Ο Σωτήρης Καϊάφας και το χρυσό του παπούτσι

Η συνέντευξη πραγματοποιείται στο κατάστημα με οικοδομικά υλικά που διαθέτει η οικογένειά του στη Λευκωσία. Πάνω στο γραφείο υπάρχει ακουμπισμένη η μπλε θήκη με το θρυλικό Χρυσό Παπούτσι. Ο κ. Καϊάφας το κρατάει ακόμη στην κατοχή του και το δείχνει στα εγγόνια του, τα οποία ασχολούνται επίσης με το ποδόσφαιρο. Ο ίδιος δεν πρόκειται να ξεχάσει το βράδυ της απονομής στη Γαλλία.

«Η εκδήλωση έγινε στο Παρίσι. Πρέπει να είχα μπροστά μου πάνω από 20 κανάλια από όλη την Ευρώπη. Ήταν κάτι πρωτόγνωρο για μένα» θυμάται. Μόλις ήρθε η ώρα να πάρει τον λόγο, δεν είπε κουβέντα για το κατόρθωμά του, αλλά στάθηκε στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο που συνέβη δύο χρόνια πριν. «Τους είπα ότι είμαι πρόσφυγας. Ότι έχασα το σπίτι μου, την περιούσια μου. Ότι παραλίγο να με συλλάβουν και να με σκοτώσουν» εξηγεί.

Η ομιλία του αναπαράχθηκε σε όλα τα μεγάλα ευρωπαϊκά μέσα, ενώ ο Σωτήρης Καϊάφας έγινε λαϊκός ήρωας. Όταν, μάλιστα, επέστρεψε στην Κύπρο, τον υποδέχθηκε ο Αρχιεπίσκοπος και Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Μακάριος. Στο διαδίκτυο, μάλιστα, κυκλοφορεί μέχρι σήμερα η εικόνα του ποδοσφαιριστή να του δίνει το Χρυσό Παπούτσι προκειμένου να φωτογραφηθεί με αυτό.

Η εισβολή άλλαξε ριζικά τη ζωή τόσο του ίδιου όσο και της οικογένειάς του. «Χάσαμε τα πάντα. Με τον αδερφό μου είχαμε ένα τουβλοποιείο. Μαζί με αυτό και 27 σκάλες χωράφια. Ένα από αυτά ήταν στο σημείο που ξεκινούσε να γίνει το γήπεδο της Ομόνοιας. Κάναμε προπόνηση εκεί πριν την εισβολή. Ο πατέρας μου, όταν μάζευε λίγα λεφτά, είχε στον νου του να αγοράζει χωράφια. Αλλά, δεν έμεινε τίποτα. Άλλαξαν όλα μέσα σε μία μέρα» συμπληρώνει.

Ο Σωτήρης Καϊάφας γεννήθηκε και μεγάλωσε στο χωριό Μια Μηλιά, το οποίο σήμερα βρίσκεται στα Κατεχόμενα. Εκεί έμαθε να παίζει ποδόσφαιρο. «Το χωριό εκείνη την εποχή έβγαλε πολλούς ποδοσφαιριστές. Πέντε έπαιξαν στον Ολυμπιακό Λευκωσίας, τρεις στην Ομόνοια και δύο στο ΑΠΟΕΛ. Ερχόμασταν με το ποδήλατο στη Λευκωσία. Ήταν περίπου δέκα λεπτά».

Σε μια από αυτές τις διαδρομές, λοιπόν, αποφάσισε να επισκεφτεί μια προπόνηση και να περάσει από δοκιμαστικά. Οι άνθρωποι της ομάδας είδαν γρήγορα το ταλέντο του και τον έγραψαν στα δεύτερα. Στα 16 του είχε φτάσει η ώρα να παίξει και στη μεγάλη. Το οξύμωρο της όλης υπόθεσης ήταν ο, μετέπειτα κορυφαίος επιθετικός στην ιστορία του κυπριακού ποδοσφαίρου, έμελλε να ξεκινήσει από τη θέση του σέντερ μπακ.

«Αυτό που έκανε να ξεχωρίζω σε εκείνη την ηλικία ήταν ότι είχα πολύ καλή επαφή με το κεφάλι. Είχα το σωστό timing να σηκώνομαι για κεφαλιά που δεν το βρίσκεις εύκολα σε έναν ποδοσφαιριστή. Τότε δεν υπήρχαν ζώνες όπως σήμερα, έπρεπε να παίξεις τον αμυντικό man to man. Ήξερα δηλαδή πώς να αμυνθώ» σημειώνει. Σε ένα από τα τελευταία ματς της πρώτης του σεζόν με τη φανέλα της Ομόνοιας, ο προπονητής του αποφάσισε να τον βάλει μπροστά. Και όλα έκτοτε είναι ιστορία.

«Δεν μπορούσαμε με τίποτα να βάλουμε γκολ. Είχαμε πάρα πολλές ισοπαλίες. Έτσι πήγα μπροστά. Στο πρώτο μου παιχνίδι έβαλα δύο με κεφαλιά και στο επόμενο τρία. Και έτσι έμεινα εκεί». Ο Σωτήρης Καϊάφας αγωνίστηκε συνολικά σε 388 ματς, σημειώνοντας 261 γκολ. Υπάρχουν δύο που τα ξεχωρίζει με μιας. Πρόκειται για εκείνα που πέτυχε σε εκείνο το θρυλικό 4-0 κόντρα στον Άγιαξ, στις 7 Νοεμβρίου 1979, που έμεινε στην ιστορία.

«Μας υποτίμησε ο Άγιαξ. Ήμασταν και εμείς πολύ πικραμένοι με τον τρόπο που εξελίχθηκε το πρώτο ματς. Δεν ήταν μόνο το 10-0. Έβαζαν γκολ και πήγαιναν στο τέρμα γρήγορα για να πάρουν την μπάλα και να βάλουν κι άλλα. Μας έμεινε πολύ αυτή η εικόνα στο μυαλό μας» θυμάται.

Με την πρόκριση στην τρίτο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών να έχει ουσιαστικά κριθεί, στο εντός έδρας ματς της ρεβάνς, τα πράγματα ήταν διαφορετικά. «Στο πρώτο ματς ήμασταν τρομοκρατημένοι. Ακούγαμε το όνομα Άγιαξ και τρέμαμε. Εδώ δεν είχαμε άγχος. Είχα και τόσο κόσμο μαζί μας. Όταν βάλαμε το 3-0 έβλεπα στα μάτια τους πόσο έκπληκτοι ήταν. Μας κοιτούσαν από πάνω μέχρι κάτω και αναρτιόντουσαν: “καλά αυτοί είναι που τους κερδίσαμε 10-0;”» λέει γελώντας.

Το τελικό 4-0 της Ομόνοιας έμεινε στην ιστορία. Η απρόσμενη νίκη της κυπριακής ομάδας, μάλιστα, έγινε πρώτο θέμα στα μεγαλύτερα βρετανικά κανάλια, με το BBC μάλιστα να αναφέρει στο κεντρικό του δελτίο ότι: «δεν είναι ψέμα. Η Ομόνοια νίκησε τον Άγιαξ με τέσσερα γκολ διαφορά». Το τι επακολούθησε τόσο στο γήπεδο, όσο και στα αποδυτήρια δεν είχε προηγούμενο.

«Τότε παίρναμε μόλις δύο λίρες για κάθε νίκη. Η μόνη φορά που πήραμε πριμ ήταν μετά τη νίκη με τον Άγιαξ. Ήρθε ο πρόεδρος τότε να πανηγυρίσει μαζί μας στα αποδυτήρια και τότε ένας ποδοσφαιριστής τον ρώτησε: “πόσο είναι το πριμ, πρόεδρε;”. “Θα δούμε” του απάντησε. “Όχι, θα δούμε. 300 λίρες”. “Καλά, έντάξει”. Κι έτσι μετά το τέλος του ματς πήγαμε όλοι στα γραφεία της Ομόνοιας και πήραμε τα χρήματα» εξηγεί ο Σωτήρης Καϊάφας.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, είχε αρκετές προτάσεις από ομάδες τόσο της Κύπρου όσο και της Ελλάδας. Με αυτή που έφτασε πιο κοντά στο να υπογράψει ήταν η ΑΕΚ. «Είχα κλείσει σχεδόν. Το ξανασκέφτηκα όμως γιατί είχα το μαγαζί μου εδώ στη Λευκωσία. Πού να έφευγα; Δεν ήταν και τα λεφτά που δίνουν σήμερα».

Η πρόταση έγινε έναν χρόνο μετά τη συμμετοχή της Ομόνοιας στο ελληνικό πρωτάθλημα. Η συμμετοχή κυπριακών συλλόγων στην Α' Εθνική εφαρμόσθηκε κατά το χρονικό διάστημα 1967-1974 από τη Χούντα, με απώτερο σκοπό την ενοποίηση των δύο πρωταθλημάτων. Η Ομόνοια, όπως εξηγεί ο Σωτήρης Καϊάφας, εξαιτίας των αριστερών καταβολών της αντιμετώπισε αρκετές δυσκολίες κατά την παρουσία της στην Ελλάδα.

«Υπήρχε δύσκολη αντιμετώπιση από τη Χούντα γιατί ήμασταν μια αριστερή ομάδα. Είχαμε μεγάλο πρόβλημα με τη διαιτησία» συμπληρώνει. Παρά τις δυσχέρειες, δεν πρόκειται να ξεχάσει ποτέ εκείνη τη σεζόν. Το ίδιο και το εκτός έδρας παιχνίδι με τον Παναθηναϊκό στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας.

«Πρέπει να είχε 2 χιλιάδες Ομονοιάτες στις εξέδρες. Η ατμόσφαιρα ήταν εντυπωσιακή. Σε αυτό το παιχνίδι πέτυχα το πιο όμορφο γκολ της καριέρας μου. Ο Βασίλης Κωνσταντίνου, όποτε συναντιόμαστε, μου λέει ότι το θυμάται» λέει. Δεν είναι, όμως, ο μόνος. «Την τελευταία φορά που ήρθα στην Αθήνα με έπιασε ένας ηλικιωμένο 70αρης και με ρώτησε: “είσαστε από την Κύπρο; Θυμάμαι ένα Παναθηναϊκός - Ομόνοια”. Του λέω: “τι θυμάσαι;”. “Ένα ψηλό παιδί που μας έβαλε ένα γκολ”. “Θυμάσαι το όνομα;”. “Όχι, το ξέχασα”. “Μήπως είναι Καϊάφας;”. “Ναι”. “Είναι αυτός που σου μιλάει”. Μόλις του το είπα με αγκάλιασε και με φίλησε».

Μπορεί από το ποδόσφαιρο να μην έβγαλε χρήματα, αλλά η αγάπη και ο σεβασμός που λαμβάνει όλα αυτά τα χρόνια είναι ό,τι σημαντικότερο για εκείνον. «Όπου κι αν πάω, έρχονται οπαδοί του ΑΠΟΕΛ, του Ολυμπιακού Λευκωσίας, της ΑΕΚ Λάρνακας, μου μιλούν, με κερνάνε. Εγώ είμαι ένας άνθρωπος που δεν είμαι καθόλου φανατικός μέχρι σήμερα. Έχεις καλή ομάδα; Να πάρεις το πρωτάθλημα. Δεν έχεις; Να μην το πάρεις» δηλώνει.

Μέχρι σήμερα πηγαίνει σε όλα τα εντός έδρας παιχνίδια της Ομόνοιας. Πια, όμως, αυτό που τον θλίβει είναι ότι δε βλέπει πια πολλούς Κύπριους ποδοσφαιριστές στις ενδεκάδες. «Γίνεται να δικαιούσαι να έχεις μέχρι 17 ξένους σε μια ομάδα; Αυτό σημαίνει την καταστροφή του Κύπριου ποδοσφαιριστή. Και μετά σου λέει να φτιάξουμε και καλή εθνική ομάδα; Πηγαίνω στο γήπεδο, ακούω ένα όνομα και δεν ξέρω ούτε καν σε ποια θέση παίζει» καταλήγει.

Ο Σωτήρης Καϊάφας τελείωσε την καριέρα του κατακτώντας 11 πρωταθλήματα, 6 κύπελλα και 5 σούπερ καπ. Με το ποδόσφαιρο ενεργά ασχολήθηκε επίσης ο γιος του Κώστας, ο οποίος αγωνίστηκε επίσης στην Ομόνοια για 18 χρόνια, και πια οι τρεις εγγονοί του που παίζουν αντίστοιχα στον Ολυμπιακό Λευκωσίας, την Ομόνοια και τον Διγενή Ακρίτα Μόρφου. Ελπίζει ότι το Χρυσό Παπούτσι θα δώσει και σε εκείνους κίνητρο να συνεχίσουν. Άλλωστε δεν είναι και λίγο πράγμα να ξέρεις ότι ο παππούς σου είναι στην ίδια λίστα με όλους αυτούς τους τεράστιους σταρ του παγκοσμίου ποδοσφαίρου.