Ζντοβτς στο Gazzetta: «Ίσως δεν θα έπρεπε να είμαι στην κηδεία του Ντούντα»!

• «Ο Ομπράντοβιτς ήταν έκπληκτος που με είδε στην κηδεία»
• «Ο Ντούντα με είδε να καπνίζω και ένιωσα πως τον απογοήτευσα»

Ήταν κάποτε μια χώρα που την έλεγαν Γιουγκοσλαβία. Μια χώρα που όφειλε την ευημερία της στην επιδέξια πολιτική του Τίτο ο οποίος ήξερε να ισορροπεί ανάμεσα στον καπιταλιστικό και τον κομμουνιστικό κόσμο, που γεννήθηκε στις στάχτες του B' Παγκοσμίου Πολέμου, έζησε καλές στιγμές αλλά τελικά διαλύθηκε βίαια. Η Γιουγκοσλαβία, η χώρα των Νότιων Σλάβων μπορεί πλέον να μην υπάρχει στον χάρτη, εντούτοις συνεχίζει να υφίσταται ως συναίσθημα και νοσταλγία στο μυαλό ορισμένων που υποφέρουν από τη λεγόμενη Yu nostalgija. Εν προκειμένω, την μπασκετική Yu nostalgija.

Σχηματίστε, λοιπόν στο μυαλό σας την εικόνα. Βαρκελώνη 1992. Από τη μια πλευρά ο Βλάντε Ντίβατς, ο Ντίνο Ράτζα, ο Τόνι Κούκοτς, ο Ντράζεν Πέτροβιτς και ο Σάσα Τζόρτζεβιτς. Από την άλλη, η Dream Team. Η μια και μοναδική ομάδα που αξιώνει να θεωρεί τον εαυτό της πάνω από το παιχνίδι. Η παρέα του Τζόρνταν, του Μάτζικ και του Μπερντ που μετέτρεψε το πιο σίγουρο χρυσό στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων σε ταξίδι στο φεγγάρι. Τι θα γινόταν αν η σκέψη γινόταν πράξη; Η εθνική ομάδα της Γιουγκοσλαβίας κατέκτησε εννιά χρυσά μετάλλια σε Ευρωμπάσκετ, Παγκόσμια και Ολυμπιακούς Αγώνες σε τρεις δεκαετίες, σημάδεψε μια εποχή όμως ο πόλεμος άφησε αναπάντητο ένα πραγματικά μεγάλο ερώτημα...

Έπειτα από 30 χρόνια, η Σερβία, η Κροατία, η Βοσνία και το Μαυροβούνιο ενώθηκαν για το ύστατο χαίρε στον τεράστιο Ντούσαν Ίβκοβιτς. Οι Σέρβοι Ζέλικο Ομπράντοβιτς, Βλάντε Ντίβατς και Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς, ο Κροάτης Ντίνο Ράτζα, ο Μαυροβούνιος Ζάρκο Πάσπαλι, ο Σλοβένος Γιούρι Ζντοβτς και ο γεννημένος στο Σεράγεβο της Βοσνίας, Σάσα Ντανίλοβιτς μετέφεραν το φέρετρο του Ντούντα, σε μία στιγμή με τον δικό της ξεχωριστό συμβολισμό. Ήταν όλοι τους παιδιά του. Τα παιδιά του Σοφού που τον αποχαιρέτησαν για τελευταία φορά. Μεταξύ αυτών, ο Γιούρι Ζντοβτς, ο οποίος δούλεψε με τον Ντούντα μόνο στην εθνική Γιουγκοσλαβίας.

Το 1991 υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την εθνική Γιουγκοσλαβίας κατά τη διάρκεια του Ευρωμπάσκετ της Ρώμης καθώς η κυβέρνηση της Σλοβενίας τον πίεσε να γυρίσει πίσω κι ενώ ο γιουγκοσλαβικός στρατός έστελνε τις δυνάμεις του στα εδάφη της Σλοβενίας για να αποτρέψει τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους. «Κόουτς, αν παίξω θα με λένε προδότη» είπε στον Ίβκοβιτς ο Ζντοβτς, με δάκρυα στα μάτια. Πλέον φέρνει στο μυαλό του εκείνη τη στιγμή και αποκαλύπτει στο Gazzetta τις σκέψεις του πως ίσως δεν έπρεπε να είναι στην κηδεία του Ντούντα, μιας και τον άφησε πριν από 30 χρόνια! Παραδέχεται, δε πως ο Ίβκοβιτς θα ήταν χαρούμενος αν έβλεπε ξανά τα παιδιά του μαζί...

Τι ήταν, λοιπόν ο Ντούσαν Ίβκοβιτς για τον Γιούρι Ζντοβτς; Με ποιόν τρόπο σημάδεψε τη ζωή και την καριέρα σας;
«Σίγουρα ο Ντούντα ήταν ο δικός μου game changer. Ο άνθρωπος που άλλαξε τη ζωή μου... Εκείνος στον οποίο χρωστάω και οφείλω εν πολλοίς ένα μεγάλο κομμάτι αυτής της διαδρομής. Πάνε πολλά χρόνια από τότε. Ήμουν ένας από τους βασικούς παίκτες στις μικρές εθνικές ομάδες της Γιουγκοσλαβίας όμως ο Ντούντα ήταν εκείνος που με βοήθησε να κάνω το επόμενο βήμα, να παίξω δηλαδή στην πρώτη ομάδα. Εκείνα τα χρόνια ήταν τεράστια υπόθεση... Ήταν τόσοι πολλοί καλοί παίκτες. Ο Πέτροβιτς, ο Τζόρτζεβιτς, ο Ντανίλοβιτς... Ενδεχομένως ο Ντούσαν Ίβκοβιτς είδε σε εμένα κάτι που έλειπε από το παζλ που είχε στο μυαλό του για τη δική του εθνική Γιουγκοσλαβίας. Μου έδωσε, λοιπόν την ευκαιρία. Ξέρω πως δεν ήταν καθόλου εύκολο για εκείνον όμως όποιος ξέρει τον Ντούντα λίγο παραπάνω, γνωρίζει πως δεν του καιγόταν καρφί για το τι θα έλεγαν οι άλλοι γύρω του! Όπως σου εξήγησα, ο κόουτς Ίβκοβιτς ήταν ο game changer της ζωής μου και γι' αυτό θα τον ευγνωμονώ για πάντα για ό,τι έκανε για μένα. Ελπίζω να του έδωσα κάτι κι εγώ...».

Ως παίκτης, ήσασταν ένα από τα αγαπημένα παιδιά του Ντούσαν Ίβκοβιτς. Πώς ταίριαξαν τα χνώτα σας;
«Όπως γνωρίζετε, ο Ντούντα ήταν ένας πολύ αυστηρός κόουτς. Εκείνα τα χρόνια ήμασταν πολύ νέοι. Νομίζω πως πλέον οι προπονητές δεν λαμβάνουν τον ίδιο σεβασμό. Δεν τους αντιμετωπίζουν, δηλαδή με τον τρόπο που φαινόταν ο Ίβκοβιτς στα δικά μας μάτια. Σίγουρα ήταν σκληρός όμως πάντα μας σεβόταν. Όλους! Στην περίπτωσή μου, δούλεψα μαζί του μόνο στην εθνική Γιουγκοσλαβίας. Δεν έπαιξα ποτέ για τον Ντούντα σε κάποια ομάδα, μόνο τα καλοκαίρια στις εθνικές και για αυτό η σχέση μας ήταν διαφορετική. Δούλεψα για πρώτη φορά μαζί του το 1987, για τους Πανεπιστημιακούς Αγώνες στο Ζάγκρεμπ. Δυστυχώς τραυματίστηκα και δεν μπόρεσα να συμμετάσχω. Ήμασταν μαζί από το '87 ως το 1991, με ό,τι έγινε σε εκείνο το Ευρωμπάσκετ της Ρώμης, όταν έπρεπε να αποχωρήσω από την εθνική ομάδα λόγω του πολέμου».

Νιώθετε, λοιπόν ότι χρωστάτε στον κόουτς Ίβκοβιτς;
«Του χρωστάω πολλά. Δεν ξέρω τι θα γινόταν αν δεν έπαιζα στην εθνική ομάδα. Δεν μπορώ να φανταστώ πως θα εξελισσόταν η καριέρα μου αν δεν έπαιζα με τη Γιουγκοσλαβία. Ειδικά εκείνα τα χρόνια, αφού ήταν πολύ δύσκολο να παίξεις μακριά από τη χώρα, όταν κάθε ομάδα είχε μόνο δυο ξένους στο ρόστερ της και επέλεγε κυρίως Αμερικανούς. Δεν ήταν εύκολο να βρεις δουλειά μακριά από την πατρίδα σου».

«Ο Ομπράντοβιτς ήταν έκπληκτος που με είδε στην κηδεία»

Είχατε συνειδητοποιήσει τι έγινε στην κηδεία του; Από τη μια εσείς, ο Βλάντε Ντίβατς και ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς, από την άλλη ο Ντανίλοβιτς, ο Ζάρκο, ο Ράτζα και πιο πίσω ο Κιτσάνοβιτς... Μια ιδιαίτερη και συμβολική στιγμή...
«Για να είμαι ειλικρινής, όχι... Όλα έγιναν πολύ γρήγορα. Κανείς δεν ήξερε ότι θα έλθω στην κηδεία, εκτός από τον Ζάρκο. Όταν έφτασα στο Κοιμητήριο μαζί με τη σύζυγό μου, είδα μαζί τον Ζέλικο, τον Βλάντε και τον Ντανίλοβιτς. Τους πλησίασα και έκατσα μαζί τους... Ο Ομπράντοβιτς ήταν έκπληκτος που ήμουν εκεί! Τότε, λοιπόν μας πλησίασε κάποιος και μας είπε πως θα ήταν πολύ όμορφο αν ήμασταν εμείς αυτοί που θα οδηγούσαμε τον Ντούντα στην τελευταία του κατοικία. Τα "παιδιά" του Ίβκοβιτς... Την τελευταία στιγμή εμφανίστηκε και ο Ντίνο, είχε καθυστερήσει λίγο. Ο Κιτσάνοβιτς ήταν ήδη εκεί, ήταν πολύ καλός φίλος του Ντούντα. Όλα έγιναν πολύ γρήγορα. Δεν μπορούσα να καταλάβω εκείνη τη στιγμή ότι είχαμε να κάνουμε με μια συμβολική στιγμή. Θα σου πω κάτι... Το είπα και στη γυναίκα μου. Ίσως δεν έπρεπε να είμαι εκεί γιατί άφησα την εθνική Γιουγκοσλαβίας! Σε κάθε περίπτωση, ήταν τιμή μου να είμαι εκεί, με τους παλιούς συντρόφους μου. Σε αυτό το τελευταίο αντίο στον κόουτς».

Δεν ήταν κάτι, λοιπόν που είχατε σχεδιάσει εξ αρχής;
«Απλώς συνέβη. Ήταν κάτι αυθόρμητο. Όπως σου εξήγησα, δεν ήξεραν πως θα έλθω στην κηδεία. Ίσως μίλησαν νωρίτερα, ίσως είχαν κάτι στο μυαλό τους όμως απλώς συνέβη. Ήταν έκπληξη για εκείνους ότι βρέθηκα εκεί».

Νιώσατε εκείνη τη στιγμή πως όλη η Γιουγκοσλαβία ακούμπησε στο φέρετρο του Ντούντα; Ότι ο κόουτς σας ένωσε ξανά;
«Δεν θέλω να βάλω στη μέση την πολιτική. Είχαμε μιλήσει ένα βράδυ με τον Ζάρκο για αυτό. Μου είπε, λοιπόν πως αυτό που έγινε με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ήταν το μεγαλύτερο έγκλημα! Ήμασταν νέοι, είχαμε μια πανίσχυρη ομάδα, θα είχαμε σίγουρα άλλα 6-7 μετάλλια αν μέναμε ενωμένοι! Όμως αυτό είναι πια ιστορία... Δεν έχω χρόνο να σκέφτομαι και να κλαίω για το τι θα μπορούσε να είχε συμβεί... Πλέον κοιτάζω την επόμενη μέρα. Το μόνο σίγουρο είναι πως ο Ντούντα θα ήταν πολύ χαρούμενος αν μας έβλεπε όλους ξανά μαζί! Πριν από 1.5 μήνα βρέθηκα στο σπίτι του στο Βελιγράδι. Μίλησα μαζί του, μιλήσαμε για όλα... Θυμηθήκαμε τα παλιά, μου έδωσε συμβουλές για το μέλλον μου. Έπειτα ήλθαν τα κακά νέα... Ήταν ένα σοκ».

«Ο Ντούντα με είδε να καπνίζω και ένιωσα πως τον απογοήτευσα»

Ποια προσωπική ιστορία με τον Ντούσαν Ίβκοβιτς δεν πρόκειται να ξεχάσετε ποτέ;
«Έζησα πολλές στιγμές μαζί του. Αστείες και δύσκολες στιγμές... Θα σου πω, λοιπόν μια ιστορία που δεν θα ξεχάσω ποτέ μου... Εκείνη την εποχή, όλοι στην εθνική Γιουγκοσλαβίας κάπνιζαν. Για κάποιον λόγο, ο Ντούντα πίστευε πως εγώ ήμουν ο μόνος που δεν κάπνιζα! Δυστυχώς, λοιπόν με έπιασε με τσιγάρο! Ήμασταν στην Ισπανία, είχαμε πάει εκεί για ένα φιλικό παιχνίδι, ήμασταν... κρυμμένοι σε ένα καφέ μέχρι τη στιγμή που ο Ίβκοβιτς εμφανίστηκε από τη γωνία και με είδε να καπνίζω! Ήταν τόσο άβολο... Δεν είπε τίποτα, δεν έκανε σκηνή ή κάτι τέτοιο... Απλώς γύρισε και έφυγε. Ένιωσα πολύ άσχημα, πίστεψα πως τον απογοήτευσα».

Παρεμπιπτόντως, ο κόουτς πίστευε πως η δική του Γιουγκοσλαβία θα μπορούσε να κοιτάξει στα μάτια την Dream Team, το 1992. Κάτι που τελικά δεν μάθαμε ποτέ...
«Δεν ξέρω αν θα μπορούσαμε να κερδίσουμε εκείνη την Dream Team στη Βαρκελώνη, ήμασταν ακόμα νέοι. Νομίζω, μάλιστα πως εγώ και ο Ζάρκο ήμασταν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία. Ο Ντίβατς, ο Ράτζα και ο Κούκοτς ήταν νεότεροι. Σε κάθε περίπτωση, εκείνη η ομάδα θα κυριαρχούσε και θα ήταν ανταγωνιστική απέναντι στους Αμερικανούς».

Ποια πιστεύετε πως είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά που άφησε πίσω του ο Ντούσαν Ίβκοβιτς;
«Μπορείς να δεις τα μηνύματα που έχουν βγει τις τελευταίες μέρες για τον Ίβκοβιτς και θα καταλάβεις το πόσο τεράστια ήταν η επίδρασή του στο μπάσκετ. Όχι μόνο από τη Σερβία, αλλά από όλο τον κόσμο. Διάβασε, για παράδειγμα τη δήλωση του Γκρεγκ Πόποβιτς. Επίσης στην κηδεία του ήταν ο Σπανούλης, άνθρωποι από την Ελλάδα ή τη Ρωσία. Ο Ντούντα επηρέασε το μπάσκετ όσο λίγοι. Έβγαλε παίκτες τοπ επιπέδου, ήταν πάντα εκεί για να τους δίνει συμβουλές σαν να είναι παιδιά του... Ήταν τεράστια τιμή που τον γνώρισα, που δούλεψα μαζί του και που ήμουν ένα μικρό μέρος στη μυθική καριέρα του».