Μέγκαν Ραπίνο: Το τσαγανό της, άνοιξε τον δρόμο για την αλλαγή στο ποδόσφαιρο γυναικών

Για επτά χρόνια η ζωή της μικρής Μέγκαν μοιραζόταν ανάμεσα στο χόκεϊ στον δρόμο -με πλήρη εξοπλισμό- το μπάσκετ και το ποδόσφαιρο. Φορούσε τα Jordan 11's, το Cowboys φλάι της και την ξεγνοιασιά ενός παιδιού που περνάει όλη τη μέρα του έξω, στις αλάνες, παίζοντας με τη δίδυμη αδερφή της Ρέιτσελ. Μεγαλώνοντας, ο παππούς της τής κόλλησε το παρατσούκλι «Μα Μπάρκερ».

Ενθουσιασμένη τον ρώτησε μια μέρα ποιά είναι. Σκέφτηκε πως ίσως πρόκειται για μια γυναίκα αστροναύτη, κάποια πρωτοπόρο δικηγόρο. «Η Μα Μπάρκερ ήταν μια διαβόητη γυναίκα γκάνγκστερ της δεκαετίας του 1920». Η απάντηση του παππού της την ξάφνιασε λίγο. Ύστερα το αποδέχτηκε. Ήταν εξάλλου τόση η ενέργειά της κι ο τρόπος που κατέβαινε στους δρόμους της γειτονιάς παρέα με τη δική της «συμμορία» που το βρήκε πολύ αντιπροσωπευτικό του χαρακτήρα της.

«Νομίζω γεννήθηκα έτσι», εξομολογείται στο The Player's Tribune. Και μιλά για την περίοδο της εφηβείας. Όταν οι ρόλοι των φύλων άρχισαν να γίνονται πιο ξεκάθαροι. Κορίτσια και αγόρια άρχισαν να υιοθετούν διαφορετικές συνήθειες κι εκείνη ένιωθε περίεργα. Δεν ήξερε πώς να ντυθεί, πώς να δράσει. Εξακολουθούσε να αισθάνεται άνετα με τα αθλητικά και τις φόρμες, στον δρόμο καθημερινά, να παίζει με μια μπάλα. «Δυο πράγματα με βοήθησαν πραγματικά να επιβιώσω στο γυμνάσιο: ο αθλητισμός και η αδερφή μου», τόνισε.

Την ακολουθούσε παντού. Σαν σκιά. Η Ρέιτσελ ήταν δημοφιλής, αγαπητή. Ήταν η «βασίλισσα μέλισσα», κι η Μέγκαν η εργάτρια που περίμενε να λάβει τις οδηγίες. Αυτά στο σχολείο. Εκτός αυτού, το «φιλί της ζωής» τής το δωσε το Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών του '99. Ήταν τότε 14 ετών, λάτρευε το ποδόσφαιρο, αλλά είχε χώρο στην καρδιά της και γι' άλλα αθλήματα. Όμως το τουρνουά εκείνο τα εκτόπισε.

Το ’99 ήταν η σπίθα, το ’19 η «έκρηξη»

Στο «Rose Bowl» της Πασαντίνα εκπληρώθηκαν πολλά όνειρα. Πρωτίστως, των 28 διεθνών που έζησαν πώς είναι να παίζεις σε τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ωστόσο, γεννήθηκαν πολλά περισσότερα εκείνο το «καυτό» απόγευμα της 10ης Ιουλίου. Πολλαπλάσια. Μπόλιασαν τα μυαλά και τις ψυχές που παρακολουθούσαν από τις εξέδρες με «κομμένη την ανάσα», πάνω από 90.000 τον αριθμό. Ήταν το ρεκόρ προσέλευσης, άλλωστε, για επίσημο αγώνα ποδοσφαίρου γυναικών, ρεκόρ που έσπασε πολύ πρόσφατα, στο προ εβδομάδων Clasico του «Καμπ Νόου», 23 χρόνια αργότερα.

Ένα κορίτσι από εκείνα που ονειροπόλησαν, καρδιοχτύπησαν, ερωτεύτηκαν έτι περισσότερο τη «στρογγυλή θεά» μέσα από το παράδειγμα των Μια Χαμ, Μπράντι Τσαστέιν, Κριστίν Λίλι και των υπόλοιπων πρωταθλητριών, ήταν και η Μέγκαν Ραπίνο. Βρέθηκε στην κερκίδα του Στάμφορντ Στέιντιουμ με την αδερφή της στο ΗΠΑ - Βραζιλία, στον ημιτελικό. Είδε 70.000 κόσμο να συνθέτουν το πιο όμορφο έμψυχο μωσαϊκό. «Νομίζω ότι χιλιάδες κορίτσια που βρέθηκαν σ' εκείνο το στάδιο, γυρίζοντας μετά στο σπίτι, άρπαξαν μια μπάλα και είπαν: "αυτό θέλω να κάνω"».

Το συναίσθημα του «κέντρου του κόσμου», η οχλαγωγία του θριάμβου, η ζέση για το τώρα και την κάθε στιγμή, φάση με φάση, επίθεση με την επίθεση, ήταν αρκετά. Αυτό που μέχρι τότε φάνταζε μια δημιουργική διέξοδος κι ένα αγαπημένο σπορ, είχε μόλις μετατραπεί σε τρόπο ζωής για τη 14χρονη, τότε, Ραπίνο, η οποία άρχισε σταδιακά τα πρώτα της βήματα για να εισαχθεί στον επαγγελματικό χώρο του ποδοσφαίρου.

Αφού πέρασε από το κολεγιακό πρωτάθλημα και τα μικρά κλιμάκια της Team USA, το 2006 έφτασε η στιγμή να λάβει το βάπτισμα του πυρός με το εθνόσημο. Σε ηλικία 21 ετών, κλήθηκε σε ένα camp της εθνικής της ομάδας. Όταν η Κριστίν Λίλι -το ίνδαλμά της- άνοιξε την πόρτα και μπήκε στο δωμάτιό της, ένιωσε πάλι 12. Έχασε λίγο από το ανάστημά της -και δεν είχε και πολλά περιθώρια έστεκε στο 1,68-. Τα συναισθήματα παρείσφυρησαν στα λόγια της και όταν η Κρίστιν απευθύνθηκε σε εκείνη και τις υπόλοιπες νέες παίκτριες ρωτώντας τους "τι κάνουν" θυμάται να απαντάει κάτι σαν: «Ε, δεν ξέρουμε. Απλά είμαστε εδώ. Δεν ξέρουμε τι κάνουμε. Απλώς προσπαθούμε να επιβιώσουμε και εσύ είσαι εσύ. Είσαι η Κρίστιν Λίλι, και σε αγαπώ, είχα αφίσες σου και προφανώς εσύ δεν είχες δικές μου, γιατί είμαι εγώ, ΟΚ αντίο».

Κι από εκεί που για χρόνια η ίδια θαύμαζε τα είδωλά της, βρέθηκε στο «στόχαστρό» τους για μια θέση στην πρώτη ομάδα. Και την κέρδισε, πραγματοποιώντας το ντεμπούτο της το 2006.

Σε συλλογικό επίπεδο έγινε draft στην 1η κατηγορία το 2009 κι έκτοτε διέγραψε τη δική της πορεία εντός κι εκτός συνόρων, παίζοντας κατά σειρά σε Σικάγο, Φιλαδέλφεια, στη Magicjack της Φλόριντα, στη Σίδνεϊ FC της αυστραλιανής Λίγκας, στις Σιάτλ Σάουντερς, αλλά και στην Ευρώπη για λογαριασμό της Λυών τη σεζόν 2013-14, πριν βρει το «λιμάνι» της στην OL Reign επίσης του Σιάτλ. Από το 2011 ως το 2020 δεν βγήκε ποτέ από την κορυφαία 11άδα της CONCACAF, των κορυφαίων, δηλαδή, της Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής.

Το 2015 πανηγύρισε το πρώτο της Παγκόσμιο Κύπελλο. Το απόλυτο «μπαμ», όμως, στη διεθνή αναγνωρισιμότητά της και τα επιτεύγματα καριέρας ακούστηκε «εκκωφαντικά» το 2019, στα γήπεδα του Παρισιού. Είκοσι χρόνια μετά το Μουντιάλ που τη μύησε για τα καλά στον κόσμο της στρογγυλής θεάς, στέφθηκε για δεύτερη σερί τουρνουά πρωταθλήτρια Κόσμου. Αυτή τη φορά, όμως, σήκωσε πρώτη το τρόπαιο, δικαιωματικά ως η κάπτεν.

Στην πιο ώριμη ηλικία της (34 ετών), φόρεσε το περιβραχιόνιο και οδήγησε την Team USA σε μια μυθική πορεία μέχρι τον τελικό, όπου έγραψε ιστορία ως η γηραιότερη σκόρερ όλων των εποχών. MVP του τελικού κόντρα στις Ολλανδές, πρώτη σκόρερ (έξι γκολ), το πρόσωπο της επιτυχίας με το κοντό ροζ μαλλί που τερμάτισε τους όρους του iconic και η παρακαταθήκη που της χάρισε επάξια τη Χρυσή Μπάλα μια χρονιά αργότερα.

Θάρρος, αλήθεια κι ανάστημα πάνω από τίτλους και διακρίσεις

Υπάρχει κύρος και ασφάλεια στους αριθμούς και την στατιστική. Αλλά το να ηγήσε μπροστά από αυτά όπως έχει επανειλημμένα κάνει η Ραπίνο απαιτεί άλλου είδους δύναμη, συνέπεια κι αυτοπεποίθηση. Είναι μάλλον δύσκολο να γνωρίζουμε με κάποια ασφάλεια πόσο μεγάλο μέρος της προσέγγισής της διδάχθηκε μέσω του αθλητισμού ή αν ο αθλητισμός ήταν απλώς το πεδίο που επέτρεπε σε μια εσωτερική δύναμη να ανθίζει.

«Δεν υπάρχει φόρμουλα για την επίτευξη της ισορροπίας μεταξύ του να γνωρίζεις πότε πρέπει να μιλήσει ή ποτέ όχι», είπε σε πρόσφατη συνέντευξής της στο ABC Sports. Σημειώνοντας πως εκείνη το μόνο που εξετάζει είναι αν μπορεί να κοιμηθεί τη νύχτα ή όχι. «Το να κάνεις το σωστό είναι πάντα αρκετά ξεκάθαρο».

Η Ραπίνο αποκάλυψε δημόσια την σεξουαλική της ταυτότητα τον Ιούλιο του 2012, ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Ήταν μια από τις πρώτες ποδοσφαιρίστριες που το έκαναν. Πήρε την απόφαση γιατί «έγινε πολύ περίεργο και όχι πολύ αυθεντικό για μένα να μην εκφράζω το ποιά είμαι», δήλωσε τότε κι έκτοτε δεν έχει σταματήσει να στηρίζει τα δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας.

Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016, πίστεψε πως όλα τελείωσαν. Ένας σοβαρός τραυματισμός στο γόνατο δεν της επέτρεψε να φτάσει στο 100% της απόδοσής της. Μετά βίας αγωνίστηκε. Κι ένα κακό τουρνούα, όταν συνοδεύεται από μια επαναστατική πράξη δεν σου επιτρέπει να θεωρείς ούτε δευτερόλεπτο παρουσίας δεδομένο.

Τον Σεπτέμβριο, ένα μήνα μετά τους Ολυμπιακούς, η Μέγκαν αποφάσισε να γονατίσει κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης του εθνικού ύμνου της Αμερικής στηρίζοντας το μήνυμα του Κόλιν Κάπερνικ για την αστυνομική βία και την ισότητα στις ΗΠΑ. Η πρώτη λευκή Αμερικανίδα αθλήτρια που ακολούθησε το παράδειγμά του σε διεθνή αγώνα.

«Είμαι η ίδια Μέγκαν Ραπίνο που έχεις γνωρίσει χρόνια τώρα. Είμαι η ίδια η γυναίκα που έχει φορέσει την αστερόεσσα στο στήθος, περήφανα και λαμπρά. Είμαι μία από τις γυναίκες που έχεις αποκαλέσει «ηρωίδα» της Αμερικής κι όχι μία φορά. Μοιάζω με την αδελφή σου, τον φίλο σου, τον γείτονά σου ή το κορίτσι αυτό το οποίο πηγαίνει σχολείο μαζί με τα παιδιά σου. Είναι ο άνθρωπος αυτός που κάθεται στο τραπέζι μαζί σου στο δείπνο ή που θα έρθει στο πάρτι διακοπών σου.

Δεν έχω βιώσει ποτέ την κατάχρηση εξουσίας από την αστυνομία, την βιαιότητα της, τη φυλετική διάκριση ή την οπτική της οικογένειας που είδε το πτώμα ενός μέλους της να κείτεται νεκρό στο δρόμο. Αλλά δεν μπορώ να μείνω άπραγη όταν υπάρχουν άνθρωποι σε αυτή τη χώρα που έχουν κάνει «συμφωνία» με αυτού του είδους τον πόνο καρδιάς», εξήγησε λίγο αργότερα κι αφού είχε ήδη βιώσει τον ρεβασινσμό της Ομοσπονδίας.

Το όνομά της δεν ήταν στις κλήσεις της Εθνικής. Και μπορεί ποτέ να μη συνδέθηκε η απουσία με την πράξη της, αφού οι ιθύνοντες προφασίζονταν το τελευταίο της τουρνουά στο οποίο δεν έπιασε τα υψηλά της στάνταρ, αλλά δεν έπεισαν ποτέ κανέναν.

Το γονάτο της στο χορτάρι και το βλέμμα της ψηλά την ώρα που οι συμπαίκτριές της άγγιζαν τη σημαία με την Αστερόεσσα, ήταν η πρώτη φορά που στάθηκε απέναντι από την ποδοσφαιρική ομοσπονδία των ΗΠΑ.

Δεν έπαιξε ξανά ως τον Απρίλιο του 2017 αφού οι ιθύνοντες απαγόρευσαν διά κανονονισμού την επιλογή αυτή, απαιτώντας από όλους τους παίκτες να στέκονται όρθιοι στον ύμνο. (Κανόνας που καταργήθηκε τον Ιούνιο του 2020) Η Ραπίνο συμβιβάστηκε. Δεν ξαναγονάτισε, κάτι που ακόμα και σήμερα μέσα της δεν έχει καταπιεί. Ωστόσο δεν άγγιξε ποτέ τη σημαία της χώρας της, στεκόταν πάντοτε βουβή στην ανάκρουση του εθνικού ύμνου. Την ίδια χρονιά (το 2016) εκείνη και τέσσερις άλλες συμπαίκτριές της υπέβαλαν μια εργατική καταγγελία κατά του αμερικανικού ποδοσφαίρου για μισθολογικές διακρίσεις.

Ενώ είχε αρχίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2019, κυκλοφόρησε ένα βίντεο που είχε δημιουργηθεί πριν τη διοργάνωση στο οποίο έλεγε πως 'αν πάρουμε το κύπελλο, δεν θα πάω στον γ... Λευκό Οίκο'.

Τον Μάρτιο του 2019, οι παίκτριες των ΗΠΑ κατέθεσαν για πρώτη φορά μήνυση κατηγορώντας την Ομοσπονδία για «θεσμοθετημένη διάκριση λόγω φύλου». Η αγωγή που κατατέθηκε έγινε βάσει του νόμου περί ίσων αμοιβών και του τίτλου VII, του νόμου περί πολιτικών δικαιωμάτων και επικεντρώθηκε σε δύο τομείς: τις ίσες αμοιβές και τις συνθήκες εργασίας.

«Το να είσαι επαγγελματίας αθλητής είναι κάτι πολύ περισσότερο από το μισθό που παίρνεις. Είναι να αφήσεις το παιχνίδι σε ένα καλύτερο μέρος από αυτό που το βρήκες», είπε για αυτή την απόφαση της ομάδας, απόφαση στην οποία πρωτοστάτησε.

Λίγο πριν «φύγει» το 2019, την... είπε στους μεγάλους αστέρες του παγκόσμιου ποδόσφαιρου, aka Λιονέλ Μέσι, Κριστιάνο Ρονάλντο, Ζλάταν που μένουν βωβοί μπροστά στην ανισότητα. «Φοβούνται μήπως χάσουν τα πάντα; Το πιστεύουν αυτό, αλλά δεν είναι αλήθεια. Ποιος θα διαγράψει τον Μέσι ή τον Ρονάλντο από την παγκόσμια ιστορία του ποδοσφαίρου για μια δήλωση κατά του ρατσισμού ή του σεξισμού;»

Αν μπορεί μια δήλωση να απαντήσει στα «γιατί» που πιθανόν να εγείρονται τότε είναι αυτή: «Νιώθω την ευθύνη να κάνω ό,τι μπορώ με ό,τι έχω για να προσπαθήσω να κάνω τον κόσμο καλύτερο με όποιον τρόπο μπορώ».

Το role model που είχε ανάγκη το ποδόσφαιρο γυναικών

Ηγέτης και Ραπίνο είναι έννοιες ταυτόσημες. Η «Ma Barker», όπως την αποκαλούσε ο παππούς της ταυτίζοντας το όνομα μιας διάσημης μητέρας στυγερών εγκληματιών με την ανυπότακτη στόφα της εγγονής του, ηγήθηκε πρώτα του εαυτού της κι έπειτα κάθε ομάδας στην οποία υπηρέτησε. Αθλητικής και κοινωνικής. Παράλληλα, όμως, και εκατομμυρίων κοριτσιών που οραματίζονται το μέλλον τους με πυξίδα τα δικά της βήματα.

«Είμαστε εξαιρετικά τυχεροί που μπορούμε να παίξουμε ένα άθλημα και να έχουμε όλα τα βλέμματα πάνω μας… ειδικά στην παγκόσμια σκηνή, αν μιλάτε για το Παγκόσμιο Κύπελλο ή τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πάντα ενθαρρύνω τους αθλητές αν νιώθουν άνετα, να χρησιμοποιούν τη φωνή τους και να χρησιμοποιούν αυτό το μικρό κομμάτι δύναμης στον κόσμο».

Η Μέγκαν Ραπίνο δεν έπαιξε, δεν παίζει κι ούτε θα παίζει ποδόσφαιρο, «απλά για να παίζει». Δεν πήγε στο Μουντιάλ απλά για να εκπροσωπήσει τη χώρα της και να την τιμήσει με υπερηφάνεια. Δεν εκπληρώνει μόνο τα δικά της όνειρα. Κάθε της κίνηση εφάπτεται και με το ιδεατό πρότυπο για όλες τις μικρές Μέγκαν.

Αγωνίστηκε, κατέκτησε το Μουντιάλ κι αυτό που ίσως απολαμβάνει περισσότερο από όλα είναι να έχει το προνόμιο της κοινωνικής ορατότητας, της απεύθυνσης στην παγκόσμια κοινότητα, για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για τη «μάχη» για ισότητα. Μάχη εξαντλητική μα συνάμα κι ανεξάντλητη. Να δίνει το παράδειγμα σε κάθε κορίτσι, γυναίκα, άνθρωπο που περιμένει τη «σπίθα» του ονείρου, όπως εκείνη την είχε προσλάβει στο «Rose Bowl» της Πασαντίνα το 1999.