Μπόμπι Τσάρλτον: ο άνθρωπος που νίκησε τον θάνατο!

Ο Τσάρλτον γεννήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 1937 στο Άσιγκτον της Αγγλίας, σε μια οικογένεια πλήρη... ποδοσφαιριστών! Η μητέρα του, Ελίζαμπεθ Μίλμπερν, ήταν αδερφή τριών πασίγνωστων ποδοσφαιριστών της εποχής στο Νησί. Φανατική η ίδια με το σπορ, το δίδασκε από νωρίς στον μικρό Ρόμπερτ, που ξεχώρισε μεμιάς, όπως και στον αδερφό του, Τζακ, που αργότερα έπαιξε στη Λιντς. Διόλου τυχαίο είναι λοιπόν πως ήδη απ' τα 15 του ο Τσάρλτον έγινε επαγγελματίας με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, τον Οκτώβριο του 1954.

Έτσι, ο Τσάρλτον έγινε ένα απ' τα περίφημα «Busby babes», τα «μωρά του Μπάσμπι», όπως ήταν το παρατσούκλι της νεανικής ομάδας της Γιουνάιτεντ, που υπό τις οδηγίες του προπονητή Ματ Μπάσμπι έκανε θραύση κατά τις δεκαετίες του '40, του '50 και του'60, όταν ο Μπάσμπι είχε θέσει σε εφαρμογή ένα μακρόπνοο πλάνο ανασύνθεσης και προόδου της ομάδας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Για περίπου τρία χρόνια, ο νεαρός Τσάρλτον δούλεψε σκληρά και βελτιωνόταν συνεχώς. Ο Μπάσμπι τον είχε ξεχωρισει από νωρίς, δίνοντας του την ευκαιρία να συμμετέχει σε ασκήσεις της πρώτης ομάδας που γινόταν στο χώρο πίσω απ' την κερκίδα «Stretford End» του Ολντ Τράφορντ.

Σαν σήμερα, στις 6 Οκτωβρίου 1956, σε ηλικία 19 -παρά κάτι - ετών, κλήθηκε να παρουσιαστεί μπροστά σε 41.439 οπαδούς στο Ολντ Τράφορντ για πρώτη φορά, απέναντι στην Τσάρλτον. Η Εθνική Αγγλίας αγωνιζόταν στο Μπέλφαστ και έλειπαν τρεις διεθνείς της Γιουνάιτεντ, οι Έντουαρντς, Μπάιρν και Τέιλορ.Για το κενό του τελευταίου στην κορυφή της επίθεσης επελέγη απ' τον Μπάσμπι ο άγνωστος Τσάρλτον!

«Ο κ. Μπάσμπι με ρώτησε αν ήμουν έτοιμος, καθώς αντιμετώπιζα έναν τραυματισμό στον αστράγαλο. Φυσικά, δεν υπήρχε περίπτωση να ομολογήσω πως πονάω, οπότε σταύρωσα τα δάχτυλα μου και απάντησα “ναι”!», διηγείται στην αυτοβιογραφία του για εκείνη τη μέρα που φόρεσε για πρώτη φορά σε επίσημο αγώνα τη φανέλα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

Σε μια απ'τις πρώτες φορές που πήρε τη μπάλα στα πόδια του, βρέθηκε έξω απ' τη μεγάλη περιοχή της Τσάρλτον. Δίχως να διστάσει, «όπλισε» και σούταρε με φοβερή δύναμη, αφήνοντας ακίνητο τον τερματοφύλακα Γουίλι Ντάφι και στέλνοντας τη μπάλα στα δίχτυα! Μέχρι να σταματήσει να πανηγυρίζει το κοινό, ο Τσάρλτον σκόραρε με παρόμοιο τρόπο, δίνοντας του πια λόγους για να παραληρεί! Η Γιουνάιτεντ νίκησε με 4-2 και όποιος έβλεπε το παιχνίδι πανηγύριζε για το νέο είδωλο, δίχως να φαντάζεται πως μόλις παρακολούθησε ένα κομμάτι μιας μοναδικής ιστορίας να γράφεται!

Ήταν ένα σημείο - καμπή, τότε που ο Τσάρλτον έμελλε να γίνει ο φορέας αυτής της αναγέννησης της ομάδας και της αναρρίχησης της απ’ τα συντρίμμια του Μονάχου στο «χρυσάφι» της κορυφής και της αιώνιας δόξας.

Στο Βελιγράδι, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είχε έρθει ισόπαλη με 3-3 με τον Ερυθρό Αστέρα, παίρνοντας την πρόκριση για τα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 6ης Φεβρουαρίου, το ελικοφόρο «Airspeed Ambassador» προσγειώθηκε στο Μόναχο για ανεφοδιασμό. Το μοιραίο συνέβη στις 3:04 τα ξημερώματα, όταν, κατά την τρίτη προσπάθεια απογείωσης, λόγω σφοδρής χιονοθύελλας, το αεροπλάνο απέτυχε να κερδίσει ύψος και έπεσε σ' ένα χωράφι δίπλα στο αεροδρόμιο. Τα συνεργεία διάσωσης ανέσυραν νεκρούς 7 ποδοσφαιριστές (Τζεφ Μπεντ, Ρότζερ Μπερν, Έντι Κόλμαν, Μαρκ Τζόουνς, Ντέιβιντ Πεγκ, Τόμι Τέιλορ και Λίαμ Γουίλαν), 7 δημοσιογράφους, 4 στελέχη της ομάδας, 2 μέλη του πληρώματος και δύο φιλάθλους.

Σε συνέντευξη του μετά από χρόνια, το 2014, στο επίσημο κανάλι της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ο Τσάρλτον αφήγηθηκε μέσα απ' τις εμπειρίες του την τραγωδία του 1958 και τη συντριβή του αεροπλάνου: «Ο καιρός ήταν άσχημος και όλοι το καταλαβαίναμε όταν ήμασταν μέσα στο αεροσκάφος που προσπαθούσε να απογειωθεί. Εγώ καθόμουν στη θέση μου. Σκέφτηκα πως αν απλά έκλεινα τα μάτια μου θα ξεπερνούσα τη νευρικότητα και το φόβο, πως όλα θα πήγαιναν καλά. Ο Χάρι Γκρέιβ και ο Μπιλ Φουλκς μου είπαν πως έμοιαζα σαν αναίσθητος για περίπου ένα τέταρτο μετά την πτώση. Αυτοί ήταν τόσο γενναίοι, έτρεχαν συνέχεια για να βοηθήσουν όποιον μπορούσαν, μέσα και έξω απ' το αεροπλάνο, που είχε πιάσει φωτιά. Θα έπρεπε να αποθεωθούν με κάθε τιμή για ό,τι έκαναν εκείνη τη μέρα.

«Στο νοσοκομείο, δίπλα μου στο δωμάτιο, ήταν ένας νεαρός άνδρας που κρατούσε μια εφημερίδα. Μου είπε τα πάντα για το ατύχημα, πράγματα που εγώ δεν είχα αντιληφθεί. Πήρα την εφημερίδα και άρχισα να διαβάζω ονόματα κι αυτός μου έλεγε αν ήταν ζωντανοί ή όχι. Ήταν σκέτη φρίκη, ήταν οι συμπαίκτες μου, δημοσιογράφοι, άνθρωποι που σήμαιναν πολλά για το αγγλικό ποδόσφαιρο. Ο Φρανκ Σουίφτ, ο Ντάνκαν Έντουαρντς, ο Μπερτ Γουέιλι, ο Τομ Κάρι, ο Γουόλτερ Κρίκμερ. Τους χάσαμε όλους.

Ήταν άνθρωποι με τους οποίους βγαίναμε για να διασκεδάσουμε. Ήταν αυτοί που θα με καλούσαν τα Χριστούγεννα στο σπίτι τους για φαγητό. Ήταν οι φίλοι μου. Αισθάνθηκα πως μου έπαιρναν τη ζωή, κομμάτι - κομμάτι.

Με το που άρχισα να συνειδητοποιώ το μέγεθος της καταστροφής, σκέφτηκα πως τίποτα πια δεν θα ήταν το ίδιο. Είχαμε νικήσει δυο φορές την Άρσεναλ εκείνη τη σεζόν, είχαμε παίξει καταπληκτικό ποδόσφαιρο, ήμασταν τόσο δεμένοι μεταξύ μας. Όλα όσα συνέβαιναν ήταν υπέροχα κι αυτό που συνέβη στο Μόναχο ήταν απαίσιο, τόσο θλιβερό. Ήταν απ' τα πράγματα που ακούς και λες πως αυτό δεν θα συμβεί ποτέ σε σένα.

Θα παραμείνει για πάντα το ερώτημα αν θα κατακτούσαμε το Κύπελλο Πρωταθλητριών εκείνη τη χρονιά: εγώ λέω πως θα τα καταφέρναμε! Ήμασταν τόσο καλοί, δεν φοβόμασταν τίποτα, καμία πρόκληση δεν ήταν πολύ μεγάλη για μας»!

Η επανάκαμψη της ομάδας στα επίπεδα πριν το δυστύχημα ήταν ο επόμενος μεγάλος στόχος, ήταν μια απ' τις προκλήσεις που οι επιζήσαντες έπρεπε να δεχθούν και να παλέψουν για να τα καταφέρουν. Ο ίδιος ο Τσάρλτον θυμάται: «Ο Ματ Μπάσμπι έλεγε πως θα χρειαζόμασταν 5 χρόνια για να κατακτήσουμε πάλι κάποιο τρόπαιο. Πράγματι, μετά από 5 χρόνια κατακτήσαμε το Κύπελλο Αγγλίας και μετά από 10 χρόνια ήμασταν πρωταθλητές Ευρώπης! Ήταν ένας φόρος τιμής σε όσους έφυγαν πριν φτάσουν στην κορυφή. Τους ανήκει μερίδιο της επιτυχίας, επειδή αυτοί ήταν ο λόγος που παλεύαμε για να τα καταφέρουμε. Όλοι τότε ήθελαν να κερδίσουμε τον τελικό στο Γουέμπλεϊ και το ότι τα καταφέραμε ήταν χρέος μας προς την ιστορία και κομμάτι της».

Η «λάμψη» του με τη φανέλα της Γιουνάιτεντ τον οδήγησε στην πρώτη γραμμή της προεπιλογής της Εθνικής Αγγλίας, στολίζοντας την καριέρα του με παράσημα και επιτεύγματα που τον καθιστούν «θρύλο» της ιστορίας των «λιονταριών». Φόρεσε τη φανέλα της Αγγλίας 106 φορές σε 12 χρόνια, τρεις με το περιβραχιόνιο του αρχηγού στο μπράτσο, σκοράροντας 49 τέρματα.

Έπαιξε για πρώτη φορά με τα χρώματα της Εθνικής στο Βρετανικό Πρωτάθλημα Εθνικών Ομάδων στις 19 Απριλίου 1958, σκοράροντας μάλιστα ένα υπέροχο γκολ και κάνοντας το 4-0 εις βάρος της Σκωτίας. Το τρίτο του παιχνίδι με την Αγγλία ήταν στο Βελιγράδι κόντρα στη Γιουγκοσλαβία, στην επιστροφή του Τσάρλντον εκεί μόλις δυο μήνες μετά το δυστύχημα. Τα «λιοντάρια» έχασαν με 5-0 και ο ίδιος ήταν αγνώριστος.

Στο Μουντιάλ του 1958 βρέθηκε στην αποστολή, όμως δεν έπαιξε καθόλου, κάτι για το οποίο δέχθηκε κριτική, καθώς πολλοί σημείωναν την πτώση στην απόδοση του απ' τον αγώνα με τη Γιουγκοσλαβία και μετά. Η κατάσταση ήταν αρκετά διαφορετική για τον ίδιο στην επόμενη διοργάνωση το 1962, όπου σκόραρε απέναντι στην Αργεντινή στον όμιλο το 25ο του γκολ στην 38η συμμετοχή του, όχι όμως και για την Αγγλία, που αποκλείστηκε με 3-1 στα προημιτελικά απ' τη Βραζιλία, που τελικά κατέκτησε το τρόπαιο.

Μετά τη λήξη του Μουντιάλ ο Αλφ Ράμσεϊ ανέλαβε την τεχνική ηγεσία των «λιονταριών», ξεκαθαρίζοντας πως θα κράταγε ελάχιστους απ' τους μεγάλους σε ηλικία παίκτες, με σκοπό να χτίσει μια ομάδα - πρωταγωνίστρια για τη διοργάνωση του 1966, όταν η Αγγλία θα διοργάνωνε το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ο Τσάρλτον ήταν ένας απ' αυτούς, σημείο αναφοράς, ένας απ' τους αρχηγούς της ομάδας και ηγέτης φύσει και θέσει, δίνοντας την πρόκριση στους Άγγλους για τον τελικό με 2 γκολ στον ημιτελικό με την Πορτογαλία και ευτυχώντας να υψώσει στον ουρανό του Γουέμπλεϊ το τρόπαιο μετά την επικράτηση επί της Δυτικής Γερμανίας με 4-2. Πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966, που φιλοξενήθηκε και κατακτήθηκε απ’ την Αγγλία, σε ψηφοφορία μεταξύ των Ευρωπαίων αθλητικών συντακτών, ανακηρύχθηκε καλύτερος ποδοσφαιριστής της σεζόν 1965 - 1966 σε όλα τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα.

Συμμετείχε ακόμα στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 1968, όπου σκόραρε στον μικρό τελικό και στο 2-0 απέναντι στη Σοβιετική Ένωση, με το οποίο οι Άγγλοι ήρθαν τρίτοι.

Παρόλο που η κατάκτηση του Μουντιάλ του 1966 απ’ τους Άγγλους, στην οποία ο ίδιος πρωταγωνίστησε, φαντάζει πια πολύ μακρινή, σχεδόν απίστευτη επιτυχία για μια ομάδα που έκτοτε διαρκώς και ανελλιπώς αποτυγχάνει, αυτή δεν ήταν η κορωνίδα της ένδοξης καριέρας του Μπόμπι Τσάρλτον. Το απόλυτο χάιλαϊτ γι’ αυτόν και την υστεροφημία του δεν θα μπορούσε να είναι άλλο απ’ τον αγώνα απέναντι στην Μπενφίκα, στις 29 Μαϊου 1968, για τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών και την κατάκτηση του απ’ τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, 10 χρόνια μετά το δυστύχημα του Μονάχου.

Ο Τσάρλτον ήταν πια 28 χρονών, με εμπειρίες και επιτυχίες στα μεταξύ χρόνια, πάντα όμως με την «πληγή» από ‘κείνη την ημέρα να τον πονάει σαν να είχε μόλις ανοίξει. Η ομάδα είχε καταφέρει να αναγεννηθεί απ’ τις στάχτες της, κυριολεκτικά και μεταφορικά, νικώντας τον ίδιο το θάνατο, και κατάφερε να βρεθεί στον τελικό μιας μεγάλης διοργάνωσης για να τελειώσει τη δουλειά που είχε αφήσει στη μέση.

Ο Ματ Μπάσμπι τον είχε χρίσει αρχηγό κι εκείνος απέδωσε άψογα τον ρόλο του, σκοράροντας δις και οδηγώντας τη Γιουνάιτεντ σε μια μεγαλειώδη νίκη με 4-1. Τα πανηγύρια που ακολούθησαν ήταν λυτρωτικά, αφού για όλους η κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ήταν το επισφράγισμα της προσπάθειας της ομάδας να ταιριάξει στην προ - Μονάχου εποχή. Ο Τσάρλτον, ένας απ’ τους συνδετικούς κρίκους στα δυο κομμάτια της ιστορίας των «κόκκινων διαβόλων», απουσίαζε επιδεικτικά απ’ όσα ακολούθησαν μετά το τέλος του αγώνα. Προτιμούσε να αποτίσει φόρο τιμής στη μνήμη των εκλιπόντων συμπαικτών του, μοναχικά, όπως λέγεται.

Υπήρξε μέλος μιας μυθικής επιθετικής τριπλέτας της Μάντσεστερ, μαζί με τον Τζορτζ Μπεστ και τον Ντένις Λο. Οι σχέσεις του ωστόσο με τους άλλους δυο παίκτες υπήρξαν εξαιρετικά προβληματικές προς τη δύση της παρουσίας του Τσάρλτον στο Ολντ Τράφορντ.

Μετά από 17 σεζόν με τα κόκκινα και σε ηλικία 36 ετών, το 1973 είχε έρθει το πλήρωμα του χρόνου. Σκόραρε για τελευταία φορά απέναντι στην Σαουθάμπτον στις 31 Μαρτίου, ενώ στις 28 Απριλίου στον αγώνα με την Τσέλσι, ο Τσάρλτον αποχαιρέτησε το κοινό του Ολντ Τράφορντ. Ενδεικτικό της αναγνώρισης της οποίας τύγχανε ο άσος της Μάντσεστερ απ' την κοινωνία του αγγλικού ποδοσφαίρου ήταν η θήκη για τσιγάρα που του πρόσφερε ως δώρο ο πρόεδρος των Λονδρέζων. Αργότερα παρατέθηκε φιλικό προς τιμήν του με καλεσμένη την Σέλτικ. Σ' αυτό, ο Μπεστ και ο Λο αρνήθηκαν να αγωνιστούν, αφού, όπως τόνισε ο Μπεστ «αν το κάναμε θα ήταν απίστευτα υποκριτικό». Απ' την άλλη, ουδόλως «μίζερη» ήταν η απονομή τιμών στο πρόσωπο του στην καριέρα του. Το 2008 παρέλαβε το βραβείο «BBC Sports Personality of the Year Lifetime Achievement Award» για όσα κατάφερε στην καριέρα του, ενώ τιμήθηκε με τον τίτλο του Σερ το 1994. Επιπλέον, είναι πρόεδρος του Εθνικού Μουσείου Ποδοσφαίρου, για το οποίο έχει πει πως «δεν μπορώ να φανταστώ κάποιο καλύτερο μουσείο σε όλο τον κόσμο»!

Τον Ιούνιο του 1984 η Γιουνάιτεντ τον τίμησε, ορίζοντας τον διευθυντή της ομάδας και πρέσβευτή της, θέση στην οποία παρέμεινε έως το 2012, ενώ τιμήθηκε απ’ τη βασίλισσα της Αγγλίας με τον επιτιμητικό τίτλο του Σερ τον Ιούνιο του 1994 για την προσφορά του στο αγγλικό ποδόσφαιρο.

Δεν ξεχώριζε όμως μόνο για τα αθλητικά του επιτεύγματα, παρόλο που κατέκτησε ό,τι υπήρχε στο ποδόσφαιρο, ό,τι μπορούσε αυτό να του προσφέρει: τίτλους, προσωπικά ρεκόρ, δόξα με την Εθνική Ομάδα και παγκόσμιο τίτλο. Ο Τσάρλτον ξεχώριζε ως αθλητής για το ήθος του. Αποτελούσε υπόδειγμα συμπεριφοράς, χωρίς ποτέ να εμπλέκεται σε διαμάχες και κόντρες με διαιτητές, ενώ σεβόταν τους αντιπάλους του. Σύμφωνα με τους Άγγλους αθλητικογράφους της εποχής, η δημοτικότητα του, παρότι ο ίδιος ήταν τρομερά σεμνός, ήταν τέτοια που θα μπορούσε να θεωρηθεί από ορισμένους ως ο διασημότερος Άγγλος εν ζωή!

Συνολικά, στα 17 χρόνια παρουσίας του στο Ολντ Τράφορντ, φορώντας την κόκκινη φανέλα των «διαβόλων» του Μάντσεστερ, έπαιξε σε 754 παιγνίδια, περισσότερα από κάθε άλλον παίκτη στην ιστορία του συλλόγου, μέχρι να τον προσπεράσει ο Ράιαν Γκιγκς στον νικηφόρο τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ κόντρα στην Τσέλσι το 2008. Σκόραρε 247 φορές, θέτοντας τον πήχη πολύ ψηλά για όποιον παίκτη μακροημερεύει στη Γιουνάιτεντ, σε επίπεδα που δύσκολα θα καταφέρει κανείς να φτάσει στο μέλλον.

Ακόμα όμως κι αν καταφέρει κανείς να τον εκθρονίσει, - μακάρι να - είναι αδύνατον να επαναλάβει όσα κατάφερε σε επίπεδο συμβολισμών και επιτυχιών. Ο Τσάρλτον είδε τους φίλους και συμπαίκτες του να ξεψυχούν, αφήνοντας ορφανά παιδιά και την Γιουνάιτεντ του Ματ Μπάσμπι λειψή, στην πορεία της προς την κορυφή. Νοσηλεύτηκε, ξαναμπήκε στο γήπεδο και αποτέλεσε τον στυλοβάτη, τον συνδετικό κρίκο του «πριν» και του «μετά» μιας ομάδας που άφησε πίσω της ένα αληθινό δράμα και κατόρθωσε όλα εκείνα για τα οποία ήταν προορισμένη.