Ο Πανελλήνιος είναι ο σύλλογος που έφερε πίσω τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Ελλάδα

«Δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλος τέτοιος σύλλογος που στο καταστατικό του να σημειώνει κάτι τέτοιο» εξηγεί ο Αλέξης Αλεξόπουλος, νυν πρόεδρος του συλλόγου, όσο τοποθετεί και πάλι τα έγγραφα στη θέση τους. Ανάμεσα σε αυτά κι ακόμη ένα σπάνιο: ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα πρωτότυπα προγράμματα των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.

«Ο Πανελλήνιος έχει τεράστια συνεισφορά στην προσπάθεια αναβίωσης των αγώνων. Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της ΔΟΕ» επισημαίνει ο πρόεδρος, ενώ κάθεται στην καρέκλα του στην αίθουσα συνεδριάσεων, η οποία είναι γεμάτη με αμέτρητα τρόπαια και πορτραίτα ευεργετών του σωματείου στα 133 χρόνια ζωής.

Στη μαρμάρινη είσοδο των εγκαταστάσεων του Πανελληνίου στο Πεδίον του Άρεως υπάρχει μια μαρμάρινη τιμητική πλακέτα με όλα τα ονόματα των Ολυμπιονικών από το 1896 έως και σήμερα. Ποια είναι η ιστορία όμως αυτού του τόσο ιστορικού συλλόγου και πώς από την αποθέωση, έφτασε μια ανάσα από τη διάλυση;

Η ιστορία του ξεκινά το 1891. Τρία χρόνια αργότερα, στις 30 και 31 Μαϊου 1894, ίδρυσε τους πρώτους Αθλητικούς αγώνες στον χώρο που σήμερα βρίσκεται το Γυμναστήριο του Φωκιανού. Οι αγώνες έγιναν με επιτυχία, με τον Πανελλήνιο να κατακτά αρκετά μετάλλια. Υπήρχε, όμως, ένα μεγάλο αγκάθι. Δεν υπήρχε μόνιμη βάση των αθλητών για να κάνουν απρόσκοπτοι προπονήσεις.

Τη λύση τότε έδωσε ο πρίγκηπας Γεώργιος, ο οποίος παραχώρησε μια μεγάλη έκταση εντός του Πεδίου του Άρεως, την οποία και χρησιμοποιεί ως σήμερα. Κάθε γωνιά και κάθε διάδρομος που περνάμε είναι γεμάτος με τρόπαια. «Και αυτά είναι μόνο μερικά από όλα όσα έχουμε στη συλλογή μας. Αλλά έχουν χαθεί. Αλλά έχουν κλαπεί. Άσε μεγάλη ιστορία» εξηγεί ο πρόεδρος του Πανελλήνιου, Αλέξης Αλεξόπουλος.

Ο ίδιος εξηγεί τους λόγους για τους οποίους κάποτε ο Πανελλήνιος ήταν ο μεγαλύτερος αθλητικός σύλλογος στη χώρα. «Είχε μια οικονομική ευρωστία που δεν τη συναντούσες εύκολα εκείνη την εποχή. Όσοι ήθελαν να ασχοληθούν ενεργά με τον αθλητισμό έρχονταν κυρίως εδώ, ακόμη κι από άλλες πόλεις της Ελλάδας. Το ξέρεις ότι το πρώτο επίσημο ποδοσφαιρικό παιχνίδι που παίχτηκε στην Ελλάδα ήταν του Πανελληνίου κόντρα στον Ποδηλατικό Όμιλο; Οι διοικούντες του συλλόγου, όμως, δεν ήθελαν τη μπάλα γιατί τη θεωρούσαν παιχνίδι και όχι κλασικό άθλημα. Από εμάς έφυγε ο Καλαφάτης και ίδρυσε τον ΠΟΑ που στη συνέχεια εξελίχθηκε στον Παναθηναϊκό που όλοι γνωρίζουμε σήμερα. Ήμασταν η μήτρα που γέννησε πάρα πολλούς συλλόγους στο πέρασμα των χρόνων» σημειώνει ο κύριος Αλεξόπουλος.

Σε περίοπτη θέση, ανάμεσα στα κάδρα των προέδρων του, βρίσκεται και εκείνο του Δημητρίου Βικέλα, του πρώτου πρόεδρου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Η ιστορία του πώς βρέθηκε σε αυτό το αξίωμα παρουσιάζει τρομερό ενδιαφέρον.

Πηγαίνουμε πίσω σε εκείνο το έγγραφο του Πιερ ντε Κουμπερτέν, στο οποίο ζητά από τον Πανελλήνιο να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο Διεθνές Αθλητικό Συνέδριο του 1894. Εξαιτίας της έλλειψης πόρων, στο συνέδριο καταφθάνει ο Δημήτριος Βικέλας, ένας λόγιος της εποχής, ο οποίος, όμως, δεν είχε καμία σχέση με τον αθλητισμό. Τα λόγια του, όμως, είναι τέτοια που κάνουν όλους τους άλλους εκπροσώπους των χωρών να τον ανακηρύξουν πρώτο πρόεδρο.

Με αυτόν, ο Πανελλήνιος κατακτά συνολικά εννιά μετάλλια στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες στα αγωνίσματα της πάλης, του μαραθωνίου, της σφαιροβολίας, της σπάθης, του δίζυγου, του τριπλούν, της δισκοβολίας και της σκοποβολής. Η παράδοση της συμμετοχής αθλητών του σωματείου στους αγώνες συνεχίστηκε μέχρι και πρόσφατα, καθιστώντας το έτσι ένα από τα ελάχιστα στον κόσμο (και ίσως το μοναδικό) που δεν έχασε Ολυμπιάδα μέσα στα περισσότερα από 100 χρόνια ισχύος της. Φέτος η παράδοση, όμως, έσπασε.

Αυτό οφείλεται, όπως εξηγεί ο Αλέξης Αλεξόπουλος, στη μακρά περίοδο οικονομικών και διοικητικών δυσχερειών που πέρασε ο σύλλογος όλα τα προηγούμενα χρόνια. «Τον χρεώσανε και έτσι σήμερα δεν μπορούμε να είμαστε στο επίπεδο που θέλουμε. Ο Πανελλήνιος ήταν να κλείσει δύο φορές: μια το 2010 και μια τώρα μετά την πανδημία. Αλλά ευτυχώς τα καταφέραμε και είμαστε ακόμα εδώ».

Σήμερα μέτρα περισσότερους από 1.500 αθλούμενους. Ο κύριος Αλεξόπουλος στέκεται στη συγκεκριμένη λέξη. «Εμείς δεν μιλάμε ούτε για αθλητές, ούτε για πρωταθλητές, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να μαζέψουμε και πάλι κόσμο και να του μάθουμε την ιστορία και τη σημαντικότητα του συλλόγου» διαμηνύει. Τα δεδομένα, όπως εξηγεί, έχουν αλλάξει.

«Εμείς χτίζουμε αθλητές και μπορεί να έρθει ένας άλλος σύλλογος, να τον πάρει και να πάει χαμένη η επένδυση τόσων χρόνων. Και δεν μπορώ να πω, ο νέος νόμος που το επιτρέπει αυτό στον ερασιτέχνη αθλητή είναι προς όφελος του, αλλά έτσι βλέπουμε να χτίζονται σωματεία που από το πουθενά κάνουν επιτυχίες».

Αυτή τη στροφή βλέπει να γίνεται και στους Ολυμπιακούς Αγώνες. «Ο Βικέλας είχε συγκινήσει τότε τα μέλη της επιτροπής γιατί μίλησε για τα ιδεώδη των αρχαίων αγώνων. Έδωσε έμφαση στην ειρήνη και την εκεχειρία, έτσι όπως στην Αρχαία Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια παρατηρώ ότι όλα αυτά έχουν μπει σε δεύτερη και τρίτη μοίρα. Τα εμπορικά πρέπει να προσαρμοστούν στους αγώνες και όχι το ανάποδο» καταλήγει.

Η κουβέντα μας λήγει καθώς θα πρέπει να ετοιμαστεί καθώς σε λίγα λεπτά αναχωρεί το λεωφορείο με την ομάδα για τα Τρίκαλα, εκεί όπου πρόκειται να πραγματοποιηθεί το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ανδρών και Γυναικών Κ20. Ποιος ξέρει, ίσως, στους αγώνες να αναδειχθεί το επόμενο ταλέντο του Πανελληνίου που θα καταφέρει να αγωνιστεί στους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2028 που θα πραγματοποιηθούν στο Λος Άντζελες. Άλλωστε, είναι ιστορικό παράδοξο το σωματείο που φέρει το προσωνύμιο «ο σύλλογος των Ολυμπιονικών» να μη βρίσκεται σε αυτούς.