Ντένις Ρόντμαν: Ατέλειωτη χειμωνιάτικη λιακάδα
Ο Ντένις Ρόντμαν ήξερε, ξέρει, ότι είναι τρέλα να μην έχεις τρέλα. Κάποια στιγμή συνειδητοποίησε σε τι κόσμο ζει, σε ποιον έζησε και σε ποιον θα ζήσει. Και ξέρετε τι κατάλαβε; Πως παρανοϊκός είναι αυτός που αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει γύρω του. Ο κόσμος είναι φτιαγμένος για τους πολλούς και τις εξαιρέσεις τους. Ε, μαντέψτε πού ανήκει ο Ρόντμαν. Μπήκε σε καλούπια; Ναι. Τα έσπασε; Όταν ήθελε και όπως ήθελε. Παίκτης-εργαλείο για κάθε προπονητή, πάντα στην υπηρεσία του συνόλου. Και όταν ήθελε να δραπετεύσει, να ξεφύγει από το ασφυκτικό πλαίσιο, το έκανε με τον τρόπο του. Αυτοί που νόμιζαν ότι τον ήξεραν, δέχονταν το ράπισμα του ξαφνιάσματός του. Αυτοί που ήταν έτοιμοι να αντιπαρατεθούν μαζί του σωματικά, εισέπρατταν το πονηρό χαμόγελο ενός εφήβου και τη γυρισμένη πλάτη του. Αυτοί που τον θεωρούσαν δεδομένο, ένιωθαν την ορμή και την οργή του. Βλέποντας ξανά τον άνθρωπο, παίκτη, Ρόντμαν καταλήγεις στο ενδιάμεσο ενός ασταμάτητου διχασμού. Παρακολουθώντας τον δέχεσαι την ενέργεια της ασταμάτητης performance και τη σιγουριά της ομαδικής, προβαρισμένης, πράξης. Ο δρόμος που χάραξε ανήκει στους φευγάτους, στα «κακά παιδιά» και στους φρενιασμένους «ταύρους». Και ναι, λείπει η άχρωμη συνέπεια και το πολύχρωμο μαλλί του. Γιατί, τι είναι η ζωή; Μια χειμωνιάτικη λιακάδα, μια ωραία τρέλα του Ντένις Ρόντμαν.
Γράφουν οι Μαριλένα Καλόπλαστου, Αλέξανδρος Στεργιόπουλος
Ο καλύτερος συμπαίκτης
Ο Ντένις Ρόντμαν ήταν ο απόλυτος παίκτης προπονητή και ο καλύτερος συμπαίκτης. Το δηλώνουμε απλά και κατηγορηματικά. Και η μοίρα του, αγωνιστικά, σε επίπεδο αθλητικής υστεροφημίας, ξέρετε ποια ήταν; Να υποτιμηθεί! Ναι, αυτός ο παικταράς δεν έχει λάβει την προσοχή που του αξίζει. Δεν θα τον βρείτε εύκολα σε all time πεντάδες. Δεν θα ακούσετε το όνομά του πρώτο στη λίστα με τους κορυφαίους. Και ξέρετε γιατί; Διότι άπαντες κοιτάμε τη μία πλευρά του παιχνιδιού, την επίθεση. Πρώτα και μόνο το θέαμα. Πρώτα και μόνο οι πόντοι και τα μεγάλα σουτ. Πρώτα αυτό που θέλει η εικόνα και ο κόσμος, νίκες. Γιατί, όμως, μια βουτιά για μια χαμένη μπάλα, ένα ριμπάουντ που δίνει το έναυσμα, μια άμυνα απέναντι σε προικισμένους, επιθετικά, αντιπάλους, να αγνοούνται; Ίσως γιατί, στο τέλος, οι θεατές αποφασίζουν και «επιβάλλουν» τη δύναμη της επίθεσης. Ξέρετε, είναι η ισχύς του νόμου της αγοράς, αυτή που λέει ότι τα εισιτήρια, η τηλεθέαση, τα views, μετράνε πάνω απ’ όλα και αυτά τα φέρνει η επίθεση. Ε, σε αυτό το αυταρχικό πλαίσιο ο Ρόντμαν δεν χωρά. Και δεν τον νοιάζει καθόλου! Η αδικία, βέβαια, παραμένει και στην περίπτωσή του έχουμε το εξής παράδοξο: Ο ακατάδεκτος κανόνας δεν δέχεται την εξαίρεση! Ο Ρόντμαν, ωστόσο, πάντα θα είναι η εξαίρεση, πάντα το αυθεντικό παράδοξο, και πάντα θα αποτελεί ουσιαστικό, αξιόλογο, παράδειγμα παίκτη.
Ας ρίξουμε μια ματιά στο παλμαρέ του. Ο «τρελό» Ντένις στη διάρκεια της καριέρας του κέρδισε: 5 πρωταθλήματα ΝΒΑ, δύο φορές τον τίτλο του Καλύτερου Αμυντικού, εφτά φορές ήταν μέλος της Καλύτερης Αμυντικής Πεντάδας και άλλες τόσες ήταν ο καλύτερος ριμπάουντερ. Για να καταλάβετε την αξία του, διαβάστε το εξής: μπορούσε να σταματήσει κάθε αντίπαλο, από πόιντ γκαρντ μέχρι σέντερ. Αυτό είναι διαπίστωση του ΝΒΑ τη σεζόν (90-91) που του απονεμήθηκε για δεύτερη φορά το βραβείο «DPOY» [σ.σ Defensive Player Of The Year]. Ο Ρόντμαν, όμως, δεν ήταν μόνο άμυνα. Ήταν και ριμπάουντ. Στη διάρκεια της κυριαρχίας του σε αυτόν τον κομβικό τομέα, είχε, στη χειρότερη περίπτωση 14.9 ανά παιχνίδι και στην καλύτερη 18.7! Λείπει κάτι, έτσι δεν είναι; Το ύψος του. Τι κι αν είναι 2.01μ.; Όταν αγωνιζόταν εκμηδένιζε τις αποστάσεις και τα μεγέθη των άλλων. Μπήκε στο ΝΒΑ το 1986 και έκανε θραύση στα 90’s. Οι παλιοί θυμηθείτε, οι νέοι ψάξτε να δείτε ποιοι γέμιζαν το «ζωγραφιστό» εκείνη την εποχή: Καρλ Μαλόουν, Τσαρλς Μπάρκλεϊ, Χακίμ Ολάζουον, Ντέιβιντ Ρόμπινσον, Πάτρικ Γιούινγκ, Ντικέμπε Μουτόμπο, Σακίλ Ο’ Νιλ. Με αυτούς τα έβαλε και αυτούς κέρδισε! Είπατε κάτι;
Ο Ρόντμαν όπου κι αν έπαιξε, στην ακμή του, ήταν καταλυτικός, ουσιαστικός, ανεκτίμητος. Παράδειγμα νούμερο ένα. Όταν πήγε στους Σαν Αντόνιο Σπερς άνοιξε τον δρόμο στον Ρόμπινσον για να πάρει τον τίτλο του πρώτου σκόρερ. Με τον τρόπο του είπε στον «Ναύαρχο» βάζε την μπάλα στο καλάθι εσύ και εγώ θα αναλάβω τα ριμπάουντ. Εκείνη τη σεζόν, 1993-94, τελείωσε με 17.3 ριμπάουντ ανά αγώνα. Παράδειγμα νούμερο δύο. Ο Ρόντμαν ήταν ο παίκτης-«κλειδί» στην ομάδα των Μπουλς που έκανε το ιστορικό 72-10. Οι «Ταύροι» πήραν τότε έναν εκπληκτικό ριμπάουντερ κι ένα σπουδαίο αμυντικό. Φανταστείτε μια ομάδα με τρεις Ολ Σταρ Αμυντικούς. Εφιάλτης για τους αντιπάλους. Η παρουσία του Ρόντμαν έκανε εκείνη την ομάδα ανίκητη. Ναι, ήταν πολύ καλή, αλλά αυτός την πήγε σε άλλο επίπεδο. Ο Ντένις Ρόντμαν υπήρξε η επιτομή του ομαδικού παίκτη. Ήξερε τον ρόλο του και ήξερε ακριβώς τι πρέπει να κάνει. Ο παίκτης Ντένις Ρόντμαν ήταν αποφασισμένος, παθιασμένος, σκληρός και αυτός που πάντα θυσίαζε το «εγώ» για το «εμείς».
Bad as he wanna be
Στη ζωή του μακριά από το παρκέ ακολούθησε έναν μάλλον αντίθετο ρόλο. Χωρίς να το εκβιάζει ή να το επιδιώκει ήταν πάντοτε πρωταγωνιστής. Ένας pro athlete γεματός τατουάζ και piercing, βαμμένα μαλλιά και ειλικρινές ενδιαφέρον για την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα στο 2024 δεν είναι υποκείμενο συζήτησης. Τη δεκαετία του '90 όμως ήταν σχεδόν case study.
Δεν γνώρισε πατέρα. Όταν ήταν τριών χρόνων τούς παράτησε κι έφυγε. Η μαμά του έκανε τρεις δουλειές παράλληλα για να συντηρεί την οικογένεια. Ισχυρίζεται ότι δεν άκουσε ποτέ «σ’ αγαπώ» από τα χείλη της. Σίγουρα δεν το ένιωσε. Ουσιαστικά ο Ρόντμαν μεγάλωσε με τις αδερφές του. Εκείνες τού έμαθαν να νιώθει άνετα μέσα σε ένα γυναικείο φόρεμα. Γι' αυτό αργότερα υπήρξε ο πρώτος μαύρος άνδρας, προερχόμενος από ένα παραδοσιακά ανδροκρατούμενο χώρο, που «αγκάλιασε» τόσο φυσικά και ανεπιτήδευτα τη θηλυκότητα, αδιαφορώντας για τους ψιθύρους...
«Είμαι ο κανένας και έρχομαι απευθείας από το πουθενά», είχε απαντήσει σε δημοσιογράφο το 1986 που ήθελε να μάθει ποιο ήταν εκείνο το παιδί που απείχε από τους εντυπωσιακού αναστήματος και μεγάλου όγκου NBAres. Το μπάσκετ υπήρξε για χρόνια η δομή στη ζωή του. Η σπονδυλική στήλη. Έξω από αυτό σεργιάνιζε στη ζωή χωρίς συγκεκριμένο σκοπό. Πάρταρε ασταμάτητα και ξόδευε πιο γρήγορα από όσο μπορούσε. Αφιερώθηκε σε μια και μόνο αποστολή: να νιώθει καλά.
Από την στιγμή της αναγέννησής του, όταν φλέρταρε με την αυτοκτονία μετά τα πρώτα 8 χρόνια επαγγελματικής καριέρας, όταν τελικά «σκότωσε» τον Ντένις, το φοβικό παιδί από το Ντάλας, για να γεννηθεί ο Ντένις Ρόντμαν όπως υπάρχει στη συλλογική φαντασία, ο ροκ σταρ, ο εκκεντρικός, ο αφτιασίδωτος, από εκείνη την στιγμή, τον ενδιέφερε να βρει ανθρώπους που ζούσαν τόσο τολμηρά όσο εκείνος λαχταρούσε, γυρίζοντας με θράσος την πλάτη στο κοινά αποδεκτό. Και κάτι ακόμα. Να νιώθει ότι τον αγαπούν.
Έφτασε ως τη... Βόρεια Κορέα και τον Κιμ Γιονγκ Ουν. Δήλωσε τότε πως δεν γνώριζε για το αυταρχικό καθεστώς που διαπράττει τακτικά παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μπορεί να ισχύει. Δύσκολα. Σίγουρα μετέπειτα έμαθε, κι όμως συνέχισε να επισκέπτεται τη χώρα και να δηλώνει τον βορειοκορεάτη αρχηγό του κράτους ως φίλο του. Γιατί; Γιατί χρειαζόταν πάντοτε να αισθάνεται ότι τον αγαπούν. Από οποιαδήποτε πηγή κι αν προέρχεται αυτή η αγάπη.
Ήρθε απ' το πουθενά, στέριωσε στο πάντα
Το φοβικό παιδί, ο χαμένος έφηβος, ο ορμητικός 30άρης. Το αναπόσπαστο μέλος μιας ονειρεμένης τριάδας των Μπουλς των 90s. Ο πέντε φορές νικητής του NBA, ο μεγαλύτερος ριμπάουντερ όλων των εποχών. Το «σκουλήκι». Ο χειμαρρώδης αντιστάρ. Ο Ντένις Ρόντμαν. Αυτός που αυτομαστιγώθηκε δημόσια, παραδεχόμενος ότι είναι κακός σύζυγος, κακός πατέρας, κακός γιος. Κι όλα αυτά στην τελετή που έγινε προς τιμήν του, τη μέρα που το όνομά του έβρισκε τη θέση του στο Hall Of Fame του NBA. Δεν έπαιξα το παιχνίδι για τα λεφτά. Δεν έπαιξα το παιχνίδι για να γίνω διάσημος. Αυτό που βλέπετε εδώ είναι περίπου μια ψευδαίσθηση, είμαι αυτός που θέλει να είναι γεμάτος χρώματα. Για πολλά χρόνια έκαιγα το κερί και από τις δύο πλευρές. Γι’ αυτό και εκπλήσσομαι που είμαι ακόμα εδώ. Εδώ ζωντανός, όχι εδώ στο Hall of Fame, είπε. Ένας μαέστρος του αντικομφορμισμού που ζητιάνευε αποδοχή κι αγάπη. Ένας αντι-σταρ. Ένα αντι-πρότυπο που άργησε να «αγκαλιάσει» τη διαφορετικότητά του κι όταν το έκανε, δεν έβαλε φρένο πουθενά φτιάχνοντας ένα μύθο αντάξιο πολιτιστικού φαινομένου.
Κάθισα στο αμάξι με ένα όπλο στα γόνατά μου, προσπαθώντας να αποφασίσω αν πρέπει να αυτοκτονήσω. Κοιτάζοντας την ατελείωτη άσφαλτο και το τεράστιο γήπεδο των Πίστονς ανακάλυψα ότι ήμουν έτοιμος να τελειώνω, προκειμένου να αποφύγω να γίνω αυτό που γινόμουν. Η ζωή μου κατέρρεε και με πλάκωνε επειδή δεν μπορούσα να συνεχίσω να είμαι αυτός που ήθελαν όλοι να είμαι. Ήμουν μόνος, ολομόναχος, αλλά τελικά αποφάσισα να μην προδώσω τον εαυτό μου και "πυροβόλησα" τον απατεώνα Ντένις Ρόντμαν που είχε προσπαθήσει να συμμορφωθεί με αυτό που περίμεναν οι άλλοι από αυτόν και έτσι άλλαξε η ζωή μου. Χάρη σ’ εκείνη τη νύχτα ο Ντένις Ρόντμαν που βλέπετε είναι το πρωτότυπο, είναι αυτός που έπρεπε να βλέπατε εξαρχής. Αυτός είναι, κυρίες και κύριοι Ντένις Ρόντμαν.