Καντέρ στο Gazzetta: «Ο Ερντογάν θα σας... μαχαιρώσει πισώπλατα στο τέλος»

Καντέρ στο Gazzetta: «Ο Ερντογάν θα σας... μαχαιρώσει πισώπλατα στο τέλος»

Γίνε η φωνή των άλλων. Δυνατή. Στεντόρεια. Ικανή να... γκρεμίσει κάθε στερεότυπο. Ο Ενές Καντέρ ακολούθησε το... εγχειρίδιο κατά γράμμα.

Και είδε τη ζωή του να αλλάζει. Απότομα. «Είμαστε οι επιλογές μας», έχει διαπιστώσει ο Ζαν Πολ Σαρτρ. Μόνο που ο Καντέρ κατάλαβε πώς κάθε επιλογή, φέρει συνέπειες.

bwin sponsored

Τις αποδέχτηκε όλες. Χωρίς να το σκεφτεί. Όταν ο ατζέντης του, τον ενημέρωνε πως η ρότα που είχε τραβήξει, κόντρα στην Κίνα και τη Nike, θα του έβλαπτε την καριέρα του και τον τραπεζικό του λογαριασμό, του αποκρίθηκε ότι κατάλαβε τι του λέει και έκλεισε το τηλέφωνο. Δεν του μίλησε ξανά από τότε. Και συνέχισε να είναι η φωνή των άλλων.

Ο Καντέρ έφτασε στην Ελλάδα για άλλη μία επίσκεψη. Και ένα ακόμα camp για παιδιά. Αλλά δεν μόνο αυτός ο σκοπός της επίσκεψής του. Θα συναντήσει και Τούρκους πολίτες, οι οποίες άφησαν πίσω τη χώρα τους για να ξεφύγουν από το καθεστώς του Ρετζέτ Ταγίπ Ερντογάν.

Το Gazzetta συνάντησε τον Τούρκο σέντερ, με θητεία στους Γιούτα Τζαζ, τους Νιου Γιορκ Νικς, τους Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς, τους Οκλαχόμα Σίτι Θάντερ και τους Μπόστον Σέλτικς.

Η κουβέντα μαζί του προκαλεί πολλά συναισθήματα. Θαυμασμό για έναν άνθρωπο που άφησε τη ζωή του για να κάνει αυτό που πιστεύει ότι είναι σωστό.

Φόβο, για όσα κάνει και δεν θα μπορούσαν να τα πράξουν όλα. Ο Καντέρ μιλάει για το ΝΒΑ και το... διωγμό που του επέβαλλε, το ενδεχόμενο να παίξει ξανά μπάσκετ, αλλά και για τον μοναδικό συμπαίκτη που έχει επικοινωνία μετά από 11 χρόνια στο ΝΒΑ.

image

«Αυτό που έκανε το ΝΒΑ είναι απαίσιο, θα έπρεπε να ντρέπονται»

Τι έκανες τον τελευταίο χρόνο, από τότε που επισκέφθηκες την Ελλάδα για τελευταία φορά;

«Αυτή τη στιγμή γυρίζω τον κόσμο. Και μιλάω σε Βουλές, συναντάω προέδρους και πρωθυπουργούς και συζητώ με βουλευτές και μέλη του Κονγκρέσου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη βιαιότητα στον κόσμο, για πολιτικούς κρατούμενους. Και προσπαθώ να χρησιμοποιήσω την επιρροή μου για να απελευθερώσω πολιτικούς κρατούμενους από τη χώρα μου, την Τουρκία, αλλά και από τον υπόλοιπο κόσμο.

Πάντα προσπαθώ να κάνω κάποιες δράσεις για να βοηθήσω τον κόσμο που έχει ανάγκη. Υπάρχουν πολλές ιστορίες εκεί έξω, οι οποίες πρέπει να ακουστούν. Προσπαθώ να χρησιμοποιήσω την πλατφόρμα μου για να ακουστούν όσοι αθώοι δεν έχουν φωνή».

Άρα συνεχίζεις να κάνεις ό,τι έκανες παίζοντας στο ΝΒΑ, μόνο που πλέον δεν έχει θέση εκεί...

«Ναι! Ο λόγος που δεν παίζω μπάσκετ αφορά το ΝΒΑ, την Κίνα και τη σχέση τους. Το ΝΒΑ βγάζει τόσα πολλά χρήματα από το κινεζικό κομμουνιστικό κόμμα και αν είσαι παίκτης και πεις κάτι αρνητικό γι' αυτή την την κυβέρνηση, τότε θα... κοπείς. Θα σε διώξουν από τη Λίγκα. Αλλά δεν το μετανιώνω, αυτό που κάνω είναι μεγαλύτερο από το μπάσκετ και από το ΝΒΑ».

Το περίμενες αυτό, όταν άρχισες να μιλάς για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την Τουρκία, για την Κίνα;

«Είναι ενδιαφέρουσα ερώτηση. Δεν μιλάω για την πολιτική. Αλλά για τα ανθρώπινα δικαιώματα και όλοι θα έπρεπε να ενδιαφέρονται γι' αυτά. Αυτό πρέπει να κάνεις αν έχεις καρδιά και συναισθήματα. Δεν το περίμενα, αλλά αυτό που έκανε το ΝΒΑ είναι απαίσιο. Θα έπρεπε να ντρέπονται».

image

Θέλεις να παίξεις ξανά μπάσκετ;

«Ναι, θέλω να παίξω ξανά. Είμαι μόλις 31 ετών, υγιής, είμαι σε καλή κατάσταση, όπως βλέπεις, δεν έχω παχύνει, ακόμη προπονούμαι. Αλλά δυστυχώς είναι αδύνατο, είτε στην Αμερική, είτε στην Ευρώπη, είτε παντού. Στην Ευρώπη δεν μπορώ να παίξω αφού ο Ερντογάν με έχει επικηρύξει. Η αμερικανική κυβέρνηση και το FBI δεν θέλουν να μένω παραπάνω από μία εβδομάδα σε μία χώρα.

Λατρεύω το ευρωπαϊκό μπάσκετ, μεγάλωσα όντας ένας τεράστιος θαυμαστής του ευρωπαϊκού μπάσκετ, όλοι ξέρουν πόσο αγαπώ τον Παναθηναϊκό, τον οποίο ακόμα παρακολουθώ, αλλά δεν είναι δυνατόν λόγω του Ερντογάν και αυτό μου ραγίζει την καρδιά».

Παλιότερα, το ΝΒΑ συνήθιζε να τιμωρεί με αποκλεισμό παίκτες που έκαναν χρήση ναρκωτικών ή είχαν παραβατική συμπεριφορά. Με εσένα ως παράδειγμα, πλέον μπορούν να «τιμωρήσουν» κάποιον που μιλάει αρνητικά για τους λάθος ανθρώπους. Γιατί συμβαίνει αυτό;

«Επειδή το ΝΒΑ έχει γίνει τόσο πολιτικό, μέχρι τη στιγμή που θα βλάψει την τσέπη τους. Αν μιλήσεις για οτιδήποτε μπορεί να... χτυπήσει τα χρήματα ή τις δουλειές τους, τότε αμέσως σε διώχνουν. Δεν τους ενδιαφέρουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν τους ενδιαφέρει να κάνουν το σωστό.

Το μόνο που τους νοιάζει είναι να κερδίσουν περισσότερα χρήματα και να κάνουν περισσότερες μπίζνες. Έχουν συνεργασία με τη μεγαλύτερη δικτατορία του πλανήτη, την Κίνα. Και κριτικάρουν όλα τα προβλήματα που υπάρχουν στην Αμερική, αλλά για τα υπόλοιπα σιωπούν. Επειδή είναι δειλοί».

Η... συμβουλή του ατζέντη του Καντέρ

Όταν ξεκίνησες να ασκείς κριτική για την Κίνα, υπήρξε κάποιος από το ΝΒΑ που σου μίλησε και σου ζήτησε να ηρεμήσεις και να μην ασχολείσαι με αυτά τα ζητήματα;

«Είχα μία συζήτηση με τον ατζέντη μου, μου είπε ότι δουλεύω για εσένα και όχι για το ΝΒΑ, οπότε πρέπει να είμαι ειλικρινής μαζί σου. Αν συνεχίσεις να μιλάς για την Κίνα και να ασκείς κριτική στη Nike δεν θα παίξεις ξανά μπάσκετ στο ΝΒΑ.

Είσαι αρκετά νέος, μπορείς να παίξεις 6-7 χρόνια στη λίγκα και αυτό θα σου κοστίσει κάπου ανάμεσα στα 40 με 50 εκατομμύρια δολάρια. Είπα “ΟΚ”, έκλεισα το τηλέφωνο και δεν μίλησα ξανά με τον ατζέντη μου. Επειδή ξέρω ότι κάνω το σωστό, ότι κάνω κάτι μεγαλύτερο από το μπάσκετ, απ' όλα».

«Δεν μπορώ να παίξω μπάσκετ ούτε στις ΗΠΑ, ούτε στην Ευρώπη»

image

«Μόνο ο Στίβεν Άνταμς μου μιλάει, οι άλλοι φοβούνται»

Έχεις επικοινωνία με τους συμπαίκτες σου από το ΝΒΑ;

«Ο μοναδικός που έχω επαφή είναι ο Στίβεν Άνταμς. Δυστυχώς, οι υπόλοιποι φοβούνται να μου μιλήσουν, επειδή ξέρουν ότι αυτό μπορεί να τους στοιχίσει κάποιες χορηγικές συμφωνίες και στις πωλήσεις των φανελών τους».

Το έχεις πει παλιότερα, το είπε και στην αρχή: Δεν μετανιώνεις για όσα έχεις κάνει. Πώς είναι αυτό για έναν άνθρωπο που φαινομενικά είχε τα πάντα απλωμένα στα πόδια του;

«Ο κόσμος συζητάει για την καριέρα μου, για τα χρήματα που έχω χάσει ή θα μπορούσα να έχω κερδίσει. Αλλά μιλάω για πράγματα που γίνονται στην Τουρκία. Έχω να δω την οικογένειά μου για δέκα χρόνια. Οπότε η οικογένεια μου είναι πάντα πρώτη, πριν την καριέρα μου, πριν τα χρήματα. Ακόμα και αυτό, ήθελα να κάνω το σωστό και ας μην μπορώ να τους δω για δέκα χρόνια.

Πολλοί άνθρωποι υποφέρουν παγκοσμίως, ενώ εμείς παίζουμε μπάσκετ στις ΗΠΑ και ζούμε μία άνετη ζωή. Στην άλλη πλευρά του κόσμου, κάποιοι χάνουν τους αγαπημένους τους, τις ζωές και τα σπίτια τους. Γι' αυτό το λόγο, θέλω να κάνω το σωστό».

Δίχως τα χρήματα του ΝΒΑ, τι συμβαίνει με το εισόδημά σου; Να το πω απλά, πώς βγαίνουν τα ως προς το ζην, πλέον;

«Κάνω πολλές ομιλίες. Αν κάνεις τη δουλειά του Θεού, Αυτός θα σε προσέχει, ό,τι και να συμβεί. Στη ζωή μου δεν είχα μεγάλες ανησυχίες, γιατί ξέρω ότι κάνω το σωστό και ό,τι και να γίνει ο Θεός θα με προσέχει».

Ας μιλήσουμε και για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ήταν στην Αθήνα πριν από μερικές ημέρες. Πώς κέρδισε ξανά τις εκλογές;

«Πρώτα απ' όλα, υπάρχουν πολλές αναφορές και πολλά βίντεο που δείχνουν ότι... έκλεψε στις εκλογές. Για την ακρίβεια, μπλόκαρε τους διεθνείς παρατηρητές, έτσι ώστε η παράταξή του να μπορέσει να... κλέψει. Επίσης, ελέγχει τα Μέσα Ενημέρωσης στην Τουρκία.

Κάνει “πλύση εγκεφάλου” στον κόσμο. Για κάποιο λόγο, λοιπόν, ήθελαν να τον ψηφίσουν. Πολλοί δημοσιογράφοι και ηγέτες που μπορούν να του αντιταχθούν είναι στη φυλακή. Δες τον ηγέτη των Κούρδων, Σελαχατίμ Ντεμιρτάς, είναι όλοι στη φυλακή».

Πιστεύεις ότι κάποτε θα αλλάξει η ηγεσία στην Τουρκία;

«Ο Ερντογάν πρέπει να φύγει. Θα χρειαστεί καιρός, αλλά ξέρω ότι θα αλλάξει. Είμαι σίγουρος».

Τι θα χρειαστεί, όμως, γι' αυτό; Εσύ έχεις κάνει τις δικές του θυσίες, οι Τούρκοι τι πρέπει να κάνουν;

«Πρέπει να μορφώσουμε τον κόσμο. Ειδικά τους νέους. Οι δικτάτορες θέλουν να περιτριγυρίζονται από ανθρώπους που λένε συνεχώς “ναι”. Οι νέοι θα αρχίσουν να ρωτούν πράγματα. Όταν αποκτήσεις πρότυπα που θυσιάζουν πολλά, μόλις τοποθετήσεις ένα ερωτηματικό πάνω από το κεφάλι τους, πιστεύω ότι αυτή θα είναι η αρχή. Πρέπει να φύγει. Η Τουρκία είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ.

Και ποιος ηγέτης των μελών του ΝΑΤΟ πήρε ανοικτά το μέρος της Χαμάς; Ρωτάω και όλους όσους διαβάσουν αυτή τη συνέντευξη: Ποιος ηγέτης χρηματοδοτεί τον ISIS ή τη Χαμάς; Ποιος τους δίνει τουρκικά διαβατήρια;».

Η Τουρκία έχει θέματα με τους Κούρδους. Στο μυαλό μου είναι το... Ισραήλ της περιοχής. Πώς παίρνουν το μέρος της Χαμάς και των Παλαιστίνιων, ενώ κάνουν τα ίδια στις δικές τους περιοχές;

«Ο λόγος που προσπαθεί να είναι φίλος με την Ελλάδα, είναι επειδή έχει απομείνει μόνος στον κόσμο. Μετά την υποστήριξη της Χαμάς, πολλοί ηγέτες των κρατών της Δύσης είπαν ότι ως εδώ, ανεχτήκαμε αρκετά. Και του είπαν ότι είναι μόνος του.

Η οικονομία δεν έχει σταθερότητα. Θέλει να έχει καλύτερες σχέσεις με τους Έλληνες, στην προσπάθειά του να φτιάξει την οικονομία. Αλλά έχω μιλήσει αρκετά και με τους Έλληνες. Όταν ήρθα στη χώρα για πρώτη φορά, μου έλεγαν ότι ο... εχθρός σου ήταν εδώ.

Αλλά ξέρεις κάτι, δεν τον γουστάρουμε, έκανε αυτό το ψεύτικο χαμόγελο. Αλλά ξέρουμε το πραγματικό του πρόσωπο. Θέλω να πω στην ελληνική κυβέρνηση, σας παρακαλώ να προσέχετε, γιατί στο τέλος θα σας... μαχαιρώσει πισώπλατα».

«Ποιος ηγέτης χρηματοδοτεί τον ISIS ή τη Χαμάς;»

image

«Μου ραγίζει την καρδιά ότι δεν μπορώ να παίξω μπάσκετ»

Έχεις να πας στην Κωνσταντινούπολη και την Τουρκία σχεδόν 10 χρόνια. Σου λείπει;

Πρέπει να το πω, αγαπώ τη χώρα μου, αγαπώ τη σημαία μου, αγαπώ τους ανθρώπους της χώρας. Το πρόβλημα μου δεν είναι με την Τουρκία, αλλά με το καθεστώς Ερντογάν. Όταν φύγει, η Τουρκία θα γίνει ελεύθερη και Δημοκρατική. Τότε θα ήθελα πάρα πολύ να πάω πίσω».

Αφού σταμάτησες να παίζεις μπάσκετ και ασχολήθηκες με τα κοινά, θυμάσαι ποια είναι η πιο χαρούμενη στιγμή που έζησες;

«Διοργανώνω διάφορα καμπ σε όλο τον κόσμο. Πέρσι είχα έρθει και στην Ελλάδα για ένα καμπ, Ήταν για Έλληνες και Τούρκους και θυμάμαι να βλέπω τα παιδιά να μιλούν, να ανταλλάσσουν τηλέφωνα και λογαριασμούς social media. Αυτή ήταν η πραγματική χαρά μου.

Ο Ερντογάν δεν πρεσβεύει τους Τούρκους. Θέλω να ξέρουν όλοι πως είμαστε αδέρφια. Και μόλις αυτή η πολιτική τρέλα ολοκληρωθεί, θα γίνουμε ξανά οι καλύτερο φίλοι».

Θυμάσαι και τη χειρότερη στιγμή;

«Νομίζω ότι ήταν η επανεκλογή του Ερντογάν. Ήταν η χειρότερη, γιατί πολλοί υποφέρουν στις φυλακές και η επανεκλογή του σημαίνει άλλα τέσσερα άσχημα χρόνια».

Ήρθες ξανά στην Ελλάδα μετά από ένα χρόνο. Γιατί τη διάλεξες για άλλη μία φορά;

«Είμαι ευγνώμονας στους Έλληνες και στην ελληνική κυβέρνηση, γιατί στη χώρα σας βρίσκονται αρκετοί Τούρκοι, οι οποίοι έχουν διαφύγει από την πίεση του Ερντογάν και οι Έλληνες τους άνοιξαν τις αγκαλιές τους. Ό,τι και αν κάνω για τους Έλληνες δεν είναι αρκετό. Γι' αυτούς τους ανθρώπους, η Ελλάδα έχει γίνει το δεύτερο τους σπίτι».

«Λόγω της... επικήρυξης μπορώ να ταξιδέψω σε 29 χώρες στον κόσμο. Αυτό μου είπε το FBI. Μετά από εδώ θα πάω και σε μία άλλη χώρα, αλλά δεν μπορώ να την αποκαλύψω. Είναι μυστικό. Θέλω όλα τα παιδιά να ανοίξουν την καρδιά τους στο διάλογο, σε άλλες θρησκείες, σε άλλα χρώματα, σε άλλους ανθρώπους. Είναι μεγάλη δουλειά».

Πώς είναι για έναν επαγγελματία να πρέπει να σταματήσει να παίζει; Πώς πρέπει να πείσει τον εαυτό του γι' αυτό;

«Είναι σπαραξικάρδιο. Μου λείπουν οι συμπαίκτες μου, μου λείπει η ανταγωνιστικότητα, μου λείπουν τα play-offs. Αλλά κάποιες φορές μερικοί πρέπει να κάνουν θυσίες, έτσι ώστε άλλοι να μπορέσουν να ζήσουν καλύτερα τη ζωή τους. Ξέρω ότι ο κόσμος εκτιμά αυτό που κάνω και είναι κάτι μεγαλύτερο από εμένα».

Ωστόσο, το λες και μοιάζει να είναι τόσο εύκολο. Είναι έτσι;

«Είναι το έργο του Θεού. Τον εμπιστεύομαι και γι' αυτό το λόγο με κάνει να αισθάνομαι καλύτερα».

@Photo credits: NBA/Getty Images, Χρήστος Λώλος