Για τη μικρή Εβίνα και το «me against myself»

Υπάρχει μια στιγμή στη ζωή του καθενός που συνειδητοποιεί ότι πρέπει να κάνει κάτι για να φτάσει στην καλύτερη εκδοχή του εαυτού του. Ποια ήταν η στιγμή που άλλαξε τη δική σου ζωή;
«Νομίζω πως στη ζωή κάθε ανθρώπου υπάρχουν περισσότερες από μία τέτοιες στιγμές. Ξεκινάς μια διαδρομή, αλλά στην πορεία μπορεί να χρειαστεί να αλλάξεις κατεύθυνση ή να συνεχίσεις με διαφορετική προσέγγιση και νοοτροπία. Μία από αυτές τις στιγμές για μένα ήταν η στιγμή της ενηλικίωσής μου. Όταν παύεις να είσαι παιδί και καλείσαι να αποφασίσεις τι θέλεις να κάνεις στη ζωή σου. Τότε ήταν που συνειδητοποίησα ότι το μπάσκετ είναι το πεπρωμένο μου. Αυτό που ξεκίνησε σαν χόμπι και πλέον σημαίνει τα πάντα για μένα.

Έπρεπε να περάσω στην επόμενη πίστα: να αποφασίσω μέσα μου πως αυτό θέλω να κάνω, αυτό θα κυνηγήσω! Και ήξερα ότι θα δώσω τα πάντα για να τα καταφέρω. Το επόμενο σημαντικό βήμα έγινε όταν κατέκτησα τον πρώτο μου στόχο. Ήμουν απόλυτα προσηλωμένη σε αυτό που έκανα. Έζησα την αμφισβήτηση, χρειάστηκε να ξεπεράσω δυσκολίες και προβλήματα, να γκρεμίσω στερεότυπα. Παρ' όλα αυτά, δεν ένιωσα ποτέ την ανάγκη να κόψω δρόμο ή να κάνω εκπτώσεις στις αξίες μου. Ήθελα να ακολουθήσω το όνειρό μου, να ξεχωρίσω σε αυτό που κάνω και να γίνω όσο καλύτερη μπορούσα. Οι στόχοι μου ήταν ξεκάθαροι: Εθνική Ελλάδας, WNBA και η κορυφή της Ευρώπης. Το μπάσκετ παραμένει η απόλυτη αγάπη μου. Παρ' όλα αυτά, έφτασα κάποια στιγμή στο σημείο να μην το απολαμβάνω όπως πριν. Η πίεση που είχα βάλει στον εαυτό μου για να πετύχω τους στόχους μου, τελικά, μου στέρησε τη χαρά του παιχνιδιού»!

Υπήρξαν, δηλαδή, περιπτώσεις που ένιωσες ότι κάπου το… έχανες; Ή αισθάνθηκες ότι έδωσες υπερβολικά πολλά από τον εαυτό σου σε αυτό που αγαπάς;
«Ξεκάθαρα, έδωσα όλο μου το "είναι". Όμως, όλο αυτό ήταν ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Για μένα, είναι πολύ σημαντικό να παθιάζομαι και να αφοσιώνομαι σε αυτό που κάνω, να δίνω την ψυχή μου. Σαφώς και έχασα πράγματα σε αυτή τη διαδρομή, όμως έκανα αυτό που αγαπούσα και δεν το μετάνιωσα ποτέ. Αυτό που κατάλαβα είναι ότι η πίεση που βάζεις στον εαυτό σου –πίεση που μπορεί να προκύψει από τις απαιτήσεις που έχουμε εμείς οι ίδιοι από τον εαυτό μας, από τις ομάδες, τα συμβόλαια, τους προπονητές ή οτιδήποτε άλλο- μπορεί να σου στερήσει τη χαρά.

Έφτασα κάποια στιγμή να πω: "ΟΚ, έχω κατακτήσει τους στόχους μου, έχω πετύχει αυτό που ήθελα, το έκανα με τον δικό μου τρόπο", όμως έπαψα να το χαίρομαι. Εκεί αποφάσισα να το προσεγγίσω διαφορετικά. Ζύγισα τα πράγματα και κατάλαβα ότι έχω την τάση να θέτω πολύ υψηλούς στόχους και να είμαι τελειομανής, κάτι που με ζορίζει σε ανθρώπινο και καθημερινό επίπεδο. Έτσι, αποφάσισα να το πάρω λίγο διαφορετικά. Όχι με την έννοια του να... χαλαρώσω τελείως και να πάψω να ενδιαφέρομαι, αλλά να απολαμβάνω περισσότερο τη διαδρομή».

Αν είχες τη δυνατότητα, τι θα άλλαζες σε αυτή την πορεία;
«Σήμερα, με την εμπειρία που έχω, αν γνώριζα στα 18 μου την ύπαρξη και την χρησιμότητα ενός αθλητικού ψυχολόγου, θα τον είχα εντάξει στο υποστηρικτικό μου δίκτυο. Θα με βοηθούσε να διαχειρίζομαι τα συναισθήματά μου με διαφορετικό τρόπο. Πολλοί νομίζουν ότι λέγοντας κάτι τέτοιο, η καριέρα μου θα είχε απογειωθεί. Ωστόσο, δεν με ενδιαφέρει αυτό. Το θέμα είναι ότι θα ήμουν πιο ευτυχισμένη στις στιγμές που με δυσκόλεψαν! Γιατί, όταν έχεις να κάνεις με μία κακή απόδοση ή ένα κακό αποτέλεσμα, νιώθεις μεγαλύτερη απογοήτευση από ό,τι θα έπρεπε. Η αποτυχία είναι μέρος του ταξιδιού. Πρέπει να μάθεις να τη διαχειρίζεσαι και να ζεις με αυτήν.

Αυτό ήταν το ταξίδι που επέλεξα να κάνω. Πέρα από την καριέρα και την μπασκετική πορεία μου, ήταν ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Και τώρα, όταν κάθομαι και παρατηρώ τα πράγματα, κατανοώ, έστω και εκ των υστέρων, τι θα μπορούσα να είχα κάνει διαφορετικά. Συνειδητοποιώ ότι υπήρχε και άλλος δρόμος. Ίσως τον είχα αγνοήσει τότε. Αν μπορούσα να αλλάξω κάτι, θα ήταν να προσπαθήσω να χαρώ περισσότερο τη διαδρομή. Η πίεση μπορεί να μπλοκάρει τη χαρά. Αυτή την αναθεώρηση έκανα τα τελευταία χρόνια της καριέρας μου: να απολαμβάνω τη διαδρομή. Και αυτό ήταν το πιο σημαντικό για μένα. Πάμε να το απολαύσουμε»!

Η Wikipedia σε περιγράφει ως την κορυφαία Ελληνίδα παίκτρια όλων των εποχών... Υπήρξαν φορές που ένιωθες να καβαλάς το καλάμι;
«Κοίτα... Όταν κατακτάς ένα όνειρό σου, εσύ, για σένα, μόνος σου, μπροστά στον καθρέφτη, αισθάνεσαι ότι είσαι ο βασιλιάς του κόσμου. Γιατί έχεις μόλις πετύχει κάτι πολύ σημαντικό και δύσκολο. Και μόνο εσύ ξέρεις τι πέρασες για να φτάσεις εκεί. Δεν μπορώ να σου απαντήσω αν καβάλησα το καλάμι ή όχι, γιατί πολύ λίγες φορές μπορείς να φτάσεις σε ένα τέτοιο επίπεδο αυτογνωσίας, βλέποντας τον εαυτό σου απ' έξω. Αυτό που φρόντισα, όμως, να κάνω όλα αυτά τα χρόνια, και είμαι πολύ χαρούμενη και περήφανη γι' αυτό, είναι ότι είχα ένα τέτοιο υποστηρικτικό περιβάλλον από φίλους και δικούς μου ανθρώπους, που τους είχα ζητήσει να μην με αφήσουν να ξεφύγω. Να μην με αφήσουν ποτέ να βγάλω έπαρση!

Ήταν πάντα εκεί για να μου λένε, συγκεκριμένα κιόλας: "Αυτό δεν είσαι εσύ"! Αν με ρωτάς, αυτό είναι πιο σημαντικό από το να σου πουν: "Νομίζω λίγο το καβάλησες", "νομίζω λίγο το έχασες", "νομίζω λίγο την ψώνισες"! Γιατί εκεί μπορεί να πεις "ναι, το δικαιούμαι"! Όταν όμως οι άνθρωποι που σε ξέρουν πάρα πολύ καλά και βλέπουν τις αλλαγές σου, σου λένε "αυτό δεν είσαι εσύ", τότε έχει πολύ μεγαλύτερη αξία. Βέβαια, έχει σημασία και το πώς θέλεις εσύ να βλέπεις τον εαυτό σου. Εγώ πάντα είχα μια πολύ ξεκάθαρη εικόνα του εαυτού μου. Φυσικά, υπάρχουν φορές που παρεκκλίνω, είμαστε άνθρωποι, υπάρχουν στιγμές θυμού, στιγμές έπαρσης, στιγμές που μπορεί να χάσεις λίγο την ισορροπία σου.

Αλλά το θέμα είναι να το αναγνωρίζεις εσύ ή οι γύρω σου και να αντιδράς γρήγορα. Θα σου πω επίσης κάτι πολύ σημαντικό πάνω σε αυτό: Κάθε φορά που σήκωσα κεφάλι, ερχόταν η ίδια η ζωή και μου έδινε ένα χαστούκι τόσο δυνατό που με επανέφερε στην πραγματικότητα! Έπρεπε να ξεκινήσω πάλι από το μηδέν. Όταν φτάνεις εκεί που νομίζεις ότι είσαι Θεός και ξαφνικά πέφτεις στο μηδέν, και ξαναπέφτεις, και ξανά και ξανά, πρέπει να καταλάβεις ότι δεν είσαι.

Στο βιογραφικό των λαθών σου, τι θα δούμε ψηλά-ψηλά;
«Θεωρώ ότι έχω κάνει πάρα πολλά λάθη. Παρ' όλα αυτά, δεν μετανιώνω για κάτι, γιατί ξέρω ότι κάθε απόφαση που πήρα ήταν, εκείνη τη δεδομένη στιγμή, η πιο κατάλληλη και η πιο σωστή. Ωστόσο, ένα από τα πράγματα που θα σου έλεγα σήμερα ότι θα έκανα διαφορετικά είναι ότι θα επέστρεφα στην Αμερική και θα προσπαθούσα να καθιερωθώ εκεί. Είχα τη δυνατότητα, αλλά είναι διαφορετικά τα δεδομένα με τα οποία το κοιτάζω σήμερα, και διαφορετικά τα δεδομένα εκείνης της εποχής. Επιπλέον, το γεγονός ότι δεν είχαμε άμεση επικοινωνία δυσκόλευε την παραμονή μου εκεί. Σήμερα όλα είναι πιο εύκολα.

Το δεύτερο σημείο που θα αναφερθώ είναι ότι είχα πρόταση να πάω στη Ρωσία και συγκεκριμένα στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας, όμως αρνήθηκα δύο σερί χρονιές. Ξέρω ότι σήμερα θα είχα μια EuroLeague στο παλμαρέ μου. Όταν βγαίνεις από όλο αυτό και βλέπεις όλα όσα σε ζόριζαν, είναι πολύ εύκολο να πεις "έλα μωρέ, θα μπορούσα να είχα πάει μια χρονιά στη Ρωσία, σιγά, τι θα γινόταν ας πούμε...". Δεν είναι έτσι, όμως. Είχα ήδη παίξει στην Αμερική, έπαιζα στη EuroLeague, ήμουν καταξιωμένη παίκτρια... Απλά με δυσκόλευε πάρα πολύ η ιδέα της Ρωσίας. Μπαίνεις σε μια διαδικασία, από την οποία ξέρεις ότι η καθημερινότητά σου θα είναι πολύ δύσκολη σε σχέση με αυτό που έχεις μάθει και έχεις ανάγκη. Το δεύτερο, πολύ σημαντικό, ίσως και πιο σημαντικό ήταν ότι με το συγκεκριμένο ρόστερ, δεν θα είχα τον χρόνο συμμετοχής που χρειαζόμουν για να είμαι ευτυχισμένη. Έβλεπα ότι δεν θα μπορούσα να είμαι χαρούμενη. Οπότε, είπα πεισματικά όχι. Δεν με ενδιέφεραν τα χρήματα, ήταν μια σαφώς καλή οικονομική πρόταση. Αλλά ας πούμε σήμερα, λέω "έλα μωρέ, ίσως να το έκανα, θα είχα μια Euroleague".

Πλέον έχει να κάνει με την αυτογνωσία που λέγαμε: συνειδητοποιείς τις αντοχές σου και τις αδυναμίες σου. Βλέπεις πιο καθαρά πόσο υπερβολική ήσουν, πόσο σοφή ήσουν ή πόση σοφία σου έλειπε. Ή τι θα μπορούσες να κάνεις διαφορετικά. Σίγουρα δεν μπορείς να γυρίσεις πίσω και να αλλάξεις πράγματα. Αλλά μπορείς να βλέπεις τα πράγματα μέσα από ένα άλλο πρίσμα».

Ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που έχεις διαβάσει για εσένα;
«Γενικά, θεωρώ ότι ο κόσμος με έχει αγκαλιάσει όμορφα και με έχει προσέξει. Ειδικά από τον χώρο μας, δεν έχω δεχτεί κάτι αρνητικό. Αυτό που μπορώ να αναφέρω είναι ότι όσο περνούσαν τα χρόνια, κάθε φορά πριν από ένα EuroBasket ή πριν από ένα Παγκόσμιο, ειδικά τα τελευταία χρόνια της καριέρας μου, όταν πλησίαζα τα 40, υπήρχε πάντα αυτή η αμφισβήτηση. Ότι η Μάλτση έχει μεγαλώσει, μήπως πρέπει να σταματήσει. Αυτό με ενοχλούσε πάρα πολύ. Αλλά ήταν και η κινητήριος δύναμή μου! Μου έδινε τρομερό μπουστάρισμα! Με πείραζε όλο αυτό, έπιανα τον εαυτό μου να ενοχλείται και έλεγα: "Δεν γίνεται, ρε φίλε... Δεν γίνεται να το βγάζεις αυτό προς τα έξω επειδή είσαι κολλημένος στα στερεότυπα, τη στιγμή μάλιστα που την περασμένη εβδομάδα έβαλα 25 πόντους! Δεν έχω πάρει τη θέση κάποιας νεότερης. Δεν στερώ τίποτα από κάποια άλλη". Αλλά νομίζω ότι αυτό ήταν πραγματικά το κίνητρο που με έβαζε στη διαδικασία να δουλέψω ακόμα περισσότερο κάθε φορά που έμπαινα στο γήπεδο».

Ζούμε στην εποχή που το hate speech κυριαρχεί στα social media, που ο κόσμος ψάχνει την επιβεβαίωση μέσα τα likes και τους followers. Πώς το προσεγγίζεις όλο αυτό;
«Tα social media είναι ένα εργαλείο, όπως γενικότερα το διαδίκτυο. Το ζήτημα είναι πώς θα το χρησιμοποιήσεις. Η ένστασή μου είναι ότι πλέον δεν υπάρχει ενημέρωση. Ξεκινώντας από τους νεαρούς αθλητές, πολλοί δεν γνωρίζουν τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσουν ή πώς να αξιοποιήσουν τα social media προς όφελός τους. Και το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη σωστής καθοδήγησης. Κι εγώ έχω κάνει λάθη με τα social media γιατί, απλά, δεν ήξερα. Σίγουρα, όμως, δεν μου αρέσει η κατεύθυνση που έχει πάρει όλη αυτή η κατάσταση. Έχουμε φτάσει στο σημείο όπου όλοι προσπαθούμε να ανεβάσουμε την καλύτερη φωτογραφία, να ικανοποιήσουμε τον εγωισμό μας, να πάρουμε likes. "Γιατί δεν πήρε likes"; Αναρωτιόμαστε και έτσι χάνουμε τον αυθορμητισμό και την αλήθεια μας. Θέλει τεράστια προσοχή αυτό το ζήτημα.

Όσον αφορά το "hate speech", και ως πρέσβειρα της Ευρώπης και της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού σε αυτό το θέμα, καταδικάζω κάθε μορφή βίας. Η έννοια της "ελευθερίας του λόγου" έχει παρερμηνευτεί από πολλούς! Πιστεύω ότι έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο! Ο καθένας πλέον αισθάνεται ότι μπορεί να γράφει ό,τι θέλει, με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς όρια ή ευγένεια. Είμαι κάθετα αντίθετη σε αυτό. Πρέπει να υπάρχει σεβασμός και στοιχειώδης ευγένεια απέναντι σε οποιονδήποτε, πόσο μάλλον απέναντι σε αθλητές.

Στον δικό μας χώρο, βλέπουμε συχνά έναν παίκτη που έχει κακή απόδοση να γίνεται στόχος την επόμενη κιόλας μέρα. "Να φύγει, να χάσει το συμβόλαιό του". Αυτά είναι υπερβολές. Κανείς δεν αξίζει τέτοια μεταχείριση. Ο κόσμος πρέπει να σεβαστεί την προσπάθεια ενός αθλητή και να κατανοήσει ότι όλοι μπορούν να έχουν μια κακή μέρα –όπως συμβαίνει σε κάθε επάγγελμα. Δεν γίνεται, λοιπόν, τη μια μέρα να είσαι "ήρωας" και την άλλη "μηδενικό". Αυτή η νοοτροπία είναι άδικη και καταστροφική. Δεν υπάρχει λόγος για τόση κακία και τόσα απωθημένα. Αυτό που λέω πάντα, και το θυμίζω και στον εαυτό μου, είναι ότι κάθε άνθρωπος καθρεφτίζει αυτό που έχει μέσα του. Και εκεί ακριβώς χρειάζεται διαχείριση –τόσο για τον πομπό όσο και για τον δέκτη».

Ποια είναι η μεγαλύτερη αξία της ζωής σου;
«Ο σεβασμός και η έμπνευση. Αυτά θα σου έλεγα. Αλλά μέσα στον σεβασμό περιέχονται πολλές άλλες αξίες, όπως η ευγένεια, το fair play και η κατανόηση ότι η δική μου ελευθερία σταματά εκεί που αρχίζει η δική σου. Αυτό ισχύει σε όλα: σεβασμός, συνεργασία, ενσυναίσθηση... Για μένα, η ενσυναίσθηση είναι κάτι που δεν είχα σε μικρότερη ηλικία. Την ανέπτυξα μέσα από τις ομάδες μου, τους προπονητές μου και από ανθρώπους που ζήτησα καθοδήγηση για την εξέλιξή μου ως άνθρωπος. Πλέον, θεωρώ ότι η ενσυναίσθηση είναι μια μορφή σεβασμού. Πρέπει όλοι να αρχίσουμε να προβληματιζόμαστε γι’ αυτό. Αλλά αν με ρωτάς ποιες είναι οι βασικές μου αξίες, θα σου έλεγα: ο σεβασμός και η έμπνευση.

Θα σου πω για την έμπνευση το εξής: συμβαίνει, συνέβαινε πάντα, αλλά τώρα, νομίζω, ζούμε σε μια εποχή που πολλοί προσπαθούν να απομυθοποιήσουν αυτό που θαυμάζουν! Για μένα, όμως, αυτό που με εμπνέει πρέπει να με πάει ακόμα πιο ψηλά. Αυτούς που σε εμπνέουν, με κάποιο τρόπο, τους ακολουθείς, τους γνωρίζεις, τους παρατηρείς, τους μελετάς, έχεις επαφή μαζί τους. Το θέμα είναι, όταν τους γνωρίσεις, να μη νιώσεις την ανάγκη να τους απομυθοποιήσεις. Το ζητούμενο είναι να τους αφήσεις να σε πάνε ένα επίπεδο παραπάνω.

Εγώ έχω αυτή την ανάγκη. Δεν ανήκω στους ανθρώπους που προσπαθούν να απομυθοποιήσουν κάποιον. Θέλω να τον θαυμάσω ακόμα περισσότερο και να με πάει ένα σκαλί πιο ψηλά. Αλλά, γενικά, ζούμε σε μια εποχή όπου οι περισσότεροι λένε: "Έλα μωρέ…". Θέλουν να αγγίξουν αυτό που θαυμάζουν, μόνο και μόνο για να το απομυθοποιήσουν. Για να δουν πόσο κοντά του μπορούν να φτάσουν. Για μένα, όμως, η ουσία είναι να Δεις πόσο ψηλά μπορείς να φτάσεις εσύ! Ίσως να πας πιο ψηλά από αυτό που θαυμάζεις! Επίσης πιστεύω στην έμπνευση. Για μένα, είναι πάρα πολύ σημαντική. Θέλω να ζω με έμπνευση. Τη χρειάζομαι. Θέλω κάτι να με εμπνέει: μια ιδέα, μια φιλοσοφία, μια στάση ζωής, ένας άνθρωπος, ένα παράδειγμα. Ένα… κίνημα, ξέρω ’γω. Αρκεί να με ξεβολεύει. Να με κινητοποιεί. Να με σηκώνει από τον καναπέ»!

Από ποιο λάθος σου πήρες το μεγαλύτερο μάθημα;
«Χωρίς να θέλω να δώσω λεπτομέρειες, θα σου πω το εξής: Κάποια στιγμή πίστεψα ότι είχα μεγαλύτερη δύναμη από αυτή που πραγματικά είχα. Υπερεκτίμησα τις δυνάμεις μου. Θεώρησα πως, επειδή είμαι αυτή που είμαι, δεν θα με αγγίξουν. Εκεί έκανα λάθος. Έδωσα μάχες που συνειδητοποίησα αργότερα ότι δεν ήταν δικές μου για να δώσω! Από αυτό πήρα το μεγαλύτερο μάθημα της ζωής μου: μην υπερεκτιμάς τις δυνάμεις σου και επίλεξε ποιες είναι οι μάχες που αξίζει να δώσεις. Δεν είναι όλες οι μάχες δικές σου. Αυτό μου πήρε πολλά χρόνια να το μάθω... Όταν θεωρούσα πως κάτι δεν ήταν σωστό και δίκαιο, ένιωθα την ανάγκη να το υπερασπιστώ με όλες μου τις δυνάμεις. Δεν μπορούσα να καταλάβω ότι αυτή είναι μια μάχη που δεν έπρεπε να τη δώσω εγώ. Ας τη δώσει κάποιος άλλος. Δεν είναι όλες οι μάχες δικές σου! Το έμαθα αυτό πολύ αργά. Έγινε μέσα από λάθος χειρισμούς, έβαλα τον εαυτό μου σε λάθος καταστάσεις. Και πήρα το μάθημά μου».

Για πολλούς συνανθρώπους μας, επιτυχία είναι να πληρώνουν τους λογαριασμούς του μήνα. Πώς ορίζεις εσύ την επιτυχία;
«Θα συμφωνήσω μαζί τους. Όπως επίσης θα πω ότι επιτυχία είναι να μπορείς να σηκώνεσαι κάθε πρωί από το κρεβάτι. Δεν μπορούν όλοι να σηκωθούν το πρωί από το κρεβάτι. Είναι αυτό που σου είπα πριν, ότι η ενσυναίσθηση ήρθε και με βρήκε λίγο αργότερα. Πρέπει να κοιτάς και λίγο γύρω σου, τι συμβαίνει, όχι μόνο εσένα. Σίγουρα ζεις στον μικρόκοσμό σου, δεν μπορείς να ζήσεις τη ζωή ενός άλλου. Βασικά, δεν πρέπει να ζήσεις τη ζωή κάποιου άλλου! Αλλά από την άλλη, δεν πρέπει να μην κοιτάμε τα απλά καθημερινά πράγματα που είναι ευλογία. Δηλαδή, επιτυχία για κάποιους ανθρώπους είναι να σηκωθούν το πρωί από το κρεβάτι τους! Και ξέρεις, ζούμε στην εποχή της κατάθλιψης και της πίεσης κι ακόμα και αυτό δεν είναι πια εύκολο.

Τώρα, επειδή το ανέφερες, αυτό και αν είναι επιτυχία! Το να πληρώνεις δηλαδή τους λογαριασμούς. Αυτό που ζούμε τώρα με την οικονομική κατάσταση, τις δυσκολίες, τους ανθρώπους που για να τα βγάλουν πέρα δουλεύουν ατελείωτα ,κάνουν δυο και τρεις δουλειές, βρίσκονται όλη μέρα στους δρόμους, που δεν έχουν χρόνο για τον εαυτό τους, δεν έχουν χρόνο να πάνε να παίξουν, δεν έχουν χρόνο να μιλήσουν, να επικοινωνήσουν, να βγουν, να διασκεδάσουν, να πάρουν μια ανάσα… Ναι, είναι μεγάλη επιτυχία να βγαίνει ο μήνας!

Οπότε αυτά για μένα δεν είναι καθόλου αμελητέα. Και όχι δεδομένα. Για μένα επιτυχία είναι να ξυπνάω το πρωί, να σηκώνομαι από το κρεβάτι, να μπορώ να επικοινωνώ την αγάπη μου με τους ανθρώπους που αγαπώ και με αγαπάνε… Γιατί και αυτό, ξέρεις, δεν είναι δεδομένο. Να μπορώ να βγάζω τον μήνα και να ανταποκρίνομαι στις υποχρεώσεις μου, όποιες και αν είναι αυτές. Και σίγουρα να συνεχίσω να σέβομαι και να εμπνέομαι για να μπορώ να βελτιώνομαι. Στα είπα όλα μαζί»!

Μίλησες πριν για τις μάχες που πρέπει να επιλέξουμε. Ποια ήταν όμως η πιο μεγάλη μάχη της ζωής σου;
«Νομίζω ισχύει με κάθε άνθρωπο, δεν θα πρωτοτυπήσω. Έχω ένα μότο, από πολλά χρόνια πριν, ότι όλες οι μάχες μέσα μας γίνονται. Το να κάτσεις μπροστά στον καθρέφτη και να δεις πραγματικά αυτό που πρέπει να δεις, δεν νομίζω ότι το πετυχαίνουν όλοι. Το θέμα είναι να κάτσεις και να ακούσεις τις μάχες που γίνονται μέσα σου. Να παρατηρήσεις τους εαυτούς που έχεις. Όλοι έχουμε πολλούς εαυτούς. Να δεις ποιος θέλει και ποιος μπορεί να κυριαρχήσει. Γιατί ούτε αυτό είναι δεδομένο... Όλες οι μάχες μέσα μας γίνονται. Και μετά βγαίνουν προς τα έξω και καθρεφτίζονται. Κάνουν προβολές. Αυτό γίνεται... Εγώ λοιπόν, έχοντας αυτό το μότο, κάποια στιγμή σε ώριμη ηλικία, έκανα και το πρώτο μου τατουάζ, το "me against myself". Γιατί πραγματικά είσαι εσύ εναντίον του εαυτού σου πάντα.

Πάντως, η πρώτη μεγάλη μάχη που έπρεπε να δώσω ήταν να πείσω τον πατέρα μου και την οικογένειά μου ότι θέλω να παίξω μπάσκετ, στην ηλικία των 16 ετών. Έπρεπε να κερδίσω αυτή τη μάχη! Να μην με σταματήσουν, να μην μου το απαγορεύσουν. Τώρα δεν ξέρω πώς είναι τα σημερινά παιδιά, αλλά στα 16 μου, με τον πατέρα μου να έχουμε δύο γενιές διαφορά... Υπήρχε μια δυσκολία στο να επικοινωνήσεις ή να πεις: "Εγώ θέλω να παίξω μπάσκετ"! Καταλαβαίνεις ότι το "εγώ θέλω να παίξω μπάσκετ" ήταν από μόνο του πρόβλημα. Δεν υπήρχε αρκετή ενημέρωση, δεν υπήρχε πουθενά αυτό.

Έπρεπε να σταθώ απέναντι στους δικούς μου. Με όση ωριμότητα και άγνοια μπορεί να διαθέτεις στα 16 σου, λέγοντας: "Θέλω να παίξω μπάσκετ", που είναι κάτι άγνωστο και αβέβαιο! Όμως ένιωθα τις δονήσεις μέσα μου! Τις νιώθω ακόμα και τώρα ακούγοντας, για παράδειγμα, λέξεις όπως Εθνική Ελλάδας ή WNBA! Βλέπεις, ακόμα και τώρα σου μιλώ γι' αυτά και τα μάτια μου γυαλίζουν! Αυτό το αναγνώρισα. Ένιωθα τον σεισμό που γινόταν μέσα μου! Εκεί θέλω να πάω! Και μετά, σαν μεγάλη μάχη, θεωρώ τη μάχη που έδωσα να πείσω τους γύρω μου και να καθιερωθώ σε αυτόν τον χώρο».

Αν μπορούσες να καταρρίψεις μόνο ένα στερεότυπο όσον αφορά το μπάσκετ γυναικών, ποιο θα ήταν αυτό;
«Ότι οι γυναίκες δεν παίζουν μπάσκετ! Ότι το μπάσκετ είναι ανδρικό άθλημα. Όχι, δεν είναι ανδρικό άθλημα! Είναι ένα άθλημα που παίζουν άντρες και γυναίκες. Στην Ελλάδα, πολλές φορές ακούμε σχόλια που είναι απολύτως υποτιμητικά και βγάζουν απαξίωση για τα κορίτσια που έχουν επιλέξει αυτόν τον δρόμο. "Α, παίζεις μπάσκετ; Μα είσαι γυναίκα"! Αυτό θα ήθελα να το καταρρίψω. Ναι, φυσικά παίζουμε μπάσκετ. Και μάλιστα, παίζουμε και καλό μπάσκετ! Δεν καταλαβαίνω γιατί υπάρχει αυτή η στάση απέναντι στο γυναικείο φύλο. Και ξέρεις, έχουν περάσει 40 χρόνια από τότε που ήμουν παιδί και έγινα μεσήλικας, και ακούω ακόμα γονείς να λένε: "Μα τα κορίτσια δεν παίζουν μπάσκετ, η κόρη μου δεν θα παίξει μπάσκετ, είναι ανδρικό άθλημα". Δεν είναι ανδρικό! Τι είναι αυτό που τελικά καθορίζει τι είναι ανδρικό και τι είναι γυναικείο; Εγώ έχω επιχειρήματα για το ότι δεν υπάρχουν ανδρικά και γυναικεία αθλήματα... Σίγουρα υπάρχουν διαφορές στον τρόπο που παίζεται το παιχνίδι. ΟΚ, υπάρχουν διαφορές σε όσα βλέπεις. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα κορίτσια δεν παίζουν μπάσκετ ή δεν μπορούν να παίξουν μπάσκετ. Μπορεί να μην μπορώ να καρφώσω, αλλά είμαι σίγουρη ότι έχω καλύτερο σουτ από πάρα πολλούς άντρες! Και Είμαι σίγουρη πως και οι άντρες συνάδελφοι μου θα συμφωνήσουν με αυτό!

Από τη μικρή Εβίνα που ξεκίνησε το μπάσκετ στη Γουμένισσα, τι έχει μείνει στη γυναίκα του σήμερα;
«Νομίζω ότι το πιο μαγικό σε αυτή τη διαδικασία είναι ότι κρατώ μέσα μου πολύ έντονα τη μικρή Εβίνα! Πολλές φορές στη ζωή μου και στην καθημερινότητά μου, νιώθω ότι είμαι εκεί, είμαι αυτή... Κρατάω τα πάντα από τη μικρή Εβίνα, ένα παιδί που έκανε όνειρα, που δούλεψε σκληρά για να πιστέψει στον εαυτό της, που έδωσε τις μάχες της για να διεκδικήσει τα όνειρά της, που τράβηξε τον δρόμο της για να φτάσει στην άλλη άκρη του κόσμου, που τόλμησε να σηκώσει ανάστημα, που τόλμησε να επαναστατήσει, που έκλαψε και πόνεσε για να μάθει πως πρέπει να γίνει πιο δυνατή!

Αυτό είναι που σου είπα πριν. Η πρώτη μάχη που έπρεπε να δώσω με τον πατέρα μου δεν ήταν εύκολη για μένα τότε. Το να κάτσω απέναντί του, με τα τότε πατριαρχικά πρότυπα, και να βρω το θάρρος να του πω: "Θέλω να παίξω μπάσκετ", ήταν δύσκολο. Έπρεπε να μιλήσω για το απόλυτο όνειρό μου! Κρατάω την Εβίνα που έπρεπε να μάθει να διεκδικεί, που εμπνέεται και ενθουσιάζεται.

Πλέον, πώς αναγνωρίζω ότι θέλω να κάνω κάτι; Από το πως κάνει την καρδιά μου να χτυπάει... Ξέρεις πόσες γυναίκες και κορίτσια δεν τολμούν να πουν αυτό που θέλουν και ονειρεύονται; Και το αφήνουν να καταλήξει σε κλάμα, απογοήτευση και φόβο; Εγώ κρατάω μέσα μου αυτό το κοριτσάκι, προσπαθώ να το φροντίσω. Δεν είναι εύκολο. Το αναγνωρίζω. Και όταν εμφανίζεται, του δίνω τα εργαλεία που έχω αποκτήσει στην πορεία για να πάψει να είναι φοβισμένο.

Αυτό το παιδάκι θέλει να εξελιχθεί. Θέλει να είναι ανεξάρτητο από μικρή, θέλει να κάνει τις μικρές επαναστάσεις, θέλει να υπερασπιστεί τον εαυτό του, θέλει σεβασμό και όχι υποτίμηση επειδή απλά είναι γυναίκα. Εγώ το κρατάω αυτό το παιδάκι, είναι μαζί μου. Το βλέπεις, νομίζω, στα μάτια μου».

Μιλώντας στο Gazzetta για τη συμμετοχή του στο Navarino Challenge 2024, ο Τζο Αρλάουκας εξήγησε πως «αν μπορώ να αλλάξω τη ζωή έστω και ενός παιδιού, τότε αξίζει τον κόπο». Ουσιαστικά συνεχίζει το legacy του αείμνηστου Αλέξανδρου Νικολαΐδη που έλεγε «αν σωθεί έστω ένα παιδί, θα αξίζει κάθε κλωτσιά που έχω φάει στο κεφάλι, κάθε κάταγμα στα πόδια μου». Εσύ πώς προσεγγίζεις την εμπειρία που βίωσες για ακόμη μία χρονιά στην Costa Navarino;

«Δεν το συζητώ! Συμφωνώ απόλυτα με τον Τζο! Τελειώνοντας την καριέρα μου και βγάζοντας από πάνω μου τη ρουτίνα της αθλήτριας, θέλησα να δω πού "κουμπώνω" καλύτερα. Προσπάθησα να καταλάβω ποιο είναι το επόμενο πάθος μου. Θα σου πω κάτι... Ποτέ δεν πίστευα ότι θα μπορούσα να είμαι τόσο κοντά στα παιδιά. Μπορώ να πω ότι βρήκα το φυσικό μου περιβάλλον! Βέβαια, αυτό συνέβαινε και όσο έπαιζα μπάσκετ, αλλά δεν το έβλεπα, δεν το συνειδητοποιούσα και δεν μπορούσα να το αναγνωρίσω. Δεν ξέρω πώς να το ερμηνεύσω. Ίσως βρήκα ξανά τη μικρή Εβίνα. Θέλω να είμαι για τα παιδιά όλα εκείνα που είχα ανάγκη! Θέλω να είμαι η προπονήτρια που θα ασχοληθεί με τη ψυχική τους υγεία, με την εξέλιξή τους, με την πρόοδό τους, με τη βελτίωσή τους, με την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους, με το σεβασμό στο άτομο και στους γύρω τους… Με το να μάθουν να συνεργάζονται, να φύγει ο εγωκεντρισμός και να μπουν στην ομάδα… Για όλα εκείνα που θεωρούμε δεδομένα, αλλά δεν είναι.

Θέλω να είμαι εκεί για αυτά τα παιδιά. Και θέλω να είμαι εκεί πραγματικά. Το δέσιμο που έχω μαζί τους είναι μοναδικό. Μαθαίνω περισσότερα από αυτά απ' ό,τι αυτά από μένα. Και μαθαίνω περισσότερα από αυτά, όχι μόνο για ό,τι γίνεται γύρω μας, αλλά και για εμένα την ίδια. Όσα χρόνια έπαιζα, δεν είχα την παραμικρή ιδέα ότι αυτό μπορεί να είναι το πεδίο μου και να με αγγίζει τόσο πολύ, να με μετακινεί τόσο πολύ. Βγαίνοντας όμως από αυτό το κομμάτι, όταν δεν υπήρχε η πίεση της απόδοσης… Είδα ότι, ναι, μπορώ να ασχοληθώ... Είναι όλα όσα είχα ανάγκη! Γιατί πάντα εκεί έξω θα υπάρχει ένα κοριτσάκι που θέλει... Αλλά δεν ξέρει τον τρόπο».

Όταν η Μάλτση βλέπει πλέον την Εβίνα στον καθρέφτη, τι της λέει;
«Δύσκολα τα πράγματα! Πολύ! Καλά τα πήγες... Αλλά μπορούσες ακόμα καλύτερα».

Και τι απαντάει η Εβίνα στη Μάλτση;
«Αγάπησε με λίγο παραπάνω και θα κάνω ό,τι θες»!