Αυτοκίνητα σε καθεστώς αδράνειας - Πότε χαρακτηρίζονται έτσι, ποιες είναι οι υποχρεώσεις των ιδιοκτητών τους

• Άρθρο 17 - Χαρακτηρισμός αδρανών οχημάτων
• Άρθρο 18 - Εκκαθάριση των Μητρώων Οχημάτων από αδρανή οχήματα
• Άρθρο 19 - Οχήματα σε κατάσταση προσωρινής αδράνειας
• Άρθρο 20 - Οχήματα μπαίνουν σε κατάσταση οριστικής αδράνειας

Σε δημόσια διαβούλευση βρίσκεται έως και τις 24 Μαΐου το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που φέρνει σαρωτικές αλλαγές στο χώρο του αυτοκινήτου. Αλλάζουν τα πρόστιμα για εκπρόθεσμη καταβολή των τελών κυκλοφορίας, καθιερώνεται ηλεκτρονική διασταύρωση στοιχείων για οχήματα που δεν έχουν περάσει ΚΤΕΟ ή είναι ανασφάλιστα.

Επίσης, στο Γ΄ μέρος του νομοσχεδίου περιλαμβάνονται διατάξεις για τον εντοπισμό και την εκκαθάριση αδρανών και ανασφάλιστων οχημάτων.

Άρθρο 17 - Χαρακτηρισμός αδρανών οχημάτων

Οχήματα, κατά την έννοια των άρθρων 1 και 13 του ν. 2367/1953 (Α΄82), περί τίτλων κυριότητος, ταξινόμησης αδειών κυκλοφορίας και φορολογίας αυτοκινήτων, τα οποία δεν έχουν διαγραφεί, ούτε έχουν τεθεί σε οικειοθελή ή αναγκαστική ακινησία και εμφανίζονται σε κυκλοφορία στα Μητρώα Οχημάτων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), χαρακτηρίζονται ως αδρανή, όταν για τα τελευταία επτά (7) τουλάχιστον έτη, συμπεριλαμβανομένου του έτους διασταύρωσης, δεν είναι τακτοποιημένα σωρευτικώς ως προς:

α) την καταβολή των αναλογούντων τελών κυκλοφορίας ή χρήσης ή, όταν προβλέπεται, ως προς την ετήσια αναθεώρηση της άδειας κυκλοφορίας τους, και

β) την υποχρέωση ασφάλισης και

γ) τη διενέργεια ελέγχου σε Κέντρο Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων (Κ.Τ.Ε.Ο.), για οχήματα που υποχρεούνται σε περιοδικό τεχνικό έλεγχο, σύμφωνα με το άρθρο 3 της υπό στοιχεία 49372/3352/7.7.2017 «Περιοδικός τεχνικός έλεγχος μηχανοκίνητων οχημάτων και των ρυμουλκούμενων τους σε συμμόρφωση με την οδηγία 2014/45/ΕΚ και κατάργηση της οδηγίας 2009/40/ΕΚ» κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υποδομών και Μεταφορών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β΄ 2726), όπως εκάστοτε ισχύει.

Άρθρο 18 - Εκκαθάριση των Μητρώων Οχημάτων από αδρανή οχήματα

1. Για την εκκαθάριση από αδρανή οχήματα των Μητρώων Οχημάτων των αρχών του άρθρου 17, εφαρμόζεται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ.) του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης ηλεκτρονική διασταύρωση δεδομένων που αφορά στα ανωτέρω οχήματα και τα σχετιζόμενα με αυτά πρόσωπα, τα οποία αντλούνται μέσω διαλειτουργικότητας ή διαβιβάζονται σε ηλεκτρονικά αρχεία με ασφαλή διαδικασία, ιδίως από:

• α) τα μητρώα οχημάτων, για τα οποία έχει εκδοθεί άδεια κυκλοφορίας, τα οποία τηρούνται, κατά περίπτωση, από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ή το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη,
• β) τα Μητρώα ακινησίας τα οποία τηρούνται, κατά περίπτωση, από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ή το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη,
• γ) το αρχείο καταβολής τελών κυκλοφορίας του Πληροφοριακού Συστήματος Οχημάτων της Α.Α.Δ.Ε.,
• δ) το αρχείο ελέγχου Κέντρου Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων (Κ.Τ.Ε.Ο.) του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών [άρθρα 35 και 37 του ν. 2963/2001 (Α΄ 268) σε συνδυασμό με την υπό στοιχεία 302873/30.9.2022 «Τεχνικές προδιαγραφές συστήματος μηχανογράφησης των Κέντρων Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων (ΚΤΕΟ). Συγκέντρωση επεξεργασία και αποστολή στοιχείων των διενεργουμένων τεχνικών ελέγχων» απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών (Β΄ 5195), όπως εκάστοτε ισχύει],
• ε) το Μητρώο Ασφαλισμένων Οχημάτων του Επικουρικού Κεφαλαίου (άρθρο 27β του π.δ. 237/1986, Α΄ 110),
• στ) το αρχείο της Εναλλακτικής Διαχείρισης Οχημάτων Ελλάδος (Ε.Δ.Ο.Ε.) για τα οχήματα τέλους κύκλου ζωής τα οποία έχουν παραδοθεί σε συμβεβλημένα με την Ε.Δ.Ο.Ε. σημεία για καταστροφή ή διάλυση,
• ζ) το υποσύστημα εξαγωγών του πληροφοριακού συστήματος τελωνείων της Α.Α.Δ.Ε., ICISnet,
• η) το Μητρώο Πολιτών του Υπουργείου Εσωτερικών (άρθρο 115 του ν. 4483/2017, Α΄ 107),
• θ) το Μητρώο Αλλοδαπών του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου,
• ι) το πληροφοριακό σύστημα ΤAXISnet και ιδίως το Μητρώο φυσικών και νομικών προσώπων της Α.Α.Δ.Ε.,
• ια) το οικείο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη ως προς οχήματα τα οποία εμπλέκονται σε υποθέσεις που έχουν τεθεί υπόψη της Ελληνικής Αστυνομίας και σημαίνονται στο πληροφοριακό σύστημα με ειδικότερες ενδείξεις, όπως κλεμμένο, υπό φύλαξη, μη ολοκλήρωση μεταβίβασης,
• ιβ) τη βάση δεδομένων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, στην οποία καταχωρούνται από τις Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειακών Ενοτήτων (Π.Ε.), των Περιφερειών της Χώρας, οι παρατάσεις της ημερομηνίας υποχρέωσης για τεχνικό έλεγχο οχημάτων, οι οποίες χορηγούνται με απόφαση των αποκεντρωμένων διοικήσεων ή των περιφερειών της χώρας,
• ιγ) λοιπά ηλεκτρονικά μητρώα ή πληροφοριακά συστήματα, τα οποία δύναται να περιέχουν στοιχεία σχετικά με τα οχήματα του άρθρου 17, την κυκλοφορία αυτών ή τους ιδιοκτήτες, συνιδιοκτήτες, κατόχους αυτών.

2. Η ηλεκτρονική διασταύρωση του παρόντος διενεργείται τουλάχιστον μία (1) φορά ανά ημερολογιακό εξάμηνο.

3. Για την εφαρμογή του παρόντος ορίζονται ως υπεύθυνοι επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα κατά λόγο αρμοδιότητας:

• α) τα Υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Υποδομών και Μεταφορών, Προστασίας του Πολίτη,
• β) η Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ. του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τον σκοπό της ταυτοποίησης των οχημάτων και των ιδιοκτητών ή κατόχων μεταξύ των μητρώων, την ενημέρωση των ιδιοκτητών ή κατόχων και τη λειτουργία της ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής της παρ. 2,
• γ) οι Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειών και
• δ) η Α.Α.Δ.Ε.

Άρθρο 19 - Οχήματα σε κατάσταση προσωρινής αδράνειας

1. Κατόπιν διενέργειας της διασταύρωσης του άρθρου 18, η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ.) καταρτίζει λίστες εγγραφών των:

• α) οχημάτων με στοιχεία προς διόρθωση στα μητρώα οχημάτων,
• β) οχημάτων που δεν κατέστη δυνατό να ταυτοποιηθούν και
• γ) αδρανών οχημάτων,

τις οποίες διαβιβάζει μέσω διαλειτουργικότητας ή με αποστολή ηλεκτρονικών αρχείων μέσω ασφαλούς διαδικασίας στα Υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών, Προστασίας του Πολίτη και στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), οπότε και τα διαλαμβανόμενα σε αυτές οχήματα τίθενται αυτομάτως σε κατάσταση προσωρινής αδράνειας στα σχετικά ηλεκτρονικά Μητρώα, με την αποστολή σχετικής ενημέρωσης από τη Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ. και με ευθύνη του αρμόδιου φορέα για έκαστο ηλεκτρονικό μητρώο, καθώς και σε ειδική ψηφιακή εφαρμογή της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr–ΕΨΠ).

2. Τα οχήματα που περιέρχονται σε κατάσταση προσωρινής αδράνειας δεσμεύονται σε όλα τα ηλεκτρονικά συστήματα των συναρμόδιων Υπηρεσιών και δεν επιτρέπεται καμία ενέργεια, η οποία μεταβάλλει την κατάσταση του οχήματος, πλην αυτών που αναφέρονται στις περ. α), β) και γ) της παρούσας. Οι ιδιοκτήτες, συνιδιοκτήτες ή κάτοχοι των εν λόγω οχημάτων, σύμφωνα με τα τηρούμενα στα ηλεκτρονικά μητρώα στοιχεία, ειδοποιούνται από τη Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ. με ηλεκτρονικό τρόπο ή με αποστολή ενημερωτικού εγγράφου, με αξιοποίηση των δηλωμένων στοιχείων επικοινωνίας στο Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας ή στα Στοιχεία Μητρώου και Επικοινωνίας της Α.Α.Δ.Ε., για τη θέση του οχήματός τους σε προσωρινή αδράνεια, ώστε να προβούν εντός είκοσι (20) ημερών στις κάτωθι, κατά περίπτωση, ενέργειες:

• α) αν το όχημα δεν υφίσταται ή δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα, να επικαιροποιήσουν την κατάσταση του οχήματός τους στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης του άρθρου 22 του ν. 4727/2020 (Α΄ 184) με:
• αα) τη συμπλήρωση ηλεκτρονικής υπεύθυνης δήλωσης, με την οποία ζητείται η αλλαγή κατάστασης του οχήματος σε οριστική αδράνεια ή
• αβ) τη συμπλήρωση ηλεκτρονικής υπεύθυνης δήλωσης, με την οποία ζητείται η διαγραφή του οχήματος ή η θέση αυτού σε αναγκαστική ακινησία, και την επιπλέον ηλεκτρονική ανάρτηση των σχετικών αποδεικτικών στοιχείων,
• β) αν το όχημα βρίσκεται στην Ελλάδα:
• βα) να προβούν στις δέουσες ενέργειες, κατά περίπτωση, προς την Α.Α.Δ.Ε. ή την αρμόδια Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών της Περιφέρειας ή το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ώστε να το θέσουν σε ακινησία σύμφωνα με το άρθρο 22 του ν. 2367/1953 (Α΄ 82) ή
• ββ) να υποβάλουν στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης ηλεκτρονική υπεύθυνη δήλωση για την κυκλοφορία του οχήματος στη χώρα, και επιπλέον να αναρτήσουν ηλεκτρονικά τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία,
• γ) σε οποιαδήποτε περίπτωση αμφισβήτησης του περιεχομένου της ειδοποίησης ως προς τα στοιχεία του οχήματος ή της ιδιοκτησίας αυτού, να υποβάλουν στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης ηλεκτρονική υπεύθυνη δήλωση και τα κατά περίπτωση απαιτούμενα δικαιολογητικά.

Με την ειδοποίηση της παρούσας ο ιδιοκτήτης, οι συνιδιοκτήτες ή ο κάτοχος του οχήματος ενημερώνονται ταυτόχρονα για την ενδεχόμενη επιβολή των κυρώσεων της παρ. 7 του άρθρου 20, σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης ή υποβολής ψευδών ή ανακριβών δικαιολογητικών, τα οποία λαμβάνονται υπόψη για την αλλαγή κατάστασης του οχήματος. Αν πρόκειται για συνιδιοκτησία, για την ολοκλήρωση της διαδικασίας της παρούσας, αρκεί η κατά περίπτωση ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων των περ. α), β) ή γ), από έναν από τους συνιδιοκτήτες και η ηλεκτρονική αποδοχή της δήλωσης από τους λοιπούς συνιδιοκτήτες.

Τα στοιχεία των δηλώσεων των περ. α), β) και γ) διατίθενται στους αρμόδιους κατά περίπτωση φορείς για έλεγχο, ενημέρωση των τηρούμενων δεδομένων στα συστήματα αυτών και εκτέλεση των προβλεπόμενων κατά περίπτωση ενεργειών.

3. Με την παρέλευση της προθεσμίας της παρ. 2 ο ιδιοκτήτης, οι συνιδιοκτήτες ή ο κάτοχος ενημερώνονται από τη Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ. με ηλεκτρονικό τρόπο ή την αποστολή ενημερωτικού εγγράφου για την αλλαγή κατάστασης του οχήματός τους. Κάθε διαδοχική διασταύρωση περιλαμβάνει ζεύξη στοιχείων των αρχείων της παρ. 2 και στοιχείων από το αρχείο οχημάτων σε προσωρινή αδράνεια, πλην αυτών που αφορούν σε οχήματα για τα οποία δεν έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος του δεύτερου εδαφίου της παρ. 2.

4. Η θέση οχημάτων σε κατάσταση προσωρινής αδράνειας σύμφωνα με το παρόν δεν συνεπάγεται την απαλλαγή από την καταβολή τελών κυκλοφορίας, τον έλεγχο Κέντρου Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων, την ασφάλιση ή λοιπές υποχρεώσεις, οι οποίες βαρύνουν το όχημα.

Άρθρο 20 - Οχήματα μπαίνουν σε κατάσταση οριστικής αδράνειας

1. Οχήματα της υποπερ. αα) της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 19 περιέρχονται αυτοδικαίως σε κατάσταση οριστικής αδράνειας στα κατά περίπτωση μητρώα οχημάτων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), καθώς και στις σχετικές εφαρμογές της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με μόνη την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης. Για οχήματα, για τα οποία έχουν αναρτηθεί σχετικά δικαιολογητικά σύμφωνα με την υποπερ. αβ) της περ. α), την υποπερ. ββ) της περ. β) ή την περ. γ) της παρ. 2 του άρθρου 19, διενεργείται κατά περίπτωση έλεγχος από τη Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας Περιφέρειας ή την κατά τόπο αρμόδια αστυνομική αρχή, ο οποίος ολοκληρώνεται εντός τριμήνου από την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης. Οι αρχές του δεύτερου εδαφίου προβαίνουν σε διόρθωση της εικόνας του οχήματος στα σχετικά Μητρώα, με τη συνδρομή, όταν απαιτείται, λοιπών συναρμόδιων αρχών. Το όχημα είναι δυνατόν να διαγράφεται ή να τίθεται σε αναγκαστική ακινησία από την αρμόδια αρχή, όταν από τον έλεγχο των δικαιολογητικών προκύπτει ότι δεν υφίσταται ή ότι πληροί τις προϋποθέσεις θέσης σε αναγκαστική ακινησία, αντίστοιχα.

Σε κατάσταση οριστικής αδράνειας περιέρχονται αυτοδικαίως οχήματα:

• α) παλαιότητας άνω των σαράντα (40) ετών για τα οποία αα) είτε ο ιδιοκτήτης δεν προβαίνει σε ενέργειες επικαιροποίησης εντός τριμήνου από την ειδοποίηση της παρ. 2 του άρθρου 19, αβ) είτε ανήκουν σε θανόντες,
• β) τα οποία, για το διάστημα των τελευταίων δεκαπέντε (15) ετών, δεν είναι σωρευτικώς τακτοποιημένα, ως προς την καταβολή των αναλογούντων τελών κυκλοφορίας ή χρήσης ή, όταν προβλέπεται, ως προς την ετήσια αναθεώρηση της άδειας κυκλοφορίας τους, την υποχρέωση ασφάλισης και τη διενέργεια ελέγχου Κέντρου Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων (Κ.Τ.Ε.Ο.). Η αυτοδίκαιη περιέλευση σε κατάσταση οριστικής αδράνειας πραγματοποιείται χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση των ιδιοκτητών, συνιδιοκτητών ή κατόχων, εάν το όχημα δεν εμφανίζεται στις φορολογικές δηλώσεις τους τα προηγούμενα πέντε (5) φορολογικά έτη.

2. Οχήματα, τα οποία εντοπίζονται σε κατάσταση προσωρινής αδράνειας σε περισσότερες από τρεις (3) διαδοχικές ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, περιέρχονται κατά την τέταρτη διασταύρωση αυτοδικαίως σε κατάσταση οριστικής αδράνειας, στα κατά περίπτωση Μητρώα Οχημάτων του Υπουργείου Υποδομών Μεταφορών, του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και της Α.Α.Δ.Ε., καθώς και στις σχετικές εφαρμογές της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

3. Οχήματα θανόντων είναι δυνατόν να τίθενται σε κατάσταση οριστικής αδράνειας ή να διαγράφονται από τους νόμιμους κληρονόμους με απλουστευμένες διαδικασίες.

4. Για τα οχήματα που τίθενται σε κατάσταση οριστικής αδράνειας ή διαγράφονται σύμφωνα με την παρ. 9:

• α) δεν επιβάλλονται τέλη κυκλοφορίας που αντιστοιχούν στη χρονική περίοδο κατά την οποία περιήλθαν σε κατάσταση οριστικής αδράνειας, καθώς και τέλη κυκλοφορίας επόμενων ετών,
• β) παρέλκει η υποχρέωση διενέργειας ελέγχου Κ.Τ.Ε.Ο. και ασφάλισης και
• γ) δεν επιτρέπεται η κυκλοφορία τους.

5. Εάν καταληφθεί σε κυκλοφορία όχημα που βρίσκεται σε οριστική αδράνεια ή έχει διαγραφεί σύμφωνα με την παρ. 7, επιβάλλεται στον ιδιοκτήτη ή στον κάτοχό τους διοικητικό πρόστιμο ύψους δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, καθώς και τα τέλη κυκλοφορίας που αναλογούν στο όχημα για το έτος εντοπισμού. Αρμόδιο όργανο για την επιβολή είναι η Α.Α.Δ.Ε., η οποία βεβαιώνει τα αναλογούντα ποσά στον Α.Φ.Μ. του ιδιοκτήτη ή κατόχου μέσω του συστήματος TAXISnet και κοινοποιεί την πράξη επιβολής του προστίμου ηλεκτρονικά, σύμφωνα με το άρθρο 29 του ν. 4727/2020 (Α΄ 184). Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας, για το πρόστιμο και τα τέλη κυκλοφορίας του παρόντος ευθύνονται αλληλεγγύως και εις ολόκληρον όλοι οι συνιδιοκτήτες.

6. Επαναφορά σε κυκλοφορία οχήματος, το οποίο έχει περιέλθει σε οριστική αδράνεια, είναι δυνατή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, με την έκδοση παραβόλου ύψους εκατόν πενήντα (150) ευρώ και κατόπιν τεκμηριωμένης αίτησης προς τη Διεύθυνση Μεταφορών και Επικοινωνιών της οικείας Περιφέρειας ή τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, οι οποίες παρέχουν τη σχετική έγκριση ή απορρίπτουν την αίτηση. Η επαναφορά συνεπάγεται όλες τις φορολογικές, ασφαλιστικές και λοιπές υποχρεώσεις σε σχέση με το όχημα για το έτος επαναφοράς και εφεξής.

7. Οχήματα σε κατάσταση οριστικής αδράνειας διαγράφονται οριστικά από τα μητρώα οχημάτων των Υπηρεσιών του άρθρου 17, με την παρέλευση επτά (7) ετών από το έτος περιέλευσής τους σε κατάσταση οριστικής αδράνειας.