Το τεστ Bechdel, που πήρε το όνομά του από την αμερικανίδα σκιτσογράφο Allison Bechdel, είναι ένας δείκτης της ενεργούς παρουσίας των γυναικών σε έργα μυθοπλασίας. Έχει τρία κριτήρια: πρώτον, το έργο πρέπει να έχει τουλάχιστον δύο γυναίκες που δεν είναι ανώνυμες. Δεύτερον, αυτές οι γυναίκες πρέπει να μιλήσουν μεταξύ τους τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια του έργου. Τρίτον, το θέμα της συνομιλίας τους μπορεί να είναι οτιδήποτε εκτός από κάποιος άντρας. Ακούγεται απλό, αλλά αρκετές γνωστές ταινίες, όπως το La La Land, οι Avengers, ακόμα και η τριλογία Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών δεν περνάνε το τεστ Bechdel. Αν και σκοπός του τεστ δεν είναι να δείξει πόσο προοδευτική είναι μια ταινία και το ίδιο δεν αποτελεί ένδειξη φεμινιστικού περιεχομένου, δείχνει πόσες παραγωγές δεν πληρούν κάποια βασικά κριτήρια όσον αφορά τη συμπερίληψη γυναικείων χαρακτήρων.
Οι παρακάτω ταινίες με θέμα τον αθλητισμό όχι μόνο περνάνε το τεστ Bechdel, αλλά προβάλλουν και δυναμικούς γυναικείους χαρακτήρες. Κάποιες από τις πρωταγωνίστριες είναι πρότυπα προς μίμηση, άλλες προς αποφυγή. Δεν είναι άλλωστε όλα τα γυναικεία βιώματα ίδια κι έτσι δεν θα μπορούσαν να είναι μονολιθικές και οι κινηματογραφικές αναπαραστάσεις τους.
A League of Their Own (1992)
Το A League of Their Own της Penny Marshall, είναι μία από τις πρώτες παραγωγές με θέμα το γυναικείο αθλητισμό που γνώρισαν εμπορική επιτυχία. Η ταινία ακολουθεί τη δημιουργία του πρώτου γυναικείου πρωταθλήματος baseball στην Αμερική κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Dottie (Geena Davis) και η Kit (Lori Petty) είναι δύο αδελφές που επιλέγονται για την ομάδα Rockford Peaches, με προπονητή τον πρώην παίκτη των Chicago Cubs Jimmy Dugan (Tom Hanks), ο οποίος αρνείται να πάρει το γυναικείο πρωτάθλημα στα σοβαρά. Καθώς όμως η ομάδα αποκτά δημοτικότητα, ο Jimmy αλλάζει γνώμη και οι Peaches φτάνουν μέχρι τον τελικό του World Series. Το σενάριο βασίζεται στην πραγματική ιστορία της ίδρυσης του All-American Girls Professional Baseball League.
Bend It Like Beckham (2002)
Σε αυτή την κωμωδία της Gurinder Chadhra, η μεγαλωμένη στο Λονδίνο Jess (Parminder Nagra) βρίσκεται σε δίλημμα· η παραδοσιακή ινδική Σιχ οικογένειά της θέλει να τη δει να παντρεύεται και να κάνει οικογένεια, ενώ η ίδια έχει ως πρότυπο τον David Beckham και παίζει κρυφά ποδόσφαιρο σε μια γυναικεία ομάδα. Όταν οι γονείς της ανακαλύπτουν την αλήθεια, η Jess καλείται να τους δείξει πως όχι μόνο το άθλημα είναι η μεγάλη της αγάπη, αλλά και ότι είναι εντάξει για μια γυναίκα να παίζει ποδόσφαιρο. Εκτός από καλή κωμωδία, το Κάν’το όπως ο Μπέκαμ φέρνει στο επίκεντρο τις συγκρούσεις ανάμεσα σε γονείς και παιδιά που εντείνονται όταν έκαστοι έχουν ουσιαστικά μεγαλώσει σε διαφορετικές κουλτούρες.
Million Dollar Baby (2004)
Η Maggie (Hilary Swank) δουλεύει ως σερβιτόρα, αλλά είναι αποφασισμένη να ξεφύγει από τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα και να γίνει πρωταθλήτρια της πυγμαχίας. Με τη βοήθεια του προπονητή της (Clint Eastwood) και ενός πρώην πυγμάχου (Morgan Freeman), η Maggie γίνεται ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στο χώρο, μέχρι που μένει παράλυτη μετά από ένα ατύχημα στο ρινγκ. Και οι τρεις κεντρικοί χαρακτήρες της ταινίας είναι σύνθετοι, σε ένα βαθμό λόγω των ελαττωμάτων τους, αλλά η Maggie ξεχωρίζει γιατί δεν εξελίσσεται βάση κάποιου χολιγουντιανού αρχετύπου για το πώς πρέπει να είναι ή να φέρονται οι γυναίκες που βρίσκονται σε ανδροκρατούμενα περιβάλλοντα.
Stick It (2006)
Η Hayley (Missy Peregrym) είναι ένα από τα πιο υποσχόμενα ταλέντα της ρυθμικής γυμναστικής, μέχρι που τα παρατάει στη μέση του παγκοσμίου πρωταθλήματος. Ένα χρόνο αργότερα, συλλαμβάνεται και αναγκάζεται να επιστρέψει στην πρώην ομάδα της, όπου πρέπει να δουλέψει σκληρά για να κερδίσει ξανά την εμπιστοσύνη των συναθλητριών της. Το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Jessica Bendinger είναι μια ανατρεπτική κωμωδία για τη φιλία στον ανταγωνιστικό κόσμο του πρωταθλητισμού.
Offside (2006)
Στο Ιράν δεν επιτρέπεται στις γυναίκες να παρακολουθήσουν αθλητικές διοργανώσεις στις οποίες αγωνίζονται άντρες. Μία κοπέλα μεταμφιέζεται σε αγόρι και καταφέρνει να φτάσει μέχρι το στάδιο που θα διεξαχθεί ο προκριματικός αγώνας για το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου ανάμεσα στο Ιράν και το Μπαχρέιν, αλλά συλλαμβάνεται και οδηγείται σε ένα κελί με άλλες γυναίκες που προσπάθησαν κι εκείνες να παρακολουθήσουν παράνομα τον αγώνα. Έμπνευση για τον σκηνοθέτη Jafar Panahi ήταν η κόρη του, η οποία παρακολουθούσε κρυφά αγώνες ποδοσφαίρου. Η ταινία γυρίστηκε στο Ιράν και διακρίθηκε στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Βερολίνου, αλλά η προβολή της στη χώρα απαγορεύτηκε. Παρόλο που κανονικά δεν πληροί το πρώτο κριτήριο του τεστ Bechdel, κανένας χαρακτήρας της ταινίας δεν έχει όνομα, δείχνοντας με έναν ακόμη τρόπο πώς η κοινωνική επιβολή περιορίζει τη γυναικεία επιθυμία τόσο που την καθιστά ανώνυμη.
Football Under Cover (2006)
Άλλη μία ταινία από το Φεστιβάλ του Βερολίνου! Οι σκηνοθέτες David Assmann και Ayat Najafi ακολουθούν την προσπάθεια μια γερμανικής γυναικείας ομάδας ποδοσφαίρου να ταξιδέψει στο Ιράν για έναν φιλικό αγώνα με την εθνική ιρανική γυναικεία ομάδα ποδοσφαίρου, που δεν έχει καταφέρει να παίξει ποτέ ξανά με αντιπάλους. Και οι δύο ομάδες πρέπει να ξεπεράσουν πολιτικά και πολιτισμικά εμπόδια, αλλά η αγάπη τους για το άθλημα τις κάνει να γράψουν ιστορία.
Dangal (2016)
Το Dangal (σκηνοθεσία Nitesh Tiwari) εκπροσωπεί το νέο κύμα ταινιών Bollywood, με λιγότερα τραγούδια και περισσότερα κοινωνικά μηνύματα. Όπως και οι υπόλοιπες παραγωγές του Aamir Khan, η συγκεκριμένη ταινία στοχεύει στην προβολή ενός διαφορετικού κοινωνικού προτύπου, πέρα από τα στερεότυπα της ινδικής κοινωνίας. Ο πρώην παλαιστής Mahavir Singh Phogat (Aamir Khan) ήθελε πάντα ένα γιο για να εκπληρώσει τα αγωνιστικά του απωθημένα, μέχρι που συνειδητοποιεί ότι οι κόρες του, Geeta (Zaira Wasim) και Babita (Suhani Bhatnagar), μπορούν να παλέψουν εξίσου καλά με τα αγόρια. Το σενάριο βασίζεται στην πραγματική ιστορία της οικογένειας Phogat.
Battle of the Sexes (2017)
Βασισμένη στον ιστορικό αγώνα ανάμεσα στην Billie Jean King (Emma Stone) και τον Bobby Riggs (Steve Carell), η ταινία των Valerie Faris και Jonathan Dayton είχε αρκετές υποψηφιότητες για Χρυσές Σφαίρες, Critics Choice Awards και SAGA, αλλά δεν κατάφερε να αποσπάσει κανένα βραβείο. Αυτό που έκανε πάντα την Billie Jean King, στην πραγματικότητα και στην ταινία, να ξεχωρίζει είναι ότι δεν χρειαζόταν να αναμετρηθεί με τον Bobby Riggs για να αποδείξει την αξία της, αλλά το έκανε για να φέρει στην επιφάνεια τα προβλήματα που οι αντιμετώπιζαν οι άλλες αθλήτριες και οι γυναίκες της εποχής. Είναι μία υπενθύμιση ότι η ισότητα των φύλων δεν έχει δύο αντίπαλες πλευρές αλλά μας αφορά όλους.
I, Tonya (2017)
Ο τραυματισμός της αθλήτριας του καλλιτεχνικού πατινάζ Nancy Kerrigan στις 6 Ιανουαρίου του 1994 είναι ένα από τα μεγαλύτερα αθλητικά σκάνδαλα όλων των εποχών. Η Tonya Harding (Margot Robbie), που φέρεται να ενορχήστρωσε την επίθεση, επιμένει μέχρι και σήμερα πως ήταν και η ίδια θύμα της κακοποιητικής συμπεριφοράς της μητέρας της (Allison Janney) και του πρώην άντρα της Jeff Gillooly (Sebastian Stan). Για να γράψει το σενάριο ο Steven Rogers πήρε συνέντευξη από τη Harding και τον Gilooly, που παρουσίασαν τα γεγονότα πολύ διαφορετικά, δείχνοντας πως είναι και οι δύο αναξιόπιστοι αφηγητές. Στόχος του σκηνοθέτη Craig Gillespie δεν ήταν λοιπόν η αναζήτηση της αλήθειας, αλλά ο έμμεσος σχολιασμός του τρόπου με τον οποίο τα μέσα ενημέρωσης αντιμετωπίζουν όσους βρίσκονται για οποιοδήποτε λόγο στην επικαιρότητα. Παρόλο που η Harding είναι ο κεντρικός χαρακτήρας, τα ελαττώματά της την καθιστούν την ιδανική αντιηρωίδα και μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πρωταγωνίστριες χολιγουντιανής ταινίας.
Skate Kitchen (2018)
Η 18χρονη Camille (Rachelle Vinberg) ζει στο Long Island με τη μητέρα της και αγαπά το skateboarding. Μετά από έναν τραυματισμό, υπόσχεται στη μητέρα της να σταματήσει, μέχρι που γνωρίζει την παρέα Skate Kitchen, που αποτελείται αποκλειστικά από νεαρές skaters. H Crystal Moselle έγραψε το σενάριο και σκηνοθέτησε την ταινία με βάση τα προσωπικά βιώματα των μελών του Skate Kitchen, που συμμετέχουν σε ρόλους εμπνευσμένους από τις ίδιες. Η ταινία πραγματεύεται θέματα που απασχολούν τους εφήβους και είναι μια ευχάριστη εναλλακτική με δυναμικούς γυναικείους χαρακτήρες στο επίκεντρο.