Ένα τείχος από κρέας

To πείραμα που αποφάσισαν οι Ισπανοί, κατακερματίζοντας ακόμα περισσότερο τους ήδη κατακερματισμένους κανονισμούς του άμοιρου μπάσκετ, έχει αν μη τι άλλο ενδιαφέρον. Μετά την αλλαγή κατοχής, δεν είναι πια απαραίτητη η μεσολάβηση του διαιτητή για να ξεκινήσει την επίθεσή της η ομάδα που έχει μόλις κερδίσει τη μπάλα.

Σε όσους γεννήθηκαν χθες ή προχθές, η εικόνα –όπως την είδαμε στο ισπανικό Σούπερ Καπ- έφερε στο νου το χάντμπολ. Σε εμάς τα γεροντάκια, θύμισε τις αλλοτινές εποχές (μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80, αν δεν με απατά η γέρικη μνήμη), όταν ο κανονισμός ήταν ίδιος κι απαράλλαχτος με αυτό που δοκιμάζουν οι ψευδοπιονιέροι Ισπανοί, με αποτέλεσμα να βάζει ο Νίκος Γκάλης 60άρες από θέση οφσάιντ.

Οι περισσότεροι είπαν ότι ο νεωτερισμός μετατρέπει το άθλημα σε τσίρκο, σε εποχή μάλιστα όπου χρειαζόταν το ακριβώς αντίθετο. Υπάρχουν και οι υποστηρικτές, σύμφωνα με τους οποίους η συνεχής ροή κάνει το μπάσκετ πιο γρήγορο, πιο θεαματικό και πιο ευχάριστο στον περιστασιακό θεατή. Η αλήθεια ως συνήθως βρίσκεται κάπου στη μέση, εκεί όπου καλούνται να συναντηθούν οι ετερόκλητοι και ετεροβαρείς κανονισμοί της FIBA, της Euroleague, του ΝΒΑ, του NCAA και οψίμως της ACB.

Ούτε ψύλλος στον κόρφο του Ευρωπαίου παίκτη που τελείωσε αμερικάνικο κολέγιο το καλοκαίρι του 2022, θα περάσει για λίγες εβδομάδες από το ΝΒΑ, θα μετακομίσει σε ισπανική ομάδα της Euroleague και θα αγωνιστεί στο επόμενο Μουντομπάσκετ…

Ομολογώ ότι αιφνιδιάστηκα λίγο, όταν έμαθα για την καινοτομία των Ισπανών. Φεύγοντας από το Ευρωμπάσκετ, το κυρίαρχο αίτημα που συζητιόταν στα πηγαδάκια ήταν (προς την ίδια κατεύθυνση, αλλά) πολύ διαφορετικό: να εφαρμοστούν και στην Ευρώπη τα «αμυντικά 3 δευτερόλεπτα». Ο συγκεκριμένος κανονισμός ήταν και παραμένει αυτός που περιόρισε ντε φάκτο τη δράση παιχταράδων όπως ο Νίκολα Γιόκιτς, ο Λούκα Ντόντσιτς και –κυρίως- ο Γιάννης Αντετοκούνμπο, μετατρέποντας τη διοργάνωση σε Ευρωμπάσκετ (όχι των αστέρων, όπως δικαίως διαφημίστηκε, αλλά) των προπονητών.

Η νίκη των Ισπανών, σε συνδυασμό με την 4η θέση των Πολωνών, μπορεί να χαιρετίστηκε από δικαίους και αδίκους ως «θρίαμβος του μπάσκετ», αλλά στην αληθινή ζωή ήταν ένας εφιάλτης για το άθλημα. Και σας το λέω εγώ, που εκών άκων είμαι ακραιφνής θιασώτης της ελληνικής σχολής!

Στην απέναντι ακτή του Ατλαντικού ύψωσαν τις μαύρες σημαίες όταν είδαν τρεις από τους κορυφαίους μπασκετμπολίστες του Κόσμου να εξοστρακίζονται στις θέσεις 5-8 ή και 9-16. Για το ΝΒΑ, το Ευρωμπάσκετ δεν αποτέλεσε πλατφόρμα διαφήμισης, αλλά εξευτελισμό. Στοιχηματίζω ότι ένα μίνι τουρνουά παρηγοριάς με Ελλάδα, Σλοβενία, Σερβία και Λιθουανία θα έκοβε περισσότερα εισιτήρια και θα έκανε πολλαπλάσια τηλεθέαση από το νερόβραστο «φάιναλ-φορ» των Ισπανών, των Γάλλων, των Γερμανών και των Πολωνών στο Βερολίνο.

Τα «αμυντικά 3 δευτερόλεπτα» στο ΝΒΑ απαγορεύουν στον αμυνόμενο να στήνει περίπτερο μέσα στη ρακέτα χωρίς να μαρκάρει ενεργά κάποιον αντίπαλο, σε απόσταση ενός χεριού. Το χρονικό όριο, της «άμυνας ζώνης» (που υποτίθεται ότι επιτρέπεται από το 2001 κιόλας), ορίζεται στα 2,9 δευτερόλεπτα. Όποιος ξεχαστεί τιμωρείται με τεχνική ποινή.

Στο μπάσκετ της FIBA, δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Γούστο του και καπέλο του και γιασάν του μάγκα, του π.χ. Τσέχου ή Γερμανού προπονητή που θα θελήσει να στήσει και τους πέντε παίκτες του πάνω στο βαμμένο, απαγορεύοντας τις διεισδύσεις του Γιάννη και ρισκάροντας το σουτ των άλλων Ελλήνων. Η θέσπιση αντίστοιχου κανονισμού στην Ευρώπη θα άνοιγε τους διαδρόμους και θα έφερνε το παιχνίδι στα μέτρα των υπερηχητικών σταρ που πέρασαν τον Ατλαντικό για να αγωνιστούν στο Ευρωμπάσκετ.

Έβλεπα τους Λιθουανούς, που δεν μπορούσαν να φτιάξουν πεντάδα με τους δύο κορυφαίους παίκτες τους (Βαλανσιούνας, Σαμπόνις) και τους λυπόταν η ψυχή μου. Το ίδιο και τους Γάλλους, όταν έριχναν τον Πουαριέ δίπλα στον Γκομπέρ. Όσοι ψηλοί ή ημίψηλοι άσοι του ΝΒΑ έχουν εύκολο το μακρινό σουτ (π.χ. ο Μάρκανεν ή ο Βάγκνερ ή και ο Κορκμάζ) την έβρισκαν την άκρη.

Για εκείνους που ποντάρουν στη διείσδυση, όμως, η ρακέτα θύμιζε ναρκοπέδιο. «Το παιχνίδι στην Ευρώπη είναι πολύ πιο δύσκολο από το αντίστοιχο του ΝΒΑ», δήλωσε ο Γιάννης Αντετοκούνμπο. «Στο ΝΒΑ, περνάς τον αντίπαλό σου και βλέπεις τη βοήθεια να έρχεται. Στην Ευρώπη, όμως, η βοήθεια βρίσκεται ήδη εκεί», εξήγησε ο Νίκολα Γιόκιτς.

Οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι τους κοιτούσαν καλά καλά, σαν να έβλεπαν εξωγήινους. Αλλά οι δύο MVP είχαν απόλυτο δίκιο. Ο Γιάννης προσπαθούσε σε κάθε ματς να ανοίξει τις αντίπαλες άμυνες σουτάροντας πολλά τρίποντα (4,2 σε κάθε ματς, περισσότερα από κάθε άλλον Έλληνα διεθνή πλην του Τάιλερ Ντόρσεϊ), αλλά το κόλπο δεν έπιανε.

Όπως έγραφα και τότε, από το Μιλάνο και από το Βερολίνο, η τακτική των αντιπάλων προπονητών (κρεάτινο τείχος σε σχηματισμό ζώνης ή καλύτερα μπουλουκιού) θα έμενε ίδια κι απαράλλαχτη ακόμα και αν ο Γιάννης σούταρε καλύτερα από 20 τοις εκατό. Τις διεισδύσεις και τη δημιουργία του είχαν βάλει σημάδι, όχι το μακρινό του σουτ. Με κανονισμούς ΝΒΑ, σε γήπεδο διαστάσεων ΝΒΑ εννοείται, δύσκολα θα έχανε το μετάλλιο η Εθνική μας, και ας υστερεί σε αθλητικότητα και ταχύδυναμη. Οι (σχεδόν) 30 πόντοι του Γιάννη στο Ευρωμπάσκετ θα ήταν 40 και βάλε, οι δε ασίστ πολλαπλάσιες.

Δεν προβλέπεται, ωστόσο, τέτοια μεταρρύθμιση. Ο κανονισμός των 2,9 δευτερολέπτων (όπως και πολλοί άλλοι παρεμφερείς) παραείναι περίπλοκος και στριφνός για να εφαρμοστεί από διαιτητές σε όλα τα μήκη και πλάτη του μπασκετικού πλανήτη, πόσο μάλλον σε διοργανώσεις παίδων, νεανίδων και ακαδημιών. Η FIBA διαχρονικά έχει μία τάση προς την απλοποίηση, ώστε να μην αποξενώνει τα έθνη (και τις ηλικίες) που βρίσκονται ακόμη σε νηπιακό επίπεδο. Ούτε γίνεται φυσικά να εφαρμοστούν διαφορετικοί κανονισμοί μόνο και μόνο π.χ. στις μεγάλες διοργανώσεις ανδρών και γυναικών.

Εάν η Εθνική μας προκριθεί στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2023, και αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο «εάν», θα πρέπει να βρει τρόπο να κάνει το παιχνίδι ευκολότερο για τον Γιάννη. Και επειδή είναι αδύνατο να γεννήσουμε αξιόπιστους σουτέρ μέσα σε 11 μήνες, το πρώτο μέλημα θα πρέπει να είναι η σκληρή περιφερειακή άμυνα, που πυροδοτεί τον αιφνιδιασμό. Αυτή που δυστυχώς έμεινε στα αζήτητα στο πρόσφατο Ευρωμπάσκετ.