Εξηγώντας το Trust the Process της Γεωργίας

Ό,τι συνέβη δηλαδή στην αναμέτρηση της Γεωργίας με την Ισλανδία στην Τιφλίδα; Εκεί όπου ο Φρίντρικσον σηκώθηκε για ελεύθερο τρίποντο που αν έμπαινε, θα είχαν προκριθεί οι Ισλανδοί στο Παγκόσμιο;
«Πριν από τον αγώνα με την Ισλανδία, παίξαμε με την Ιταλία. Ήμασταν μπροστά στο σκορ σχεδόν σε όλο το παιχνίδι και με λάθος της δικής μας γραμματείας, χάθηκαν 2". Ο Σενγκέλια πήρε την τελευταία επίθεση, έγινε φάουλ πάνω του που αν δεν είχε κάνει το λάθος η γραμματεία, θα ήταν εντός χρόνου, ο Τόκο θα πήγαινε στις βολές και θα είχαμε προκριθεί χωρίς να περιμένουμε τον αγώνα με τους Ισλανδούς. Πιθανότατα μάλιστα να έμενε εκτός Mundobasket η Ιταλία. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι πολύ μικρές λεπτομέρειες μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Την ίδια στιγμή, υπάρχουν ομάδες με μεγάλη μπασκετική παράδοση που αποκλείστηκαν από τελικές φάσεις αφού δεν είχαν τους καλύτερους παίκτες στη διάθεσή τους στα προκριματικά».

Γκρέμισες στερεότυπα αυτά τα οκτώ χρόνια στον πάγκο της Γεωργίας;
«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις ως προπονητής στο εξωτερικό, είτε δουλεύεις σε Εθνική, είτε σε σύλλογο, είναι να μπορέσεις να καταλάβεις την κουλτούρα ενός λαού, το πώς συμπεριφέρεται και ποια είναι η φιλοσοφία των ανθρώπων που συνεργάζεσαι μαζί τους ώστε να μπεις στο πετσί τους και να μπορέσεις και εσύ να αποδώσεις τα μέγιστα. Θα πρέπει, δηλαδή, να μπορέσεις να αντιληφθείς τις διαφορές σε σχέση με αυτό που μπορεί να έχεις στο μυαλό σου και να προσαρμοστείς για να έλθει το καλύτερο αποτέλεσμα. Σίγουρα υπήρχαν δυσκολίες αυτά τα οκτώ χρόνια. Όταν ξεκίνησα, η Γεωργία ήταν μια ομάδα με μπόλικο ταλέντο όμως έχασε πολλά και σημαντικά στελέχη μέσα σε ενάμιση - δυο χρόνια. Μιλάω για τον Ζάζα Πατσούλια, τον Μάνουτσαρ Μαρκοϊσβίλι που τώρα είναι συνεργάτης μου και τον Βίκτορ Σανικίτζε, ο οποίος πλέον είναι πρόεδρος της Ομοσπονδίας. Μπήκαμε, λοιπόν, στη διαδικασία να επενδύσουμε σε νέα παιδιά από μια μικρή "δεξαμενή". Που η μπασκετική "δεξαμενή" της Γεωργίας είναι σαφώς μικρότερη συγκριτικά με χώρες όπως η Ελλάδα που οι παίκτες της παίζουν και αποκτούν εμπειρίες στο υψηλότερο επίπεδο».

Τι βρήκες σε εκείνη την πρώτη προπόνηση;
«Ουσιαστικά μου πήρε καιρό να καταλάβω τον τρόπο παιχνιδιού. Το τι χρειάζεται, δηλαδή, να γίνει εδώ. Η Εθνική Γεωργίας ήθελε κάτι πιο στοχευμένο. Το ελεύθερο στιλ που είχαν συνηθίσει δεν τους έδινε την ηρεμία να εκτελέσουν. Όταν, λοιπόν, πρωτοξεκίνησα, υπήρχαν αρκετοί παίκτες με ταλέντο. Ο Ζάζα, ο Μαρκοϊσβίλι, ο Σανικίτζε, ο Σενγκέλια. Σιγά-σιγά μπόρεσα να περάσω τη φιλοσοφία μου, περισσότερο στην άμυνα. Ήταν το κομμάτι που θέλαμε πολύ να δουλέψουμε και νομίζω ότι τα πήγαμε αρκετά καλά. Η ομάδα μπήκε στη διαδικασία να εμπεδώσει ότι πρέπει να παίξει άμυνα για να αποδώσει. Βάλαμε κάποια πράγματα στο παιχνίδι μας, κρατήσαμε κάποια άλλα από τον Κοκόσκοφ… Τα δύσκολα ήλθαν μετά από ενάμιση - δυο χρόνια, όταν σταμάτησαν οι παίκτες που προανέφερα. Τότε μάλιστα ξεκινούσαν τα "παράθυρα". Βάλαμε στη ζωή μας τα προκριματικά που μας έφεραν ακόμα πιο μεγάλη δυσκολία. Αν θυμάμαι καλά, το πρώτο παιχνίδι σε αυτή τη διαδικασία ήταν κόντρα στη Γερμανία»!

Στο μεσοδιάστημα έκατσες στον πάγκο της Μπουντούτσνοστ, του Περιστερίου και του Προμηθέα. Έχασες δουλειές λόγω της παρουσίας σου στην Εθνική Γεωργίας;
«Σε γενικές γραμμές, η συμφωνία είναι πως οτιδήποτε δεν παρεμβαίνει και δεν επηρεάζει τη λειτουργία της Εθνικής ομάδας είναι αποδεκτό. Σε συνεννόηση, πάντα, με την Ομοσπονδία. Για παράδειγμα, δεν μπορείς να δουλέψεις στην Ισπανία και να κοουτσάρεις ομάδα στη Liga Endesa αν είσαι ομοσπονδιακός προπονητής. Υπήρξαν, λοιπόν, δυο χρονιές με συζητήσεις και προτάσεις από ισπανικές ομάδες που όμως δεν προχώρησαν αφού θα έπρεπε να αφήσω την Εθνική Γεωργίας. Βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, αν υπάρχει προοπτική ομάδας που δεν προκαλεί δυσλειτουργία στο πρόγραμμα της Εθνικής, μπορείς να δουλέψεις ταυτόχρονα. Πέρσι στο EuroBasket υπήρξε πρόταση από καλή ομάδα της Ρωσίας όμως δεν μπόρεσα να την πάρω για πολιτικούς λόγους. Ενώ, δηλαδή, η ομάδα ήταν "ζεστή" για να προχωρήσουμε, δεν μπόρεσα να μπω σε αυτή τη διαδικασία. Φέτος υπήρχαν επίσης 2-3 καλές προτάσεις όμως δεν είναι εύκολο για έναν σύλλογο να δώσει τα κλειδιά σε έναν προπονητή που θα απουσιάζει από το μεγαλύτερο κομμάτι της προετοιμασίας λόγω της Εθνικής».

Πώς είναι οι Γεωργιανοί σαν άνθρωποι; Ταίριαξε το ταμπεραμέντο σου με το δικό τους;
«Θα έλεγα πως έχουν πολλά κοινά με εμάς. Ενθουσιάζονται εύκολα, απογοητεύονται εύκολα και ανεβάζουν πολύ εύκολα τον πήχη, δίχως να κατανοούν πολλές φορές το τι έχουμε πετύχει ήδη. Μάλιστα το συζήτησα κάποια στιγμή με τον Σενγκέλια. Είναι μια κουβέντα του Τόκο που δεν θα ξεχάσω ποτέ: "Κόουτς, έχουμε στύψει το λεμόνι μέχρι την τελευταία σταγόνα"! Και πράγματι έτσι είναι. Νομίζω ότι έχουμε αποδώσει πολύ καλύτερα από όσα θα μπορούσε να πετύχει ρεαλιστικά αυτή η ομάδα. Έχουμε κάνει τόσες πολλές υπερβάσεις όλα αυτά τα χρόνια που δεν ξέρω αν ο κόσμος έχει καταλάβει τι έχουμε καταφέρει».

Πώς αντιλαμβάνεσαι το μότο των Γεωργιανών, το «Georgian Soul» (σ.σ. γεωργιανή ψυχή) που αντιπροσωπεύει την Εθνική και την αγάπη του Σενγκέλια για αυτή την ομάδα;
«Οι Γεωργιανοί είναι πολύ περήφανος και μαχητικός λαός. Δεν φοβούνται τίποτα. Μπορεί, δηλαδή, να παίζουμε με την καλύτερη ομάδα του κόσμου, να τους βάλεις απέναντι στην Αμερική και να πιστεύουν ότι θα μπουν μέσα να τους κερδίσουν! Η γεωργιανή ψυχή έχει να κάνει περισσότερο με την αγάπη για τη χώρα τους, ότι δεν παραδίνονται ποτέ, ότι παλεύουν. Όσον αφορά τον Τόκο, είναι μεγάλος πατριώτης και αγαπάει την Εθνική. Όπως τότε που έπαιξε τρία ματς με τέσσερις μέρες, δυο με τη Γεωργία και ένα με την ομάδα του! Έκανε, δεν ξέρω κι εγώ, πόσες πτήσεις με ιδιωτικό τζετ και τσάρτερ της ομάδας για να μπορέσει να είναι παρών και να βοηθήσει τη Γεωργία να προκριθεί στο Παγκόσμιο. Είναι το παράδειγμα για το τι μπορεί να κάνει ένας παίκτης που θέλει να παίξει τόσο πολύ για την πατρίδα του».

Μετά το τέλος του αγώνα με την Αυστραλία, βούρκωσες και ευχαρίστησες τους παίκτες σου για αυτά τα οκτώ χρόνια…
«Όλοι μας εδώ, παίκτες και προπονητές, είμαστε ένα γκρουπ ανθρώπων που πέρασε μέσα από δυσκολίες. Από ένα σημείο και μετά, δένεσαι με αυτά τα παιδιά. Είμαστε τόσα χρόνια μαζί... Ήταν μια πολύ σημαντική στιγμή για μένα και για παίκτες όπως, για παράδειγμα, ο Σερμαντίνι και ο Τσιντσάντζε που έχουν προσφέρει τόσα πολλά πράγματα στη Γεωργία και έχουν εκφράσει τη διάθεση να σταματήσουν. Ήταν μια προσπάθεια που κάναμε μαζί, μια αγάπη που βγάλαμε όλοι μεταξύ ημών. Είδα τον Γκόρντον Χέρμπερτ μετά τον τελικό που έβγαλε όλη την πίεση και την ένταση από μέσα του. Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει πολλές φορές τι χρειάζεται για να επιβιώσεις σε αυτή τη διαδικασία, θεωρεί πως είναι πολύ εύκολο και μπορεί να κριτικάρει ελαφρά τη καρδία. Αλλά όπως συνηθίζω να λέω τους παίκτες μου από την πρώτη μέρα που αναλαμβάνω κάθε δουλειά, you can talk the talk but can you walk the walk; Είναι πολύ εύκολο να μιλάμε, όλοι μπορούμε να μιλάμε αλλά όταν έλθει η στιγμή να κάνεις πράξη αυτά για τα οποία είναι τόσο απλό να μιλάς, ελάχιστοι μπορούν να το κάνουν. Πρέπει να σκεφτόμαστε τη διαδικασία που περνάει ο κάθε αθλητής και προπονητής, πόση δουλειά έχουν ρίξει που δεν φαίνεται και μετά μπορούμε να κάνουμε κριτική. Το να κάθεσαι στον καναπέ και να κριτικάρεις οποιονδήποτε είναι το πιο εύκολο πράγμα».

Ποιο μήνυμα που έλαβες σε άγγιξε περισσότερο και σε γέμισε όταν ολοκληρώθηκε αυτή η περιπέτεια στο Παγκόσμιο;
«Θα είμαι ειλικρινής. Επειδή έχω βιώσει πολλές καταστάσεις όλα αυτά τα χρόνια… Είμαι ουσιαστικά 37 χρόνια στα γήπεδα, δουλεύω από 20 ετών ως επαγγελματίας προπονητής και θα έλεγα πως αυτοί που με στηρίζουν πάντα είναι η οικογένειά μου, η σύζυγός μου και τα παιδιά μου. Συνήθως ο προπονητής είναι εκείνος που φταίει για όλα, που θα είναι πάντα το πρώτο θύμα. Σε κάθε περίπτωση, οι άνθρωποι που είναι δίπλα μου ό,τι και αν συμβεί είναι η οικογένειά μου. Αυτοί με στηρίζουν στα δύσκολα, αυτοί χαίρονται πιο πολύ από όλους όταν έρχονται επιτυχίες, αυτοί θα είναι εκεί στις αποτυχίες…».

Στα 57 σου και κουβαλώντας αυτή την εμπειρία των 36-37 χρόνων στα γήπεδα, τι είναι η Εθνική Γεωργίας σε αυτή τη διαδρομή;
«Έχω πάρει πάρα πολλή αγάπη από τον κόσμο. Είναι πολύ όμορφο να σε σταματάνε στον δρόμο και να σε ευχαριστούν για ό,τι έχεις κάνει ή να μπαίνεις στο αεροπλάνο για την Τιφλίδα και όλοι οι επιβάτες να έρχονται και να σου δίνουν το χέρι! Ας μη γελιόμαστε… Αυτά μετράνε. Αυτά μένουν στο τέλος της ημέρας. Το ένα κομμάτι είναι σίγουρα το επαγγελματικό. Το άλλο είναι η αναγνώριση και η αγάπη του απλού κόσμου. Για μένα, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο αυτό. Επίσης θέλω να σταθώ στη βοήθεια των συνεργατών μου. Στο Μουντομπάσκετ δεν ήταν μαζί μας ο Γιώργος Λιμνιάτης λόγω προσωπικών θεμάτων αλλά με βοήθησαν πολύ ο Ανατόλι Μπόισα, ο Μάνουτσαρ Μαρκοϊσβίλι και δυο εξωτερικοί συνεργάτες της Εθνικής, δυο Έλληνες, ο Δημήτρης Αντωνιάδης και ο Δημήτρης Ντάλλας στο κομμάτι του scouting».

Πλέον η Γεωργία θα διεκδικήσει τη συμμετοχή της στους Ολυμπιακούς Αγώνες μέσω του Προολυμπιακού τουρνουά… Θα είσαι εκεί;
«Η Γεωργία πέρασε στις 16 καλύτερες ομάδες του κόσμου και αυτό είναι τεράστιο επίτευγμα. Από ‘κει και πέρα, δεν ξέρω τι θα συμβεί. Περιμένουμε να γίνουν κάποιες συζητήσεις σχετικά με το πλάνο και το τι έχει στο μυαλό της η νέα διοίκηση της Ομοσπονδίας για το μέλλον. Γιατί παίζουν και αυτά ρόλο. Με βάση ποια λογική θα πορευτεί η Εθνική τα επόμενα χρόνια; Πάμε όπως είμαστε; Πάμε να βάλουμε τους μικρούς; Είναι αυτό που είχα πει στην προηγούμενη διοίκηση… Θέλετε για 1-2 χρόνια να πάμε με τους μικρούς, δίχως να μας ενδιαφέρει το αποτέλεσμα αλλά να προετοιμάσουμε τη μετάβαση στη νέα εποχή; Αυτό, δηλαδή που έκανε η Εσθονία. Που έχασε για 30-40 πόντους και τώρα τους κερδίζει ή τους δυσκολεύει όλους, έχοντας χτίσει κάτι καλό».