Σβεν Γκόραν Έρικσον: Ο φόρος τιμής ενός Έλληνα προπονητή που έζησε το μεγαλείο του

Για έναν φίλαθλο, η απόκτηση ενός εισιτηρίου σε ένα σημαντικό αθλητικό γεγονός, είναι μείζονος σημασίας, πόσο μάλλον όταν αυτό το γεγονός έχει ιδιαίτερη αξία: Ιστορική, συναισθηματική κι όχι μόνο για τον κάτοχο του. Έχω το ΜΑΓΙΚΟ ΧΑΡΤΑΚΙ, συνηθίζουμε να λέμε.

Πέμπτη 4 Μαρτίου 1999, ώρα 21:45, στάδιο Νέας Σμύρνης. Πρώτος προημιτελικός αγώνας Κυπελλούχων Ομάδων Ευρώπης. Στο χορτάρι του γηπέδου, σε μια Ιστορική βραδιά για τον σύλλογο αλλά και για την χώρα, μαζί με τους ποδοσφαιριστές του Πανιωνίου παρατάσσονται μερικά από τα πιο λαμπρά αστέρια του δημοφιλέστερου τότε πρωταθλήματος της Ευρώπης: Η τρομερή Λάτσιο. Νικήτρια του θεσμού εκείνη τη χρονιά, και πρωταθλήτρια Ιταλίας την επόμενη.

Βρίσκομαι εκεί, έχοντας εξασφαλίσει ένα από τα μαγικά χαρτάκια της σπουδαίας αυτής ποδοσφαιρικής αναμέτρησης (σε ευχαριστώ ξάδελφε για αυτό που αποδείχθηκε δώρο ζωής), βρισκόμενος σε άδεια απολύσεως από τη στρατιωτική μου θητεία. Έχω πάρει θέση από νωρίς εκεί στο πέταλο και ρουφάω την κάθε μου στιγμή σαν να μην υπάρχει αύριο.

Παρακολουθώ σχεδόν με όρους θρησκευτικής ευλάβειας το καθιερωμένο ζέσταμα των παικτών της Λάτσιο, εκεί ακριβώς μπροστά μου. Τον Βιέρι με τον Σάλας να κάνουν τελειώματα, τον πιτσιρικά τότε Νέστα να ακούει προσεκτικά τις συμβουλές των Πάνκαρο και Κόουτο, τον Μιχαΐλοβιτς με τον Στάνκοβιτς να λένε τα δικά τους και τον Νέντβεντ με τον Λομπάρντο να εκτελούν μεσαίες/μεγάλες μεταβιβάσεις με ακρίβεια.
Ο βροχερός ουρανός στη Νέα Σμύρνη, με τη βοήθεια των προβολέων του γηπέδου, μοιάζει με "δώρο Θεού”, του ποδοσφαιρικού εκείνου Θεού που φροντίζει πάντα για τους πιστούς του. Τα ποδοσφαιρικά Αστέρια λάμπουν ακόμη πιο έντονα στα δικά μου μάτια.

Μέσα σε αυτό το κινηματογραφικό σκηνικό, ρίχνω διερευνητικές ματιές στον πάγκο της Λάτσιο, μια απόσταση σε ευθεία γραμμή 150-200 μέτρων, μήπως τα καταφέρω και εντοπίσω τον Μαέστρο αυτής της ομάδας, ίσως τον κορυφαίο προπονητή εκείνης της περιόδου στην Ευρώπη, τον Σουηδο Σβεν Γκόραν Έρικσον.

Νάτος, τον είδα… Αυτός είναι. Εκεί στον πάγκο. Εγώ στην εξέδρα.

Σεπτέμβριος 2021. Βρίσκομαι στην Σουηδία για 2η φορά (η πρώτη ήταν το καλοκαίρι του 2016), για λογαριασμό της IF KARLSTAD FOTBOLL.

Έχει ξεκινήσει ήδη ο 2ος γύρος του πρωταθλήματος με ένα σερί νικών και παίζουμε στην έδρα μας, με μια πολύ δυνατή ομάδα. Τελικό αποτέλεσμα 4-0, με επιθετικό και ελκυστικό ποδόσφαιρο. Μετά το τέλος του αγώνα και κατευθυνόμενος προς την αίθουσα Τύπου, ο υπεύθυνος επικοινωνίας της ομάδας μου λέει: «Κώστας, θέλει κάποιος να σου μιλήσει μόλις τελειώσεις». Απαντάω καταφατικά και μετά το πέρας της συνέντευξης Τύπου πηγαίνω στο γραφείο μου, όπου με περιμένει υπομονετικά ο Σβεν Γκόραν Έρικσον.

ΣΟΚ και ΔΕΟΣ μαζί. ΕΚΠΛΗΞΗ και ΑΝΕΙΠΩΤΗ ΧΑΡΑ ταυτόχρονα, γιατί στο μυαλό μου έρχονται με καταιγιστικό ρυθμό εικόνες των παιδικών και εφηβικών μου ποδοσφαιρικών χρόνων. Τότε που ονειρευόμουν να γίνω κι εγώ ποδοσφαιριστής και να φθάσω ψηλά, που χάζευα στην τηλεόραση τα κατορθώματά τους, τόσες και τόσες τρελές σκέψεις που κάναμε όλοι όσοι κλωτσούσαμε το τόπι στις αλάνες μας. Μου ήρθε στο μυαλό εκείνη η πρώτη επαφή μαζί του, με τα μάτια μόνο και σε απόσταση. Θέλω να του μιλήσω και να του πω έτσι αυθόρμητα πολύ ειλικρινά και πολύ-πολύ ελληνικά: «Μίστερ εσύ είσαι; Πλάκα μου κάνεις έτσι;»

Πριν προλάβω να βάλω σε σειρά τις σκέψεις μου και να ορθώσω λόγο, ακούω την τόσο ήρεμη αλλά ταυτόχρονα και επιβλητική φωνή του να μου λέει: “Well done Kostas. Excellent performance, great win”.

Ο Άνθρωπος που μου είχε χαρίσει μια από τις σπουδαιότερες ποδοσφαιρικές βραδιές, η οποία θα με συντρόφευε για πάντα, στεκόταν δίπλα μου στο ένα μέτρο και όχι σε απόσταση 200 μέτρων όπως εκείνο το αλησμόνητο βράδυ, 21 χρόνια πριν.

Καθίσαμε αναπαυτικά στον καναπέ και αμέσως ξεκίνησε η συζήτηση για το ματς που είχε προηγηθεί. Τον ρώτησα την γνώμη του για αυτό που παρακολούθησε, αν του άρεσε, τι ήταν εκείνο που ίσως δεν τον ικανοποίησε και ό,τι άλλο θα ήθελε να μοιραστεί μαζί μου. Τα λόγια του ήταν μόνο θετικά, η κρίση του καθαρά ποδοσφαιρική και αντικειμενική και τον λόγο του τον διέκρινε μια τεράστια δόση ρομαντισμού, πράγμα σπάνιο θα έλεγα εν έτει 2021.

Μου ζήτησε την άδεια να παρακολουθήσει κάποιες από τις προπονητικές μονάδες γιατί του είχε λείψει υπερβολικά αυτή η μοναδική και ιδιαίτερη μυρωδιά του γκαζόν και η απάντησή μου ήταν -εννοείται- άμεσα ένα τεράστιο ΝΑΙ. Ταυτόχρονα, δεν έχασα την ευκαιρία και εκδήλωσα την επιθυμία μου αν μπορεί, με βάση και το πρόγραμμα του, να έρχεται ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ όχι κατά τη διάρκεια των προπονήσεων αλλά και νωρίτερα, ώστε να έχουμε τον χρόνο να συζητάμε για οτιδήποτε ποδοσφαιρικό, όχι μόνο όσον αφορά την ομάδα μου αλλά για τα πάντα, αν ήταν εφικτό.

Ζούσα ένα όνειρο, έτσι θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω. Ένα όνειρο και δώρο ζωής μαζί. Είχα την τύχη, τη χαρά, την τιμή και την ευλογία να είμαι σε θέση να συνομιλώ για αυτό που αγαπώ και είναι η δουλειά μου, το ποδόσφαιρο, ο Βασιλιάς των σπορ, με έναν από τους Κορυφαίους που το τίμησαν και το υπηρέτησαν.

Την επόμενη μέρα το μεσημέρι, ο Σβεν Γκοραν Έρικσον βρισκόταν στο γραφείο μου στο προπονητικό κέντρο της ομάδας και το δικό μου «μαγικό ταξίδι» μόλις ξεκινούσε.

Η πρώτη εβδομάδα κύλησε απίστευτα γρήγορα, με συζητήσεις γενικού ποδοσφαιρικού περιεχομένου, μέσα στο πλαίσιο της καινούργιας αυτής γνωριμίας. Επιγραμματικά λέω πως και πάλι ανέφερε την απουσία από την ζωή του αυτής της μυρωδιάς του γκαζόν.

Δεν θα σας μιλήσω για τον προπονητή Έρικσον , το τι πέτυχε και το τι κατάφερε στην τεράστια καριέρα του, ούτε με πόσους και ποιους σπουδαίους ποδοσφαιριστές συνεργάστηκε, αυτά μπορείτε να τα βρείτε οπουδήποτε με μια αναζήτηση στο διαδίκτυο. Θα ήθελα όμως να μοιραστώ μαζί σας, έχοντας σχεδόν καθημερινή επαφή/τριβή μαζί του για 10 μήνες κάποιες ιδιαίτερα μοναδικές στιγμές οι οποίες και φανερώνουν το μεγαλείο των ανθρώπων που έχουν πετύχει στην ζωή τους, κατά την κρίση μου. Είμαι βέβαιος πια ότι αυτό ήταν ένα από τα κλειδιά της επιτυχίας του σαν προπονητής, ίσως το σημαντικότερο, πόσο μάλλον όταν έχεις να διαχειριστείς ποδοσφαιρικούς Αστέρες. Θα διαπιστώσετε παρακάτω την άρρηκτη σχέση ζωής /ποδοσφαίρου.

⁃ Από την πρώτη στιγμή μού ξεκαθάρισε πως θα πρέπει να του απευθύνομαι ΜΟΝΟ στον ενικό (συνηθίζεται στην Σουηδία, αλλά και στην Σκανδιναβία γενικότερα). Ποιος εγώ, με ένα ασήμαντο προπονητικό βιογραφικό σε σχέση με ό,τι εκείνος είχε πετύχει, να του μιλάω σε πρώτο πρόσωπο. Οκ, μου πήρε καιρό να το αποδεχθώ, αλλά συμφωνήσαμε να μην τον αποκαλώ Σβένις όπως σχεδόν οι περισσότεροι αλλά Μίστερ.

⁃ Τον Δεκέμβριο του 2021, η διοίκηση της ομάδας μου με ρώτησε αν θα είχα πρόβλημα να αναλάβει ο Μίστερ καθήκοντα Τεχνικού Διευθυντή. Δεν ήξερα αν έπρεπε να γελάσω με το ερώτημα που μου τέθηκε ή να βάλω τα κλάματα. Βέβαια, διαφορετική προσέγγιση και τρόπος σκέψης στα εργασιακά οι Σουηδοί, αλλά τέλος πάντων. Με πήρε τηλέφωνο μου ζήτησε να βρεθούμε πριβέ, όπως και συνέβη , και μου είπε να μην φοβάμαι για τη «θέση» μου αν απαντούσε θετικά στην πρόταση της διοίκησης! Κι όχι μόνο αυτό, αλλά και πως θα χαρεί ιδιαίτερα να συνεργαστεί μαζί μου γιατί ακόμη και τώρα έχει να μάθει πράγματα!

⁃ Κατά την διάρκεια της προετοιμασίας (αρχές Γενάρη-τέλη Μαρτίου), τη δεύτερη μόλις εβδομάδα, σε μια προπονητική μονάδα είχαμε έναν σοβαρό τραυματισμό ενός ποδοσφαιριστή. Αντίδραση του; Χρησιμοποίησε το προσωπικό του αυτοκίνητο για να πάμε τον ποδοσφαιριστή στο νοσοκομείο και να συνεχιστεί η προπόνηση με την παρουσία των φυσικοθεραπευτών, έτσι ώστε να εξασφαλίσει ότι οι παίκτες δεν θα μείνουν απροστάτευτοι.

⁃ Σε όλους τους φιλικούς αγώνες, στην ανάλυση που κάναμε με τον άμεσο συνεργάτη μου μετά το ματς, ποτέ μα ποτέ ΔΕΝ στάθηκε σε κάτι το αρνητικό και ποτέ μα ποτέ ΔΕΝ τοποθετήθηκε σε κάτι περιγράφοντας πώς θα το έκανε ο ίδιος. Για να καταλάβετε, η περίοδος προετοιμασίας σε κάθε ομάδα είναι ιδιαίτερα επίπονη για πολλούς λόγους. Όταν ξεκινούν και τα φιλικά παιχνίδια, ουσιαστικά επιθυμείς να κάνεις λάθη, έτσι ώστε να δουλέψεις πάνω σε αυτά. Άρα είναι λογική μια παρατήρηση/τοποθέτηση σε κάτι το αρνητικό. Κι όμως, ο Μίστερ ουδέποτε το έκανε.

⁃ Αρκετές φορές μετά από κάποιες έντονες προπονήσεις, στο γραφείο και πάντα μόνοι μας, μου έλεγε σχεδόν επιτακτικά πως όπως ο προπονητής δίνει διάλειμμα μεταξύ των ασκήσεων για να ξεκουραστούν οι παίκτες και να συνεχίσουν στην επόμενη, το ίδιο πρέπει να κάνω και με τον εαυτό μου. «Πάρε τον χρόνο σου, κάνε rest 2-3 λεπτά, άφησε τους συνεργάτες σου να τρέξουν την άσκηση. Είσαι άνθρωπος και πρέπει να αντέξεις. Όχι μόνο για σένα, αλλά κυρίως για τους παίκτες σου γιατί σε θέλουν εκεί, Παρών».

⁃ Μετά από ήττα σε αγώνα πρωταθλήματος, ιδίως σε εκτός έδρας που δεν είχε ακολουθήσει την ομάδα, το πρώτο μήνυμα στο κινητό μου τηλέφωνο ήταν το δικό του. Πάντα αντικειμενικός, πάντα με θετική σκέψη πάντα υποστηρικτικός.

⁃ Με δική του πρωτοβουλία είχαμε καθιερώσει τηλεδιάσκεψη κάθε Δευτέρα, όταν το πρόγραμμά μας ήταν κενό, μαζί με τον επί πολλά χρόνια άμεσο συνεργάτη του και προπονητή φυσικής κατάστασης Ivan Carminati, ο οποίος τα τελευταία 8 χρόνια εργάζεται στην Ζενίτ και είναι από τους κορυφαίους στο χώρο. Αποτέλεσμα; Κάθε φορά ακούγαμε αποσβολωμένοι με τον γυμναστή μου, να μας δίνουν τα εύσημα για την μεθοδολογία που χρησιμοποιούσαμε.

Ιστορίες γεμάτες Ταπεινότητα, Σεβασμό, Θαυμασμό. Στο μυαλό και στην καρδιά μου μπορεί και να μοιάζουν αμέτρητες. Ίσως γιατί καμιά φορά ο εγκέφαλός μας παίζει περίεργα παιχνίδια με/ για αυτά που επιθυμούμε και θέλουμε να υπάρχουν στον μέγιστο βαθμό ποιοτικά αλλά και ποσοτικά… Να βρίσκεσαι με έναν Άνθρωπο, κατακτητή της κορυφής σ’ αυτό που επέλεξε να ακολουθήσει και να προσπαθεί να σου το δώσει να το καταλάβεις με τον πιο άμεσο με τον πιο ειλικρινή τρόπο.

⁃Όσες φορές κι αν τον ρώτησα να μου αναφέρει την αγαπημένη ομάδα ή τον αγαπημένο παίκτη του, πάντα μιλούσε με ιδιαίτερο σεβασμό για όλους. Τελικά, μετά από αφόρητες πιέσεις εκ μέρους μου, «λύγισε» και μου ανέφερε πως θαύμαζε ποδοσφαιρικά τον τεράστιο Σίνισα Μιχαΐλοβιτς και περιέγραψε το πώς κατάφερε και τον έπεισε να αλλάξει θέση.

⁃Nα κάνουμε ανάλυση στον πίνακα τον ημιτελικό του Champions League Real vs Man City 3-1, να μας παίρνει η ώρα, να βγαίνω γήπεδο για προπόνηση στο παρά πέντε που λένε, και μετά την προπόνηση ξανά ανάλυση τι, πώς, γιατί. Να μην χορταίνω να ακούω και να βλέπω τον τρόπο που μετακινούσε τους παίκτες στον πίνακα και να προσπαθώ να τον αντιμετωπίσω με ποδοσφαιρικά επιχειρήματα.

⁃Να συζητάμε για τον αγώνα που πέρασε για το IF KARLSTAD, να δέχεται κλήση από τον Ρομπέρτο Μαντσίνι, να απαντάει ευγενικά και να του λέει πως έχω μια σοβαρή συζήτηση τώρα με έναν συνάδελφο και να το κλείνει για να ολοκληρώσουμε την κουβέντα μας για το παιχνίδι!

⁃Άρωμα Ελλάδος. Με την άφιξη του κυρίου Αλμέιδα στην ΑΕΚ τον Μάιο του ’22, του ανέφερα ως γεγονός πως οι μισοί και πλέον παίκτες του από την Λάτσιο της περιόδου 1997-99 είναι ήδη καταξιωμένοι προπονητές και πως η επιρροή του πάνω τους για εμένα θεωρείτε δεδομένη. Απλά χαμογέλασε, δίχως να θέλει να πιστωθεί το παραμικρό. Μόνο που αυτό το χαμόγελό του ήταν τόσο λαμπερό και ατόφιο, που υποδήλωνε μέγιστη υπερηφάνεια και τίποτε λιγότερο ή περισσότερο.

⁃Tόσα κι ακόμη τόσα κι άλλα τόσα, μα πάντα το ίδιο. Ταπεινός, Λιτός, Γενναιόδωρος, Γλυκομίλητος, Ευγενής και Ευγενικός, Αισιόδοξος, Σεβάσμιος, Δυναμικός, Συγκαταβατικός, Αξιοπρεπής, ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΛΗΘΙΝΟΣ.

ΤΕΤΑΡΤΗ 21 ΙΟΥΛΙΟΥ 2022,

Με αμοιβαίο σεβασμό και εκτίμηση, κι έχοντας δοθεί οι απαραίτητες εξηγήσεις, αποφασίσαμε με τη διοίκηση της ομάδας μου να κάνουμε διακοπή συμβολαίου.

Ο Μίστερ μου έχει ζητήσει να τον επισκεφθώ μαζί με τον άμεσο συνεργάτη μου στο σπίτι του πριν επιστρέψω Ελλάδα, για έναν καφέ χαλαρό πλέον, ανθρώπινο, αλλά και για να τιμήσει τη γνωριμία μας με τον δικό του τρόπο, όπως μας ανέφερε.

Ξεκινήσαμε αρκετά νωρίς από την πόλη του Κάρλσταντ για να πάμε στην κατοικία του Μίστερ, σε μια τοποθεσία περίπου 80 χλμ. έξω από την πόλη, σε ένα απίστευτης ομορφιάς φυσικού κάλλους παραμυθένιο τοπίο. Θέλαμε μαζί με τον Φελίπε (συνεργάτης) να απολαύσουμε τον Μίστερ όσο το δυνατόν περισσότερη ώρα, γιατί δεν γνωρίζαμε αν αυτή θα ήταν η τελευταία φορά ή αν θα υπάρχουν κι άλλες στο μέλλον.

Φθάσαμε στην ώρα μας, ο Μίστερ μάς υποδέχθηκε με άψογο τρόπο και αφού περπατήσαμε για λίγο στον υπέροχο κήπο του, καθίσαμε στην βεράντα όπου και μας προσέφερε σπιτικό καφέ και την καλύτερη ποικιλία από φράουλες στη Σουηδία (ναι, έχουν και οι Σουηδοί φράουλες), καθώς ευδοκιμούν στην τοποθεσία εκείνη.

Από την μία ένιωθα τόσο χαρούμενος και ευτυχισμένος γι’ αυτό που ζούσα με αυτόν που το ζούσα και ταυτόχρονα μέσα μου σαν να είχαν σκοτεινιάσει τα πάντα, γιατί σε λίγο όλο αυτό θα τελείωνε. Αφού αναλύσαμε, συζητήσαμε, γελάσαμε, δακρύσαμε και λίγο για όλες εκείνες τις στιγμές που μοιραστήκαμε, έφθασε η δύσκολη στιγμή του αποχαιρετισμού.

Ζώντας στο εξωτερικό τα τελευταία 6 χρόνια, έχω πάντα μαζί μου κάποια πολύτιμα αντικείμενα συναισθηματικής αξίας. Κομμάτια ανεκτίμητης «αξίας», το κάθε ένα από αυτά για τον δικό του ιδιαίτερο λόγο. Ένα από αυτά λοιπόν τα πολύτιμα αντικείμενα είναι και το ΜΑΓΙΚΟ ΧΑΡΤΑΚΙ για εμένα της 4ης Μαρτίου του 1999. Διατηρημένο σε εξαιρετική κατάσταση, φυλαγμένο με ιδιαίτερη προσοχή όλα αυτά τα χρόνια.

Δίχως δεύτερη σκέψη, εκείνο το πρωινό η καρδιά μου και η ψυχή μου μαζί σαν μία φωνή, μου είπαν πως έπρεπε να το παραδώσω στον Άνθρωπο εκείνον που τους τελευταίους 10 μήνες φώτιζε την ποδοσφαιρική μου ζωή κι όχι μόνο, και που είμαι βέβαιος πως το έχει κάνει ξανά και ξανά και ξανά με πάρα-πάρα πολλούς ανθρώπους στη ζωή του.

Η μεγάλη στιγμή είχε φτάσει. Έβγαλα με προσοχή από έναν φάκελο το εισιτήριο του αγώνα και ζήτησα από τον Μίστερ να το δεχθεί ως ελάχιστη ένδειξη Σεβασμού, Εκτίμησης και Απέραντης Ευγνωμοσύνης.

Ο Μίστερ το δέχθηκε ευλαβικά, το πήρε στο χέρι του και μας οδήγησε σε έναν προσωπικό χώρο της οικίας του, ας τον πούμε κάτι σαν Αίθουσα Τροπαίων, στον οποίο βρίσκονται όλα τα δικά του πολύτιμα αντικείμενα: Φωτογραφίες, μετάλλια, λάβαρα, αναμνηστικά, Κύπελλα… πολλά Κύπελλα. Μα για στάσου, για δες εδώ, να το τελευταίο τρόπαιο των ΚΥΠΕΛΛΟΥΧΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΕΥΡΩΠΗΣ 1998-99 .

Ο Μίστερ τοποθέτησε το εισιτήριο δίπλα στο τρόπαιο και μου είπε: «Κώστας εδώ θα μπει, μαζί με το τρόπαιο, δίπλα δίπλα…».

Είκοσι τρία χρόνια μετά αποκαλύφθηκε γιατί εκείνο το εισιτήριο ήταν τελικά το ΜΑΓΙΚΟ ΧΑΡΤΑΚΙ.

TACK SÅ MYCKET SVENNIS - VILA I FRID.