Σεργκέι Μπέλοφ κόλλησε κάτω από τους 50 πόντους, δέχθηκε σερί 0-14 στα τελευταία λεπτά και ηττήθηκε με διψήφια διαφορά, παρ’ ότι δέχθηκε μόλις 60. Ο Μπέλοφ πήρε τάιμ-άουτ στο φινάλε για να διασκεδάσει και ο μάνατζερ Νίκος Φιλίππου έσπευσε να ζητήσει εξηγήσεις. Ο Ρώσος με το παχύ μουστάκι και το ιοβόλο στόμα τον πήρε στο ψιλό: «Εσύ δεν είσαι που σε έκαναν ήρωα με τις πάσες τους ο Γκάλης και ο Γιαννάκης;»

Όταν η ελληνική ομάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με τη Γιουγκοσλαβία, την ελλιπή Γιουγκοσλαβία που λέγαμε, είδε τον ουρανό σφοντύλι και προσγειώθηκε ανώμαλα (56-70). Ο Γιαννάκης αποδοκιμάστηκε από το κοινό όταν αποφάσισε να αντικαταστήσει τον ζεστό Αλβέρτη και χρειάστηκε η παρέμβαση των παικτών (με πρώτο τον ίδιο τον «Φράνκι») για να σταματήσουν τα επιφωνήματα δυσαρέσκειας.

«Μερικές φορές τους λυπάμαι τους Έλληνες»

Ο προημιτελικός με την Ισπανία έστειλε την Εθνική μας στην τετράδα διά πυρός και σιδήρου (69-62), ο Ερέρος μπλέχτηκε στις δαγκάνες του Γιώργου Σιγάλα, οι ηττημένοι παραπονέθηκαν ότι «οι Έλληνες έπαιζαν καράτε υπό την ανοχή των διαιτητών», τα εισιτήρια των ημιτελικών έγιναν ανάρπαστα, αλλά στην επόμενη γωνία παραμόνευε η Χάρυβδη από το Βελιγράδι. Και τα φαντάσματα της ίδιας της ελληνικής ομάδας, που βρήκε τρόπο να χάσει από τον εαυτό της.

Όταν η Εθνική μας προηγήθηκε με 48-36 στις αρχές του β’ ημιχρόνου, όλα έδειχναν τελικό. Τότε, οι Έλληνες διεθνείς πανικοβλήθηκαν και βάλθηκαν να παίζουν με το χρονόμετρο. Πολλές επιθέσεις έγιναν με σουτ της κακιάς ώρας υπό πίεση χρόνου και κατέληξαν σε γιουγκοσλαβικούς αιφνιδιασμούς ή ελεύθερες βολές.

Η διαφορά εκμηδενίστηκε, οι ελληνικές βολές βρήκαν σίδερο, οι τελευταίες ευκαιρίες χάθηκαν από τον Δημήτρη Παπανικολάου και από τον κορυφαίο Νίκο Οικονόμου και το εισιτήριο για τον τελικό έκανε φτερά στην παράταση: 73-78, μέσα σε μυριόστομες αποδοκιμασίες ενάντια στους νικητές και στην αδικία.

«Ποτέ δεν παραδέχεστε την ήττα εσείς οι Έλληνες, όλο φωνάζετε για τη διαιτησία», ξεσπάθωσε σε ώτα μη ακουόντων ο Σάσα Τζόρτζεβιτς, ο οποίος έπαιζε τραυματίας: «Σας νικήσαμε επειδή παίξαμε με καρδιά και με μυαλό». Ο Ντέγιαν Μποντιρόγκα, που μόλις είχε υπογράψει στον Παναθηναϊκό, άφησε τα διαπιστευτήριά του με 31 πόντους: «Δείξαμε ότι έχουμε μεγάλα αρχ*δια», είπε στους συμπατριώτες του. Ο Ζέλικο Ρέμπρατσα ακολούθησε τον χορό με 20, έναν χρόνο πριν φορέσει και ο ίδιος τα πράσινα.

Ο Φάνης έβλεπε με πολιτικά τους «Γιούγκους» να πανηγυρίζουν στο παρκέ και πήγε να τους χυμήξει, πριν τον συγκρατήσουν με χίλια ζόρια οι ψύχραιμοι. «Μερικές φορές τους λυπάμαι τους Έλληνες», δήλωσε από την καρέκλα του παρατηρητή ο Σαρούνας Μαρτσουλιόνις. «Δεν είναι ρομπότ, για να παίζουν πάντοτε υπό τόση πίεση». Εκτός των Κορωνιού, Αλβέρτη, Σιγάλα, Παπανικολάου, Οικονόμου, Μπαλογιάννη και Φασούλα το Μουντομπάσκετ 1998 φόρεσαν τα μπλε και οι Nίκος Μπουντούρης, Γιώργος Καλαϊτζής, Ευθύμης Ρεντζιάς, Γιώργος Καράγκουτης, Ιάκωβος Τσακαλίδης.

Η λαθρεπιβάτισσα του βάθρου

Η απογοήτευση του χαμένου ημιτελικού έκανε την Εθνική μας να παρουσιαστεί αγνώριστη στο ραντεβού του χάλκινου μεταλλίου, το οποίο κατέληξε στο στήθος του Τομζάνοβιτς (61-84). Η 244η και αποχαιρετιστήρια εμφάνιση του Φασούλα ήταν ένα τελευταίο, πικρό ποτήρι. Ο τελικός απολογισμός ήταν 5 νίκες και 4 ήττες.

Οι Γιουγκοσλάβοι κέρδισαν τον παγκόσμιο τίτλο χάρη στα ανδραγαθήματα του Ρέμπρατσα στα τελευταία δευτερόλεπτα του τελικού με τη Ρωσία: τάπα στον Μιχαήλοφ, επιθετικό ριμπάουντ και νικητήριο καλάθι (64-62). Στη διάρκεια της απονομής οι παίκτες του Ζέλικο Ομπράντοβιτς αποδοκιμάστηκαν, αλλά απάντησαν με ένα σαρκαστικό «Ελ-λάς, Ελ-λάς» και ξεχύθηκαν στα κλαμπ της παραλιακής για να γιορτάσουν το απίθανο κατόρθωμά τους. Πλήρης η Γιουγκοσλαβία μπορεί να κέρδιζε διά περιπάτου το χρυσό μετάλλιο, αλλά μια δωδεκάδα εκτάκτου ανάγκης με Μπέριτς, Μπουλάτοβιτς, Τόπιτς, Λόντσαρ, Λουκόφσκι, Στσεπάνοβιτς έμοιαζε με λαθρεπιβάτισσα στο βάθρο.

Την απογοήτευση του 1998, ακολούθησε για την Εθνική μας μία τετραετία μαρασμού και οικτρών αποτυχιών, με ναδίρ τη 16η θέση στο Ευρωμπάσκετ του 1999 στη Ντιζόν, μόλις έναν χρόνο μετά το παγκόσμιο εν Αθήναις δράμα, με προπονητές πια τους Πετρόπουλο-Ιωαννίδη. Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2002 βρήκε τους Γιουγκοσλάβους ξανά θριαμβευτές και τους Έλληνες θεατές από τον καναπέ του σπιτιού τους, αποκλεισμένους για πρώτη και μοναδική φορά μετά το 1982. Η νέα γενιά ηρώων του ελληνικού μπάσκετ ήταν ακόμη αμούστακη.

Η Ελλάδα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα 1998

Προπονητής: Παναγιώτης Γιαννάκης

Πειραιάς (29/7/1998)

ΕΛΛΑΔΑ-ΚΑΝΑΔΑΣ 78-72 (43-37)

ΕΛΛΑΔΑ: Ρεντζιάς 6, Οικονόμου 20, Σιγάλας, Παπανικολάου 6, Κορωνιός 9, Φασούλας 9, Αλβέρτης 21, Μπουντούρης 1,Μπαλογιάννης 6, Τσακαλiδης.

Αθήνα (30/7/1998)

ΕΛΛΑΔΑ-ΙΤΑΛΙΑ 64-56 (35-39)

ΕΛΛΑΔΑ Ρεντζιάς 2, Οικονόμου 4, Σιγάλας 8, Παπανκολάου 14, Κορωνιός 11, Φασούλας 6, Αλβέρτης 18, Μπουντούρης, Καλαϊτζής, Μπαλογιάννης 1, Τσακαλiδης.

Πειραιάς (31/7/1998)

ΕΛΛΑΔΑ-ΣΕΝΕΓΑΛΗ 68-57(29-30)

ΕΛΛΑΔΑ: Ρεντζ1άς 5, Οικονόμου 6, Σιγάλας 11, Παπανικολάου 11, Κορωνιός 11, Φασούλας 4, Αλβέρτης 10, Μπουντούρης 1, Καράγκουτης, Καλαϊτζής, Μπαλογιάννης 7, Τσακαλiδης 2.

Αθήνα (2/8/1998)

ΕΛΛΑΔΑ-ΠΟΥΕΡΤΟ ΡΙΚΟ 71-64 (43-30)

ΕΛΛΑΔΑ: Ρεντζιάς 4, Οικονόμου 19, Σιγάλας 3, Παπανικολάου 12, Κορωνιός 12, Φασούλας 7, Αλβέρτης 12, Μπουντούρης, Καράγκουτης, Μπαλογιάννnς 2, Τσακαλίδης.

Πειραιάς (3/8/1998)

ΕΛΛΑΔΑ-ΡΩΣΙΑ 48-60 (43-38)

ΕΛΛΑΔΑ: Ρεντζιάς 2, Οικονόμου 8, Σιγάλας 2, Παπανικολάου 8, Κορωνιός, Φασούλας 6, Αλβέρτnς 12, Καράγκουτης, Μπουντούρnς 2, Καλαϊτζής, Μπαλογιάννης 7, Τσακαλiδnς 1.

Αθήνα (4/8/1998)

ΕΛΛΑΔΑ-ΠΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ 56-70 (30-36)

ΕΛΛΑΔΑ: Ρεντζιάς, Οικονόμου 2, Σιγάλας 2, Παπανικολάου 9, Κορωνιός 5, Φασούλας 2, Αλβέρτης 23, Μπουντούρης, Καλαϊτζής 3, Μπαλογιάννης 8, Τσακαλiδης 2.

Αθήνα (7/8/1998)

ΕΛΛΑΔΑ-ΙΣΠΑΝΙΑ 69-62 (40-34)

ΕΛΛΑΔΑ: Ρεντζιάς 3, Οικονόμου 21, Σιγάλας 6, Παπανικολάου, Κορωνιός 15, Φασούλας 11, Αλβέρτης 6, Μπουντούρης, Μπαλογιάννης 5, Τσακαλiδης 2.

Αθήνα (8/8/1998)

ΕΛΛΑΔΑ-ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ 73-78 (33-31)

ΕΛΛΑΔΑ: Ρεντζιάς 4, Οικονόμου 25, Σιγάλας 3, Παπανικολάου 7, Κορωνιός 19, Φασούλας 3, Αλβέρτης 8, Μπουντούρης 2, Μπαλογιάννnς 2, Τσακαλίδης.

Αθήνα (9/8/1998)

ΕΛΛΑΔΑ-ΗΠΑ 61-84

ΕΛΛΑΔΑ: Ρεντζιάς 6, Οικονόμου 2, Σιγάλας, Παπανικολάου 18, Κορωνιός, Φασούλας 4, Αλβέρτης 9, Καράγκουτης 2, Μπουντούρης 3, Καλαϊτζής 15, Μπαλογιάννης 2, Τσακαλiδης.