Το εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ! (pics)

Η εκλογή Προέδρου λαμβάνει χώρα κάθε τέσσερα χρόνια, πάντα την πρώτη Τρίτη του Νοεμβρίου μετά την πρώτη Δευτέρα. Η εκλογική κούρσα ξεκινά με τις προκριματικές διαδικασίες και συνεχίζει με τις συμβάσεις διορισμού. Έπειτα, τα κόμματα επιλέγουν υποψήφιο και αυτός ανακοινώνει υποψήφιο αντιπρόεδρο. Οι υποψήφιοι ξεκινούν περιοδεία στη χώρα για να εξηγήσουν στους ψηφοφόρους το σχέδιο και τις απόψεις τους. Επίσης, μετέχουν σε δημόσιες συζητήσεις.

Οι πολίτες στις γενικές εκλογές πηγαίνουν στις κάλπες και ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα. Ωστόσο, η καταμέτρηση αυτών των ψήφων (λαϊκή ψήφος) δεν καθορίζει τον νικητή. Αντιθέτως, οι προεδρικές εκλογές χρησιμοποιούν τη διαδικασία του Σώματος των Εκλεκτόρων. Ο υποψήφιος για να κερδίσει πρέπει να λάβει την πλειοψηφία των εκλεκτορικών ψήφων. Η Βουλή των Αντιπροσώπων επιλέγει τον Πρόεδρο και η Γερουσία τον Αντιπρόεδρο. Τον Δεκέμβριο οι εκλέκτορες ψηφίζουν στο Σώμα Εκλεκτόρων. Αρχές Ιανουαρίου το Κογκρέσο μετρά τις εκλεκτορικές ψήφους και στις 20 του μήνα γίνεται η ορκωμοσία του Προέδρου.

Σώμα των Εκλεκτόρων

Όπως γίνεται αντιληπτό, η εν λόγω θεσμική διαδικασία παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο στις προεδρικές εκλογές. Η ιδέα χρησιμοποίησης εκλεκτόρων προέρχεται από το Σύνταγμα των ΗΠΑ. Οι ιδρυτές του έθνους το είδαν σαν συμβιβασμό μεταξύ της εκλογής Προέδρου από τον λαό και αυτής από το Κογκρέσο.

Ο αριθμό των εκλεκτόρων για κάθε πολιτεία καθορίζεται από το πόσα μέλη έχει στο Κογκρέσο (Βουλή και Γερουσία). Συμπεριλαμβανομένης της Ουάσιγκτον (τρεις εκλέκτορες), το σύνολο των εκλεκτόρων ανέρχεται στους 538. Συνεπώς, απαιτούνται τουλάχιστον 270 εκλεκτορικοί ψήφοι. Κάθε πολιτεία δικαιούται τους εκλέκτορες που αντιστοιχούν στον αριθμό των μελών της στην αντιπροσωπεία του Κογκρέσου: έναν για κάθε μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων συν δύο για τους γερουσιαστές.

Σύμφωνα με την 23η Τροπολογία του Συντάγματος, η περιφέρεια της Κολούμπια επιμερίζεται τρεις εκλέκτορες και λογίζεται ως πολιτεία ειδικού σκοπού. Κάθε υποψήφιος έχει τον δικό του αριθμό εκλεκτόρων. Οι τελευταίοι επιλέγονται, συνήθως από το κόμμα του υποψήφιου. Μολαταύτα, οι πολιτειακοί νόμοι ποικίλλουν για το πώς εκλέγονται και ποιες είναι οι ευθύνες τους. Ο ψηφοφόρος από τη στιγμή που ψηφίζει για Πρόεδρο βοηθά στην επιλογή των εκλεκτόρων της πολιτείας του. Γιατί; Διότι όταν ψηφίζει τον υποψήφιο που θέλει στην πραγματικότητα ψηφίζει για τους εκλέκτορες του υποψηφίου. Οι περισσότερες πολιτείες βασίζονται στο σύστημα “ο νικητής τα παίρνει όλα”. Ήτοι προσφέρει όλους εκλέκτορες στον υποψήφιο που επικρατεί στα προκριματικά. Το Σύνταγμα δεν απαιτεί από τους εκλέκτορες να ψηφίσουν σύμφωνα με τη λαϊκή ψήφο. Εντούτοις, είναι σπάνιο να μην ακολουθήσουν την επιλογή του πολιτών. Όσον αφορά το Σώμα Εκλεκτόρων, επειδή είναι διαδικασία μέρος του Συντάγματος, για να αλλάξει το σύστημα απαιτείται τροπολογία στο Σύνταγμα.

Ειδικές καταστάσεις

Αν και δεν είναι συνηθισμένο, δεν αποκλείεται ο υποψήφιος να κερδίσει την εκλεκτορική ψήφο αλλά να χάσει τη λαϊκή. Αυτό σημαίνει ότι δύναται να βγει πρώτος σε συνδυασμό πολιτειών, να φτάσει τους 270 εκλέκτορες χωρίς όμως να έχει την πλειοψηφία των ψήφων ανά την επικράτεια. Έχει συμβεί τέσσερις φορές στο παρελθόν, με πιο πρόσφατη το 2000.

Τι συμβαίνει όμως εάν κανένας δεν συγκεντρώσει τις 270 εκλεκτορικές ψήφους; Τότε, η απόφαση πάει στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Τα μέλη της διενεργούν ψηφοφορία ανάμεσα στους τρεις κορυφαίους υποψηφίους. Παρόμοια διαδικασία λαμβάνει χώρα στη Γερουσία για τον Αντιπρόεδρο. Η μοναδική φορά που συνέβη κάτι τέτοιο ήταν το 1824. Τότε, ο Τζον Κουίνσι Άνταμς έλαβε τις περισσότερες ψήφους στη Βουλή των Αντιπροσώπων και ενώ πριν κανείς υποψήφιος δεν είχε συγκεντρώσει την πλειοψηφία στο Σώμα των Εκλεκτόρων.

Οι συνταγματικές απαιτήσεις για τους υποψηφίους

-Να έχουν γεννηθεί στις ΗΠΑ.

-Να είναι άνω των 35 ετών.

-Να διαμένουν στις ΗΠΑ για 14 χρόνια.

Όποιος πληροί αυτές τις προϋποθέσεις μπορεί να θέσει υποψηφιότητα. Οι υποψήφιοι πρέπει να εγγραφούν στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εκλογών αφού έχουν λάβει συνεισφορές ή έχουν κάνει δαπάνες που υπερβαίνουν τα πέντε χιλιάδες δολάρια. Σε διάστημα 15 ημερών οφείλουν να υποβάλουν δήλωση υποψηφιότητας με την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εκλογών να εγκρίνει μια επιτροπή εκστρατείας η οποία θα αντλεί και θα ξοδεύει πόρους εκ μέρους τους.

Προκριματικές διαδικασίες

Πριν τις γενικές εκλογές, οι υποψήφιοι λαμβάνουν μέρος στις προκριματικές διαδικασίες. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει διαφορά στις προκριματικές του κόμματος και σε αυτές της κοινοβουλευτικής ομάδας, αμφότερες εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό: Να επιτρέψουν στις πολιτείες να βοηθήσουν στην επιλογή των υποψηφίων των κομμάτων. Αυτό που διακυβεύεται είναι ο αριθμός των αντιπροσώπων ή ατόμων που εκπροσωπούν την πολιτεία τους στο εθνικό συνέδριο του κόμματος. Ο υποψήφιος που λαμβάνει την πλειοψηφία των αντιπροσώπων κερδίζει το χρίσμα. Τα κόμματα έχουν διαφορετικό αριθμό συνόλου αντιπροσώπων λόγω της εμπλοκής περίπλοκων κανόνων σχετικά με την επιβράβευση αυτών.

Εθνικά Συνέδρια

Μετά τις προκριματικές διαδικασίες, τα περισσότερα κόμματα διεξάγουν εθνικά συνέδρια για να οριστικοποιήσουν την επιλογή τους για τον υποψήφιο πρόεδρο και αντιπρόεδρο. Συνήθως αποτελούν τυπική διαδικασία επιβεβαίωσης του υποψηφίου καθώς αυτό έχει συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό αντιπροσώπων. Μολαταύτα, αν κανένας δεν έχει την πλειοψηφία των αντιπροσώπων, τότε η επιλογή του εκλεκτού γίνεται στο συνέδριο. Για το Δημοκρατικό Κόμμα χρειάζονται 2.383 σε σύνολο 4.765 αντιπροσώπων και στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα 1.237 σε σύνολο 2.472. Μετά την επιλογή του υποψηφίου, ξεκινά η πανεθνική καμπάνια.

Πηγή

-usa.gov