Μία Χαμ, η πρώτη γυναίκα super star στον αθλητισμό
Όταν ο συνιδρυτής και πρόεδρος της Nike, Φιλ Νάιτ, κλήθηκε να επιλέξει τρεις αθλητές που πιστεύει ότι υπηρέτησαν το άθλημά τους σε τόσο υψηλό επίπεδο που το ανέβασαν σε άλλη διάσταση, είπε: Μάικλ Τζόρνταν, Τάιγκερ Γουντς, Μία Χαμ. Δεδομένα όλοι γνωρίζουν τον καλύτερο αθλητή που πάτησε ποτέ παρκέ, λίγο λιγότεροι τον θρυλικό γκολφέρ κι ενδεχομένως ακόμα λιγότεροι την καλύτερη ποδοσφαιρίστρια όλων των εποχών στις ΗΠΑ.
Το 2004, ο Μάικλ Γουίμπον, αρθρογράφος στην Washington Post χαρακτήρισε την Χαμ «ίσως τον πιο σημαντικό αθλητή των τελευταίων 15 ετών». Το ESPN ως «τη μεγαλύτερη γυναίκα αθλήτρια των τελευταίων 40 ετών». Και ήταν πράγματι τέτοιο το impact της στο ποδόσφαιρο γυναικών στις ΗΠΑ και παγκοσμίως, και τόση η συνεισφορά της εκτός αγωνιστικών χώρων, που μπορεί κάλλιστα να χωρέσει στις λίστες με τις μεγαλύτερες αθλήτριες όλων των εποχών.
Στα 15 της ήταν ήδη διεθνής με τις ΗΠΑ, έπαιξε για 17 χρόνια (275 συμμετοχές). Αγωνίστηκε σε τέσσερα Παγκόσμια Κύπελλα και τρεις Ολυμπιακούς Αγώνες. Κέρδισε δύο χρυσά ολυμπιακά μετάλλια (1996,2004), στέφθηκε παγκόσμια πρωταθλήτρια δύο φορές (1991, 1999), κατέκτησε 4 πρωταθλήματα NCAAA για το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας και 1 κύπελλο με τους Washington Freedom όταν συστάθηκε η πρώτη επαγγελματική λίγκα Γυναικών.
Βραβεύτηκε ως η καλύτερη παίκτρια στον κόσμο από τη FIFA δύο φορές (2001, 2002). Όταν αποσύρθηκε από το ποδόσφαιρο το 2004, κατείχε από το 1999, το ρεκόρ της καλύτερης σκόρερ παγκοσμίως (σε άνδρες και γυναίκες). Σήμερα είναι στην τρίτη θέση της σχετικής λίστας. Όμως αυτά είναι μόλις τα μισά από όσα την έκαναν να ξεχωρίσει...
Ο νόμος Title X και μια αγάπη εν τη γενέσει της
Γεννήθηκε στις 17 Μαρτίου του 1972. Σε μια πόλη βαθύτατα ιστορική για τις ΗΠΑ, ταυτισμένη στις συνειδήσεις όλων ως ο τόπος στον οποίο με επικεφαλής τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δόθηκαν μεγάλοι αγώνες κατά των φυλετικών διακρίσεων. Η Μία Χαμ θα έδινε τις δικές της μάχες, για να φέρει μια άλλου είδους επανάσταση στον χώρο του ποδοσφαίρου της Αμερικής.
Γεννήθηκε συμπτωματικά την χρονιά που ψηφίστηκε ο νόμος Title IX που απαιτούσε ίση χρηματοδότηση για τα αθλητικά προγράμματα των κολεγίων ανδρών και γυναικών στις ΗΠΑ. Που απαγόρευε τις διακρίσεις και άνοιγε τον δρόμο για ίσες ευκαιρίες συμμετοχής στον αθλητισμό. Ως κόρη πιλότου της Πολεμικής Αεροπορίας μεγάλωσε σε όλο τον κόσμο, σε διαφορετικές στρατιωτικές βάσεις. Ως εκ τούτου ήταν αδύνατο να δημιουργήσει παιδικές φιλίες. Η μόνη σταθερά στη ζωή της ήταν ο τρία χρόνια μεγαλύτερος αδερφός της, Γκάρετ, που υιοθετήθηκε όταν εκείνη ήταν πέντε ετών.
Η μητέρα της, Στέφανι, ήταν δασκάλα μπαλέτου. Την βάφτισε Μία χάρη στη γνωριμία της με την Μία Σλαβένσκα, μια συμφοιτήτριά της χορεύτρια που θαύμαζε πολύ. Ωστόσο εκείνη, μόλις στο δεύτερο μάθημα χορού, βγήκε έξω από την αίθουσα κλαίγοντας. Δεν μπορούσε να περάσει μια ζωή σε ένα δωμάτιο γεμάτο καθρέφτες. Σε ένα δωμάτιο γεμάτο... Μία.
Ήθελε να κάνει αυτό «που κάνουν τα αγόρια». Αυτό που έκανε ο αδερφός της. Να παίζει μπάλα, να ξεχνάει παίζοντας τί ώρα είναι, πού βρίσκεται. Αλλά ήταν πολύ ντροπαλή και φοβόταν πως τα αγόρια δεν θα την αποδεχτούν. Δεν μπορούσε να παίξει γιατί το δέρμα της ήταν τόσο λεπτό, οποιαδήποτε επαφή μπορεί να την τραυμάτιζε. Δεν μπορούσε να παίξει για αν την προσέβαλαν, αυτό το... ηφαίστειο με συναισθήματα μέσα της θα εκρήγνυτο μπροστά σε όλους. Δεν μπορούσε να παίξει κυρίως γιατί ήταν κορίτσι.
Το «εισιτήριο» και το... μυστικό όπλο
Ένα εξίσου φαινομενικά εύθραυστο αγόρι, μελαχρινό με ένα ίχνος Ανατολής στα μάτια, έρχεται στη γειτονιά κι αρχίζει να μιλά στον αρχηγό. Όταν σταματά η συνομιλία τους, τα αγόρια χωρίζονται σε δύο ομάδες και ο Ταϊλανδο – Αμερικανός νεαρός της γνέφει να πάει δίπλα του. Βρίσκονται σε μια συνοικία της Ρώμης. Κι ο Γκάρετ, ο γιος που υιοθέτησε η οικογένειά της γίνεται από εκείνη τη μέρα, το εισιτήριό της στο παιχνίδι.
Ήταν αστείο το πόσο ευάλωτη και ταυτόχρονα ξεχωριστή ένιωσε μέσα σε λίγα λεπτά. Εκεί, σε εκείνο το πεζοδρόμιο παίζοντας μπάλα με τόσους ξένους, που μετατράπηκαν μαγικά σε φίλοι. Ένιωθε ασφαλής. Ένιωθε ότι ανήκει κάπου. Ο Γκάρετ έγινε το αθλητικό της πρότυπο. Ήταν καλός στο αμερικάνικο φουτμπολ, στο μπάσκετ και στο ποδόσφαιρο. Προσπαθώντας να τον μιμηθεί η Μία δοκίμασε όλα τα σπορ κάνοντας παρέα με τον ίδιο και τους φίλους του. Εκείνος την αποκαλούσε το «μυστικό του όπλο»!
Ήταν 12 ετών, είχε ακόμα πυκνά, σκούρα καστανά μαλλιά. Κομμένα κοντά, πολύ κοντά. «Αγορίστικα». Αποχωρούσε από το γήπεδο έχοντας σκοράρει 4 γκολ, έχοντας μοιράσει 2 ασίστ στον αγώνα ανάμεσα σε δύο τοπικά σωματεία.
Πλησιάζει την πλάγια γραμμή. Εκείνη τη γραμμή που χωρίζει τους δυο κόσμους της. Στον έναν, μπορεί να ξεσπάσει, να κυριαρχήσει, να πανηγυρίσει, να είναι η καλύτερη. Στον άλλον... Στον άλλον στέκεται έξω από την τουαλέτα των κοριτσιών του γηπέδου. Όσο περιμένει, το μυαλό της πλημμυρίζουν σκέψεις. Τώρα νιώθει τα μάτια των γονιών των αντιπάλων πάνω της. Σχεδόν ακούει τις σκέψεις τους. Κι όσο... συρρικνώνεται, κάποιος την πλησιάζει: «Ει η τουαλέτα των αγοριών είναι από την άλλη».
Περνάει ένας ακόμα χρόνος, είναι 13. Κάποιοι έφηβοι που συνήθιζαν να παίζουν μπάλα μαζί της σε τοπικές ομάδες, τώρα που η... τεστοστερόνη τους αρχίζει να αυξάνεται, ξεκινούν να την περιθωριοποιούν, να την κοροϊδεύουν, να την κάνουν να αισθάνεται άσχημα. Αποφασίζει να δοκιμάσει την τύχη της σε ομάδα κοριτσιών. Νιώθει σαν να είναι μόνιμα το παιδί στην τάξη που σηκώνει το χέρι του για να πει μάθημα και συγκεντρώνει όλα τα βλέμματα. Τραβούσε τόσο την προσοχή στον αγωνιστικό χώρο, που έφευγε στη μέση των παιχνιδιών. Εξαφανιζόταν.
Η κλήση στην Εθνική Ομάδα και η αυτοτιμωρία
Είναι 1987. Είναι 15 ετών και χρίζεται διεθνής. Η νεότερη παίκτρια της Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου Γυναικών των ΗΠΑ. Και ξαφνικά μια ημέρα ένα τηλεοπτικό συνεργείο βρίσκεται έξω από το σπίτι της. Κι αυτή στο δωμάτιό της. Δεν θέλει να τους μιλήσει. Δεν θέλει να σκέφτονται για εκείνη πως θεωρεί τον εαυτό της κάτι ξεχωριστό. Βγαίνει μετά από λίγα λεπτά. Τους δίνει δύο μονολεκτικές απαντήσεις και χώνεται ξανά στο δωμάτιό της.
Το βράδυ, όλη η οικογένεια περιμένει μπροστά από την οθόνη. Είναι η στιγμή της, η στιγμή μιας μεγάλης αναγνώρισης. Το τηλεοπτικό δίκτυο θα δείξει πλάνα της και στο κάτω μέρος της οθόνης θα περνούν τίτλοι όπως:
Σε ποιον ποδοσφαιριστή – φαινόμενο μοιάζει η Μια Χαμ;
Πως ένα κορίτσι από μια μικρή πόλη μετατρέπεται σε ένα αστέρι του ποδοσφαίρου;
«Αφήστε την στο δωμάτιο» είπε η μητέρα της. Γνωρίζοντας ότι οι κολακίες για την Μία είναι σχεδόν το ίδιο οδυνηρές με τις προσβολές.
Κατά τη διάρκεια των προπονήσεών της στην Εθνική ενόψει της συμμετοχής στο Μουντιάλ του 1991, ο προπονητής της Άνσον Ντόρανς δεν μπορούσε να πιστέψει ότι αυτά που έβλεπε μπροστά του ήταν πραγματικά.
Δεν είχε ξαναδεί στην καριέρα του στους πάγκους μια παίκτρια να μην τρώει, να μην μιλάει στα γεύματα της ομάδας πριν τους αγώνες. Κι ύστερα να βγαίνει στον αγωνιστικό χώρο, να κόβει φανταστικούς αντιπάλους, χορεύοντας σαν μπαλαρίνα. Δεν είχε ξαναδεί μια παίκτρια πριν από τα μεγάλα παιχνίδια να χάνεται για ώρα στην τουαλέτα ή τον πλησιέστερο κάδο, να κάνει εμετό, κι ύστερα να πατά το χορτάρι και να κάνει το πλήθος να παραληρεί.
Δεν είχε συναντήσει αθλήτρια να αυτομαστιγώνεται στο ημίχρονο αν δεν είχε σκοράρει, σαν να είχε έρθει το τέλος του κόσμου. Σα να είναι εκείνο το ξένο κορίτσι στη μέση ενός πεζοδρομίου, που κανείς δεν επιλέγει στην ομάδα του. Κι ύστερα εκείνη, η ίδια παίκτρια, να μπαίνει στο γήπεδο, στο β' ημίχρονο και να αγωνίζεται σα να χρωστά στις συμπαίκτριές της ένα ζευγάρι γκολ, για να αποδείξει ότι ανήκει εκεί.
Σα να πρέπει να κυριαρχήσει απόλυτα, απλά για να νιώσει ισάξια. Και όταν τα κάνει όλα αυτά να τρέχει, να φεύγει εκτός τεσσάρων γραμμών, να εκτίθεται, να εκθέτει την ψυχή της, να ξεσπάει. Κι όχι δεν είναι πανηγυρισμός. Αλλά απελευθέρωση από την αυξανόμενη πίεση που έβαζε η ίδια στον εαυτό της!
Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Κίνας
Ένα κίνημα επιλέγει τον ηγέτη του; Ή είναι το πρόσωπο που γεννάει ένα κίνημα;
Στην περίπτωση του ποδοσφαίρου γυναικών, της Εθνικής Γυναικών των ΗΠΑ και της Μία Χαμ, το κίνημα ήθελε μια επικεφαλής. Και η επικεφαλής ήθελε ένα κίνημα.
Το 1991, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Κίνας, παρά την εντυπωσιακή πορεία της Εθνικής ΗΠΑ στη διοργάνωση μόλις μερικές εκατοντάδες άνθρωποι παρακολουθούν τις προσπάθειές της. Υπήρχε τόσο μικρό ενδιαφέρον για το άθλημα που οι παίκτριες έστελναν φαξ για να ενημερώσουν για τους αγώνες της ομάδας, ενώ όταν τελικά κατακτούν το τρόπαιο, στο αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης τις περιμένουν μόλις τρεις άνθρωποι!
Η Μία ωστόσο σε εκείνη τη διοργάνωση νιώθει ότι έχει φτάσει η στιγμή να αγγίξει την αθλητική αθανασία. Παίρνει μια απόφαση από εκείνες που θα τολμούσε να πάρει μόνο εντός τεσσάρων γραμμών.
Μια ημέρα, κάποια κορίτσια μπήκαν στο ξενοδοχείο της ομάδας ψάχνοντας τη Μία. Εκείνη δέχτηκε να βγάλουν μια φωτογραφία μαζί και πριν απομακρυνθούν τους είπε: «σας περιμένει όλη η ομάδα στον επόμενο αγώνα».
Σταδιακά, χιλιάδες κορίτσια σε όλη τη χώρα αναζητούσαν μπλούζες με το δικό της νούμερο «9». Φώναζαν ρυθμικά το όνομά της, ήθελαν τα σκούρα καστανά μαλλιά της, έβαζαν αφίσες στο δωμάτιό τους.
Παρά τις αμφιβολίες της και τους δισταγμούς της, ξεκινά να δέχεται να κάνει όλα τα διαφημιστικά που της προτείνονται. Οι δικοί της άνθρωποι επιμένουν ότι αυτά θα δώσουν περισσότερο θάρρος στα κορίτσια που στέκονται διστακτικά στο πλάι κάποιων πεζοδρομίων καθώς χωρίζονται οι δύο ομάδες και κανείς δεν τα επιλέγει.
Το κίνημα έχει ανάγκη το κεντρικό του πρόσωπο, την φιγούρα γύρω από την οποία θα στηριχθεί, θα γιγαντωθεί. Και το πρόσωπο χρειάζεται το κίνημα, γιατί του προσφέρει αυτή την αίσθηση του καθήκοντος. Το «πρέπει» στο οποίο οφείλει να ανταποκριθεί. Την αποστολή που πρέπει να παλέψει για να φέρει εις πέρας.
Η αποστολή της Μία ήταν να μη χρειαστεί κανένα κορίτσι να κόψει τα μαλλιά του κοντά αν δεν το θέλει, για να μοιάζει με αγόρι και να μπορεί να παίξει μπάλα.
Το 1995, έχοντας αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο, συναντήθηκε με τις συμπαίκτριές της, για την προετοιμασία ενόψει του νέου Παγκοσμίου Κυπέλλου που θα φιλοξενούσε η Σουηδία. Στις 19 Μαίου του 1995, σε ένα παιχνίδι των ΗΠΑ με τον Καναδά, οι κερκίδες ήταν ασφυκτικά γεμάτες.
Το πλήθος από την στιγμή της παρουσίασης των δύο ενδεκάδων μέχρι το σφύριγμα της λήξης δεν σταμάτησε να επευφημεί. Όταν ακούστηκε το όνομα της Χαμ οι κραυγές του πλήθους ενώθηκαν σαν χορωδία σε απόλυτη συνεργασία κι έκαναν όλους τους παίκτες και τους προπονητές να σταματήσουν την προθέρμανση. Να σαστίσουν.
Οι απουσίες οδήγησαν τις ΗΠΑ σε αποκλεισμό στον ημιτελικό της διοργάνωσης, γεγονός που έσβησε το ενδιαφέρον των φιλάθλων εν τη γενέσει του. Ένα χρόνο αργότερα, το 1996 στην Ατλάντα, το ποδόσφαιρο Γυναικών των ΗΠΑ εκπροσωπείται για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Η πορεία της ομάδας ήταν εντυπωσιακή. Στον τελικό, που ήταν νικηφόρος, έσπασε το ρεκόρ συμμετοχής σε αγώνα ποδοσφαίρου στις ΗΠΑ.
Το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο θα αποδειχθεί το turning point τόσο για την ομάδα συνολικά, όσο και την ίδια τη Μία Χαμ. Το ρεκόρ συμμετοχής στον τελικό σήμαινε ένα πράγμα: Άνθρωποι από κάθε σημείο των ΗΠΑ συγκεντρώθηκαν για να υποστηρίξουν μια ομάδα άγνωστη ως εκείνη τη μέρα, που έπαιζε το πέμπτο πιο δημοφιλές άθλημα στη χώρα.
Η Μία Χαμ ήταν ως πρώτη σκόρερ και «πασέρ» το κεντρικό πρόσωπο αυτής της όμορφης ιστορίας που εξελισσόταν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η φιγούρα της κοσμούσε κεντρικά σημεία της χώρας και διαφημιστικές πινακίδες.
Τοποθετήθηκε δίπλα στον θρυλικό Μάικλ Τζόρνταν σύμβολο του αθλητισμού τη δεκαετία του 90'. Η Nike έδωσε το όνομά της στο μεγαλύτερο κτίριο της εταιρείας αφότου έσπασε το ρεκόρ στο σκοράρισμα όλων των εποχών το 1999. Σε έρευνα που διεξήχθη αναδείχθηκε ως η τρίτη πιο αγαπητή φιγούρα στον αθλητισμό των ΗΠΑ. Πίσω από Μάικλ Τζόρνταν, Τάιγκερ Γουντς.
Η πρώτη γυναίκα σούπερ σταρ
Το 1995, έχοντας αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο, συναντήθηκε με τις συμπαίκτριές της, για την προετοιμασία ενόψει του νέου Παγκοσμίου Κυπέλλου που θα φιλοξενούσε η Σουηδία. Στις 19 Μαίου του 1995, σε ένα παιχνίδι των ΗΠΑ με τον Καναδά, οι κερκίδες ήταν ασφυκτικά γεμάτες. Το πλήθος από την στιγμή της παρουσίασης των δύο ενδεκάδων μέχρι το σφύριγμα της λήξης δεν σταμάτησε να επευφημεί. Όταν ακούστηκε το όνομα της Χαμ οι κραυγές του πλήθους ενώθηκαν σαν χορωδία σε απόλυτη συνεργασία κι έκαναν όλους τους παίκτες και τους προπονητές να σταματήσουν την προθέρμανση. Να σαστίσουν.
Οι απουσίες οδήγησαν σε αποκλεισμό στον ημιτελικό της διοργάνωσης, γεγονός που έσβησε το ενδιαφέρον των φιλάθλων εν τη γενέσει του. Ένα χρόνο αργότερα, το 1996 στην Ατλάντα, το ποδόσφαιρο Γυναικών των ΗΠΑ εκπροσωπείται για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Η πορεία της ομάδας ήταν εντυπωσιακή. Στον τελικό, που ήταν νικηφόρος, έσπασε το ρεκόρ συμμετοχής σε αγώνα ποδοσφαίρου στις ΗΠΑ.
Το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο θα αποδειχθεί το turning point τόσο για την ομάδα συνολικά, όσο και την ίδια τη Μία Χαμ. Το ρεκόρ συμμετοχής στον τελικό σήμαινε ένα πράγμα: Άνθρωποι από κάθε σημείο των ΗΠΑ συγκεντρώθηκαν για να υποστηρίξουν μια ομάδα άγνωστη ως εκείνη τη μέρα, που έπαιζε το πέμπτο πιο δημοφιλές άθλημα στη χώρα.
Η Μία Χαμ ήταν ως πρώτη σκόρερ και «πασέρ» το κεντρικό πρόσωπο αυτής της όμορφης ιστορίας που εξελισσόταν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η φιγούρα της κοσμούσε κεντρικά σημεία της χώρας και διαφημιστικές πινακίδες. Τοποθετήθηκε δίπλα στον θρυλικό Μάικλ Τζόρνταν σύμβολο του αθλητισμού τη δεκαετία του 90'. Η Nike έδωσε το όνομά της στο μεγαλύτερο κτίριο της εταιρείας αφότου έσπασε το ρεκόρ στο σκοράρισμα όλων των εποχών το 1999. Σε έρευνα που διεξήχθη αναδείχθηκε ως η τρίτη πιο αγαπητή φιγούρα στον αθλητισμό των ΗΠΑ. Πίσω από Μάικλ Τζόρνταν, Τάιγκερ Γουντς.
...Συνέχιζε βέβαια ακόμα να ανησυχεί όταν έφτανε η ώρα της παρουσίας της μπροστά από κάποια κάμερα. Όταν το μικρόφωνο ήταν μπροστά της όμως, παρουσιαζόταν πάντοτε εύγλωττη, ευγενική κι αστεία. Όλοι έμεναν θαμπωμένοι. Όταν τη ρωτούσαν πώς είναι να είναι η καλύτερη γυναίκα παίκτρια στον κόσμο, παρέλυε. Οι ευθύνες μεγάλωναν, οι προσδοκίες αυξάνονταν. Και ποτέ δεν απαντούσε χωρίς να αναφέρει σχεδόν όλες τις συμπαίκτριές της.
Για τη Μία Χαμ ήταν κάθε άλλο παρά εύκολο το να αντιμετωπίζει τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων. Το να είναι η σταρ της ομάδας. Προσπαθούσε πάντα να ισορροπήσει. Την ευθύνη απέναντι στο ίδιο το ποδόσφαιρο Γυναικών, τις συμπαίκτριές της και το πώς θα νιώσουν αν εκείνη βρίσκεται συνέχεια μπροστά από τα φώτα της δημοσιότητας, τους δημοσιογράφους αλλά και το πώς θα αισθανθούν αν αρνηθεί να κάνει δηλώσεις.
Όταν ένα κοριτσάκι περίπου 10 ετών την πλησίασε μια φορά στον δρόμο και τη ρώτησε ποιος είναι ο βασικός στόχος στη ζωή της, απάντησε: «Να μην ντροπιάσω τον εαυτό μου». Ίσως αστειευόταν. Ίσως όχι.
Ο θάνατος του αδερφού της και το ίδρυμα «Μία Χαμ»
Η επιτυχία και η δημοφιλία της πάγωσαν όταν ο αδερφός της Γκάρετ, που παρακολούθησε αυτοπροσώπως τον τελικό στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1996, υπέκυψε ένα χρόνο μετά στην ασθένειά του. Κάποιες ημέρες αργότερα, η Χαμ άνοιξε την τηλεόρασή της. Είδε τις φίλες και συμπαίκτριές της να φορούν μαύρα περιβραχιόνια για να τιμήσουν το θάνατο του Γκάρετ.
Εκεί κατάλαβε ότι έχει κι άλλες αδερφές. Πείσμωσε. Αποφάσισε να συνεχίσει. Ήθελε ο αδερφός της να ζήσει μέσω εκείνης όλα όσα η ασθένειά του δεν του επέτρεψε. Ίδρυσε έτσι το Mia Hamm Foundation. Για ανθρώπους που χρειάζονται μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών. Για να εμπνεύσει παράλληλα τα κορίτσια που θέλουν να ασχοληθούν με το ποδόσφαιρο. Έγραψε γράμματα για να δώσουν δύναμη στα άρρωστα παιδιά. Κανόνισε επισκέψεις με την υπόλοιπη ομάδα στα νοσοκομεία που νοσηλεύονταν.
Μέχρι που έφτασε το 1999...
«Ξέρεις πόσο τρομακτικό είναι να είσαι η Μία Χαμ και να μην σου αρέσει να παίζεις;»
Οι ΗΠΑ φιλοξενούν το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Γυναικών, εν μέσω επιφυλάξεων για το πώς θα καταφέρει ένα γυναικείο τουρνουά να γεμίσει τις κερκίδες των τεράστιων αμερικανικών σταδίων. Πολλά από τα αστέρια της ομάδας έκαναν ταξίδια πριν την διοργάνωση για να εμπνεύσουν τα νέα κορίτσια, για να μάθει ο κόσμος τις προσπάθειες και τις επιτυχίες τους.
Στην καθορισμένη Συνέντευξη Τύπου πριν την έναρξη της διοργάνωσης, οι δημοσιογράφοι που ελάχιστα είχαν προβάλει την πορεία της ομάδας, αναλώθηκαν ρωτώντας πώς θα κατάφερναν να γεμίσουν τα στάδια. Η πραγματικότητα τους διέψευσε...
Από τον πρώτο αγώνα έως τον τελευταίο, το πλήθος μαζεύτηκε στα γήπεδα και κατέστησε το Παγκόσμιο του 1999 το πιο επιτυχημένο ως τότε. Είχαν πουληθεί περισσότερα εισιτήρια από ολόκληρο το τουρνουά του 1995 πριν καν την σέντρα στο πρώτο ματς.
Η μάχη με το άγχος και η λύτρωση
Έβαλε την μπάλα στην άσπρη βούλα. Περίπου 90.000 βλέμματα ήταν στραμμένα πάνω της από τις κερκίδες. Άλλα 40 εκατομμύρια από τους τηλεοπτικούς δέκτες. Είναι ο τελικός του Παγκοσμίου. ΗΠΑ εναντίον Κίνας. Το σκορ στο 0-0 μετά από την κανονική διάρκεια, μετά και τα δύο ημίχρονα της παράτασης. Είναι η ημέρα που γεννήθηκε η πρώτη γυναικεία επαγγελματική λίγκα.
Στην άκρη του πλάνου η Μία, προσπαθεί να αποφύγει να εκτελέσει ένα από τα πέναλτι που θα καθόριζαν τον νικητή.
«Γιατί;» ρωτάει τον προπονητή της.
Γιατί; Ο ατζέντης της δεχόταν και απέρριπτε περίπου 15 αιτήματα την ημέρα για συνεντεύξεις και φωτογραφίσεις. Ήταν η καλύτερη παίκτρια στον κόσμο. Είναι η ώρα της κρίσης. Η ώρα που οι σούπερ σταρ απαιτούν την μπάλα.
Στέκεται σε απόσταση 11 μέτρων από την αντίπαλη εστία. Δεν είχε σημασία ότι λίγους μήνες πριν, είχε γίνει η κορυφαία σκόρερ των εποχών, ξεπερνώντας μέχρι και τον μυθικό Πελέ. Άκουγε στα αφτιά της την κριτική των δημοσιογράφων. Μετά από οκτώ παιχνίδια ξηρασίας είχε βρεθεί στο γραφείο του προπονητή της κλαίγοντας. «Ξέρεις πόσο τρομακτικό είναι να είσαι η Μία Χαμ και να μην σου αρέσει να παίζεις;», τον είχε ρωτήσει.
Αν αστοχήσει, θα πρέπει να ζήσει μέσα σε αυτές τις φλόγες μέχρι την τελευταία της ανάσα.
Κι αν ο προπονητής την επέλεξε επειδή υποτίθεται ότι είναι η σταρ; Δημιουργείται μια ιεραρχία που απειλή την αδελφότητα, την ισότητα στην ομάδα.
Πρέπει να δείξει στις συμπαίκτριές της ότι δεν αισθάνεται πως δικαιούται ένα από αυτά τα πέναλτι.
Όμως αν πιστέψουν ότι φοβάται την ευθύνη;
Δεν θα θέλατε να είστε η Μία Χαμ στις 10 Ιουλίου του 1999.
Έρχεται η σειρά της. Τοποθετεί την μπάλα στην άσπρη βούλα. Το σκορ είναι στο 3-2 υπέρ των ΗΠΑ. Δεν θυμάται τίποτα από την στιγμή που έβαλε μια τούφα από τα μαλλιά της πίσω από το αυτί της, μέχρι που είδε την μπάλα να αναπαύεται στα αντίπαλα δίχτυα. Σκοράρει. Ουρλιάζει, φωνάζει, χάνεται στις αγκαλιές των συμπαικτριών της. Δεν είναι μια παίκτρια που πανηγυρίζει. Είναι μια γυναίκα που έχει νικήσει το άγχος, τον φόβο της.
Εκείνο το Παγκόσμιο Κύπελλο έγινε ο ακρογωνιαίος λίθος της σύγχρονης αθλητικής κουλτούρας των ΗΠΑ.
Η εικόνα της Μπράντι Τσαστέιν να πανηγυρίζει με υψωμένες τις γροθιές της, χωρίς μπλούζα, στα γόνατα, αποτελεί iconic στιγμιότυπο για τον γυναικείο αθλητισμό ακόμα και σήμερα.
Το παιχνίδι έχει τελειώσει. Η Εθνική Ομάδα των ΗΠΑ είναι παγκόσμια πρωταθλήτρια. Η Μία χάνεται στα αποδυτήρια. Μένει εκεί για 1,5 ώρα. Φεύγει με την υπόλοιπη αποστολή για το ξενοδοχείο. Περνάει όλη την υπόλοιπη βραδιά κλεισμένη στο δωμάτιό της, ξερνώντας. Τα μάτια της έκαιγαν. Κρύωνε. Το σώμα της αντιδρούσε στο άγχος όλων των μηνών που προηγήθηκαν του τελικού.
Στο γιορτινό πάρτι της ομάδας στο ξενοδοχείο όλοι κάνουν την ίδια ερώτηση. Την ερώτηση που έκαναν όλοι και στο πάρτι αποφοίτησής της. Αυτή που έκαναν και την ημέρα της φωτογράφισης της ομάδας, αυτή που έκαναν οι γονείς της, εκείνη τη μέρα που θα έδειχναν στην τηλεόραση τις πρώτες της δηλώσεις.
«Που είναι η Μία;».
Ακολουθεί μια καταθλιπτική ήττα από τη Νορβηγία στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων το 2000. Η ίδρυση της Γυναικείας Ένωσης Ποδοσφαίρου Γυναικών, το πρώτο επαγγελματικό γυναικείο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου.
Είναι 2001 και ως παίκτρια της Washington DC Freedom όπου αγωνίστηκε για τρία χρόνια, της ανατίθεται να προμοτάρει την ομάδα. Κι αυτό το βάρος στις πλάτες της.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 ήταν πια 32, οδηγούσε τη νέα γενιά στη δόξα. Το επόμενο αίμα. [Η Άμπι Γουάμπαχ θα έσπαγε το 2013, το ρεκόρ σκοραρίσματος που κρατούσε η Μία από το 1999]. Σκοράρει δύο γκολ. Οι ΗΠΑ ανεβαίνουν στο υψηλότερο σκαλί του βάθρου. Στην τελετή λήξης, κρατά τη σημαία των ΗΠΑ. Είναι η πρώτη ποδοσφαιρίστρια που τιμάται με αυτόν τον τρόπο. Κι έχει έρθει η στιγμή να κρεμάσει τα παπούτσια της...
Το τέλος του ποδοσφαιρικού ταξιδιού
Ειλικρινής υπέρμαχος του Title IX και της ισότητας των φύλων σε όλα τα αθλήματα, συνεχίζει, μετά την «συνταξιοδότησή της», να προωθεί τη συμμετοχή των γυναικών στο ποδόσφαιρο. Διοργανώνει για χρόνια ένα ετήσιο παιχνίδι διασημοτήτων μέσα από το οποίο χρηματοδοτεί το Ίδρυμα Mia Hamm. Εκδίδει το βιβλίο της «Go for the goal: A champions's guide to winning in soccer and life» το οποίο στοχεύει να εμπνεύσει τα νεαρά κορίτσια. (Έγινε bestseller στις ΗΠΑ). Γίνεται παγκόσμια πρέσβειρα της Μπαρτσελόνα.
Η Μία Χαμ ήταν το κορίτσι στο πεζοδρόμιο μιας γειτονιάς της Ρώμης που ήθελε να παίξει ποδόσφαιρο μα ένιωθε ότι δεν μπορεί. Επειδή ήταν κορίτσι. Ήταν μια ημιεπαγγελματίας αθλήτρια σε μια εποχή που το ποδόσφαιρο Γυναικών δεν ήταν επαγγελματικό. Κι έγινε η κορυφαία ποδοσφαιρίστρια των ΗΠΑ, με τη δημοτικότητά της να ξεπερνά την αθλητική κοινότητα. Βοήθησε τα κορίτσια σε όλο τον κόσμο να καταλάβουν ότι το να ιδρώνεις και να λερώνεσαι είναι αποδεκτό. Ότι το να παίζεις σκληρά για να κερδίσεις δεν είναι εγγενώς αντρικό χαρακτηριστικό, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης φύσης.
Το γεγονός ότι η Άλεξ Μόργκαν και η Μέγκαν Ραπίνο είναι σήμερα τόσο γνωστές, οφείλεται στη Μία Χαμ, που έριξε φως σε ένα ως τότε πολύ σκοτεινό μονοπάτι έχοντας στην πορεία ξεπεράσει τον ίδιο της τον εαυτό.
Μία Χαμ, το ποδόσφαιρο Γυναικών σε ευχαριστεί!
Ακολούθησε το GWomen στο instagram
Στείλε μας νέα, ιδέες, προτάσεις, απορίες για τον γυναικείο αθλητισμό στο [email protected]