Έρευνα - τραμαδόλη: Το «ναρκωτικό» του ποδοσφαίρου

Όπως αναφέρει ο WADA, η τραμαδόλη είναι ένα ισχυρό αναλγητικό της κατηγορίας των οπιοειδών. Τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού δείχνουν ότι χρησιμοποιείται από αθλητές σε μια ευρεία γκάμα αθλημάτων με στόχο να αντιμετωπίσουν τον πόνο και να προπονηθούν σκληρότερα. Με αυτή την έννοια, η τραμαδόλη δείχνει ως ένα φάρμακο που ενισχύει την απόδοση. Σύμφωνα με έρευνα του WADA το 2019, δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ή να καταρρίπτουν το επιχείρημα της ενισχυμένης απόδοσης σε υγιείς αθλητές υψηλού επιπέδου προπόνησης. Ωστόσο, όπως φαίνεται, η στάση αυτή άλλαξε.

Η τραμαδόλη βρίσκεται πρακτικά στην «αγορά» από τα 70ς, αλλά έγινε περισσότερο δημοφιλής στη δεκαετία του '90, έχοντας τη φήμη ότι μπορεί να αντικαταστήσει κάποιες άλλες οπιοειδείς ουσίες, όπως τη μορφίνη και την οξυκοδώνη, χωρίς να έχει αντίστοιχες παρενέργειες.

Το φάρμακο δρα σε συγκεκριμένες περιοχές του νωτιαίου μυελού και του εγκεφάλου, ενώ η απελευθέρωση της σεροτονίνης που προκαλείται, έχει ως αποτέλεσμα τη διερεύνηση τη χρήση του ως αντικαταθλιπτικό, παρότι ακόμα δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα. Η τραμαδόλη επιτρέπεται μόνο με συνταγογράφηση, κατά την οποία ο γιατρός πρέπει να προσαρμόζει τη δοσολογία στον ασθενή. Στις παρενέργειές της περιλαμβάνονται η εξάρτηση, οι ψυχικές διαταραχές και τα νευρολογικά προβλήματα.

Ο WADA ξεκίνησε να ερευνά την τραμαδόλη το 2012, προσθέτοντάς την στη Monitored List του, δηλαδή στη λίστα που βρίσκονται όσα σκευάσματα ακουμπούν στη «γκρίζα ζώνη» της πιθανής ενίσχυσης της απόδοσης. Στον κατάλογο απαγορευμένων ουσιών 2023, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντιντόπινγκ αναφέρει ότι παρακολουθεί εδώ και αρκετά σημαντικό χρονικό διάστημα την επίδραση του φαρμάκου στους αθλητές και αποφάσισε την απαγόρευσή της: «Η τραμαδόλη είναι στο Πρόγραμμα Παρακολούθησης του WADA εδώ και μερικά χρόνια. Τα δεδομένα παρακολούθησης έχουν δείξει Σημαντική Χρήση σε αθλήματα συμπεριλαμβανομένων της ποδηλασίας, του ράγκμπι και του ποδοσφαίρου. Η κατάχρηση της τραμαδόλης, με τους κινδύνους, ανάλογα με τη δόση, σωματικής εξάρτησης, εθισμού και υπερδοσολογίας στο γενικό πληθυσμό, προκαλεί ανησυχία με αποτέλεσμα να είναι ένα ελεγχόμενο φάρμακο σε πολλές χώρες.

Ερευνητικές μελέτες χρηματοδοτούμενες από τον WADA έχουν επιβεβαιώσει τη δυνατότητα της τραμαδόλης να ενισχύσει τη σωματική απόδοση στα αθλήματα. Συνεπώς, όπως προτείνεται στο προσχέδιο του Καταλόγου των Απαγορευμένων Ουσιών για το 2023, ο οποίος τέθηκε προς διαβούλευση το Μάϊο του 2022, η Εκτελεστική Επιτροπή του WADA ενέκρινε στη συνεδρίαση της 23ης Σεπτεμβρίου 2022, την απαγόρευση της τραμαδόλης Εντός Αγώνων. Ωστόσο, προκειμένου να κοινοποιηθούν διεξοδικά και ευρέως οι αλλαγές στον κανόνα και να δοθεί επαρκής χρόνος για ενημέρωση και εκπαίδευση, η Εκτελεστική Επιτροπή αποφάσισε να εισαγάγει την απαγόρευση της τραμαδόλης και την εφαρμογή του νέου κανόνα από την 1η Ιανουαρίου 2024. Η καθυστέρηση της εφαρμογής για ένα χρόνο, θα επιτρέψει στους αθλητές και το ιατρικό προσωπικό να προετοιμαστούν για την αλλαγή, στα Εργαστήρια να ανανεώσουν τις διαδικασίες, και στις αθλητικές αρχές να αναπτύξουν εκπαιδευτικά εργαλεία».

Ο Γρηγόρης Λέων, διοικητής του ΕΟΚΑΝ και Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, παρακολούθησε όλη τη διαδικασία μέχρι την απαγόρευση. «Εμείς συμμετέχουμε σε όλα τα όργανα. Ουσιαστικά, προς διαβούλευση το θέμα είχε τεθεί για πρώτη φορά τον Μάιο του 2022. Να διευκρινίσουμε ότι είναι μια ουσία, η οποία ανήκει στα οπιοειδή, είναι αναλγητικό για τον πόνο. Είχαμε διαπιστώσει ότι γινόταν αρκετά χρήση, ειδικά σε ποδηλάτες. Υπάρχει και μια έρευνα, του 2017, η οποία υπογράμμιζε τη χρήση στο συγκεκριμένο άθλημα. Περίπου το 4.4% των δειγμάτων που είχαν ληφθεί είχε βγει θετικό στην τραμαδόλη. Μετά, είδαμε ότι χρησιμοποιούταν τόσο στο ράγκμπι, όσο και το ποδόσφαιρο. Αυτά ήταν κυρίως τα αθλήματα-στόχοι. Η συζήτηση ξεκίνησε τον Μάιο του 2022. Τον Σεπτέμβριο της ίδια χρονιάς, εγκρίθηκε η απαγόρευσή της εντός αγώνα, όμως επειδή είπαμε ότι δεν ήταν έτοιμοι οι εμπλεκόμενοι φορείς για μια βίαιη εισαγωγή, προτείναμε να παραταθεί για έναν χρόνο και από την πρώτη Ιανουαρίου 2024 να εισαχθεί ως απαγορευμένη ουσία για εντός αγώνα χρήση».

Όπως τονίζει ο κύριος Λέων, η βασική διχογνωμία που υπήρχε σχετικά με την απόφαση ήταν ο χρόνος προετοιμασίας: «Υπήρχε μία τάση κάποιων χωρών να τεθεί επιτόπου υπό απαγόρευση, ενώ άλλες έλεγαν ότι χρειαζόμαστε χρόνο προκειμένου να προετοιμαστούν οι αθλητές, οι προπονητές και ολόκληρη η αθλητική κοινότητα. Αυτή η διχογνωμία υπήρχε. Τελικά, συμφώνησαν όλοι για την αρχή του 2024», λέει στο Gazzetta. Για τους επαγγελματίες ποδοσφαιριστές η κατάσταση είναι σοβαρή, καθώς ένας πολύμηνος αποκλεισμός κατόπιν ελέγχου μπορεί να αποτελέσει ταφόπλακα στις καριέρες τους. Πόσω μάλλον, αν λαμβάνουν την ουσία χωρίς να έχουν ενημερωθεί ή χωρίς καν να γνωρίζουν τι σκεύασμα βάζουν στον οργανισμό τους.

Τον Αύγουστο του 2022, ο Νάιρο Κιντάνα έγινε ο πρώτος επαγγελματίας ποδηλάτης που τιμωρήθηκε για χρήση τραμαδόλης, καθώς βρέθηκε θετικός στην ουσία. Μολονότι η απαγόρευση του WADA δεν είχε τεθεί σε ισχύ, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδηλασίας (UCI) είχε τοποθετηθεί ξεκάθαρα για τη χρήση της από τον Μάρτιο του 2019, αποτέλεσμα της δουλειάς που έγινε μετά την υπόθεση Άρμστρονγκ και του Κινήματος για Αξιόπιστη Ποδηλασία (MPCC), όταν και επίδραση της τραμαδόλης στο άθλημα ξεκίνησε να ερευνάται μεθοδικά. Ο Κιντάνα μηδενίστηκε στον Ποδηλατικό Γύρο της Γαλλίας, αλλά δεν αποκλείστηκε δια βίου. Του δόθηκε μια ακόμα ευκαιρία.

Ο Μάικλ Μπάρι, ο οποίος είχε τιμωρηθεί με εξάμηνο αποκλεισμό από την έρευνα εκείνη, δήλωσε στους Times το 2014 ότι έκανε χρήση τραμαδόλης για μια διετία, όντας μέλος της βρετανικής Team Sky (νυν Ineos Grenadiers). «Η τραμαδόλη με έκανε να αισθάνομαι ευφορία, ωστόσο προκαλεί δυσκολία στην συγκέντρωση. Σκοτώνει τον πόνο στα πόδια σου και μπορείς να πιεστείς πραγματικά σκληρά. Είχα αρκετούς ενοχλητικούς τραυματισμούς κατά τη διάρκεια της καριέρας μου και τη χρησιμοποιούσα όταν ήμουν τραυματίας και έτρεχα τραυματίας, αλλά επίσης αντιλήφθηκα τις παρενέργειες. Ήταν πολύ πιο δυνατή από ό,τι νόμιζα και μπορεί να σε εθίσει», έλεγε.

Ο πρώην συναθλητής του, Τζόναθαν Τίρναν-Λοκ, αποκάλυψε ότι η τραμαδόλη προσφερόταν «ελεύθερα» στους αθλητές της εθνικής ομάδας της Μεγάλης Βρετανίας, ενώ το 2018 ο Λιούβε Βέστρα είπε ξεκάθαρα ότι η ουσία βοηθάει την απόδοση: «Ο κόσμος αναρωτιέται: "Γιατί κάνεις χρήση τραμαδόλης;". Η απάντηση είναι απλή: Επειδή επιτρέπεται και επειδή θα έχεις καλύτερη απόδοση. Κι αν δεν το κάνω εγώ, κάποιος άλλος θα το κάνει. Αυτό σκέφτεται ένας ποδηλάτης». Η ενίσχυση της απόδοσης, λοιπόν, τουλάχιστον στην ποδηλασία, μοιάζει ξεκάθαρη. Μπορείτε να διαβάσετε στο σχετικό άρθρο του Δημήτρη Κωνσταντινίδη για τη μελέτη που έγινε σε δείγμα 27 ποδηλατών.

Σύμφωνα με το Athletic, υπάρχει έντονη ανησυχία στις ποδοσφαιρικές αρχές της Αγγλίας ενόψει της απαγόρευσης χρήσης του φαρμάκου. Κι αυτό γιατί υπάρχουν ξεκάθαρες ενδείξεις ότι ένας αριθμός ποδοσφαιριστών κάνουν νόμιμη χρήση της ουσίας, σε βαθμό που να έχουν εθιστεί. Άλλοτε καταλαβαίνοντάς το, άλλοτε χωρίς να το γνωρίζουν. «Είμαι χαρούμενος για την απαγόρευση γιατί είναι ένα πολύ επικίνδυνο φάρμακο. Ωστόσο δεν πρόκειται να εξαλειφθεί και κάποιος, αναπόφευκτα, θα βρεθεί θετικός μετά από έλεγχο. Θα είναι πολύ σκληρό για αρκετούς ποδοσφαιριστές γιατί υπάρχουν παίκτες που βασίζονται πάνω του», είπε ο Ράιαν Κρέσγουελ, ο οποίος έπαιξε περισσότερα από 250 ματς στην Αγγλία με τις φανέλες, μεταξύ άλλων, των Μπέρι, Ρόδεραμ, Σάουθεντ και Νορθάμπτον. Υπάρχουν, παράλληλα, ενδείξεις ότι αρκετοί ποδοσφαιριστές κάνουν χρήση χωρίς να το γνωρίζουν οι ομάδες τους, καθώς και άλλοι που αγοράζουν παυσίπονα από το διαδίκτυο χωρίς να έχουν ενημερωθεί ότι περιλαμβάνουν τη συγκεκριμένη ουσία.

Πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο στο Κατάρ, υπήρξε ένα περιστατικό που έρχεται να επαληθεύσει τους παραπάνω ισχυρισμούς. Οι τελωνειακές αρχές εντόπισαν στο αεροδρόμιο έναν ύποπτο και κατόπιν ελέγχου, βρήκαν στις αποσκευές του 2.000 χάπια τραμαδόλης. Ο κάτοχος οδηγήθηκε στο δικαστήριο, καθώς η νομοθεσία στο Εμιράτο είναι πολύ αυστηρή, ωστόσο η χρονική στιγμή της μεταφοράς των χαπιών μάλλον δεν ήταν τυχαία.

Ωστόσο, ο εθισμός δεν είναι το μοναδικό που μπορεί να συμβεί. Ο Γρηγόρης Λέων τονίζει στο Gazzetta: «Χτυπάει το κεντρικό νευρικό σύστημα, το γαστρεντερικό, το νευρομϋικό και το καρδιαγγειακό. Δεν είναι μια ουσία ακίνδυνη. Μπορεί να προκαλέσει αναπνευστική καταστολή και να οδηγήσει από κώμα μέχρι θάνατο. Ειδικά όταν μιλάμε για οπιοειδείς ουσίες, που δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα, τότε πρέπει να έχουμε στο νου μας τις συνέργειες με άλλες ουσίες. Για παράδειγμα αν συνδυαστεί με βενζοδιαπίνες ή άλλα κατασταλτικά. Είναι πολύ πιθανόν άνθρωποι με εντελώς καθαρό οργανισμό να έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες, λόγω ακριβώς της δράσης της στο κεντρικό νευρικό σύστημα».

Ο Κρις Κέρκλαντ, πρώην τερματοφύλακας της Λίβερπουλ και της Εθνικής Αγγλίας, είχε εμφανιστεί το 2010 σε ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ των Reds, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πνευματικής Υγείας και παρουσιαστή τον Τζέισον ΜακΑτίρ. Ένας από τους λόγους που τον οδήγησαν στην κατάθλιψη, ήταν ο εθισμός του. Τα λόγια του σχετικά με την τραμαδόλη είναι συγκλονιστικά: «Όταν μπήκα για αποτοξίνωση, κατάλαβα ότι λάμβανα ουσία ισοδύναμη με έξι ενέσεις ηρωίνης την ημέρα. Είναι ένα πολύ κακό ναρκωτικό. Σχεδόν με σκότωσε και θα έπρεπε να με είχε σκοτώσει. Στο ξεκίνημα, σου δίνει ένα ωραίο συναίσθημα. Σε κάνει να αισθάνεσαι χαρούμενος, αν έχεις άγχος ή αντίστοιχα συναισθήματα. Το χρησιμοποιούσα για τον πόνο, ναι, αλλά περισσότερο από όλα για το άγχος. Ωστόσο σε διαλύει ψυχικά. Ήξερα μετά από τρεις μήνες ότι είχα πρόβλημα, ότι εξαρτιόμουν από αυτό. Στο τέλος, χτίζεις τέτοια ανοχή σε αυτό, που δεν σου κάνει τίποτα. Το σώμα σου απλά το χρειάζεται γιατί είσαι εξαρτημένος».

Πριν από περίπου έναν χρόνο, όταν ο Κέρκλαντ μίλησε για πρώτη φορά σχετικά με την τραμαδόλη, επικοινώνησε μαζί του πολύς κόσμος. Μέσα κι έξω από το ποδόσφαιρο, από άλλα αθλήματα, ακόμα και κάποιοι celebrities εκτός αθλητισμού. «Είναι τεράστιο πρόβλημα. Πάρα πολλοί κάνουν χρήση. Είναι τεράστιο στο ράγκμπι, με τα χτυπήματα που δέχονται». Ο ίδιος σταμάτησε τη χρήση τον Απρίλιο του 2022 και πέρασε δέκα εφιαλτικές μέρες από το στερητικό σύνδρομο. Είχε παραισθήσεις, έκανε συνεχώς εμετούς, δεν μπορούσε να φάει τίποτα. «Προσπάθησα να σταματήσω αρκετές φορές πριν. Αν προσπαθείς μόνος σου, είναι σχεδόν αδύνατον». Οι περισσότεροι ξεκινούν το φάρμακο για να αντιμετωπίσουν τους πόνους. Στη συνέχεια, οι πόνοι φεύγουν και το φάρμακο μένει.

O Ράιαν Κρέσγουελ μίλησε στη σελίδα της PFA σχετικά με τη δική του εμπειρία: «Έκανα την πρώτη μου επέμβαση στο γόνατο πριν τα 17α γενέθλιά μου, όντας ακόμα μαθητής. Ήταν ο χόνδρος που χρειαζόταν νυστέρι και κράτησε για εννιά χρόνια. Ωστόσο, όταν το πρόβλημα επανήλθε πονούσα. Πήρα αντιφλεγμονώδη και παυσίπονα για να το διαχειριστώ. Όχι μόνο παρακεταμόλη, αλλά και κωδεΐνη, καθώς και τραμαδόλη. Σε κάποιο σημείο, έβαλα και ένα τσιρότο μορφίνης. Με μούδιασαν τελείως. Δεν ήταν ωραίο το συναίσθημα. Δεν αισθάνεσαι τίποτα, είναι τρομακτικό. Δεν είναι φυσιολογικό να καταλήγεις με οκτώ-εννιά χάπια τη μέρα και κατάλαβα ότι χρειαζόμουν βοήθεια».

Στη συνέχεια, πρόσθεσε, μιλώντας στο Athletic: «Αν έπαιρνα τραμαδόλη; Ναι. Αν με αρρώστησε; Ναι. Προσπάθησα να προπονηθώ ενώ έκανα χρήση; Όχι. Δεν θα τολμούσα να βρεθώ πίσω από το τιμόνι του αυτοκινήτου υπό την επήρεια της. Αν παίζεις ποδόσφαιρο… δεν κάνω πλάκα, αλλά απλά δεν μπορείς». Ο Κρέσγουελ μπήκε στην κλινική που ίδρυσε ο πρώην αμυντικός της Άρσεναλ, Τόνι Άνταμς, καθώς στη συνέχεια ξεκίνησε τη χρήση υπνωτικών χαπιών και αλκοόλ. Το 2019, ο Τάιρον Κερκ, ο οποίος έπαιξε ποδόσφαιρο στα χαμηλά στρώματα του ποδοσφαιρικού συστήματος της Αγγλίας, μίλησε για τον δικό του εθισμό: «Από επαγγελματίας ποδοσφαιριστής έγινα άστεγος μέσα σε λίγες μέρες. Ήθελα να ζητήσω βοήθεια από ειδικούς, αλλά ντρεπόμουν». Είχε φτάσει στο σημείο να καταναλώνει 30 χάπια την ημέρα.

Τι γίνεται όμως στην Ελλάδα; Ο ΠΣΑΠΠ, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμός Αμοιβομένων Ποδοσφαιριστών και Ποδοσφαιριστριών έχει ενημερωθεί για τον αναβρασμό που υπάρχει στην Αγγλία σχετικά με την τραμαδόλη, καθώς και για τις εξελίξεις σχετικά με την απαγόρευσή της. Ωστόσο, πρόκειται για ένα φάρμακο που δεν έχει αντίστοιχη πέραση στη χώρα μας. Σύμφωνα με ιατρικές πηγές, η κουλτούρα της χρήσης του φαρμάκου είναι εντελώς διαφορετική στην Αγγλία, καθώς δίνεται για αντιμετώπιση του πόνου στα επείγοντα ακόμα και από τις νοσηλεύτριες. Ιατροί που βρέθηκαν στο NHS χωρίς προηγούμενη υπηρεσία σε νοσοκομεία της χώρας, τονίζουν ότι παρακολούθησαν ειδικό σεμινάριο για τη χρήση της.

Ιατρικοί κύκλοι έλεγαν επίσης στο Gazzetta ότι το φάρμακο είναι πιθανόν να συνταγογραφηθεί μετά από μεγάλα χειρουργεία, αλλά μόνο για 4-5 μέρες και φυσικά δεν μπορεί να αποκτηθεί νόμιμα χωρίς συνταγή. Είναι, παράλληλα, αρκετά ξεκάθαρο σε όλους στο χώρο του ποδοσφαίρου ότι δεν φτιάχνει την απόδοση, όπως σε άλλα αθλήματα, αλλά αντίθετα τη ρίχνει, όπως δήλωσε ο Κρέσγουελ. Πέραν της ποδηλασίας και της ώθησης που έχει να κάνει με την αντοχή στον πόνο, υπάρχουν κι άλλες συγκεκριμένες περιπτώσεις αθλημάτων, όπως για παράδειγμα η σκοποβολή, για τα οποία ενδεχομένως στέκουν επιχειρήματα περί βελτίωσης των συνθηκών. Και πάλι, ωστόσο, είναι αμφιλεγόμενο το αν κάποιος γίνεται πρακτικά καλύτερος. Αυτή τη στιγμή, τουλάχιστον επίσημα, δεν έχουν αναφερθεί στην Ελλάδα περιστατικά επαγγελματιών ποδοσφαιριστών που να έχουν αντιμετωπίσει ζητήματα αντίστοιχα με του Κέρκλαντ.

«Εμείς θέλουμε να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο για οτιδήποτε παίρνει ο αθλητής και να μην υπάρχει συγχορήγηση, οπότε γενικώς δεν τη χρησιμοποιούμε. Γνωρίζουμε πως ό,τι μπορεί να προκαλέσει εθισμό, ειδικά σε αθλητές, πρέπει να αποφεύγεται σαν τον διάβολο. Ούτως ή άλλως δεν έχει αντιφλεγμονώδη δράση ενώ η δράση του φαρμάκου μπορεί να εκτιναχθεί αν υπάρξει συγχορήγηση με άλλα φάρμακα, όπως η αντικαταθλιπτική αγωγή», τονίζει στο Gazzetta γιατρός με πείρα στο υψηλότερο επίπεδο αθλητισμού στη χώρα μας. Ωστόσο, υπάρχει πάντα ο φόβος στην ανεξέλεγκτη αγορά του internet και των παρα-κυκλωμάτων ένας αθλητής να έρθει σε επαφή με την ουσία. Ακόμα και χωρίς να ξέρει τι ακριβώς είναι αυτό που λαμβάνει.

Στον διάλογο, πάντως, έρχονται γενικότερα τα παυσίπονα. Ο Μάικλ Μπένετ, ο οποίος έπαιξε σε αρκετές ομάδες και πλέον είναι στέλεχος της PFA, δεν έκανε ποτέ του χρήση τραμαδόλης, ωστόσο τα φάρμακα έγιναν μέρος της ρουτίνας του. «Έπαιρνα παυσίπονα πριν την προπόνηση και πριν τα ματς. Συνηθίζεις να λαμβάνεις δύο-τρία χάπια τη μέρα και ακόμα κι όταν το θέμα που αντιμετώπιζες δεν υπάρχει πια, συνεχίζεις να παίρνεις την αγωγή ή να αποθηκεύεις τα φάρμακα σε περίπτωση που τα ξαναχρειαστείς. Είναι αρκετά εύκολο να κολλήσεις και να εξαρτηθείς. Είμαστε σε έναν κλάδο, στον οποίο το σώμα σου φτάνει κάθε μέρα στα όριά του. Υπάρχουν μόνο 11 βασικοί. Οι παίκτες θα κάνουν ό,τι μπορούν για να παίξουν, να κερδίσουν συμβόλαια, να συντηρήσουν την καριέρα τους. Μπορείς να καταλάβεις πόσο εύκολο είναι να παγιδευτούν. Κάποιοι ίσως να μην καταλαβαίνουν καν ότι έχουν πρόβλημα», είπε στο Athletic.

Το 2017, η Washington Post αποκάλυψε ότι οι ομάδες του NFL δίνουν αφειδώς παυσίπονα στους παίκτες. Τόσο συχνά, που μέσα σε μία βδομάδα αντιστοιχούσαν στον καθένα έξι-επτά δόσεις. Έναν χρόνο μετά, ο 21χρονος Μπλέιν Πάντζετ βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του, σε ηλικία 21 ετών. Κατόπιν έρευνας, ανακαλύφθηκε ότι το χάπι που είχε πάρει και φαινομενικά έμοιαζε με ένα κλασικό παυσίπονο που του είχε δοθεί με συνταγή γιατρού, τελικά περιείχε καρφαιντανύλη, ένα συνθετικό οπιοειδές, το οποίο είναι υπερβολικά πιο ισχυρό από τη μορφίνη. Αποκαλύφθηκε, στη συνέχεια, ότι το είχε προμηθευτεί από έναν συναθλητή του.

Κι αν η τραμαδόλη πλέον έχει εντοπιστεί και ο κόσμος του αθλητισμού ενημερώνεται για τους κινδύνους της, υπάρχουν άλλα οπιοειδή, πολύ πιο ισχυρά, τα οποία κάνουν θραύση στις ΗΠΑ και η εισαγωγή τους σε ευρωπαϊκές χώρες έχει αυξηθεί ανησυχητικά. Η φαιντανύλη είναι ένα από αυτά και σύμφωνα με έρευνα του εθνικού Κέντρου Επιστημών Υγείας τον Δεκέμβριο του 2018, έγινε το νούμερο ένα θανατηφόρο ναρκωτικό στην Αμερική, ξεπερνώντας την ηρωίνη. Η σουφαιντανύλη, συγγενικό οπιοειδές, είναι 500 φορές πιο δυνατό από την μορφίνη.

Όταν επαγγελματίες ή ερασιτέχνες αθλητές μπαίνουν στον κόσμο αυτών των ναρκωτικών για να αντιμετωπίσουν δραστικά τον πόνο και να «κάνουν ό,τι μπορούν για να παίξουν», είναι δεδομένο ότι κάποιοι θα βρουν τον τρόπο για να τα αποκτήσουν, ακόμα κι αν χρειάζονται συνταγογράφηση ή θεωρούνται απαγορευμένα. Το ρίσκο είναι μεγάλο, αλλά συχνά το σκοτάδι του εθισμού και ο αυτοσκοπός του πρωταθλητισμού λειτουργούν ως παρωπίδες, ακόμα και για νέα παιδιά όπως ήταν ο Πάντζετ...