Παναθηναϊκό Στάδιο: Όταν το Καλλιμάρμαρο γίνεται... μπασκετικό γήπεδο

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, η Ελλάδα βρισκόταν σε μία ιδιαίτερη καμπή της ιστορίας της, ενώ το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου βρισκόταν στην εξουσία ήδη από το 1967. Μόλις 1 χρόνο αργότερα, στο ιστορικό γήπεδο της Αθήνας όπου φιλοξενήθηκαν οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες (1896), η ΑΕΚ έγραψε μία από τις πρώτες χρυσές σελίδες του ελληνικού αθλητισμού.

Εκείνη η εποχή για το μπάσκετ στη χώρα μας είναι σε πολλά επίπεδα διαφορετική σε σύγκριση ακόμα και με εκείνη του 1987. Ο «δικέφαλος», παρά τις δυσκολίες, τη σεζόν του 1965-66 κατάφερε να πραγματοποιήσει το… πρώτο θαύμα και να βρεθεί στο Final Four του European Champions Cup (Κύπελλο Πρωταθλητριών), το οποίο πραγματοποιήθηκε στη Μπολόνια. Οι «κιτρινόμαυροι» πήραν την τέταρτη θέση, έχοντας χάσει στον ημιτελικό από τη Σλάβια Πράγας.

Μόλις δύο χρόνια αργότερα ωστόσο, η ΑΕΚ πήρε την εκδίκησή της από τον σύλλογο της Τσεχίας (βέβαια τότε ήταν ακόμα στην ενωμένη Τσεχοσλοβακία) επικρατώντας με 89-82 και κατέκτησε με αυτόν τον τρόπο τον πρώτο ευρωπαϊκό τίτλο ελληνικής ομάδας.

Ο αγώνας εκείνου του ιστορικού τελικού πραγματοποιήθηκε στο Καλλιμάρμαρο, έχοντας μάλιστα προσελκύσει χιλιάδες φιλάθλους οι οποίοι βρέθηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο και παρακολούθησαν από κοντά την μεγάλη προσπάθεια των παικτών της «Ένωσης».

Το ματς υπολογίζεται ότι είχε για πολλά χρόνια το ρεκόρ προσέλευσης σε αγώνα μπάσκετ, με τον συνολικό αριθμό να φτάνει κοντά στους 80.000 θεατές, παίρνοντας μάλιστα και θέση στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες.

Η ΑΕΚ μόλις 2 χρόνια αργότερα πραγματοποίησε μία ακόμα αξιόλογη πορεία στην Ευρώπη, φτάνοντας μέχρι και τα ημιτελικά όπου και αποκλείστηκε από τη γαλλική Βισί (60-78, 74-65), χρησιμοποιώντας ως έδρα το Παναθηναϊκό στάδιο.

bwin - Παρακολούθησε αγώνες των σημαντικότερων διοργανώσεων από τον υπολογιστή ή το κινητό σου σε live streaming*!

Ο θεσμός του κυπέλλου στο μπάσκετ ανδρών της Ελλάδας άρχισε τη σεζόν του 1975-76, με τα πρώτα χρόνια μάλιστα να υπάρχει συμμετοχή πάνω από 100 ομάδων κάθε σεζόν, οι οποίες προσπαθούσαν να κάνουν το δικό τους ξεχωριστό «ταξίδι». Εκείνες τις πρώτες χρονιές, ο τελικός φιλοξενήθηκε στο Καλλιμάρμαρο 4 φορές.

Η αρχή έγινε το 1977, με τον Ολυμπιακό να αντιμετωπίζει τον Πανιώνιο. Οι «ερυθρόλευκοι» τότε με προπονητή τον Κώστα Μαρούζη και αρχισκόρερ τον Στηβ Γιατζόγλου επικράτησαν της ομάδας από τη Νέα Σμύρνη του Φαίδων Ματαθαίου με 103-88 και πήραν για δεύτερη σερί σεζόν το τρόπαιο.

Την επόμενη σεζόν οι δύο σύλλογοι βρέθηκαν ξανά αντιμέτωποι, αυτή τη φορά στον ημιτελικό,με τους «Πειραιώτες» ωστόσο να αναδεικνύονται ξανά νικητές (79-72). Στον άλλον ημιτελικό, το αθηναϊκό ντέρμπι ανάμεσα στην ΑΕΚ και τον Παναθηναϊκό ήταν πραγματικό «θρίλερ» με τη «βασίλισσα» να παίρνει την πρόκριση στην παράταση με 83-81.

Με αυτόν τον τρόπο, ο Γιώργος Αμερικάνος επέστρεψε για έναν ακόμη μεγάλο αγώνα στο Καλλιμάρμαρο όπου 10 χρόνια πριν είχε γράψει ιστορία, αυτή τη φορά όμως ως προπονητής. Ο Ολυμπιακός παρ' όλα αυτά ήταν ξανά η καλύτερη ομάδα και κατέκτησε το κύπελο με 83-72.

bwin - Παρακολούθησε αγώνες των σημαντικότερων διοργανώσεων από τον υπολογιστή ή το κινητό σου σε live streaming*!

Η σεζόν του 1978-79 αποτέλεσε μία χρονιά ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας. Ο Άρης πανηγύρισε την κατάκτηση του πρωταθλήματος για πρώτη φορά μετά το 1930 ενώ μπήκε «στοπ» στο σερί του Ολυμπιακού στο κύπελλο, με τον Παναθηναϊκό να γίνεται η πρώτη ομάδα πέρα από εκείνη του Πειραιά η οποία κατακτά το συγκεκριμένο τρόπαιο.

Στους ημιτελικούς υπήρξε για μία ακόμη φορά… επανάληψη του προηγούμενου τελικού με τον Ολυμπιακό να νικά ξανά την ΑΕΚ με 122-95 ενώ ο Παναθηναϊκός επιβλήθηκε του Ηρακλή με 95-79.

Στις 2 Ιουνίου του 1979 οι δύο «αιώνιοι» αναμετρήθηκαν στο Καλλιμάρμαρο, με συνολικά 19.137 εισιτήρια να έχουν κοπεί, αριθμός ρεκόρ για τους τελικούς στο συγκεκριμένο στάδιο.

Ο Παναθηναϊκός έχοντας στον πάγκο του τον Κώστα Πολίτη, τον άνθρωπο που οδήγησε λίγα χρόνια αργότερα την Εθνική Ελλάδας στην κορυφή της Ευρώπης, στο ημίχρονο βρισκόταν πίσω στο σκορ για 1 πόντο (46-45). Οι «πράσινοι» έκαναν την ανατροπή και με πρώτο σκόρερ τον Απόστολο Κόντο που σημείωσε 21 πόντους, νίκησε με 79-72 κατακτώντας το κύπελλο εκείνης της περιόδου.

bwin - Παρακολούθησε αγώνες των σημαντικότερων διοργανώσεων από τον υπολογιστή ή το κινητό σου σε live streaming*!

Το 1980 πραγματοποιήθηκε ο τελευταίος τελικός κυπέλλου στο Παναθηναϊκό Στάδιο και κατ’ επέκταση, ο τελευταίος τελικός σε ανοιχτό γήπεδο.

Ο Ολυμπιακός, όντας πιστός στο ραντεβού του ήταν ξανά εκεί, έχοντας να αντιμετωπίσει όπως πριν από 2 χρόνια την ΑΕΚ, στης οποίας τον πάγκο βρισκόταν πάλι ένας παίκτης που είχε γράψει ιστορία το 1968, ο Γιώργος Τρόντζος.

Στο ημίχρονο οι δύο πλευρές ήταν πολύ κοντά η μία με την άλλη, αλλά οι «ερυθρόλευκοι» στο τέλος του αγώνα πανηγύρισαν την 4η κατάκτηση μέσα σε 5 χρόνια (το ματς έληξε 85-80).

Αξίζει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, ακόμα και ο πρώτος τελικός του 1976, αρχικά είχε αποφασιστεί να πραγματοποιηθεί στο Καλλιμάρμαρο. Τα πλάνα ωστόσο άλλαξε το γεγονός ότι την ίδια περίοδο θα πραγματοποιούνταν στο στάδιο η γιορτή της Ολυμπιακής φλόγας.

Για την ιστορία, ο Ολυμπιακός είχε επιβληθεί με άνεση της ΑΕΚ με 81-69, έχοντας επιβάλλει πλήρως τον ρυθμό του ήδη από το πρώτο ημίχρονο, το οποίο είχε τελειώσει 41-26, κατακτώντας το πρώτο κύπελλο Ελλάδας.

bwin - Παρακολούθησε αγώνες των σημαντικότερων διοργανώσεων από τον υπολογιστή ή το κινητό σου σε live streaming*!

Η πρώτη αναφορά για μπασκετικό αγώνα στο Καλλιμάρμαρο γίνεται αρκετό καιρό πριν από τον ευρωπαϊκό θρίαμβο της ΑΕΚ. Για την ακρίβεια γίνεται 3 χρόνια πριν από την ίδρυση του «δικεφάλου», το 1921!

Μόλις λίγες ημέρες μετά από τη μάχη του Εσκί Σεχίρ (8-9/7), στις 20 Αυγούστου στην Αθήνα πραγματοποιήθηκαν αγώνες μπάσκετ ανάμεσα σε 4 ομάδες. Πρώτος από αυτούς μάλιστα ήταν αυτός ανάμεσα στον Παναθηναϊκό και τον Εθνικό.

Η αναμέτρηση πραγματοποιήθηκε στο Καλλιμάρμαρο ενώ ο ιδρυτής του αθηναϊκού συλλόγου, Γιώργος Καλαφάτης συμμετείχε και ο ίδιος μαζί με τον Απόστολο Νικολαΐδη! Οι «πράσινοι» μπορεί να μην ολοκλήρωσαν ποτέ εκείνο το ματς καθώς η μπάλα… έσκασε (και εκείνη την ώρα δεν υπήρχε δεύτερη στο γήπεδο), ωστόσο κατάφεραν να πάρουν στο τέλος της διοργάνωσης τον τίτλο του πρωταθλητή.

Μερικά χρόνια αργότερα, το 1969, στον ίδιο χώρο, ο Παναθηναϊκός στέφθηκε ξανά πρωταθλητής, αυτή τη φορά όμως με έναν πολύ εντυπωσιακό και επεισοδιακό τρόπο. Μόλις λίγους μήνες μετά την κατάκτηση του ευρωπαϊκού από την ΑΕΚ, στο εγχώριο πρωτάθλημα, «Ένωση» και «Τριφύλλι» βρίσκονταν μαζί στην κορυφή της βαθμολογικής κατάταξης μετρώντας από 20 νίκες και 2 ήττες.

Στις 20 Μαρτίου του 1969 οι δύο ομάδες τέθηκαν αντιμέτωπες σε ένα ακόμη μεγάλο αθηναϊκό ντέρμπι. Ο αγώνας μπαράζ, όπως φαίνεται και από το βίντεο της εποχής εκείνης, έγινε ενώ στο στάδιο υπήρχαν τρομακτικές για τα σημερινά δεδομένα συνθήκες, με τη μπάλα να αναπηδά ίσα ίσα καθώς υπήρχε έντονη βροχόπτωση!

Το τέλος της κανονικής διάρκειας βρήκε τις δύο πλευρές ισόπαλες με το σκορ στο 68-68, στέλνοντας το ματς στην παράταση. Ούτε αυτό όμως στάθηκε ικανό να κρίνει τον νικητή (74-74) με αποτέλεσμα να χρειαστεί και δεύτερο επιπλέον πεντάλεπτο!

Εκεί ο Παναθηναϊκός κατάφερε να πάρει τελικά τη νίκη επικρατώντας με 85-80, ωστόσο η ΑΕΚ είχε πολύ έντονες διαμαρτυρίες, για μία φάση η οποία συνέβη λίγα δευτερόλεπτα πριν τη λήξη του τέταρτου δεκαλέπτου.

Ενώ απέμεναν λιγότερα από 10 δευτερόλεπτα για το τέλος του αγώνα, η ΑΕΚ είχε το προβάδισμα με 68-66 και φαινόταν να είναι αγκαλιά με τον τίτλο. Ωστόσο, ο Ανδρέας Χαϊκάλης των «πρασίνων» συμπρωταγωνιστεί με τον Γιώργο Γάλαρη των «κιτρινόμαυρων» σε μία στιγμή έντονου διαπληκτισμού, με αποτέλεσμα οι δύο παίκτες να αποβληθούν. Οι διαιτητές έδωσαν τζάμπολ (όπως έπρεπε με βάση τον τότε κανονισμό σε τέτοιες περιπτώσεις) ωστόσο οι άνθρωποι της «Ένωσης» διαμαρτύρονταν για φάουλ του Χαϊκάλη πριν τον διαπληκτισμό των αθλητών, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Λίγες στιγμές μετά το τζάμπολ, ο Πέτρος Παναγιωταράκος με δύο εύστοχες βολές έστειλε το ματς στην παράταση. Μετά τη λήξη της αναμέτρησης ο Παναθηναϊκός πανηγύρισε την κατάκτηση του 9ου πρωταθλήματος στην ιστορία του.

Όπως το 1921 όπου η… αρχή ήταν «πράσινη», έτσι και το 1982, η τελευταία μπασκετική αναμέτρηση είχε και αυτή από τη μία πλευρά τον Παναθηναϊκό.

Μπορεί το «τριφύλλι» να πήρε το τρόπαιο κόντρα στον ΠΑΟΚ εκείνη την χρονιά, ωστόσο έπρεπε πρώτα να περάσει το εμπόδιο της ΑΕΚ στον ημιτελικό. Ο Παναθηναϊκός ήταν επιβλητικός και είχε άνετο έργο κόντρα στους «κιτρινόμαυρους», με την ομάδα του Κώστα Πολίτη να παίρνει μία αρκετά εύκολη νίκη με 109-80.

Αυτή ήταν η τελευταία μπασκετική αναμέτρηση μέχρι και το 2024 που πραγματοποιήθηκε στο Καλλιμάρμαρο, μπροστά σε ένα κοινό περίπου 5.000 φιλάθλων οι οποίοι παρακολούθησαν από κοντά τον αγώνα, πριν από 42 χρόνια.

bwin - Παρακολούθησε αγώνες των σημαντικότερων διοργανώσεων από τον υπολογιστή ή το κινητό σου σε live streaming*!