«The century game»* (O αγώνας του αιώνα)!

Το ποδόσφαιρο υπάρχει για περισσότερα από 130 χρόνια και το Παγκόσμιο Κύπελλο υπάρχει στις ζωές των ποδοσφαιρόφιλων εδώ και 88 χρόνια. Εχουν γίνει εκατομμύρια αγώνες σ’ ολόκληρο τον πλανήτη, δεκάδες έχουν αφήσει το σημάδι τους δημιουργώντας αξέχαστες στιγμές, συμπεριλαμβανομένων και των 836 αγώνων σε τελικές φάσεις Μουντιάλ μέχρι σήμερα. Υπάρχει, όμως, μόνο ένα παιχνίδι που έχει χαρακτηριστεί «ο αγώνας του αιώνα» και όλος ο ποδοσφαιρικός κόσμος συνεχίζει να συζητάει γι’ αυτό και μόνο.

Στην Πόλη του Μεξικού, Γερμανία και Ιταλία, συναντήθηκαν στις 17 Ιουνίου του 1970 στον ημιτελικό της διοργάνωσης, με τρόπαιο το εισιτήριο για τον τελικό. Εληξε μετά από 120 συνταραχτικά λεπτά μάχης: 4-3 υπέρ των Ιταλών. Το προβάδισμα στο σκορ άλλαξε δύο φορές, ωστόσο δεν ήταν μόνο τα γκολ, ήταν επίσης οι χαμένες ευκαιρίες, τα χαμένα γκολ, τα πέναλτι που δε δόθηκαν, τόσες μικρές λεπτομέρειες που κάνουν αυτό το παιχνίδι τόσο μοναδικό.

Ηταν το συναίσθημα του απρόσμενου, μια μονομαχία που ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Οι Ιταλοί μέχρι τότε δεν είχαν δείξει τόσο καλή εικόνα. Πέρασαν από τη φάση των ομίλων έχοντας πετύχει μόλις ένα γκολ, ήταν η ώρα που η παγκόσμια ποδοσφαιρική κοινότητα αποθέωνε και μάθαινε τι εστί «κατενάτσιο». Οι Γερμανοί ήταν στα πρόθυρα της δημιουργίας μιας δικής τους εποχής, αλλά από εκείνο το απόγευμα όλοι γνώριζαν ότι η θέση τους ήταν ανάμεσα στις κορυφαίες ομάδες του πλανήτη.

Υπήρχαν πολλά δραματικά παιχνίδια και τα επόμενα χρόνια, ωστόσο κανένας δεν τολμούσε να μπει στη διαδικασία της σύγκρισης. Ως απόδειξη, χρόνια αργότερα τοποθετήθηκε μια αναμνηστική πλάκα στο γήπεδο των Αζτέκων, το οποίο απαγόρευε κάθε συζήτηση: «17 Ιουνίου 1970. Ιταλία - Γερμανία 4: 3, ο αγώνας του αιώνα», («Juego del sigloi»), έγραφε. Μια μεξικανική εφημερίδα το είχε ζητήσει από την επόμενη κιόλας μέρα. Στη Γερμανία, πολύχρωμες αφίσες τυπώθηκαν προς τιμήν των πρωταγωνιστών αυτού του παιχνιδιού.

Δεν είναι λοιπόν περίεργο το γεγονός ότι 50 από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών, 30 χρόνια αργότερα, το επέλεξαν ομόφωνα ως το παιχνίδι του αιώνα.

Ταξίδι: τρεις ώρες πτήσης, δύο ώρες με λεωφορείο

Μόλις λίγες ώρες πριν φύγουν για την Πόλη του Μεξικό, οι Γερμανοί μάθαιναν που θα αντιμετώπιζαν τους Ιταλούς. Η έδρα ήταν αρχικά η Γκουανταλαχάρα, αλλά η ΦΙΦΑ αποφάσισε να μη μετακινηθούν οι τρεις από τις τέσσερις ομάδες των ημιτελικών, αλλά να ταξιδέψει μόνο η μία προς την πρωτεύουσα. Η αποστολή της Γερμανίας πέταξαν επί τρεις ώρες από το Λεόν στην Πόλη του Μεξικού και στη συνέχεια έπρεπε οδικώς να φτάσουν με το λεωφορείο στην Πουέμπλα, όπου έστησαν το στρατηγείο του στο ξενοδοχείο «House of Angels». Ο Γκερντ Μίλερ έδειχνε χαρούμενος αντικρίζοντας τις χιονισμένες κορυφές των βουνών. «Μοιάζει σχεδόν σαν να είμαστε στο σπίτι μας, αν δεν υπήρχε τόση ζεστη, ανέφερε χαρακτηριστικά ο επιθετικός της Μπάγερν.

Την ημέρα του αγώνα το θερμόμετρο έδειχνε 32 βαθμούς Κελσίου, ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική στο δρόμο για την πρωτεύουσα και το γήπεδο. Οι Ιταλοί που είχαν εγκατασταθεί μέρες πριν είχαν αποκτήσει ένα σημαντικό πλεονέκτημα και είχαν ήδη εγκλιματιστεί, στην Πόλη του Μεξικού, η οποία ήταν 2.200 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας) και κατά 600 μέτρα σε υψηλότερο σημείο από ότι η πόλη Λεόν.

«Η Γερμανία ήταν ένας πιο ευχάριστος αντίπαλος από ότι η Αγγλία στα ημιτελικά», έλεγαν οι Πρωταθλητές Ευρώπης Ιταλοί, που από το 1939 και μετά δεν είχαν χάσει σε κανέναν από τους 17 αγώνες που οι Γερμανοί βρέθηκαν στο δρόμο τους. Κάτι που έκανε ευτυχισμένο τον τεχνικό Φερούτσιο Βαλκαρέτζι. Η σέντρα είχε οριστεί για τις 16.00 (τοπική ώρα) και οι δύο ομάδες μετρούσαν απώλειες βασικών παικτών, με σημαντικότερη αυτή του Τζιάνι Ριβέρα, ο οποίος είχε αναδειχθεί κορυφαίος ποδοσφαιριστής στην Ευρώπη ένα χρόνο νωρίτερα. Ο Σάντρο Ματσόλα έπαιξε και γι’ αυτόν, ενώ ο Βαλκαρέτζι δεν άλλαξε την συνταγή που είχε φέρει το εντυπωσιακό 4-1 επί των Μεξικανών: Τέσσερις ποδοσφαιριστή από την πρωταθλήτρια ομάδα της Κάλιαρι, έξι ποδοσφαιριστές από το Μιλάνο και ένας μόλις από το Τορίνο αποτελούσαν την ενδεκάδα της Squadra Azzurra.

«Καλώς ήλθατε στη Γερμανία»!

Οι Ιταλοί, πάντως, βίωσαν ένα εχθρικό κοινό απέναντι τους. Η συντριπτική πλειοψηφία των θεατών, που η επίσημη καταμέτρηση έδειξε 102.444, ήταν Μεξικανοί που δεν είχαν ξεχάσει την ήττα της εθνικής ομάδας τους από την Ιταλία με 4-1 στον προημιτελικό της Τολούκα, αλλά και τα κακά παιχνίδια των «Ατζούρι» στη φάση των ομίλων. Οι περισσότεροι ήταν με τη Γερμανία. Γι’ αυτό σε μια γωνία του γηπέδου υπήρχε ένα πανό που έγραφε: «Καλώς ήλθατε στη Γερμανία!». Οι Γερμανοί πρόσφεραν λουλούδια σε κάποιους από τους θεατές κατακτώντας την συμπάθειά τους, ενώ η παρέμβαση της πολιτικής στο χώρο του ποδοσφαίρου φάνηκε στην στιγμή της ανάκρουσης των εθνικών ύμνων. Για τους Ιταλούς σιωπή, αλλά το ίδιο ίσχυσε και για τους Γερμανούς, που στα εσωτερικά της χώρας υπήρχε αναταραχή με αριστερούς, φοιτητές και η εμφάνιση της Εξωκοινοβουλευτικής Αντιπολίτευσης (APO).

Στη Γερμανία, περίπου 35 εκατομμύρια άνθρωποι κάθισαν μπροστά από τις τηλεοράσεις για να ακούσουν τον ρεπόρτερ της ARD, Ερνστ Χούμπερτι, να τους ζητάει να προσευχηθούν όλοι μαζί για την ομάδα του Ούβε Σέλερ. Στη Φρανκονία δύο νεαροί άφησαν στη μέση του δρόμου το αυτοκίνητό τους, μετά από ένα ατύχημα, τρέχοντας στην πλησιέστερη παμπ με τηλεόραση για να δουν τον ημιτελικό, ενώ στη Ρώμη ένας ταξιτζής άφησε μια έγκυο γυναίκα στο αυτοκίνητο για να δει την παράταση. Όταν επέστρεψε, βρήκε τρία άτομα, καθώς η γυναίκα είχε γεννήσει δίδυμα. Όμως, «ο αγώνας του αιώνα» δικαιολόγησε σχεδόν όλες τις αμαρτίες…

50 βαθμοί την ώρα του αγώνα!

Η ημέρα ξεκίνησε με βροντές, στην συνέχεια αναγγέλθηκε μια χρονική περίοδος κατά τη διάρκεια του αγώνα με καταιγίδες και οι δημοσιογράφοι εξέφρασαν τις ανησυχίες ότι οι σταγόνες από τη βροχή θα έπεφταν πάνω στις γραφομηχανές τους. Στην πορεία της ημέρας το θερμόμετρο έφτασε τους 50 βαθμούς Κελσίου, αυτό τουλάχιστον ειπώθηκε ότι έδειξαν οι μετρήσεις στην Πόλη του Μεξικού.

Ο ημιτελικός άρχισε με την Ιταλία να ανοίγει το σκορ από πολύ νωρίς χάρη στο σουτ του Μπονισένια και τη Γερμανία να μη παραδίδει τα όπλα μέχρι τα λεπτά των καθυστερήσεων όταν ισοφάρισαν σε 1-1 με τον Σνέλινγκερ και οδήγησαν τον αγώνα στην παράταση. Μέχρι τότε οι Γερμανοί είχαν φρικτά παράπονα από τον Μεξικανό ρέφερι, με το ιαπωνικό επίθετο, Αρτούρο Γιαμασάκι, ο οποίος αρνήθηκε τρία πέναλτι, δύο πάνω στον Μπέκενμπαουερ και ένα στον Σελέρ. «Ο διαιτητής είναι πάντα κοντά στις φάσεις και καταλόγιζε κάθε φάουλ που γινόταν εκτός περιοχής» έλεγε από το μικρόφωνο του ο Χούμπερτι. Ο Φρανς Μπεκενμπάουερ κλήθηκε να αγωνιστεί για σχεδόν μια ώρα με έναν οδυνηρό μώλωπα στον ώμο μετά από ένα μαρκάρισμα στο οποίο καταλογίστηκε απλά το φάουλ.

​Η εικόνα με τον νεαρό «Κάιζερ» να αγωνίζεται με δεμένη την ωμοπλάτη ανήκει επίσης στην κληρονομιά αυτού του αγώνα. Συμβολίζει την άνευ όρων προσπάθεια και μάχη μιας ομάδας ενάντια στην ατυχία - και την αδικία, στην οποία έβλεπε τον εαυτό της, με τους Ιταλούς απλά να θέλουν να περάσει ο χρόνος, τον διαιτητή να μην κάνει τίποτα και ο ήλιος να καίει αμείλικτα πάνω από τα κεφάλια τους. Ειδικά γι’ αυτούς που ήταν πίσω στο σκορ και έπρεπε να βρουν τρόπο να ισοφαρίσουν.

Η μυστική συμφωνία

Ο Σνέλινγκερ στα αποδυτήρια ζήτησε από τον βοηθό προπονητή, Γιουπ Ντέρβαλ, να του κάνει νόημα για το πότε θα μπορούσε να αφήσει την άμυνα και να προωθηθεί χωρίς να το γνωρίζει ο προπονητής, Χέλμουτ Σεν, μια μυστική συμφωνία των δύο ανδρών την οποία ο Σεν δεν κατάλαβε ποτέ, αλλά κάπως έτσι ο Γερμανός αμυντικός βρέθηκε απέναντι από τον Αλμπερτόζι και ισοφάρισε στις καθυστερήσεις.

Στη Γερμανία το ρολόι έδειχνε 0.45 την στιγμή της ισοφάρισης, αλλά κανείς δεν πήγαινε για ύπνο. Ένας έμπορος έχασε το μισό αφτί του, επειδή πηδούσε με χαρά κάτω από μια λάμπα, η οποία έσπασε. Ένας ρεπόρτερ της Bild-Zeitung, ο οποίος ήταν καλωδιωμένος με καρδιογράφημα για δοκιμαστικούς λόγους, κατέγραψε 139 κτύπους εκείνο το λεπτό. «Ούτε καν ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στο φεγγάρι δεν πρέπει να αισθάνθηκε τέτοια εσωτερική αναστάτωση», σημείωσε την επόμενη ημέρα. «Η καρδιά του Νιλ Άρμστρονγκ χτυπούσε μόνο 120 φορές το λεπτό».

Πριν από την έναρξη της παράτασης οι ποδοσφαιριστές εξαντλημένοι δεχόντουσαν τις περιποιήσεις των φυσιοθεραπευτών, οι οποίοι δεν ήξεραν σε ποιον παίκτη να πρωτοπάνε για μασάζ, καθώς αρκετοί είχαν αρχίσει να βγάζουν κράμπες από την υπερπροσπάθεια. Ο Γκερντ Μίλερ στα πρώτα λεπτά, απαλλαγμένος από το σκληρό μαρκάρισμα του αμυντικού Ροζάτο, ο οποίος είχε αντικατασταθεί από τον Παλέτι, δίνει το προβάδισμα στο σκορ για τη Γερμανία, αλλά η χαρά δεν διαρκεί πολύ. Ο Χελντ θα κάνει το λάθος και ο Μπούρνιτς θα ισοφαρίσει σε 2-2, με τον Γιαμασάκι να συνεχίζει να παίζει φιλικά τους Ιταλούς και να αγνοεί ένα φάουλ πάνω στον Λίμπουντα πριν ο Ρίβα κάνει το 3-2. «Κάποιος θα μιλάει για ένα θαύμα, αν η Γερμανία καταφέρει και πάλι να ισοφαρίσει, είναι κάτι το αφύσικο να συμβεί», αναφωνεί από το μικρόφωνο του ο Χούμπερτι. Κι όμως το θαύμα έγινε.

Πέντε λεπτά αργότερα ο Μίλερ ισοφαρίζει σε 3-3, αλλά πριν καλά καλά κατεβάσουν μια γουλιά παγωμένης μπύρας οι Γερμανοί φίλαθλοι είδαν την Ιταλία να παίρνει εκ νέου το προβάδισμα. Χρειάστηκαν μόλις 14 δευτερόλεπτα για να πετύχει το 4-3 ο Ριβέρα, καθώς κανένας Γερμανός ποδοσφαιριστής δεν ήρθε σε επαφή με την μπάλα από την σέντρα και μέχρι αυτή να καταλήξει για τέταρτη φορά στα δίχτυα του Μάγερ.

Με το τελευταίο σφύριγμα σχεδόν ασυναίσθητα οι 102.000 θεατές σηκώνονται όρθιοι και αποθεώνουν με ανοικτό το στόμα νικητές και ηττημένους. Στην Ιταλία, όπου το παιχνίδι ονομάστηκε «ο τρελός αγώνας», αυθόρμητα ο κόσμος στήνει γιορτές στους δρόμους κάθε μικρής και μεγάλης πόλης.

Στο Βόλφσμπουργκ περίπου 2.000 εργάτες που δουλεύουν στους δρόμους φωνάζουν: «Η πατάτα είναι σπασμένη - τα σπαγγέτι γεύονται καλύτερα». Ο Σεπ Μάγερ δεν έφαγε ποτέ του ξανά μακαρόνια, ούτε καν πίτσα, ήταν τόσο τρελαμένος με τους Ιταλούς. Οι συμπαίκτες του ξεσπούν σε κλάματα. Ο αναπληρωματικός, Βλόλφγκανγκ Βέμπερ κλαίει στο λεωφορείο, το ίδιο και ο Μπέρτι Φογκτς, παρόλο που οι Μεξικανοί τους αποθεώνουν.
Όταν ο Χέλμουτ Σεν εμφανίστηκε στη συνέντευξη Τύπου, οι δημοσιογράφοι τον χειροκροτούν. «Έχω ζήσει πολλά στο ποδόσφαιρο, αλλά αυτό το παιχνίδι απέναντι στην Ιταλία ήταν κάτι το πρωτόγνωρο». Όλοι μιλούν με ενθουσιασμό για τον αγώνα. «Ο τελικός στο Ουέμπλεϊ ήταν επίσης καλό παιχνίδι, αλλά αυτό το ματς ήταν το μεγαλύτερο γεγονός που έχω βιώσει μέχρι τώρα», έλεγε ο Μπέκενμπάουερ, Και ο Σεπ Μάγερ ήταν ίσως ο πρώτος που είπε «Αυτό ήταν ο αγώνας του αιώνα…».