Κλεάνθης Βικελίδης, το «τανκ» του Άρη με τα έξι πόδια! (vid)

Στην εποχή της ποδοσφαιρικής αθωότητας, οι δεσμοί μεταξύ αθλητών και ομάδων ήταν ισχυροί. Δεν υπήρχε σκοπιμότητα, το θεμέλιο αυτών των σχέσεων ήταν η αγνή αγάπη. Αυτοί τους κανόνες επέβαλε η οικονομική ανέχεια. Ακόμη και το επιπλέον μπουκάλι γκαζόζας, χρεωνόταν. Ο Κλεάνθης Βικελίδης το διαπίστωσε την ημέρα της κατάκτησης του Πρωταθλήματος το 1946 με τον Άρη. Αποτέλεσμα της υπερπροσπάθειας ήταν να στεγνώσει το λαρύγγι του. Ζήτησε λοιπόν από τον τότε φροντιστή του Άρη μια δεύτερη γκαζόζα.

«Ο φροντιστής φοβήθηκε να του τη δώσει και ο Κλεάνθης του είπε «θα σου την πληρώσω». Κάποια στιγμή, ο τότε έφορος της ομάδας, ο Νίκος Μπάρλος, διαπίστωσε ότι τα άδεια μπουκάλια της γκαζόζας ήταν δώδεκα και όχι έντεκα. Ρώτησε λοιπόν τον φροντιστή, αυτός του είπε ότι την είχε πιει ο Κλεάνθης και τελικά ο Κλεάνθης πλήρωσε κανονικά τη δεύτερη γκαζόζα», διηγήθηκε στο gazzetta.gr ο Βασίλης Προυσαλίδης, πρώην σύμβουλος της ΕΠΟ, παράγοντας του ποδοσφαίρου επί 46 συναπτά έπη και καλός φίλος του Κλεάνθη Βικελίδη.

Κι όμως, επρόκειτο για έναν από τους σπουδαιότερους ποδοσφαιριστές εκείνης της εποχής, ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης του Άρη, ο επονομαζόμενος «μακεδονικό τανκ». Στην πραγματικότητα, ήταν ένα μεγάλο κομμάτι της σπουδαίας προσφοράς της οικογένειας Βικελίδη στον Άρη και στον ευρύτερο ελληνικό αθλητισμό.

Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος αυτής, θα πρέπει να βάλει στην άλλη πλευρά της ζυγαριάς την οικογένεια Ανδριανόπουλου η οποία ήταν στυλοβάτης του Ολυμπιακού. Έντεκα τέκνα της οικογένειας Βικελίδη στελέχωσαν ομάδες του Άρη και των Εθνικών ομάδων, εκτός του Κώστα και του Νικηφόρου οι οποίοι αγωνίστηκαν στον Άρη και στο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα. Τρεις αδερφές (Παρασκευή, Ευτυχία και Αφροδίτη) του Κλεάνθη Βικελίδη ήταν στην ομάδα βόλεϊ του Άρη. Ο γιος της Παρασκευής Βικελίδη, Δημήτρης αγωνίστηκε στην ποδοσφαιρική ομάδα ενώ η κόρη τους Νίκη ήταν αθλήτρια του στίβου. Ο γιος της Μαρίκας Βικελίδη, Θανάσης, ήταν κολυμβητής του Άρη.

Ο Κλεάνθης Βικελίδης γεννήθηκε το 1915, είχε οκτώ αδέρφια, καθώς ένα παιδί λίγο μετά τη γέννησή του, έχασε τη μάχη με τη ζωή. Δραστήριος, υπερκινητικός και ταυτόχρονα μεγαλόψυχος άνθρωπος. Ο αδερφός του, Κώστας Βικελίδης τον μύησε στο ποδόσφαιρο και γράφτηκε στον Άρη από παιδική ηλικία. Το μυαλό του ήταν στο ποδόσφαιρο. «Τον είχαν διώξει απ’ όλα τα σχολεία. Από το Ανατόλια, θαρρώ ότι ήταν και στη Γεωργική Σχολή, από γυμνάσια… Ο λόγος δεν ήταν η συμπεριφορά του, αλλά η αφοσίωσή του στο ποδόσφαιρο. Δεν πήγαινε στα μαθήματα, έπαιζε συνέχεια ποδόσφαιρο και είχε το μυαλό του σε οτιδήποτε άλλο συνέβαινε. Θυμάμαι ότι στη διάρκεια ενός μαθήματος αρχαίων ελληνικών με καθηγητή τον Παραρά, ο πατέρας μου κοιτούσε έξω από το παράθυρο. Τότε, το Ανατόλια βρισκόταν επί της Θεμιστοκλέως Σοφούλη. Είχε εστιάσει το βλέμμα του σ’ έναν ψαρά ο οποίος πουλούσε ψάρια μπορστά στη θάλασσα. Ήταν μεγάλος σε ηλικία. Ξαφνικά λοιπόν είδε μια γυναίκα να κλέβει ένα ψάρι από τον πάγκο του ψαρά. Χωρίς να το σκεφτεί, πήδησε από το παράθυρο, έπιασε τη γυναίκα και παρέδωσε το ψάρι. Ο Παραράς έμεινε άναυδος. «Κλεάνθη παιδί μου», του φώναξε και ο πατέρας μου του απάντησε… «δεν θα μπορούσε να επιτρέψω να κλέψει από έναν γέρο άνθρωπο ο οποίος παλεύει για το μεροκάματο. Αυτός ήταν ο πατέρας μου. Ένας ευαίσθητος και δίκαιο άνθρωπος, με αξίες», θυμήθηκε η κόρη του, Κατερίνα Βικελίδη, με τη γλυκιά της φωνή.

Πήρε το βάπτισμα του πυρός τον Απρίλη του 1932, διανύοντας το 17^ο έτος της ηλικίας του καθώς γεννήθηκε το 1915. Σ’ έναν αγώνα με τον Απόλλωνα Αθηνών και στην επιβλητική νίκη του Άρη με 6-1. Δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα εξελισσόταν ένας από τους σπουδαιότερους ποδοσφαιριστές στη ιστορία του Άρη και του ελληνικού ποδοσφαίρου. Μάλλον όμως έζησε σε λάθος εποχή. Σπουδαίοι αθλητές είδαν τις φιλοδοξίες τους να καταστρέφονται στην περίοδο του πολέμου. «Ο πατέρας μου πολέμησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μετά ακολούθησε η περίοδος του εμφυλίου. Δεν μου μίλησε ποτέ για τον πόλεμο», είπε η κα. Κατερίνα. Λίγοι εξάλλου μοιράζονται εκείνες τις τραυματικές εμπειρίες. Τις κλειδαμπαρώνουν στα εσώψυχά τους και ζούσαν μ’ αυτές.

Εκείνη την εποχή, ο «ποδοσφαιριστής» δεν ήταν επάγγελμα. Ο Κλεάνθης Βικελίδης για μικρό διάστημα πήγαινε στο μπακάλικο του πατέρα του, αλλά ήταν μια δουλειά η οποία δεν τον γέμιζε. «Ο παππούς μου ήταν εύπορος άνθρωπος καθώς το μπακάλικο είχε πολύ δουλειά. Παράλληλα, ήταν άξιος αν συνυπολογίσουμε ότι κατάφερε να σπουδάσει τα παιδιά του. Δεν εργάστηκε τόσο στο μπακάλικο του πατέρα του. Δεν μπορώ να θυμηθώ χρονολογίες, αλλά είχε ανοίξει τη δική του επιχείρηση, ένα κέντρο διασκέδασης το «Ντελίς» το οποίο βρισκόταν στην παραλία Θεσσαλονίκης. Ήταν ένα κέντρο πολυτελείας. Στη συνέχεια ασχολήθηκε με την προπονητική».

Στον Άρη αγωνίστηκε από το 1932 έως και το 1949, όταν πια τα πόδια δεν βαστούσαν όλα. «Στο γήπεδο ήταν σκληρός, έβαζε το πόδι του γνωρίζοντας ότι θα του το σπάσουν. Εκείνη η εποχή ήταν διαφορετική. Οι αγώνες ήταν βίαιοι, τον χτυπούσαν αλύπητα. Κάποια στιγμή, ένας ορθοπεδικός ο οποίος είχε εξετάσει τα γόνατά του, αναρωτιόταν πώς αυτός ο άνθρωπος ήταν σε θέση να περπατήσει», θυμήθηκε η κα. Κατερίνα

Όπως ένας αγώνας με την Εθνική ομάδα κόντρα στο Ισραήλ στο Τελ Αβίβ. Στην προσπάθεια του να σκοράρει, αντίπαλος αμυντικός κόντεψε να του βγάλει το μάτι. Η μπάλα κατέληξε στα δίχτυα, ο ίδιος είχε σωριαστεί στο έδαφος, οι συμπαίκτες του έσπευσαν να τον αγκαλιάσουν και ο ίδιος… έψαχνε το μάτι του. Τελικώς, αυτό είχε παραμείνει στη θέση του, αλλά ήταν τόσο ισχυρό το χτύπημα, σε σημείο να χάσει προσωρινά την όρασή του. Δεν είχε πτοηθεί από τις κλωτσιές που έφαγε, σε σημείο να τον χαρακτηρίσουν… «ο ποδοσφαιριστής με τα έξι πόδια», γιατί δεν έπεφτε με τίποτε.

Γι’ αυτό εξάλλου του απέδωσαν το προσωνύμιο «μακεδονικό τανκ». Αυτό αντικατέστησε ένα άλλο (σ.σ. «μυζήθρας»), δίχως να υφίσταται σχετικός λόγος. Σύμφωνα με την Κατερίνα Βικελίδη, ένα πράγμα ενοχλούσε τον πατέρα της. «Με πήγαινε στο γήπεδο από ηλικία 4 ετών. Τότε επιτρεπόταν να καθίσουμε εντός του γηπέδου και στεκόμουν κοντά στον πάγκο της ομάδας. Ο πατέρας μου, πάνω απ’ όλα, ένιωθε Μακεδόνας. Δυστυχώς όμως, από τότε, όταν η ομάδα πήγαινε στην Αθήνα, τον φώναζαν «βούλγαρο» και η μητέρα μου έβαζε τα κλάματα».

Ο Κλεάνθης Βικελίδης δεν ήταν «παρών» στη γέννηση της κας Κατερίνας. Είναι αυτά τα παιχνίδια της μοίρας τα οποία δύσκολα προβλέπεις. Συνέπεσε με τον καθοριστικό αγώνα με την ΑΕΚ στην Αθήνα, στην τελική φάση του Πανελληνίου Πρωταθλήματος. Εκείνη την εποχή, στην τελική φάση συναντιόντουσαν οι πρώτοι από τα Πρωταθλήματα Θεσσαλονίκης, Αθήνας και Πειραιά.

«Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε ο τωρινός οπαδισμός. Η προσπάθεια μιας ομάδας της πόλης για την κατάκτηση του Πρωταθλήματος ήταν ζήτημα όλης της Θεσσαλονίκης. Ο τότε δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ο Απόστολος Κοσμόπουλος, ήθελε πάση θυσία να έρθει το Πρωτάθλημα στην πόλη. Ο Κλεάνθης είχε το μυαλό του στη γέννηση του παιδιού του. Ο Κοσμόπουλος ήταν ανένδοτος, μάλιστα έστειλε ανθρώπους στον σταθμό του τρένου για να βεβαιωθεί ότι ο Κλεάνθης θα επιβιβαζόταν σ’ αυτό», είπε ο Βασίλης Προυσαλίδης.

Η Κατερίνα Βικελίδη αποκάλυψε κάτι παρεμφερές... «Αντιπροσωπεία του δημοτικού συμβουλίου είχε επισκεφθεί τη μητέρα μου Σαπφώ στο μαιευτήριο, για να την πείσουν να επιτρέψει στον πατέρα μου να ταξιδέψει με την ομάδα στην Αθήνα. Την παρακάλεσαν, ήξεραν αν δεν του έδινε τη άδεια δεν θα πήγαινε καθώς επρόκειτο για τη γέννηση του πρώτου παιδιού. Ταυτόχρονα, την παρακάλεσε ο θείος μου. Όταν λοιπόν τελείωσε ο αγώνας με την ΑΕΚ, ο πατέρας μου τηλεφώνησε στον θείο μου για να ρωτήσει για τη γέννα. Ο δε θείος μου τον ρωτούσε για το αποτέλεσμα του αγώνα. Τότε, στη γέννα μαθαίνανε το φύλο του παιδιού», είπε.

Εκείνος ο αγώνας έληξε ισόπαλος (1-1) και τελικώς ο Άρης κατέκτησε το Πρωτάθλημα το 1946 νικώντας την ΑΕΚ στη Θεσσαλονίκη με 3-1. «Το πριμ των ποδοσφαιριστών από την κατάκτηση του Πρωταθλήματος το 1946 ήταν 10 δραχμές», θυμήθηκε ο Βασίλης Προυσαλίδης.

Τα ναύλα του λεωφορείου

Οι σχέσεις μεταξύ των αθλητών εκείνης της εποχής ήταν αδερφικές. Η αντιπαλότητα διαρκούσε για 90 λεπτά, μετά μαζευόντουσαν όλοι μαζί, έκαναν τις πλάκες τους και δεν άφηναν τίποτε να εισχωρήσει στους δεσμούς φιλίας. Ο Κλεάνθης Βικελίδης ήταν αγαπητός για πολλούς λόγους. Πέρα από τον σεβασμό λόγω της ποδοσφαιρικής αξίας του. Ο Βασίλης Προυσαλίδης θυμήθηκε δύο περιστατικά τα οποία αναδεικνύουν τη σχέση του Βικελίδη με τον Νίκο Κουσουλάκη, πατέρα του Βαγγέλη. «Ο Νίκος Κουσουλάκης του Ηρακλή, γνωστός και ως «Τσαγανιάς», δούλευε παράλληλα στο λιμάνι σαν χαμάλης. Αξιοπρεπέστατος άνθρωπος, προσπαθούσε να βγάλει τα προς το ζην. Πριν από έναν αγώνα του Ηρακλή με τον Άρη, ο Νίκος είχε τελειώσει τη δουλειά του στο λιμάνι, αλλά δεν είχε τα ναύλα για το λεωφορείο, ώστε να πάει στο γήπεδο. Στη στάση του λεωφορείου, συνάντησε τον Κλεάνθη. Τον Ρώτησε ο Κλεάνθης «καλά, δεν θα έρθεις στο παιχνίδι;». Ο Νίκος του εξήγησε ότι δεν είχε χρήματα για τα ναύλα και του τα κάλυψε ο Κλεάνθης. Με τον Νίκο ήταν πολύ καλοί φίλοι. Από μικρή ηλικία ο Νίκος δούλεψε σκληρά και δεν είχε μάθει γράμματα. Σε μια αποστολή την Αθήνα, θαρρώ με την Εθνική ομάδα, έμεναν στο ξενοδοχείο Ελλάς και για φαγητό είχαν πάει σ’ ένα πολυτελές εστιατόριο. Ο σερβιτόρος έφερε τον κατάλογο, ο Νίκος δεν ήθελε να δείξει την αδυναμία του κι έδειξε με το χέρι του τι ήθελε να φάει. Δεν ήξερε τι είχε παραγγείλει και ήρθε ένα μπουκάλι κρασί. Βγήκε από το μαγαζί γιατί αισθάνθηκε άβολα. Ο Κλεάνθης το κατάλαβε, ακύρωσε την παραγγελία, σηκώθηκε από το τραπέζι και πήγε κατευθείαν στον φίλο του».

Το ταξίδι στη Ρουμανία

Η φήμη του Κλεάνθη Βικελίδης εξαπλώθηκε κι εκτός συνόρων. Εκείνη την εποχή, ήταν τουλάχιστον αδύνατο να μεταγραφεί ένας Έλληνας στο εξωτερικό. Τότε, στη Ρουμανία και πιο συγκεκριμένα στη Βένους Βουκουρεστίου αγωνιζόταν ο Κώστας Χούμης. «Με τον Κώστα, ο οποίος είναι ένας από τους καλύτερους επιθετικούς που ανέδειξε το ελληνικό ποδόσφαιρο, είχαν εξαιρετική σχέση. Με τον Κλεάνθη ήταν φίλοι, κυρίως όμως υπήρχε μεγάλος σεβασμός. Ο Κώστας του μίλησε για τη Ρουμανία και η Βένους προσπάθησε να τον αποκτήσει. Ο Κλεάνθης απέρριψε τελικώς την πρόταση», είπε ο Βασίλης Προυσαλίδης. Κατά τον αστικό μύθο, πήρε στα χέρια του έως και τα εισιτήρια του τρένου, τελικώς όμως τα έσκισε.

«Μετά θάνατον μάθαμε τις φιλανθρωπίες του»

Ο Κλεάνθης Βικελίδης παρέμεινε πιστός στο ποδόσφαιρο και μετά την αναγκαστική αποχώρησή του από την ενεργό δράση. Υπηρετώντας τις ίδιες αξίες. «Σαν πατέρας ήταν πολύ ζεστός, δοτικός, δεν μπορούσε να μου χαλάσει χατίρι. Συνάμα ήταν αυστηρός, απαιτούσε σωστή συμπεριφορά. Δεν χρειαζόταν να βάλει τις φωνές, το επιβλητικό βλέμμα του ήταν αρκετό. Ο πατέρας μου είχε δύο πλευρές. Ήταν σοβαρός, δεν του άρεσαν τα ανόητα αστεία, ταυτόχρονα όμως του άρεσαν οι πλάκες, οι μιμήσεις», είπε η κόρη του Κατερίνα.

Αυτό που δεν γνώριζε και η ίδια, ήταν ο βαθμός φιλανθρωπίας του. Το αντιλήφθηκε μετά τον θάνατό του. «Μάθαμε τις περισσότερες ενέργειές του μετά τον θάνατό του. Πάντα αναρωτιόμουν, πώς τα κατάφερνε καθώς εκείνη η εποχή ήταν εξαιρετικά δύσκολη από οικονομικής άποψης. Μετά τον θάνατό του, πολλοί άνθρωποι μας είπαν φοβερές ιστορίες για τον βαθμό της φιλανθρωπίας του, οι οποίες δεν είναι ανάγκη να δουν το φως της δημοσιότητας», είπε.

Ο Κλεάνθης Βικελίδης απεβίωσε στις 4 Νοεμβρίου του 1988. Προδομένος από την καρδιά του, υπέστη ανακοπή. Άφησε σπουδαία παρακαταθήκη σε μια εποχή όπου οι ποδοσφαιριστές δροσίζονταν από τα παγωμένα ξύλινα βαρέλια και το καλοκαίρι, παίζοντας στο λιοπύρι, ακουμπούσαν το κορμί τους σε παγοκολώνες για μια ανάσα δροσιάς. Η προσφορά του Βικελίδη στον Άρη είναι ανεκτίμητη, δεν περιορίστηκε μόνο εντός των γραμμών ή στο ποδόσφαιρο, αλλά ήταν κι αυτός ένας από τους εκατοντάδες εργάτες που δούλεψαν για να γίνει το γήπεδο Χαριλάου το οποίο πλέον φέρει το όνομά του. «Κλεάνθης Βικελίδης».

Έπαιξε σε μια εποχή όπου η λέξη «θλάση» ήταν άγνωστη. Όλοι λένε ότι ήταν φορ του Άρη για 17 χρόνια, αυτό δεν ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα. Καθιερώθηκε σ’ αυτή τη θέση αλλά η συνύπαρξη με παίκτες-θρύλους όπως οι Αγγελάκης, Κίτσος, Αργυριάδης, τον είχε στείλει και σε θέση ακραίου χαφ. Ποιος όμως λογάριαζε τη θέση; «Για μένα δεν υπήρχε τίποτε μπροστά μου», είχε πει σε μια συνέντευξή του στην ΕΡΤ, στην οποία είχε εξιστορήσει και δύο γκολ που είχε πετύχει σε ντέρμπι με τον ΠΑΟΚ, μέσα σε πέντε λεπτά.

Σύμφωνα με τη στατιστική της εποχής και με τον φόβο να μην έχουν καταγραφεί αρκετά στοιχεία, σε 131 αγώνες με τον Άρη σημείωσε 72 γκολ και ακόμη τέσσερα σε επτά παιχνίδια με την Εθνική ομάδα. Κατέκτησε δύο Πανελλήνια Πρωταθλήματα (1932,1946), τέσσερα Πρωταθλήματα Θεσσαλονίκης (1934, 1938, 1946, 1949) και δύο Βορείου Ελλάδας (1933, 1935).